Benadelen van schuldeisers, kan dit door de beugel?

[Joost Rietveld]

Een discussie zonder einde: de moraliteit van een ondernemer in problemen. Oftewel: zijn de gevolgen voor mijn schuldeisers verwaarloosbaar ten opzichte van mijn belang (dak boven hoofd en monden te voeden)? En hoe ver moet ik daar in gaan om mijn vege lijf te redden? Staat mijn besef van normen en waarden mij in de weg als ik iemand, die te goeder trouw is, benadeel? Waar ligt de grens?

 

We kennen alle voorbeelden van advocaten die plegers van misdrijven verdedigen (en dat maar al te graag op tv doen). Zij hebben er blijkbaar geen moeite mee omdat voor hen een juiste rechtsgang en eigen inkomsten duidelijk opwegen tegen het leed van de tegenpartij. Maar ook op kleinere schaal en dichter bij huis speelt dit: ondernemers in problemen die zich willen ontworstelen aan mogelijke schuldeisers.

 

Laat ik voorop stellen dat ik hier geenszins mijn akkoord uitspreek jegens diegenen die bewust een onderneming opzetten om deze te laten klappen met eigen gewin als vooropgezet doel (ben immers geen advocaat). Ik doel hier louter op de ondernemer die naar eer en geweten handelt en het toch niet redt en dan blijft zitten met langdurige en dure verplichtingen.

 

Mag deze ondernemer gebruik maken van de rechtsbescherming van een rechtspersoon (BV, LTD etc.) om zijn persoontje in privé veilig te stellen en mag hij daarbij zijn schuldeisers benadelen?

 

Een recent topic is gesloten omdat er te veel discussie werd gevoerd over de moraliteit van de vraagsteller. Dit roept wel de vraag op of zijn insteek (BV laten klappen en daarmee schuldeisers benadelen) door de beugel kan. Ondernemend HL gaf een kneus en adviserend HL gaf wel antwoord. Perceptie ‘is the key’.

 

Ondernemer in kwestie heeft m.i. naar eer en geweten gehandeld: de omzet stokte (normaal bedrijfsrisico) en hij blijft zitten met 2 langlopende contracten: een VW polo in de lease en een gehuurde bedrijfsruimte, beiden op naam van de BV zonder privé borg. Beide zijn contracten waarin een afboeking wegens niet nakoming allang verrekend is in de maandelijkse kosten en ook voor beiden geldt dat er waarschijnlijk wel een nieuwe huurder of lessee te vinden is.

 

Als deze ondernemer zijn BV laat klappen, is hij dan een minder persoon omdat hij aan zijn brood denkt? Valt hem te verwijten dat een leasemaatschappij en een OG-verhuurder achter het net vissen? Beiden zijn grootverdieners. Maakt dat uw oordeel zachter?

 

Ik rederneer vanuit mijn gedachte als adviseur en dus krijgt hij van mij een van emotie ontdaan antwoord (i.c. heb ik vrede met zijn situatie t.o.v. zijn schuldeisers). Andere ondernemers voelen zich aangesproken op hun gevoel als zij schuldeiser in deze zouden zijn en doen dus een beroep op zijn mores.

 

Juist die ondernemers vraag ik: wat doe jij als je in zijn situatie zit?

[Tonino]

Hmmm.

 

Advocaten? Die zijn toch een heel belangrijk deel van ons rechtssysteem, juist bedoelt om onwetende burgers te beschermen tegen het machtige overheidsapparaat wat hen om een of andere reden wil bestraffen. Dat sommigen daarin misschien iets te ver gaan... Tja, dat hoort er nu eenmaal bij. Zou jij je alleen bij de rechter willen verantwoorden voor een vage beschuldiging (onbehoorlijk bestuur bovenstaande bv bijvoorbeeld) terwijl je opponent (openbaar aanklager) een compleet apparaat heeft klaarstaan met mensen die jarenlange ervaring met juridische haarkloverij hebben? Ik in ieder geval niet.

 

Dan die andere vraag. Ondernemen is ook risico lopen. Dat geld voor de starter van een bedrijf, maar ook voor de leveranciers van hetzelfde bedrijf. Er bestaat altijd een risico dat het bedrijf waar je aan levert niet meer aan z'n verplichtingen kan voldoen. Dat is vervelend, maar daar calculeer je als het goed is een marge voor in. Ik kan me zelfs voorstellen dat er verzekeringen zouden zijn in dit soort gevallen (lease en huur). Een paar opengebroken contracten is wel het minst belangrijk.

