Uittreden VOF - goodwill

[MarkU]

Enige tijd geleden ben ik een VOF gestart met twee anderen. Destijds is er een VOF contract (op basis van een voorbeeld contract KvK) opgesteld.

 

Enige tijd geleden heb ik aangegeven de VOF vrijwillig te willen verlaten, dit in samenspraak met de overige vennoten. De beoogde datum van uittreden ligt inmiddels een aantal maanden achter ons, over de datum zijn we akkoord alleen de financiele afronding moet nog plaats vinden.

 

Echter bij de uittreding hebben we een conflict m.b.t. het begrip goodwill. De onderneming heeft inmiddels een aardig klantenbestand opgebouwd en ik ben van mening dat het niet meer dan normaal is dat er naast mijn vermogensbestanddeel in de VOF ook sprake is van goodwill richting mijn kant. Echter de zittende vennoten zijn van mening dat er alleen sprake is van goodwill "bij een vijandige overname" en niet bij een "vrijwillige uittreding".

 

Onder de goodwill versta ik onder andere het opgebouwde netwerk/klantenbestand/imago/naamsbekendheid van de onderneming wat er gewoon inblijft (ik neem niets mee).Immers zij kunnen de onderneming gewoon doorzetten, zonder kosten te maken om een nieuwe onderneming op te richten.

 

Ik ben verantwoordelijk geweest voor de financien en alle juridische aspecten v.d. onderneming, waaronder het opzetten van contracten en het maken van de jaarrekening/belastingaangiftes, etc.

 

Inmiddels heb ik bij een accountant een verzoek uitgezet om e.a. te bekijken, alleen ben ik benieuwd wat normaal is bij dit soort zaken. De definitie van goodwill van de zittende vennoten strookt mijn inziens niet met die van KvK, MKB Nederland en enkele accountants die ik kort geraadpleegd heb hierover.

 

In het VOF contract staan wel enkele dingen over uittreden en financiele afhandeling, alleen betreft het hier een aantal stukken die uit een standaard contract v.d. KvK komen waar ik zelf niet helemaal uitkom wat het nu precies zegt over eventuele goodwill.

 

Zijn er mensen die hier ervaring mee hebben, of die kunnen aangeven wat "normaal" is in dit soort situaties?

 

 

 

[R.I.P. - Fred Wiersma]

Als je vennoten dat oprecht vinden, koop dan hun uit en verkoop daarna het hele bedrijf ;D.

 

Natuurlijk is goodwill een onderdeel van de waarde van het bedrijf, dat heeft niets te maken met al dan niet vrijwillige overname. Vermoedelijk is het een onderhandelingstactiek van je zakenpartners. Vraag hun aan te tonen waarom zij gelijk hebben.

[MarkU]

Gezien mijn ervaring met de vennoten is het geen onderhandelingstechniek maar puur een gebrek aan kennis op financieel gebied. Hun uitkopen is geen optie, want zij willen de VOF verder uitoefenen.

 

Ik ga iig vragen om een uitleg vanuit hun zijde waarom zij gelijk denken te hebben.

 

 

[Johan Mulder]

Staat er in het VOF contract niets over de uitkoopsom in combinatie met vrijwillige uittreding?

 

Het Kvk-model zegt de meeste denk ik niet zoveel + die modellen worden geupdate.

 

De tekst hier publiceren helpt ook. Daarnaast zal in het vof-contract een een regeling zijn opgenomen in gevallen van geschillen. Vaak worden deze bindend voorgelegd aan scheidsmannen. Dat geldt dus ook voor de uitkoopsom.

 

Ik heb hier wel een rekenmodel liggen van de belastingdienst voor de berekening van goodwill. Dat is de dus de fiscaal geaccepteerde route (vooral interessant in hele andere gevallen, maar wellicht bruikbaar).

[MarkU]

Nee in contract staat niets over een eventuele uitkoopsom met vrijwillige uittreding.

 

In mijn ogen zijn onderstaande artikelen uit het contract misschien handig:

 

Artikel 13: Liquidatie

Lid 1:   Indien de vennootschap eindigt door opzegging, danwel in onderling overleg, zullen de zaken der vennootschap zo spoedig mogelijk door de vennoten worden geliquideerd, tenzij het bedrijf wordt voortgezet op de manier zoals hierna vermeld in artikel 14.

