• 0

Kennisbescherming (Willem Schoonen)

Bijna een jaar geleden is op deze plaats het Platform Universitair Octrooibeleid ter sprake gekomen. Het is goed mogelijk dat er mensen zijn die sindsdien niets meer van dat platform hebben vernomen. Het heeft in het najaar weliswaar zijn aanbevelingen afgeleverd, maar daar is geen zichtbare actie gevolgd.

 

Dat heeft alles te maken met het weinig dwingende karakter van die aanbevelingen. Van het Platform ging een oproep uit aan de universiteiten om werk te maken van kennisbescherming. Universiteiten zouden mensen en middelen moeten vrijmaken om kennis die in huis wordt gegenereerd te screenen op octrooieerbare vindingen. En voor octrooien die ze nemen zouden universiteiten zo snel mogelijk een industriële partner moeten vinden, die met dat octrooi ook iets gaat doen. Is die partner een startende onderneming dan zou de universiteit die niet moeten opzadelen met de last van een octrooi, maar een exclusieve licentie moeten gunnen.

 

Die aanbevelingen zijn geen onzin. Maar op het moment dat ze aan het papier werden toevertrouwd was al duidelijk dat ze weinig zouden veranderen aan de onderontwikkelde en chaotische kennisbescherming aan de Nederlandse universiteiten.

 

Om iets te veranderen zou kennisbescherming tot de wettelijke taken van een publiek gefinancierde kennisinstelling gerekend moeten worden. Dat is nu niet het geval. In de wet op het hoger onderwijs staat weliswaar dat universiteiten de plicht hebben kennis die zij genereren over te dragen, maar dat houdt nog geen plicht in tot het beschermen van die kennis. Kennisoverdracht kan ook betekenen publiceren, of advies geven aan maatschappelijke groeperingen of afgestudeerden afleveren met goed gevulde hoofden. Met name OC&W voelt er niets voor kennisbescherming als plicht in de wet op te nemen. En ook in het Platform was daarvoor geen meerderheid te vinden.

 

Dat heeft te maken met de angst dat het beschermen van kennis een inbreuk zal vormen op de academische vrijheid. En het heeft te maken met geld. De universiteiten krijgen nu middelen voor hun kerntaken: onderwijs en onderzoek. Wordt daaraan kennisbescherming toegevoegd dan moeten daarvoor ook de middelen uit Den Haag komen. De universiteiten hebben het Platform duidelijk gemaakt dat er zonder extra middelen geen werk gemaakt zou worden van kennisbescherming.

 

Het Platform kwam daarop met de voorzichtige suggestie dat de overheid een fonds voor de universitaire kennisbescherming in het leven zou roepen. Op die suggestie wordt in Den Haag nog gestudeerd, met name door EZ. Gezien het feit dat in Den Haag de financiële perspectieven met de dag verslechteren is een spoedige komst van een octrooifonds niet waarschijnlijk.

 

Bovendien vindt OC&W dat de universiteiten zelf moeten opdraaien voor kennisbescherming en de kosten daarvan moeten beperken door octrooien snel over te dragen aan ondernemingen.

 

Daarmee is de kaars van het Platform Universitair Octrooibeleid zo'n beetje opgebrand. Enkele teleurgestelde leden van dat Platform wilden het daar niet bij laten zitten. Op initiatief van ondernemersorganisatie VNO-NCW werden vertegenwoordigers van universiteiten uitgenodigd gezamenlijk werk te maken van een octrooibeleid. De eerste geluiden uit die groep zijn echter weinig hoopgevend: men is weer begonnen bij AF, met het verzamelen van best practices.

 

De discussies in het Platform Octrooibeleid hebben twee jaar geduurd. En er zijn vooral kansen gemist. Het beschermen van kennis is van groot belang. Niet omdat octrooien rijk- of zaligmakend zijn, maar omdat ze ertoe bijdragen dat kennis, die met publieke middelen is gefinancierd, wordt omgezet in innovatieve producten en diensten, in economische waarde dus. Met zijn gedraal op dit gebied raakt Nederland op achterstand.