 

Gr

Mark

[StevenK]

Mag deze ondernemer gebruik maken van de rechtsbescherming van een rechtspersoon (BV, LTD etc.) om zijn persoontje in privé veilig te stellen en mag hij daarbij zijn schuldeisers benadelen?

Het één is niet direct verbonden met het ander. Dat een ondernemer zijn privevermogen beschermt heeft niets te maken met benadeling van schuldeisers. Een een faillissement is nog geen benadeling. Van die benadeling is pas sprake wanneer de schade groter is dan in het normale ondernemersrisico, door bewust handelen van de ondernemer, in de wetenschap of verwachting dat hij of zij niet langer aan zijn verplichtingen kan voldoen.

 

Dat een BV gebruikt wordt als een soort verzekering tegen de privé-risico's van een zakelijke deconfiture is toch algemeen geaccepteerd.

Een recent topic is gesloten omdat er te veel discussie werd gevoerd over de moraliteit van de vraagsteller. Dit roept wel de vraag op of zijn insteek (BV laten klappen en daarmee schuldeisers benadelen) door de beugel kan. Ondernemend HL gaf een kneus en adviserend HL gaf wel antwoord. Perceptie ‘is the key’.

 

Ondernemer in kwestie heeft m.i. naar eer en geweten gehandeld: de omzet stokte (normaal bedrijfsrisico) en hij blijft zitten met 2 langlopende contracten: een VW polo in de lease en een gehuurde bedrijfsruimte, beiden op naam van de BV zonder privé borg. Beide zijn contracten waarin een afboeking wegens niet nakoming allang verrekend is in de maandelijkse kosten en ook voor beiden geldt dat er waarschijnlijk wel een nieuwe huurder of lessee te vinden is.

Het probleem bij deze ondernemer ligt er niet in dat de BV gaat klappen, maar dat hij kennelijk terwijl hij weet of verwacht dat de onderneming geen bestaansrecht meer heeft, deze wetenschap niet wil communiceren en in plaats van de te zoeken naar een oplossing waarin hij in ieder geval probeert de gevolgen voor de schuldeisers te beperken juist op zoek gaat naar oplossingen die de garantie bieden dat wat er ook gebeurt, hij niet aansprakelijk is.

 

En het juist dat laatste wat ik kwalijk vind. We weten toch allemaal dat de bestuurdersaansprakelijkheid voorkomen wordt door eerlijk en volgens de regels te ondernemen. Meer is er niet voor nodig.

Als deze ondernemer zijn BV laat klappen, is hij dan een minder persoon omdat hij aan zijn brood denkt? Valt hem te verwijten dat een leasemaatschappij en een OG-verhuurder achter het net vissen? Beiden zijn grootverdieners. Maakt dat uw oordeel zachter?

Wanneer beiden nu op de hoogte zijn, kunnen ze hun schade nog beperken. Anders loopt de schade maar verder op.

[R.I.P. | Peter Bonjernoor]

Tsja...moraliteit is natuurlijk heel mooi zolang je het je kunt veroorloven. Als ik uiteindelijk de keus had tussen op een nette manier enorme schulden oplopen, en op een minder nette manier minder schulden oplopen, dan wordt het toch echt de laatste, zolang dat binnen de wet valt natuurlijk.

 

De schuldeisers zijn ook ondernemers, en ook zij hebben risico genomen - soms pakt dat nou eenmaal minder goed uit.

 

Nogmaals, uitgangspunt is dat het allemaal legaal gaat.

[odeon]

Quote: Steven K.

En het juist dat laatste wat ik kwalijk vind. We weten toch allemaal dat de bestuurdersaansprakelijkheid voorkomen wordt door eerlijk en volgens de regels te ondernemen. Meer is er niet voor nodig.

 

Helaas is de praktijk dat malafide ondernemers vaak de dans ontspringen, want zij kennen de regels exact en dus ook de mazen en dat bonafide ondernemers - die door omstandigheden buiten hun schuld in de problemen komen - vaak gepakt worden op bestuurdersaansprakelijkheid.