Lid 2:   Bij het eindigen der vennootschap is ieder van de vennoten in het vermogen van de vennootschap gerechtigd, voor de bedragen waarvoor hij in de boeken der vennootschap is gecrediteerd, vermeerderd of verminderd met zijn aandeel in de winst of het verlies, gemaakt of geleden blijkens de overeenkomstig artikel 8 opgemaakte jaarrekening.

Lid 3:   Op de na het eindigen der vennootschap op te maken balans zullen, tenzij schriftelijk onderling anders wordt overeengekomen, de activa worden gewaardeerd tegen de door vennoten geschatte waarde.

Lid 4:   Van liquidatiewinst of het liquidatieverlies, casu quo de meerwaarde of de minderwaarde (één en ander indien van toepassing) zal door ieder der vennoten, met toepassing van de onder artikel 9 weergegeven winstverdeling, percentages worden genoten.

 

Artikel 14: Voortzetting, overname en verblijven

 

Lid 3:   Het recht van voortzetting houdt in om alleen of met anderen de activiteit (eventueel met de handelsnaam) van de vennootschap voort te zetten onder verplichting (tevens een recht) alle tot het vennootschapsvermogen behorende vermogensbestanddelen over te nemen, zich te laten toedelen of, wat de schulden betreft voor zijn rekening te nemen en aan de andere vennoot of diens rechtsopvolgers in geld uit te keren de waarde van diens aandeel in dit vermogen.

 

Lid 4:   Onder deze vermogensbestanddelen zijn begrepen die welke slechts in economische zin in de vennootschap zijn ingebracht, tenzij redelijkheid en billijkheid zich daar tegen verzet.

 

Lid 7:   De venno(o)t(en) die de zaken van de vennootschap voortzet(ten) (daaronder begrepen verblijven/overname) is dan verplicht tot uitkering aan de uittredende vennoot of diens rechtverkrijgenden van het bedrag dat aan deze toekomt, overeenkomstig het in artikel 13 bepaalde, blijkens de daar bedoelde jaarrekening.

 

Lid 8:   Deze uitkering zal echter niet anders kunnen worden gevorderd dan in 12 gelijke maandelijkse termijnen, waarvan de eerste zal verschijnen twee maanden na de dag van beëindiging van de vennootschap. Een en ander onverminderd dadelijke algehele opeisbaarheid ingeval van overlijden, faillissement, toepassing Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen, aanvraag van surséance van betaling, bij verzuim van de prompte voldoening door of ondercuratelestelling van de tot uitkering verplichte vennoot alsmede bij vervreemding door deze van de voortgezette onderneming.

 

Lid 9:   Van het niet uitgekeerde bedrag zal een rente worden vergoed gelijk aan de voor dat jaar geldende wettelijke rente (eventueel een vast percentage overeenkomen).

 

 

Een rekenmodel van de fiscus is wellicht bruikbaar, dus als je die zou willen posten of doorgeven waar ik 't kan vinden, graag.

[Johan Mulder]

Artikel 14: Voortzetting, overname en verblijven

 

Lid 3: Het recht van voortzetting houdt in om alleen of met anderen de activiteit (eventueel met de handelsnaam) van de vennootschap voort te zetten onder verplichting (tevens een recht) alle tot het vennootschapsvermogen behorende vermogensbestanddelen over te nemen*, zich te laten toedelen of, wat de schulden betreft voor zijn rekening te nemen en aan de andere vennoot of diens rechtsopvolgers in geld uit te keren de waarde van diens aandeel in dit vermogen.

 

Lid 4: Onder deze vermogensbestanddelen zijn begrepen die welke slechts in economische zin in de vennootschap zijn ingebracht,** tenzij redelijkheid en billijkheid zich daar tegen verzet***.

 

Een drietal punten:

* geeft de voortzettende vennoten het recht om voort te zetten met de verplichting ..... vermogensbestanddelen...

