Discussie tijd! Je bent als ZZP-er geen ondernemer!

[Joost Rietveld]

ZZP-er of freelancer met weinig opdrachtgevers als ondernemer. Oh ja? Discussieer mee!

 

Ik richt me nu specifiek op de ZZP-ers die langdurige opdrachten aangaan bij een of twee opdrachtgevers en dit bestempelen als onderneming. Waarom denken jullie ondernemer te zijn? Voor deze discussie speel ik de rol van de fiscus. Let’s rock!

 

Laten we eens duidelijkheid geven aan de begrippen ZZP en freelancer. Het zegt niets anders dan dat je zonder personeel beperkt durende opdrachten aanneemt voor eigen rekening en risico. Of je dat via een eigen BV doet of als eenmanszaak is niet relevant voor de centrale vraag van deze column: drijf ik nu een onderneming, ben ik resultaatgenieter of ben ik in loondienst? Helaas is dit in de fiscale wetgeving en rechtspraak nog steeds een grijs gebied. Eens zien of we er al discussiërend richting aan kunnen geven. Ik stel me hierbij op als fictief inspecteur der rijksbelastingen. Eens zien welke argumenten jullie hebben, die ik kan weerleggen.

 

Ik, (fictief) inspecteur der rijksbelastingen zeg het volgende:

 

Laten we wel wezen. Als je ergens 1 tot 1,5 jaar op een opdracht zit, dan zou je formeel ook een dienstverband aan moeten gaan voor die tijd. Er is dan een wezenlijk verschil met de ondernemer die risico's loopt als er geen klanten komen en de omzet uitblijft. De aard van jouw opdracht brengt met zich mee dat je geen ondernemersrisico loopt. Jouw uren worden toch wel betaald. Gaat de opdrachtgever failliet, dan is dat niet anders dan een werkgever die failliet gaat.

 

Het risico dat je na deze opdracht geen nieuwe opdracht krijgt, is niet anders dan het risico dat je loopt als je een tijdelijk dienstverband aangaat, dat niet verlengd wordt. Het gebrek aan WW is een privé kwestie en zelfs verzekerbaar.

 

Wat dat betreft heeft ZZP-en echt een vlucht genomen en zie je steeds meer dat verkapte dienstverbanden uitgevoerd worden onder het mom van zelfstandig ondernemerschap. In mijn beleving is er wel een grens waar ondernemerschap eindigt en loondienst begint. Die lijn is breed en grijs, maar er zijn grenzen.

 

Het enkele feit dat je graag lange (zeg 1 jaar +) opdrachten wilt uitvoeren en daarna wilt wisselen van opdrachtgever (echt des ZZP-er) maakt nog geen onderneming. Freelancer en dus resultaat uit overige werkzaamheden 'at best'. Let wel: ervan uitgaande dat je niet in gezagsverhouding staat tot de opdrachtgever anders is het gewoon loondienst.

 

Zo: Joost de fictieve inspecteur heeft gesproken. Kom maar op met jullie argumenten!

 

[Joost Rietveld]

Weledelgeleerde heer De Greef,

 

Ik kan niet inzien wat de wetgever destijds exact bedoeld heeft, maar vanuit mijn positie bezien, is het volgende beeld ontstaan.

 

Lang, lang geleden, werd besloten om het zelfstandig ondernemerschap te stimuleren. Daartoe zijn fiscale tegemoetkomingen ingevoerd en recentelijk (denk MKB winstvrijstelling) weer uitgebreid. Om hiervoor in aanmerking te komen, zijn destijds vage criteria opgesteld die tot op de dag van vandaag nog door Rechters nader ingevuld worden.

 

Dit laatste is beslist noodzakelijk, want met de intrede van de ZZP-er ontstond er een vloedgolf aan arbeiders die ook een beroep wilden doen op de ondernemersfaciliteiten. Hoe? Door geen arbeidsovereenkomsten meer aan te gaan en alleen nog maar te werken met "overeenkomsten van opdracht". Dat, naar de verkeersopvatting en wat wenselijk wordt geacht door de stemgerechtigden, er sprake is van een verkapt dienstverband, wil de ZZP-er niet onderkennen. Dan zou hij immers toegeven dat hij geen ondernemer is.

