Ik werk aan mijn merk

"Zeg, waarom gebruik jij eigenlijk een Palm Pilot?" "Oh...na veel introspectie heb ik ontdekt dat dat beter bij mijn persoonlijke merk past. Ik gebruikte eerder een papieren organizer, maar zo bén ik eigenlijk helemaal niet!"

De-mens-als-merk slaat genadeloos toe. Nu de beginselen van branding en marketing – mede dankzij het internet – wijdverbreid zijn, vindt er een bewustzijnsverschuiving plaats bij de gemiddelde ondernemer, freelancer of werknemer. We worden gepassioneerd onderwezen over onszelf, onze waarden, onze kracht en onze unieke eigenschappen die we kunnen cultiveren om tot ons eigenste echte persoonlijke merk te komen. We mogen legaal over onszelf nadenken als onderwerp van waardecreatie, scrutineus een SWOT-analyse van onze eigen stukjes ikje maken en verregaande communicatie-keuzes maken op basis van onze persoonlijke mission statement.

Wat is een merk?

Over de precieze definitie van een merk verschillen de meningen. Old school marketing-grootmeester Philip Kotler zegt hierover: “A brand is a name, term, sign, symbol or design, or a combination of them which is intended to identify the goods or services of one seller or group of sellers and to differentiate them from those of competitors”.

Luisteren we naar Giep Franzen, de zeer gerenommeerde reclameman, dan horen we: “Een merk bestaat alleen in de hersenen van mensen. Het is een netwerk van associaties tussen elementen in het geheugen.”

Concreet, psychologisch, filosofisch... hoe het ook zijn mag: personal branding betekent dat je jezelf duidelijk op de kaart zet. Dat je nadenkt over je doelen in het leven (zakelijk of persoonlijk) en erbij stil gaat staan of je dit ook communiceert. Dat je weet wat jouw meerwaarde is en dit als uitgangspunt voor je identiteit gebruikt. Het zit ’m in je handdruk. In je visitekaartje. In je manier van praten. In je woordkeus. In je kleding. In je auto. In je daden. In elke keuze die je maakt. De Indigo Girls zongen het al: “Every choice is who you are.”

Wat is mijn merk?

Er is geen voorgeschreven merk dat je zijn moet. Er is geen ‘beter of slechter’ in personal branding; alleen een bewustwording, cultivering en het omzetten van je visie in je doen en laten.Het gaat erom je eigen kracht te vinden en die vorm te geven. Het gaat er niet om een façade te creëren die je met veel kunst en vliegwerk in stand moet houden. Weten wat je belangrijk vindt, weten wat jou uniek maakt. De essentie van jouw persoon vinden en dit uitdragen.

Razend moeilijk, maar ook een ongelofelijk spannend proces! Daar komt bij, dat het zakelijk gezien heel goed is om een duidelijke plek in te nemen in de hersenen van de mensen in je netwerk. Ben je ‘die ene persoon die geloof ik iets met databases doet en wel een aardige vent is’, of ben je het merk waar aan gedacht wordt als ‘die wizard met een unieke kijk op samenwerken, echt een ontzettend sympathieke man van wie je een fles champagne krijgt elke keer dat een project goed opgeleverd wordt’.

Denken mensen aan je als iemand die met liefde aan user interface design werkt, of ben je de zoveelste vormgever? Ben je die onberispelijke goedgeklede charmeur, of een volledig vervangbare gelkuif in pak?

Maar vergis je niet: jezelf als merk neerzetten betekent niet dat je ineens moet gaan voldoen aan je eigen idee van perfectie of behoorlijkheid. Soms leer je dat je je eigenaardigheden in een ander licht kunt gaan bezien, zodat je ze ook duidelijk kunt communiceren en onderdeel maken van je merk. Ben je die nonchalante consultant met ongepoetste schoenen, wild haar en een verkreukeld Ralph Lauren shirt? En dan niet als een soort veredelde ijdelheid, maar gewoon omdat je geen zin hebt in strijken? Erken het. Cultiveer het. Weet het van jezelf.

Een boeiende manier om er achter te komen wat voor jou werkelijke waarde heeft, is je afvragen wat je graag wil dat mensen over je zeggen als je er niet meer bent. Redelijk confronterend misschien, maar het zet je wel meteen op het goede spoor. Als iéts funest is voor je persoonlijke merk, is het iets willen zijn dat je niet bent. Onderschat je medemens niet: ze hebben er een neus voor of je echt bent – authentieke merken zijn nog altijd het sterkst! Het kan natuurlijk zijn dat je dingen over jezelf ontdekt die niet altijd even leuk zijn om te accepteren.

Zo heb ik nog dagelijks grote moeite met mijn kameleontische karakter: mijn veelzijdigheid is mijn kracht, maar mensen willen toch vaak iets meer voorspelbaarheid – ook al hoort het bij mijn creativiteit en manier van denken. Erken het, cultiveer het!