** vermogensbestanddelen: NIET goodwill ,slechts de economische inbreng.

*** tenzij redelijkheid en billijkheid.

 

Dan zul je op grond van de redelijkheid en billijkheid een vergoeding moeten krijgen voor de goodwill. Persoonlijk denk ik dat je geen sterk punt hebt. Dit hadden jullie van tevoren goed op papier moeten zetten. Nu zit je met de gebakken peren en merk je pas hoe belangrijk zulke contracten zijn.

 

Ik zeg niet dat je geen kans maakt, maar sterk sta je niet. Daar komt nog eens bij dat je een onderscheid moet maken tussen de VOF-goodwill en de persoonlijke goodwill. Persoonlijke goodwill is namelijk niet te waarderen en niet te betalen.

 

Dat rekenmodel hou je dan even tegoed. Dat is een iets te lang verhaal om nu even uiteen te zetten.

[R.I.P. - Fred Wiersma]

Gezien mijn ervaring met de vennoten is het geen onderhandelingstechniek maar puur een gebrek aan kennis op financieel gebied. Hun uitkopen is geen optie, want zij willen de VOF verder uitoefenen.

 

Ik ga iig vragen om een uitleg vanuit hun zijde waarom zij gelijk denken te hebben.

 

 

 

Je kunt ze gewoon vragen wat zij denken dat het bedrijf waard is (en jou dus willen betalen), en of ze hun aandeel voor hetzelfde bedrag zouden willen verkopen. Is mooie lakmoes test of ze oprecht zijn.

 

EDIT: als ze geen kennis hebben van financien en goodwill, waarop baseren ze zich dan? En misschien verandert hun standpunt als jij (of een door hun vertrouwde accountant) hun eens eea gaat uitleggen?

[MarkU]

Dank voor je reactie. Het onderscheid tussen persoonlijke en ondernemings goodwill had ik al bekeken, het gaat in dit geval om ondernemings goodwill, dus dat valt in mijn optiek te waarderen.

 

Ik moet nog een reactie sturen naar de vennoten waarin ik o.a. wil aangeven waarop ze zich baseren en waarin ik e.a uitleg, alleen wil ik dat in 1 keer goed doen en daarvoor zocht ik wat reacties van anderen om te voorkomen dat ik een te eenzijdige blik gebruik.

 

 

[Manon GJ]

Er zijn natuurlijk verschillende opties en die zijn afhankelijk van de situatie (oef dat klinkt erg bla bla adviseur achtig ;D).

 

Het bedrijf heeft een bepaalde waarde. Even heel kort door de bocht: waarde bestaat uit de toekomstige geldstromen die het bedrijf gaat opbrengen. Ga voor het gemak even uit van nettowinst plus afschrijvingen min investeringen in de komende jaren. Als je dat voor een aantal jaar op een rij hebt dan kun je daar een waarde uit distilleren. Stuur me die cijfers anders even in een prive berichtje dan kijk ik er even naar.

 

Een deel van deze waarde is van jou. Naar mijn mening is dit zeker redelijk en billijk.

 

 

[M. Borgh]

Het zou naar mijn mening wellicht goed zijn het fenomeen "goodwill" te beschouwen vanuit een minder abstracte invalshoek, maar juist vanuit een beter meetbare. Het geheel aan mogelijke goodwill zoals u hier aangeeft en een waarde daarvan laat zich immers niet precies en volgens een eenduidige en vaste (wettelijk of fiscaal aangewezen) methode bepalen. Dit is ook de reden waarom het niet toegestaan is de goodwill waarover u spreekt op de balans als activum op te nemen.

 

Slechts door bedrijfsaankoop verkregen goodwill wordt op de balans opgevoerd, en wel op momenten dat er een sprake is van een onbalans tussen de reële waarde en de daarvoor betaalde vergoeding. Achterliggend idee is dat het verschil op die wijze alsnog in de totstandkoming van het eigen vermogen zichtbaar wordt gemaakt. Dit wordt door vermogensverstrekkers doorgaans als directe afschrijving op het eigen vermogen beschouwd, daar goodwill alleen een toekomstige waarde vertegenwoordigt, dus een toekomstig activum.