 

Zelf heb ik altijd een gezond wantrouwen tegen mensen die om het hardst roepen dat ze ethisch verantwoord handelen. Dat doet me denken aan types als Eveline Herfkens, die zogenaamd opkomen voor de minder bedeelden op deze wereld, maar ondertussen schaamteloos hun zakken vullen. Als het om geld gaat, zijn er maar heel weinig mensen, die zich ethisch opstellen, ook al roepen ze het omgekeerde. Het is altijd gemakkelijk om een oordeel over andermans gedrag te hebben, maar hoe stel je jezelf op, als ze aan jouw portemonnee komen. Het zijn uiteindelijk de overheid en de rechter die het speelveld van een ondernemer bepalen en zolang de ondernemer binnen dit speelveld blijft, is het niet aan een adviseur om daar een negatief oordeel over te vellen.

 

Ik ben het dus volledig eens met Denarius,

 

Odeon

 

PS En iedereen heeft recht op een advocaat.

[Rien Gluvers]

Ik zal wel naief zijn maar bij mij is er ook een verschil tussen de verschillende gropen crediteuren.

Bank, fiscus, KPN, Auto Lease Holland e.d. scheer ik niet over een kam met de kleinere leverancier uit het MKB.

Deze laatste zal ik voor alles proberen te betalen. Juist omdat bij deze groep ook in privé een eventuele klap hard

aankomt.

[r.i.p. Ruben van den Oord]

Dat een ondernemer zijn privevermogen beschermt heeft niets te maken met benadeling van schuldeisers. Een een faillissement is nog geen benadeling. Van die benadeling is pas sprake wanneer de schade groter is dan in het normale ondernemersrisico, door bewust handelen van de ondernemer, in de wetenschap of verwachting dat hij of zij niet langer aan zijn verplichtingen kan voldoen.

 

Mee eens. Dat een ondernemer geen tweede hypotheek op zijn huis wil nemen om in zijn bedrijf te stoppen zodat het bedrijf een kans maakt van de ondergang gered te worden, vindt ik niet thuishoren in de categorie 'benadelen'. Dat is je persoonlijke belangen veilig stellen. Daarvoor heb je in de eerste plaats en BV opgericht, toch? Ik zou van mijn debiteur in ieder geval niet verwachten dat hij om mijn rekeningen te kunnen betalen, zelf zijn huis op het spel zet zodat zijn gezin met drie kleine kinderen dakloos raken (om maar eens wat te noemen). Dat zou dan van mijn kant immoreel zijn.

 

Ondernemen en in zaken zijn is een spel. En zoals ieder spel, kent ook dit spel regels. Naast de regels is er nog een grijs gebied, waarin fatsoensnormen een belangrijke rol spelen. Leveranciers die niet voor rede vatbaar zijn en het spel keihard met het mes op tafel spelen zijn wat mij betreft net zo discutabel als de debiteur die zijn rekeningen willens en wetens niet voldoet. Ik heb het hier over betalingsonwil, niet over betalingsonmacht.

 

Het gaat om redelijkheid en billijkheid. Mag je je huurder die één dag te laat is met de betaling van zijn huur meteen laten ontruimen? Strikt genomen als dit in het contract staat wel. Is dit moreel verdedigbaar? Ik denk het niet. Als een ondernemer zich bedient van een anonieme CV-Ltd-Trust constructie, is deze dan per definitie laakbaar? Wel als het er om gaat met opzet aankopen te doen, weg te sluizen en de rekeningen te laten voor wat ze zijn. Maar als deze ondernemer volledig wordt kaalgeplukt door zijn wraakzuchtige ex, mag hij wat mij betreft zijn bedrijf via een anonieme Euro-BV voortzetten en zijn eigen salaris op het minimumloon zetten.

 

Het vraagstuk is al zo oud als de wereld... Stelen mag niet. Dat is voor iedereen duidelijk. Maar wat nu als je honger hebt en je kinderen dreigen te bezwijken aan ondervoeding?

[StevenK]

Ik zal wel naief zijn maar bij mij is er ook een verschil tussen de verschillende gropen crediteuren.

Bank, fiscus, KPN, Auto Lease Holland e.d. scheer ik niet over een kam met de kleinere leverancier uit het MKB.

Deze laatste zal ik voor alles proberen te betalen. Juist omdat bij deze groep ook in privé een eventuele klap hard

aankomt.

Maar juist dat is iets wat valt onder de (strafbare) faillissementspauliana: het bevoordelen van de ene schuldeiser ten nadele van een andere.

 

Het moeilijke is dat in het zicht van een faillissement dit soort nobele afwegingen er juist toe kan leiden dat een bestuurder van een bv aansprakelijk is of dat een ondernemer met eenmanszaak niet tot de WSNP wordt toegelaten.