 

Waarom is de inspecteur hier dan zo streng op? Omdat anders half Nederland ontslag neemt en zich laat inhuren door zijn/haar voormalige werkgever om zo te profiteren van de ondernemersvoordelen. Bedenk je nl. wel:

 

Bij een winst van 50K kan de effectieve belastingdruk voor een ondernemer € nihil bedragen door van alle opties gebruik te maken. Een werknemer betaalt gewoon 15K aan belasting. Dat zou een forse uitholling betekenen van de staatsinkomsten.

 

Dus, zou de overheid toestaan dat ZZP-ers op langdurige opdrachten fiscaal voor de IB als ondernemer gezien worden, dan geeft dat een signaal in de verkeerde richting aan werknemers in NL.

 

En dus nee, het gaat niet om de door u aangehaalde zaken, maar het voorkomt uitholling van de Staatskas op lange termijn. Het best zou deze regeling omschreven kunnen worden als een manier om te voorkomen dat een ongewenst effect optreedt.

 

Maar nogmaals, ik ben de wetgever niet ;)

 

groet

De inspecteur, namens deze

J. Rietveld

 

 

 

 

[Henk de Greef]

Onder dank van de uitvoerige, doch respectvolle reactie van de inspecteur het volgende:

 

Ergens verbaas ik mij, dat de inspecteur er zo gemakkelijk vanuit gaat, dat mensen slechts IB (lees geld, finaciële prikkels) gedreven zijn. Als we de kwestie geheel vanuit fiscaal oogpunt bekijken, zou het inderdaad zo kunnen zijn dat half Nederland maar beter ontslag kan nemen. Toch blijkt dat in de praktijk ernstig mee te vallen. Sterker nog, mensen kijken je vreemd aan als je zegt dat je heel bewust niet kiest voor een baan (dienstverband).

 

Blijkbaar kleven er ook nadelen aan dat zelfstandige, waardoor veel mensen, ondanks de hogere mogelijkheden tot inkomsten, toch kiezen voor de zekerheid van een baan. Het wordt ook met de paplepel ingegoten, dat het verstandig is om een baan te nemen. Zelfs op universiteiten wordt je opgeleid om een "goede baan" (liefst bij een beursgenoteerde onderneming) te krijgen. Het stimuleren van zelfstandig ondernemerschap werkt mijns inziens nog niet optimaal.

 

De vloedgolf van mensen, die aan het zzp schap is begonnen, heeft ofwel de mogelijkheid niet meer om zo'n "goede baan"te krijgen, ofwel kiest er zelf voor om het risico van arbeidsloosheid te aanvaarden. Met andere woorden, wordt ofwel in het ondernemerschap gedwongen (op 50 jarige leeftijd ontslagen door de bank waarvoor je 25 jaar hebt gewerkt), ofwel kiest ervoor dit risico te aanvaarden. In beide gevallen denk ik dat een steuntje in de rug zeer welkom is. Voor de kansarmen op de arbeidsmarkt en de durvers, waarop veel van de nieuwe economie draait. (Veel zelfstandigen bivakkeren onder het minimum loon.....)

 

Natuurlijk zal er ook hier en daar misbruik van de regeling worden gemaakt. Net zoals bij de gemiddelde grootgrutter 2% van de omzet wegvloeit door diefstal. Grootgrutters hebben daar een adequate oplossing voor, ze berekenen namelijk het verlies mee in de kostprijs, waardoor het per saldo toch wordt betaald. Dat is niet eerlijk, want de goeden moeten onder de kwaden lijden, maar waar is dat niet zo? Die situatie is mijns inziens beter dan alle klanten gaan fouilleren, om te kijken of er wellicht ergens een zakje m&m's onder de jas verstopt zit.

 

Zo denk ik ook dat het bij het zelfstandig ondernemerschap niet wenselijk is om het de ondernemer onnodig lastig te maken, omdat de mogelijkheid daar is dat iemand misbruik maakt van ondernemersfacilliteiten.

