• 0

To be(stuur), or not to be(stuur)…

De directeur. Wie is dat? Wat is dat? Wat mag hij?

Met regelmaat wordt het begrip directeur genoemd. Of het nou een vennootschap onder firma, een besloten vennootschap, een naamloze vennootschap, stichting, coöperatie of eenmanszaak betreft, een zichzelf respecterend ondernemer laat zich graag de functieomschrijving 'directeur' aanmeten.

Hetzelfde geldt voor de werknemer met een 'hogere functie' alhoewel deze zich ook graag laten bekleden met andere sjieke termen. De Engelse termen vliegen ons daarbij om te oren. Denk eens aan de floormanager, de office director en de Chief Executive Officer. Ga deze termen vertalen naar het Nederlands en ze verliezen 99% van hun aanzien, de vloerleider bijvoorbeeld kan mij bepaald niet imponeren. Degene die echter een arbeidsovereenkomst heeft met de B.V. en aldus werknemer is, is niet per definitie een bestuurder van de B.V., maar mogelijk is het wel.

Het begrip directeur veronderstelt een leidinggevende functie, aanzien, het ik-ben-baas-gevoel.

Het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Koophandel kent het begrip als zodanig niet. Deze spreken over de bestuurder. Ik zal verder geen wetsartikelen noemen, die zijn in deze niet zo interessant. Maar wat is dan een bestuurder?

Deze uitleg zal zich toespitsen op de B.V. (en N.V.), omdat het belang het grootst is bij rechtspersonen en deze laatstgenoemde rechtspersonen het meest worden gebruikt voor ondernemingsactiviteiten.

 

Een B.V. kan niet praten, kan geen handelingen verrichten en kan aldus niet voor zichzelf opkomen. Toch wordt de B.V., net als ieder ander rechtspersoon, behandelt als een persoon van vlees en bloed. Om toch als B.V. te kunnen communiceren heeft de B.V. een vertegenwoordiger nodig. Iemand die haar in en buiten rechte vertegenwoordigt. De wet schrijft voor dat de B.V. wordt vertegenwoordigd door haar bestuurders. Oftewel de dagelijkse gang van zaken is in principe een bestuursaangelegenheid. De wet en de statuten van de B.V. leggen de bevoegdheden van de bestuurder en het bestuur in het algemeen -weliswaar beperkt- aan banden. Daarop kom ik terug.

De bestuurder kan niet altijd alleen werken. Daarvoor neemt hij personeel aan. Dat personeel is per definitie geen statutair bestuurder. Personeel wordt aangenomen door een leidinggevende binnen een bedrijf, de bestuurder wordt aangewezen door de algemene vergadering van aandeelhouders (enkele uitzonderingen daargelaten).

 

Zoals gezegd wordt de B.V. vertegenwoordigd door het bestuur. Dit staat zo in de wet en in de statuten van de meeste B.V.'s. In de statuten wordt daar doorgaans aan toegevoegd dat de bestuurders de titel 'directeur' kunnen dragen en dat een zelfstandig bevoegd bestuurder de titel 'algemeen directeur' verkrijgt. Hierop zijn tal van variaties mogelijk. Betekent dit dat een gewone bestuurder niet zelfstandig bevoegd is? Nee. In principe wordt de B.V. vertegenwoordigd door het gehele bestuur, maar steeds zal in de statuten van de B.V. moeten worden gekeken of iemand daadwerkelijk zelfstandig bevoegd kan zijn.

 

In het handelsregister van de Kamers van Koophandel (hierna: KvK) staat aangegeven of een bestuurder een titel heeft (directeur etc.) en of hij (of zij) al dan niet zelfstandig bevoegd is. Op deze gegevens wordt doorgaans in het handelsverkeer vertrouwd. Niet perse terecht, want niet alle statuten openen de mogelijkheid om zelfstandig bevoegde bestuurders te benoemen, terwijl de KvK deze bevoegdheid niet controleert.

 

Beperkingen van de bestuursvrijheid kent men in een aantal manieren.

De beperkte vertegenwoordigingsbevoegdheid is het meest bekend en wordt ook het twee-handtekeningen-stelsel genoemd. Twee directeuren tekenen samen voor alle rechtshandelingen die de B.V. binden. Indien een handtekening ontbreekt is de B.V. niet gebonden aan de rechtshandeling! Bedenk goed welke gevolgen dit kan hebben. De aansprakelijkheid van de betreffende bestuurder laat ik buiten de bespreking, dat voert te ver.

Een tweede variant is die waarin aan het bestuur is opgelegd dat zij voor bepaalde handelingen toestemming moet vragen aan de algemene vergadering van aandeelhouders. Daarbij moet worden gedacht aan zogenaamde zware besluiten, waaronder kan worden begrepen de beperking tot een X bedrag. Deze regeling heeft alleen interne werking. Indien de bestuurder een rechtshandeling aangaat met een belang van bijvoorbeeld € 10.000, terwijl hij bevoegd is tot € 5.000, heeft geen invloed op de werking naar derden (zoals de tegenpartij), de B.V. is gebonden. De B.V. kan een eventueel nadeel uit de transactie voor zover deze is te wijden aan de bevoegdheidsoverschrijding verhalen op de bestuurder.

 

Andere opties zijn die waarin prioriteitsaandeelhouders een rol spelen of een Raad van Commissarissen. Dan wordt het nog ingewikkelder. Hierover zal ik nog eens uitwijden in een volgende column indien gewenst.