 

Zelf ben ik tegen het opnemen van goodwill als activum, daar een afschrijving hierop volledig onlogisch is. Er bestaat geen enkele rationele grond op basis waarvan men mag concluderen dat de waarde van zogenaamde goodwill jaarlijks automatisch zou afnemen, en al helemaal niet volgens lineaire methode berekend zou dienen te worden, noch voor de huidig bepaalde "levensduur" van goodwill.

 

Elke commerciële organisatie immers, streeft juist vergroting van zulks een activum als goodwill na daar deze juist tot het beoogde resultaat dient te leiden, namelijk het behalen van (meer) winst. Elke inspanning zou daartoe gericht moeten zijn. Zo ook die van u en uw collegae in de afgelopen jaren. U spreekt in dit kader ook liever van een groeiende waarde voor goodwill. Waarom dan hierop afschrijven? De overheid schiet met haar regelgeving inzake afschrijving op verschillende vormen van activa dan ook ernstig tekort en kan alleen echte verbeteringen initiëren indien de fiscale regelgeving op dit vlak eveneens wordt aangepast. Dat heeft grote mondiale effecten, waardoor tot op heden slechts kleine versoepelingen tot stand zijn gekomen.

 

Binnen uw organisatie is sprake van zogenaamde "zelfopgebouwde goodwill". Deze goodwill is niet tastbaar, maar tegelijkertijd wél in hoge mate situationeel afhankelijk van economische marktwerking en omstandigheden, maar ook van veranderingen in politiek klimaat en maatschappelijke opvattingen.

 

Daarnaast kan deze zelfopgebouwde goodwill sterk persoonsgebonden zijn. Wanneer bijvoorbeeld een zeer deskundig of geliefd persoon het boegbeeld vormt van een firma, en deze verlaat de operationele organisatie, dan kan dit zeer nadelige effecten hebben op de omzet en de omzetgroei, of zelfs de continuïteit van de gehele firma in gevaar brengen. De waarde van de zelfopgebouwde goodwill wordt dan nihil. Daar deze niet op de balans wordt opgenomen, kunnen logischerwijze in zo'n geval ook geen afschrijvingskosten geboekt worden. Het verlies aan competentie komt echter tot uitdrukking in een negatieve ontwikkeling van de cash flow en de uiteindelijke winst, of resulteert in een verlies waarbij verlies aan vermogen ontstaat.

 

De waarde van de zelfopgebouwde goodwill laat zich daarnaast slechts bij benadering bepalen. Daarvoor zijn diverse methodieken ontworpen, welke reeds gedurende decennia onderwerp van discussie vormen op het hoogste politieke en wetenschappelijke niveau. In het meest gunstige geval is er nog altijd sprake van een goede schatting. Soms is deze echter volledig arbitrair tot stand gekomen, met name in situaties waarbij aannames worden gedaan die onvoldoende onderbouwd kunnen worden zonder zeer diepgaand en kostbaar onderzoek uitgevoerd te hebben, en in situaties waarbij gebruik wordt gemaakt van subjectieve rekenfactoren. Een schatting van de goodwill zal in vele gevallen gevaarlijk optimistisch uitvallen. Dit kan vooral een probleem vormen bij overnames, daar er in die gevallen doorgaans onvoldoende dekking in de vorm van bezittingen of tegoeden tegenover staat. Tevens kan dit een probleem vormen bij verdelingen als gevolg van bijvoorbeeld echtscheidingen of het overlijden van een zakelijk partner waarbij erfgenamen een belang opeisen.

 

Bij alle vormen van mogelijke goodwill is naar mijn overtuiging eerder sprake van een gevoelswaarde dan een economische waarde, tenzij een aantoonbaar direct causaal verband kan worden aangetoond met een toename van waarde of cash flow.