 

Bovendien denk ik, dat gezien de huidige economische ontwikkelingen, het zelfstandig ondernemerschap (ook in de vorm van zzp) veel meer toekomst biedt, dan de grote werkgevers. Ooit hadden we de situatie, dat er ook hier in Nederland een soort kolchoz structuur heerste (Philips, Stork). De werkgever (en/of de staat) van begin tot eind verantwoordelijk voor het welzijn van de werknemer. Dat is nu lang verleden tijd. Bij deze huidige tijd past een stuk zelfredzaamheid, in combinatie met individuele kwaliteiten, wat nu eenmaal veel beter tot zijn recht komt, als je die zelf kunt exploiteren.

 

Wat mij betreft, denk ik dat we nog maar aan het begin staan van een nieuw tijdperk. Een tijdperk waarin het niet meer belangrijk is of de ondernemer wel voldoet aan de (belasting)regels, want die regels behoorden bij het oude tijdperk, toen een baan de gewone vorm en zzp de uitzondering was. De belastingdienst zou deze ontwikkeling zeker niet in de weg moeten gaan liggen, want dat stelt ons als land op achterstand. En wat zou dat "de staat"kosten?

 

Beter is het om de regels aan te passen aan de huidige situatie en zodoende mee te gaan in de ontwikkeling. Als het zo voorkomt dat iemand voornamelijk één opdrachtgever heeft, maakt dat geen "verkapt dienstverband", maar iemand die goed in staat is om zijn kwaliteit aan één opdrachtgever te verkopen. Hij loopt daarmee een groter risico dan de ondernemer met meerdere opdrachtgevers en dat maakt hem beslit geen mindere ondernemer.

 

Met de meeste hoogachting,

 

Henk de Greef

 

 

 

[Joost Rietveld]

Hoi Henk

 

Nu even niet zijnde de belastinginspecteur: ik ben het roerend met je eens!

 

Groeten

Joost

[Maarten Versteeg]

Het idee dat een zelfstandige met een langdurige opdracht maar een tijdelijk contract met een werkgever moet aangaan vind ik niet passen. De kracht van een zelfstandige is juist dat hij buiten de hierarchie staat en iets gedaan krijgt, omdat hij niet - zoals een gewone werknemer - 80% van zijn tijd kwijt is aan zinloze vergaderingen of politiek gedrag, zoals het kussen van de %^&$% van een belangrijke manager die aan het eind van het jaar je beloning bepaalt.

 

De term ZZP legt de nadruk op wat je 'niet' hebt (namelijk personeel) en dat is eigenlijk best gek. Het past in de 'oude' industriele tijd om nadruk te leggen op omvang ("hoe groter hoe beter"). Grote bedrijven hebben echter weinig reputatie op menselijkheid en hebben weinig oog voor de persoonlijke ontwikkeling van het individu. Ze worden vaak hierarchisch aangestuurd en beloning vindt plaats op basis van zitvlees. Mensen vluchten daar terecht massaal uit weg en kiezen voor een bestaan als zelfstandige.

 

 

[Henk de Greef]

Hoi Henk

Nu even niet zijnde de belastinginspecteur: ik ben het roerend met je eens!

Groeten

Joost

 

Hmmm, jammer, dat legt een op zich interessant gesprek stil... maargoed, ik ben blij dat ik niet de enige ben die iets roept in de woestijn voor de ondernemers! Dank voor deze topic, want het is wel iets dat leeft en aandacht verdient.

 

@ Maarten,

 

Welkom op HigherLevel (en ook op mijn blog)!

 

Je plaatst daar een interessante stelling, dat ZZP vooral aangeeft wat je niet hebt. Misschien is het tijd om een ander begrip te introduceren voor specialisten die voor eigen rekening, risico en ontwikkeling werken. Een begrip dat aangeeft waarin we ons positief onderscheiden van de groteren.

 

Voor Eigen Rekening Risico en Ontwikkeling. VERRO ondernemer. Bijvoorbeeld.

 

Maar ik weet zeker dat er betere suggesties zijn. Laat maar horen.

 

Henk

[pvv]

Hmm, wie betaalt het tikken van al deze berichten tijdens kantoortijden? Ik ga iig lekker in loondienst om lekker te internetten op kosten van de baas... ;D

[Henk de Greef]

Hmm, wie betaalt het tikken van al deze berichten tijdens kantoortijden? Ik ga iig lekker in loondienst om lekker te internetten op kosten van de baas... ;D

 

Goeie baas, die je om 04.12 uitbetaald! Nachtdienst zeker ;D