 

Aan de andere kant kunnen bevoegdheden ook uit handen worden gegeven. De hiervoor ter illustratie genoemde CEO kan wel degelijk een volmacht hebben om bepaalde zaken te mogen regelen die normalerwijze aan de directie –nog zo'n mooi woord- toekomen. Dan moet de volmacht vanzelfsprekend wel weer voldaan aan de regels voor een bestuursbesluit.

 

Ook met betrekking tot ontslag is het één en ander te zeggen. De bestuurder wordt anders ontslagen dan een werknemer, ook al heet deze toevallig directeur omdat dat sjiek klinkt. De bestuurder wordt geschorst en ontslagen door hetzelfde orgaan dat hem heeft benoemd, doorgaans de algemene vergadering van aandeelhouders. Personeel wordt ontslagen door de bestuurder (of een daartoe aangewezen personeelslid/afdeling). Een bestuurder kan dus redelijk simpel op straat worden gezet, zeker in vergelijking met personeel. Voor de laatste groep zal altijd contact moeten worden gezocht met het CWI of de rechterlijke macht.

Het is mogelijk dat een bestuurder zowel statutair bestuurder is als werknemer. In dat geval gelden dus beide regels.

 

Dan nog tenslotte het begrip DGA. De volledige term 'directeur groot aandeelhouder' zegt al heel veel. Doorgaans wordt hieronder verstaan de bestuurder van een B.V. die tevens 5% of meer van het geplaatste aandelenkapitaal houdt. In de MKB-sfeer is de constructie waarbij de ondernemer een 100% belang in een holding heeft, en de holding een bepaald belang in een werkmaatschappij , niet ongebruikelijk. Doorgaans is de ondernemer bestuurder van de holding en de holding bestuurder van de werkmaatschappij (middels een managementovereenkomst). Wie is/zijn de DGA's? De ondernemer is DGA van de holding en de holding is DGA van de werkmaatschappij. De relatie tussen de ondernemer en de werkmaatschappij kan alleen indirect worden bepaald. Wel is het mogelijk dat de ondernemer op de loonlijst staat als personeel bij de werkmaatschappij, maar dat maakt hem nog steeds geen DGA van deze werkmaatschappij.

 

Samenvattend is een directeur niet perse bestuurder. De functie directeur is een maatschappelijke term, immers de voorzitter van de plaatselijke voetbalvereniging is een bestuurslid en daarmee wil de 'directeur' zich niet laten vergelijken. Wees dus op uw hoede en zorg dat u zich overtuigd van de vertegenwoordigingsbevoegdheid van een directeur en/of bestuurder. Tenslotte schept het gebruik van juiste terminologie duidelijkheid en kan het veel onnodige vragen voorkomen.

 

JM juristen & adviseurs

ondernemingsrecht:

samenwerkingsverbanden | overeenkomsten | (algemene) voorwaarden en reglementen | bedrijfsstructuren | bedrijfsoverdrachten.

Link naar reactie

Aanbevolen berichten

5 antwoorden op deze vraag

  • 1

Goedemorgen Rene,

 

Dank voor de reactie.

 

Als er aanvullingen of onderwerpen voor een aansluitende column zijn hoor ik ze graag.

 

Gr.

 

Johan

JM juristen & adviseurs

ondernemingsrecht:

samenwerkingsverbanden | overeenkomsten | (algemene) voorwaarden en reglementen | bedrijfsstructuren | bedrijfsoverdrachten.

Link naar reactie
  • 1

Hallo Fred,

 

Dit is zeker een interessant onderwerp. Ik ga me eens verdiepen (en heb Ryan al gevraagd of hij mee wil schrijven voor diepgaande fiscale aspecten ;)).

 

Gr

Johan

JM juristen & adviseurs

ondernemingsrecht:

samenwerkingsverbanden | overeenkomsten | (algemene) voorwaarden en reglementen | bedrijfsstructuren | bedrijfsoverdrachten.

Link naar reactie
  • 0

Leuk hé al die engelse termen die je (helaas) steeds vaker ziet, geeft de indruk dat een bedrijf onderhand meer managers als werknemers in dienst heeft.

Of nog één de weekendopleidingen "management" van een half jaar en dat in combinatie met het beroep bijv. administratief medewerker en dan durven zeggen dat zij er al zijn als dat papiertje binnen hebben :P

The 7 habits of highly effective people, een aanrader.

Link naar reactie
Gast
Dit topic is nu gesloten voor nieuwe reacties.
Hide Sidebar
  • Wil je onze Nieuwsflits ontvangen?
    Deze verzenden we elk kwartaal.

  • Wie is er online?
    7 leden, 271 Gasten

  • Breng jouw businessplan naar een higher level!

    Op dit forum worden alle onderwerpen m.b.t. ondernemerschap besproken.

    • Stel jouw ondernemersvragen
    • Antwoorden/oplossingen van collega ondernemers
    • > 75.000 geregistreerde leden
    • > 100.000 bezoekers per maand
    • 24/7 bereikbaar / binnen < 6 uur antwoord
    •  Altijd gratis

  • Ook interessant:

    Ook interessant:

×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Cookies op HigherLevel.nl

We hebben cookies geplaatst op je toestel om deze website voor jou beter te kunnen maken. Je kunt de cookie instellingen aanpassen, anders gaan we er van uit dat het goed is om verder te gaan.