 

Lichtpunten zijn er echter ook: veel financiers van wetenschappelijk onderzoek nemen de plicht tot bescherming, disseminatie en exploitatie van kennis op in hun subsidievoorwaarden. In Nederland lijkt er in de tweede geldstroom, waarin NWO de hoofdrol speelt, een eenvormige praktijk te groeien op dit gebied. Die tweede geldstroom is in Nederland veel kleiner dan de eerste (het onderzoeksgeld dat universiteiten rechtstreeks krijgen), maar voor de onderzoekspraktijk is die tweede geldstroom van groot belang.

 

Het opnemen van de plicht tot kennisbescherming in de financieringsvoorwaarden zal meer zoden aan de dijk zetten dan pogingen de universiteitsbestuurders te overtuigen van nut en noodzaak van kennisbescherming.

Link naar reactie

Aanbevolen berichten

2 antwoorden op deze vraag

  • 0

Het beschermen zit hem erin dat de kennis niet verloren mag gaan, en dat met octrooien en octrooibare vindingen ook daadwerkelijk iets gedaan wordt? Ik vind beschermen hier klinken als 'afschermen' (geheim houden), maar daar is hier dus geen sprake van.

 

Met het risico te praten over zaken waar ik niets vanaf weet: is het probleem niet dat men niet weet met welke partij (vooral als het over een partner als zijnde een startende onderneming) en onder welke voorwaarden men samenwerkingsverbanden of octrooilicenties moet aangaan? Dus men weet wel wat men zelf in huis heeft aan octrooien en aan ideeën, maar men weet niet waar men er mee naartoe moet?

 

Zijn daar eigenlijk professionele onderzoek- en matchingbureau's bezig? Het lijkt me dat daar een enorme klus nog te doen is, of zijn de universiteiten bang externe bureau's daarin te laten snuffelen?

Link naar reactie
  • 0

Ik ben het helemaal met je eens, Willem. Universiteiten zullen pas goed aan kennisbescherming doen, wanneer kennisexploitatie uitdrukkelijk als een taak van universiteiten zal worden opgenomen. Zo lang OC&W deze taak niet expliciet opneemt in de Onderwijs Wet zal er weinig veranderen.

Maar er moet nog iets extra's gebeuren. Het aanpassen van de Onderwijs Wet alleen met expliciete vermelding van de plicht tot kennisexploitatie is niet voldoende. Je moet als OC&W ook in de praktijk universiteiten belonen die aan kennisexploitatie doen. Hoe zou je dat bijvoorbeeld kunnen doen:

1. Universiteiten niet langer meer alleen belonen op aantallen publicaties, maar ook op aantallen licenties die ze geven voor hun patenten

2. Universiteiten uitdrukkelijk de mogelijkheid geven om eerste geldstroom middelen aan te wenden voor kennisexploitatie. Tot nu toe doet OC&W erg vaag hierover. Universiteiten moeten weten waar ze aan toe zijn en welke vrijheden ze hebben om eerste geldstroom middelen te gebruiken hiervoor.

Je reis naar de toekomst wordt een succes als je alleen die dingen uit het verleden meeneemt die je positieve energie geven. Michael Lewis, 2000.

Link naar reactie
Gast
Dit topic is nu gesloten voor nieuwe reacties.
Hide Sidebar
  • Wil je onze Nieuwsflits ontvangen?
    Deze verzenden we elk kwartaal.

  • Wie is er online?
    2 leden, 132 Gasten

  • Breng jouw businessplan naar een higher level!

    Op dit forum worden alle onderwerpen m.b.t. ondernemerschap besproken.

    • Stel jouw ondernemersvragen
    • Antwoorden/oplossingen van collega ondernemers
    • > 75.000 geregistreerde leden
    • > 100.000 bezoekers per maand
    • 24/7 bereikbaar / binnen < 6 uur antwoord
    •  Altijd gratis

  • Ook interessant:

    Ook interessant:

×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Cookies op HigherLevel.nl

We hebben cookies geplaatst op je toestel om deze website voor jou beter te kunnen maken. Je kunt de cookie instellingen aanpassen, anders gaan we er van uit dat het goed is om verder te gaan.