 

Het is van belang om in het zicht van een faillissement juist volgens de regels te blijven werken, of althans te zorgen dat er niet bewezen kan worden dat er regels worden overtreden.

En iedereen heeft recht op een advocaat.

Maar lang niet iedereen kan die advocaat betalen en recht op een gefinancierde rechtsbijstand is voor ondernemers heel beperkt.

[Nils de Witte]

Ik vind het naïf om te denken dat het fatsoenlijk behandelen van schuldeisers alleen te maken heeft met moraliteit. Dat is namelijk niet waar. Faillisement, of de aanloop daartoe is een zeer emotionele aangelegenheid. Voor de ondernemers, zijn hele netwerk, voor de klanten en voor de schuldeisers.

 

Op zich is een faillisement te vergeven, mits het fatsoenlijk is afgehandeld. Ook de wet meent ondernemers in bescherming tegen schuldeisers en schuldeisers hebben er baat bij om een fatsoenlijke regeling te treffen met de ondernemer. Bij een faillisement krijgen ze gewoon minder uitbetaald en als er strijd ontstaat blijft er helemaal niks over.

 

Schuldeisers zullen je wel moeten vertrouwen anders zullen ze geen regeling accepteren.

 

Dus wat heb je bij een faillisement?

- als het goed is, afscherming van het privé vermogen door een BV

- nog wat boedel in de BV

- rechtsbescherming in geval van surceance of faillisement

- wat goodwill en vertrouwen bij je schuldeisers om tot een regeling te komen

 

Al met al een redelijk sterke uitgangspositie. Als je het vertrouwen van je schuldeisers kan houden, door ze tijdig te informeren en je kaarten op tafel te leggen en tot een regeling kan komen waarbij de BV wordt opgeheven en de middelen onder de schuldeisers verdeeld, dan ben je spekkoper.

 

Als je je positie verpest door in het zicht van het faillisement, bepaalde schuldeisers te benadelen of middelen te onttrekken aan de boedel, wat heb je dan?

- een rechter die de transacties doodleuk terugdraait

- krediteuren die zich genaait voelen en de indruk hebben dat ze niks te verliezen hebben en dus voor het faillisement gaan met beslagleggingen, zowel zakelijk als privé

- een rechter die om de haverklap uitspraak moet doen en jou niet meer geloofd

- persoonlijke aansprakelijkheid wegens wanbeleid, zodat je privee vermogen wordt aangesproken en je ook prive failliet verklaart wordt

- enorme kosten voor juridische bijstand, proceskosten, curator etc. Als die kosten komen voor de rekening van de ondernemer.

 

Dus wat mij betreft heeft het niks met moraliteit te maken maar met gezond verstand en goed koopmanschap. Wie dat niet wil zien, moet het zelf weten.

[JW]

Schuldeisers zijn zakenpartners (of geweest).

Soms is het onontkoombaar om ze te benadelen bij een faillisement, maar probeer de schade te beperken. Je hebt in de toekomst ook weer zakenpartners nodig.

[frans74]

Ben het volledig met Niels eens (reusje)

 

Ik doe veel zaken met wederverkopers die in mijn branche bij hoogtij als paddestoelen uit de grond schieten, en bij economische tegenwind snel weer omvallen.

Bij mij speelt zogenaamde moraliteit wel degelijk een rol.

 

Iemand die betalingsproblemen heeft en zelf het initiatief neemt naar me toe te komen voor een betalingsregeling zal ik op alle manieren proberen te helpen (al betaalt hij 20 maanden lang 5%). Iemand die niets van zich laat horen en na 4 maanden achterna lopen voor je geld, manen etc, failliet gaat cq. dreigt te gaan hoeft bij mij ook niet op enige coulance te rekenen.

Sterker nog, al kost het me meer dan het me oplevert, ik zal zorgen dat ik mijn geld krijg van hem/haar.

 

Principe? Ja.

 

Frans

[Highio]

Volgens mij zijn de zekerheden die je verkrijgt met een harmonieuze oplossing ook wat waard. Zo'n faillissement en evt. bijkomende rompslomp achtervolgt je (en je gezin) ook nog wel even. De enkele partijen, hooguit 10/20k schuld en de aangedragen oplossingen (iets aan verplichtingen of schulden privé nemen) maken een oplossing toch niet onmogelijk en zijn toch niet onoverkomelijk? Moraliteit en de beste oplossing voor jezelf liggen hier misschien niet zover uit elkaar.

