Wanneer ben ik IB ondernemer, BTW ondernemer of beiden?

[Joost Rietveld]

Veel fiscale vragen op HL vinden hun oorsprong in het onderscheid BTW-ondernemer en IB-ondernemer. In die laatste categorie valt dan ook nog het onderscheid tussen wel of geen fiscale ondernemersvoordelen. Veel ondernemers beseffen zich niet dat alle criteria niet altijd overlappend zijn, maar veelal juist naast elkaar bestaan. Tijd voor verheldering. Overigens poog ik niet volledig te zijn, maar geeft onderstaande een goed eerste inzicht.

 

Laten we beginnen met het onderscheid tussen BTW en IB.

 

Als je BTW-ondernemer bent, dan wil dat niet zeggen dat je dat voor de IB ook bent. Kijk maar naar onderstaande criteria:

 

BTW:

Deelname (anders dan incidenteel en/of in besloten kring) aan het economisch verkeer met als doel goederen en/of diensten te verhandelen, volstaat vaak al voor het BTW-ondernemerschap.

 

Het als particulier BTW belast verhuren van een winkelpand leidt dus tot BTW-ondernemerschap, ondanks dat het pand voor de verhuurder (veelal) in box 3 van de IB aangifte valt. Dus wel BTW-ondernemer, maar geen IB-ondernemer.

 

IB:

Deelname (anders dan incidenteel en/of in besloten kring) aan het economisch verkeer met een duurzame organisatie van kapitaal en/of arbeid met als doel het verhandelen van diensten en/of goederen waarbij winst beoogd wordt en ook redelijkerwijs te verwachten is. Hierbij zijn nog aanvullende objectieve criteria ontstaan in de loop der tijd. Zo moet de ondernemer gerechtigd zijn tot het vermogen van de onderneming en moet het (debiteuren)risico van het ondernemen voor zijn/haar rekening komen. Uiteraard helpen uiterlijke kenmerken ook, zoals een KvK inschrijving, een werkruimte, briefpapier, maar ook het aantal opdrachtgevers en de omvang van de te verwachten winst wegen mee.

 

Hobby’s of het incidenteel verhuren van een vakantiebungalow aan familie maakt dus geen IB-onderneming. Het starten van een - naar uiterlijke kenmerken - onderneming, die na vier jaar nog steeds niet winstgevend is (en dat waarschijnlijk ook niet zal worden) is veelal ook geen IB-onderneming.

 

Hier wordt al duidelijk dat je veel sneller BTW-ondernemer bent dan IB-ondernemer.

 

Besef je dus goed dat er een wezenlijk onderscheid is tussen beide vormen. Maar er is ook een samenloop. De meeste IB-ondernemers zijn ook BTW-ondernemer. Omgekeerd is die link niet altijd van toepassing, maar zeker in overgrote mate aanwezig.

 

Door de samenloop van IB-ondernemer en BTW-ondernemer, denken mensen vaak onterecht dat beiden dezelfde gevolgen hebben. Dat is geenszins het geval. Vaak zie je dit terug bij vermogensbestanddelen. Met name de auto is een lichtend voorbeeld!

 

Een auto kan voor de BTW zakelijk zijn en voor de IB privé. Dat speelt vaak als de ondernemer in privé een auto koopt (dus niet op de balans van de onderneming) en deze ook mede zakelijk gebruikt. Vaak weten ze wel dat ze 19 cent per zakelijke kilometer in mindering mogen brengen op de IB winst, maar rederneren ze daarna door dat diezelfde auto voor de BTW dan ook privé is. Dat is dus niet het geval. Een IB-niet-zakelijke auto kan voor de BTW weldegelijk zakelijk zijn. Veelal is 75% van de BTW op alle autokosten aftrekbaar als voorbelasting, ook al heb je die auto privé gekocht.

 

Wees je er dus bewust van dat er een verschil is in BTW en IB en dat beide wetgevingen naast elkaar bestaan en beslist niet eenzelfde uitwerking hebben.

 

IB-ondernemer en fiscale ondernemersvoordelen:

Goed, nu ben je dus IB-ondernemer op basis van de gestelde criteria. Zoals je wellicht opgemerkt hebt, heb ik het niet gehad over het urencriterium. Dat is bewust, omdat het 1.225 urencriterium niets van doen heeft met het IB-ondernemerschap. De 1.225 uren op jaarbasis (in absolute uren, dus niet tijdsevenredig) is een aanvullende voorwaarde voor de fiscale ondernemersfaciliteiten. Zonder de 1.225 uren heb je wellicht wel een IB onderneming, maar kom je voor vele aftrekposten niet in aanmerking.

 

Zaken als: zelfstandigenaftrek, startersaftrek, 10,5% MKB winstvrijstelling (thans, 2011 inmiddels 12% en los van het urencriterium) , willekeurige afschrijving en doteren aan de FOR zijn alleen voorbehouden aan ondernemers die minimaal 1.225 uren per jaar voor hun onderneming werken. In een vol jaar komt dat neer op 24 uur per week, zonder vakantie.