360 graden

Je bent een mens. Een mens is driedimensionaal, communiceert 360 graden om zich heen en zegt met al haar woorden en daden iets over zichzelf. Hoe meer je je daar bewust van bent, hoe doelgerichter je dit in kunt zetten voor het bouwen van je merk. Nadat je je hebt afgevraagd wie je bent, wat je kwaliteiten en kwetsbaarheden zijn en waar je voor wilt staan, is het tijd om hier ook vorm aan te geven. Eerste obstakel voor de meeste Nederlanders is ons doemaargewoonisme.

Mijn advies zou zijn: doe maar niet gewoon, anders ben je middelmatig. Middelmatigheid is niet waar we naar streven met onze personal branding, dus negeer het stemmetje in je hoofd dat zegt dat je bescheiden moet zijn, als uitslover gezien zult worden als je uitkomt voor je kwaliteiten en jezelf direct of indirect durft aan te prijzen. Ik beweer niet dat je vreemd, bizar of extreem moet zijn, maar excelleer dan in je gewoonheid. Als je uitzonderlijke kenmerken en talenten hebt: erken het, cultiveer het. Breng je naam in verband met de dingen waar je voor staat, de merken en bedrijven waar je mee geassocieerd wilt worden, met de mensen die jouw ideaal symboliseren en idealiter iets zeggen over jouw merk.

Je moet in beweging zijn, aanwezig zijn. Geef acte de présence als het nodig is. Afhankelijk van wat je bereiken wilt met je merk is het soms ook wijs niets te zeggen en op de achtergrond te blijven. En wat ik erg belangrijk vind: consistent zijn. Je wilt als merk een goede plek veroveren in de gedachten en het gevoel van mensen. Hoe inconsistenter je bent, hoe meer diffuus het beeld. Hoe meer diffuus het beeld, hoe minder sterk je merk. Net zo min als Greenpeace een benzinestation zou moeten openen zou jij (gemotiveerd door ongeduld, veranderdrang, een bad hair day of gewoon eens zin in wat anders) iets moeten doen dat niet bij je merk past. Je eigen merk bouwen kost tijd. Heb geduld.

Het Alziend Oog genaamd Google.

Hoe zet je nu het internet in als onderdeel van je personal branding? Een goed equivalent van de “als ik er niet meer ben”-vraag is je eigen naam op Google intikken. Het is het eerste wat ik doe als ik een nieuw contact heb, of wil weten wat iemand tegenwoordig doet of gedaan heeft – en jij? Zijn we niet allemaal een kleine Sherlock Holmes als het gaat om zoekmachineresearch?

Dat betekent niet alleen dat je ‘moet uitkijken’ wat je op je eigen naam uitspookt op internet, maar ook dat je dit dus heel bewust kunt inzetten om de resultaten te beïnvloeden. Dat kost een investering in de vorm van tijd, energie en soms euro's – maar als je een tijdlang bewust hebt bijgedragen aan het internet heb je een behoorlijk waardevol branding instrument erbij en bovendien: (meer)waarde gecreëerd.

5 tips voor werken aan je merk

Kijk niet alleen naar jezelf. Vraag er feedback bij; stel de eenvoudige vraag: “Wat vind je van mij?” aan je zakenrelaties en vrienden en je komt veel meer aan de weet dan wanneer je alleen aan je eigen analyse onderworpen zou worden. Je kunt intimi ook je persoonlijke missie voorleggen en vragen of ze denken dat je realistisch bent.

Krijg inzicht in alle vormen waarop je communiceert met anderen. Wat zeg je, wanneer zeg je het, hoe zeg je het, waarom zeg je het, hoe laat zeg je het. Verbaal, non-verbaal, expliciet, impliciet.

Onthou dat er geen meer of minder wenselijke onderdelen van je persoonlijke merk zijn. Een Levi’s 501 heeft vaak een draaipijp. Ze verkopen er geen 501 minder om. Focus op je kwaliteiten. Wispelturigheid wordt in een positief licht “bereid om te veranderen”, introvert is weloverwogen, een kletskous is communicatief vaardig.

Vind je passie. Ik heb gemerkt dat het een turbo-injectie geeft aan je motivatie als je jouw eigen merk afstemt op iets dat echt je hart heeft. Probeer maar eens te bedenken wanneer er voor het laatst iemand gepassioneerd iets aan je verteld heeft...en hoe haar gezicht er toen uitzag, de gebaren die ze maakte, de woorden die ze gebruikte. En probeer je dan iemand te herinneren die iets zonder dat gevoel aan je verteld heeft. Merk je het verschil? Ook wat er met jouw eigen gevoel gebeurt als je er aan terugdenkt?

Wees ambitieus. De status quo beschrijven in je missie is verleidelijk, maar durf het aan om je ambitie z'n eigen schaduw vooruit te laten werpen en je te inspireren.