[PCGT08]

Schuldeisers zijn vaak ook ondernemers. Als ik werk doe voor een ander en een ander probeert door kunstgrepen aan zijn betalingsverplichtingen te ontkomen dan voel ik me belazerd. Ik zou collega's waarschuwen niet meer met deze ondernemer(s) in zee te gaan. Kortom, probeer bij problemen met elkaar uit te komen, desnoods via de rechter. Alle partijen hebben daar belang bij. Immers, van een kale kip kan je niet plukken.

Het doen van kunstgrepen is niets anders dan het plegen van fraude en strafbaar en daarmee maak je de zaken er alleen maar erger op. Bij de rechter sta je in dergelijke gevallen helemaal zwak. Vaak betekent dat een persoonlijk faillissement!

 

Overigens een rare discussie. Als ondernemer neem ik aan dat je weet waar je aan begint en dat risico's, verliezen en onvoorziene problemen erbij horen.

[Joost Rietveld]

Overigens een rare discussie. Als ondernemer neem ik aan dat je weet waar je aan begint en dat risico's, verliezen en onvoorziene problemen erbij horen.

 

Geenszins raar. Dat risico's meespelen is een feit. Het gaat erom dat als die risico's werkelijkheid worden, hoe je dan handelt. Bescherm je je brood en onderdak tegen alles en zonder scrupules of strijd je met open vizier?

 

salut

Joost

[Christine]

Moraliteit is natuurlijk heel mooi zolang je het je kunt veroorloven.

 

Dat is wel een mooie quote.

 

[odeon]

 

Welke Duitse filosoof zei ook al weer:

 

Erst kommt das Fressen, dann der Moral :)

[Christine]

 

Welke Duitse filosoof zei ook al weer:

 

Erst kommt das Fressen, dann kommt der Moral :)

 

Filosoof? Bertold Brecht zei dat. Erst muss es möglich sein, für arme leute, vom grossen brotleib, sich ein teil zu schneiden.

Jeugdsentiment, ik kon vroeger al die liederen zingen.

 

youtube

[PCGT08]

Overigens een rare discussie. Als ondernemer neem ik aan dat je weet waar je aan begint en dat risico's, verliezen en onvoorziene problemen erbij horen.

 

Geenszins raar. Dat risico's meespelen is een feit. Het gaat erom dat als die risico's werkelijkheid worden, hoe je dan handelt. Bescherm je je brood en onderdak tegen alles en zonder scrupules of strijd je met open vizier?

 

salut

Joost

 

 

Speel het gewoon eerlijk. Hoe men het ook wendt of keert; bedrog komt altijd uit! Daar zorgen advocaten wel voor; die zorgen er wel voor dat direct daarna beslag wordt gelegd op alles wat je bezit. Ook wanneer jaren later het bedrog uitkomt (!).

Reken ermaar op dat niemand, ook niet je partner en kinderen hier op zitten te wachten. => je trekt altijd aan het kortste eind en je sleept je gezin ermee in. Dat nemen ze je niet in dank af en dat zal je jarenlang blijven achtervolgen.

 

Advies: strijden met open vizier en proberen de zaken in de minne te schikken desnoods via de rechter.

[Kena]

 

Welke Duitse filosoof zei ook al weer:

 

Erst kommt das Fressen, dann der Moral :)

 

De context waar Brecht dit schreef (uit de Dreigroschenoper trouwens) heeft niets met ondernemerschap te maken.

 

Hier gaat het om een ondernemer die over de rug van andere ondernemers (klein of groot) zijn eigen hachje probeert redden (let op: niet zijn brood of onderdak maar gewoon zo min mogelijk slechter van wil worden). Misschien begrijpelijk is het toch een teken dat deze ondernemer moraal niet hoog in het vaandel heeft staan... ::) Ga dan ook geen excuses verzinnen voor je eigen gedrag!

[R.I.P. | Peter Bonjernoor]

Moraliteit is natuurlijk heel mooi zolang je het je kunt veroorloven.

 

Dat is wel een mooie quote.

 

 

Dank! Hij is bij deze Open Source. ;)

[Nils de Witte]

Ik blijf er bij dat moraliteit bij een faillisement bijzaak is. Het is een soort schaakspel. Jij tegen je tegenstanders. Je moet ver vooruit denken. Sjoemelen is hetzelfde als je eigen stukken van het bord halen. Je limiteerd je opties voor een gunstige afloop (voor jou).