 

In de jaren dat je de startersaftrek toepast (maximaal 3 keer in de eerste 5 jaar), is die 1.225 uur voldoende. In de jaren daarna geldt dat je minimaal 50% van de werkzame uren (dus bijv. inclusief een dienstverband) in de onderneming hebt gestoken.

 

Ik kan dus een IB onderneming runnen als ik slechts 1.000 uur in de onderneming steek. Dan profiteer ik dus niet van genoemde voordelen, maar ik heb dan bijvoorbeeld wel recht op investeringsaftrek.

 

Kortom:

- Het urencriterium is niet bepalend voor een IB onderneming;

- Een BTW onderneming is niet per se een IB onderneming en soms omgekeerd;

- IB privé bestanddelen kunnen voor de BTW zakelijk zijn en soms omgekeerd.

 

Als je als aspirant ondernemer twijfelt over de IB status, kijk dan eens naar de aanvraag voor een VAR. Daarin heeft de fiscus een aantal vragen opgenomen op basis waarvan zij beoordelen of een aspirant ondernemer in loondienst is, resultaat uit overige werkzaamheden geniet of echt een (IB) onderneming heeft. De VAR criteria staan overigens los van het hebben van een IB onderneming (het is namelijk loonbelastingwetgeving), maar geven wel een goed beeld van waar de fiscus op let. Zie deze link: http://download.belastingdienst.nl/belastingdienst/docs/aanvraag_verklaring_arbeidsrelatie_al0931z7pl.pdf

 

Hopelijk heb je met deze column meer inzicht in het onderscheid IB en BTW ondernemer en kun je jouw boekhouder ertoe bewegen om ook de fiscale voordelen te zoeken die op het eerste gezicht niet aanwezig zijn. En geloof mij: er zijn te veel boekhouders die hier te weinig van weten.

 

Groet

Joost

 

[Joost Rietveld]

Dank je. Dat was ook mijn aanleiding

[Michiel van Vlaardingen]

Mooi referentiemateriaal. Er staan hier verspreid over het forum tientallen posts van mensen die IB-ondernemerschap gelijkstellen aan het urencriterium.

[Paul-Jan Pauptit]

Zeer heldere uiteenzetting! Het zou toch mooi zijn als iemand v/d belastingdienst op het idee kwam e.e.a. in net zo duidelijke bewoordingen op belastingdienst.nl te plaatsen. Dat had me indertijd behoorlijk wat tijd aan de belastingtelefoon gescheeld...

[Joost Rietveld]

ooohhhh de belastingtelefoon. Je mag ze bellen, een vraag voorleggen, maar niet vertrouwen op het gegeven antwoord!

Als je belt, noteer datum, tijdstip en naam van de medewerker. Beter nog: neem het gesprek op! Eens zien hoe ver dan het vertrouwensbeginsel reikt (heel ver denk ik!).

 

Groet

Joost

[ronaldinho]

Beetje off topic, maar toch:

 

(rechtbank Haarlem) 4.4. Eiser vraagt zich af hoe het kan dat door medewerkers van de Belastingtelefoon tot drie keer is gezegd dat de Wwb-uitkering niet tot het inkomen van 2004 gerekend zou worden. De rechtbank begrijpt deze vraag aldus, dat eiser een beroep doet op het vertrouwensbeginsel, op basis van hetgeen door de medewerkers is gezegd. Door de inlichtingen van medewerkers van de Belastingtelefoon is bij eiser slechts een in rechte te beschermen vertrouwen gewekt, indien eiser de onjuistheid van de inlichtingen niet had kunnen en moeten beseffen en hij voorts, afgaande op onjuiste inlichtingen, een handeling heeft verricht of nagelaten, ten gevolge waarvan hij niet alleen de wettelijk verschuldigde belasting moet betalen, maar daarenboven schade lijdt. Nu eiser niet heeft gesteld, noch aannemelijk heeft gemaakt dat hij schade in de door de Hoge Raad bedoelde zin heeft geleden en ook overigens daarvan niet is gebleken, slaagt reeds hierom het beroep op gewekt vertrouwen niet.

 

Rechtbank Arnhem heeft overigens al eens een beroep op uitlatingen van de belastingtelefoon gehonoreerd, omdat dat zo ongeveer het enige contact is dat kleine particulieren met de belastingdienst kunnen hebben.

 

Leuke column, geeft toch weer mooi weer hoeveel behoefte er eigenlijk is naar duidelijk, niet subjectieve criteria!

[samos123]

Thanks inderdaad een column waar ik naar zocht :) Had de belastingdienst nou is zulke informatie...

 

Vaag taalgebruik dat op meerdere manieren opgevat kan worden houdt niemand van toch?..