 

Mocht er in uw geval dus sprake zijn van enig positief effect van de zaken die u acht tot de goodwill van uw firma te behoren, en dat is natuurlijk altijd wenselijk, dan behoort dit echter logischerwijze tot uitdrukking te komen in de cash flow en derhalve ook in de bruto winst uit de normale dagelijkse activiteiten van de onderneming. Zodoende leidt elke positieve bijdrage die aan een of andere vorm van goodwill toegeschreven kan worden tot een verbetering van het eigen vermogen en draagt zodoende telkens bij aan de verbetering van kansen op continuïteit van de organisatie. In het tegenover gestelde geval wordt nog wel eens de term "badwill" genoemd. Vervolgens komt het helaas ook voor dat leden binnen de organisatie overmatig beloond worden ten opzichte van hun bijdrage aan de cash flow en winst.

 

U en uw vennoten hebben gedurende een zekere tijd allen individueel diverse vormen van waarde in uw firma ingebracht, zoals arbeid, kennis en ervaring, denkwerk en creativiteit of een waardevolle beslissingsvaardigheid. Wellicht heeft u ook personen uit uw privé netwerk als klanten aangebracht. Tegenover al deze waardevolle inbreng heeft u tegenprestatie in de vorm van een beloning ontvangen, zoals een goed salaris, winstuitkering en aandelen. Hopelijk heeft u ook afdoende werksatisfactie, status en dergelijke genoten.

 

Ik ben van mening dat het gezamenlijk creëren van zelfopgebouwde goodwill, zoals u die noemt, voortkomt uit de normaal te verwachten dagelijkse inbreng van waarden, en die aan u allen conform overeengekomen condities beloond wordt en reeds beloond is geweest, tenzij daarover afwijkende afspraken zijn gemaakt. Het kan niet correct zijn dat u in een latere fase een deel van deze goodwill van de organisatie terug zou eisen, waarbij u feitelijk het resultaat van uw beloonde inbreng terug eist, ofwel een extra beloning voor uw inbreng eist. Immers, u heeft al die tijd een overeengekomen beloning ontvangen voor deze inbreng.

 

Alle meerwaarde die in de loop der jaren binnen uw firma gegenereerd is, nogmaals, zou moeten hebben geleid tot de ten doel gestelde winst en derhalve voor een overeenkomstig deel in het eigen vermogen en de waarde van aandelen terecht moeten zijn gekomen. Het lijkt mij dan ook dat u genoegen moet nemen met de waarde die uw aandeel per heden vertegenwoordigt. Naar ik hoop, is er sprake van een voor u acceptabele waardevermeerdering ten opzichte van uw oorspronkelijk aandeel ten tijde van de start van de organisatie.

 

Wanneer u besluit de organisatie te verlaten en van verdere deelname af te zien, kiest u feitelijk voor het afzien van uw recht om aanspraak te maken op het vruchtgebruik van het resultaat van de door u genoemde goodwill, namelijk dat deel dat aantoonbaar, dus zichtbaar en causaal herleidbaar, tot uitdrukking komt in de winst als gevolg van gerelateerde (normale) activiteiten van de onderneming. In die keuze bent u uiteraard vrij. De vergoeding welke u verkrijgt voor de teruggave van het vruchtgebruik aan de firma, zit dan ook naar mijn idee in de waardevermeerdering van uw aandeel. Door bijvoorbeeld een uitbetaling aan u van een geldelijke waarde voor het door de firma terugverkrijgen van uw aandeel welke representatief is voor het moment van scheiden, wordt u mijns inziens volledig en dus rechtvaardig vergoed.

 

Mocht u het niet met mij eens zijn, dan verwacht ik dat het niet eenvoudig zal zijn bij een juridisch geschil afdoende aan te kunnen tonen voor welk deel van de door u genoemde goodwill u redelijkerwijze vergoed zou kunnen worden, en voor welke waarde daarvan. Wellicht zullen daarnaast uw taken en verantwoordelijkheden binnen de organisatie niet direct in uw voordeel werken, daar u, voor zover ik dat mag concluderen, jaarlijks akkoord bent gegaan met de jaarcijfers en met de daaruit voortvloeiende periodieke beloningen aan de vennoten. Tevens kan het een goed idee zijn te overwegen om te wachten op economisch betere tijden, aangezien de waarde van goodwill hiervan sterk afhankelijk kan zijn.

 

Graag wens ik u alle succes en wijsheid.

 

M. Borgh,

Financieel Manager

Utrecht