 

Lees Sun Tzu, the art of war. Win eerst het vertrouwen en doe dan zaken op het scherp van de snede. Ze hoeven je aan het eind van het spel niet aardig te vinden, maar als ze je haten komen ze achter je aan.

[Joost Rietveld]

 

Speel het gewoon eerlijk. Hoe men het ook wendt of keert; bedrog komt altijd uit! Daar zorgen advocaten wel voor; die zorgen er wel voor dat direct daarna beslag wordt gelegd op alles wat je bezit. Ook wanneer jaren later het bedrog uitkomt (!).

 

Dat is nu juist het punt: er is geen sprake van bedrog. Deze ondernemer voorziet een mogelijk faillissement, maar kan binnen de letter van de wet de dans ontspringen, waarbij hij persoonlijk vrij blijft van aansprakelijkheid, maar waarbij hij wel schuldeisers van zijn BV het nakijken geeft....

[Nils de Witte]

JA, en ik ben van mening dat schuldeisers mensen zijn, die best kunnen wennen aan slecht nieuws maar niet houden van truucjes. In principe willen ze een "oplossing" en zullen ze uit rationele overwegingen genoegen nemen met uitbetaling van een deel van de vordering. Door ze die mogelijkheid te ontnemen worden ze boos, gaan ze irrationee gedrag vertonen en komen ze achter je aan. Ze zullen je het leven zuur maken ook al kost ze dat meer dan het ze oplevert.

 

Weet jij dat het kost om van een beslag op je privee vermogen, je huis, je bedrijf etc af te komen? Dat kost je maanden. Belsag leggen is in een paar uur gebeurt en je hoeft er niet eens goede gronden voor te hebben.

 

Anyway, het zijn allemaal opinies. Zie het als damage control. Welke koers levert je als ondernemer het minste schade op? In mijn optiek is dat de (semi) open kaart spelen en scherp onderhandelen. Ik jouw optiek is dat het onttrekken van middelen aan de boedel in het zicht van een faillissement, maar dan binnen de letter van de wet. Ik vrees dat die laatste nuance de meeste schuldeisers en zelfs rechters zal ontgaan.

[PCGT08]

 

 

Dat is nu juist het punt: er is geen sprake van bedrog. Deze ondernemer voorziet een mogelijk faillissement, maar kan binnen de letter van de wet de dans ontspringen, waarbij hij persoonlijk vrij blijft van aansprakelijkheid, maar waarbij hij wel schuldeisers van zijn BV het nakijken geeft....

 

Jouw stelling is onjuist!

 

Deze ondernemer met zijn BV zit al (!) in de problemen: hij heeft lopende lease- en huurcontracten dat hij dus ook niet meer kan voldoen, geen opdrachtgevers en het moeten terugbetalen van commissies; er is dus nog geen faillissement. Iedereen (ook zijn schuldeisers) en hij dus kunnen al van tevoren(!) aan zien komen dat er een faillisement aan zit te komen als hij niet de juiste maatregelen treft. Wijzigingen in de entiteit van het bedrijf door in deze fase boven de BV een LTD op te zetten met als oogmerk de schuldeisers van zich af te schudden is dan volgens de letter van de wet al illegaal en zelfs bedrog cq. fraude!

 

Patricia.

[r.i.p. Ruben van den Oord]

Klopt, maar daar waren we het met z'n allen al een tijdje over eens... :-\

[forgett]

Ik kan het niet helpen me in deze discussie te mengen. Ik denk dat er een zeer belangrijk facet over het hoofd wordt gezien. Namelijk het emotionele aspect.

Nog steeds wordt een faillisement gelijk gesteld met oplichting, fraude en belastingontduiking. Zeker door de buitenwacht, familie en vrienden die niet het naadje van de kous weten. Het jarenlang maar net aan het hoofd boven water houden, deurwaarders aan de deur, dreigbrieven van de bank ontvangen kan iemand helemaal kapot maken. Je sociale leven gaat compleet naar de klote en de psychologische gevolgen zijn navenant. Het ontlopen van je verantwoordelijkheid is vaak pure noodzaak. Het is , zeker voor kleine ondernemers, dan ook vaak een makkelijke keuze. De belasting betalen of je leverancier die je straks weer nodig hebt. De bank betalen of je familie de lening terug betalen. Het overleven, de schaamte wint het dan vaak van het fatsoen. Niemand zal dat hardop durven zeggen maar vaak zijn dat de redenen dat de wet wordt overtreden. In mijn optiek volstrekt logisch en de mens eigen