Produktaansprakelijkheid en oneigenlijk gebruik

[mechanic]

In het dagelijks leven ontwerp en bouw ik samen met mijn zakenpartner machines cq. mechanieken.

 

Nu zijn wij bezig om een installatie te bouwen voor een klant, waarbij een van de uitgangspunten bij het ontwerp was, dat deze buiten het bereik van personen (met uitzondering van onderhoudspersoneel) zou worden geinstalleerd.

Dit betekende dat er veel minder veiligheidsvoorzieningen geinstalleerd hoefden te worden, wat onze klant een aanzienlijke kostenbesparing opleverde.

Om veilig onderhoud mogelijk te maken, is het mogelijk om de installatie d.m.v. het bedienen van een knop in de "onderhoudsstand" te schakelen, waarbij alle onderdelen in ruststand worden gezet en stroomloos worden gemaakt.

 

De betreffende installatie is nu bijna klaar voor transport en zal door de klant zelf (onder toezicht van ons) worden geplaatst.

Het uiteindelijke aansluiten en afregelen zal vervolgens weer door ons gebeuren.

 

Nu wil het feit, dat ik onlangs op de locatie ben geweest, en daar heb geconstateerd dat het toch zou kunnen dat er zich personen binnen het bereik van de installatie kunnen ophouden.

Ik heb onze klant hiervan op de hoogte gebracht en voorgesteld om een fysieke barriere te (laten) installeren, om te voorkomen dat een dergelijke situatie zich voordoet.

 

De klant vindt dit overdreven en beroept zich erop dat de installatie voor ingebruikname moet worden gekeurd door een veiligheidsinstantie en dat onze verantwoordelijkheid (en de zijne) ophoudt op het moment dat deze instantie zijn goedkeuring geeft

 

Mijn vraag is drieledig:

- zijn wij als ontwerper/fabrikant verminderd produktaansprakelijk als de door ons geleverde installatie oneigenlijk gebruikt wordt?

- maakt het verschil als wij voor levering op de hoogte waren van het voornemen van onze klant om de installatie oneigenlijk te gebruiken?

- wat kunnen wij doen om onze klant alsnog te overtuigen om de door ons noodzakelijk geachte veiligheidsvoorzieningen te installeren?

[herman van der helm]

Niet afleveren indien je het zelf niet vertrouwt.

[wilco u]

De verantwoordelijkheid kan ver terug in de keten worden gelegd.

Zie de richtlijn productaansprakelijkheid

 

Als fabrikant heb je met de machinerichtlijn te maken , welke in Nederland is verwerkt in het Warenwetbesluit machines.

Artikel 3 van dit besluit stelt dat:

"De fabrikant of diens gemachtigde draagt er zorg voor dat machines zodanig zijn ontworpen, samengesteld en vervaardigd, zodanige eigenschappen hebben en van zodanige vermeldingen zijn voorzien, dat zij geen gevaar opleveren voor de veiligheid of gezondheid van de mens en, in voorkomend geval, huisdieren of de veiligheid van zaken, wanneer zij op passende wijze zijn geïnstalleerd en onderhouden en overeenkomstig hun bestemming of in redelijkerwijs voorzienbare omstandigheden worden gebruikt.

 

De gebruiker heeft uiteraard zelf verantwoordelijkheden op grond van Arbo-regelgeving.

 

Wat bedoelt je klant met "de keuring door een veiligheidsinstantie"?

[mechanic]

@ Herman: dat zou inderdaad een allerlaatste redmiddel zijn, maar we willen graag voor deze klant blijven werken (en onze laatste termijnen betaald krijgen)

 

@ Wilco: wij zijn er ons terdege van bewust dat wij altijd verantwoordelijk zijn voor het door ons geleverde en dat deze verantwoording nauwelijks valt te verleggen.

Er zijn echter afspraken gemaakt over "de omstandigheden waarin de installatie zal worden gebruikt", zoals het in de tekst wordt omschreven die je aanhaalde. Hierop is het ontwerp gebaseerd. Nu blijkt echter dat deze omstandigheden anders zijn, waardoor de installatie qua veiligheid mijns inziens niet meer voldoet.

Wij hebben dit geconstateerd en ook voorstellen gedaan hoe e.e.a. opgelost kan worden en wat de kosten hiervan zijn. De klant wil hier echter niet aan. Gevolg hiervan is, dat wij straks verantwoordelijk zijn voor een installatie, waarvan wij zelf vinden dat deze niet 100% veilig is.

 

Dit laatste wordt bestreden door onze klant, aangezien de installatie voor ingebruikname zal worden gekeurd door een instantie als DNV, TUV of het liftinstituut. Het lijkt ons echter niet, dat een goedkeuring van een dergelijke instantie ons vrijwaart van productaansprakelijkheid.

[herman van der helm]

@ Herman: dat zou inderdaad een allerlaatste redmiddel zijn, maar we willen graag voor deze klant blijven werken (en onze laatste termijnen betaald krijgen)

 

Je kunt tenminste naar de klant toe deze opstelling kiezen om hem/haar ervan te doordringen dat het je ernst is.

 

Ik verwacht overigens dat die instanties , als ze hun werk goed doen, de installatie niet zullen goedkeuren als er geen beschermende maatregelen worden genomen.

Je zou ook zelf een externe deskundige op CE gebied kunnen inschakelen om advies te laten geven hoe eea veilig gebruikt kan worden. Ik zelf laat de CE keur voor mijn producten door een gespecialiseerd bedrijf doen en laat de verklaring van overeenstemming ook door hen afgeven en ondertekenen. Uiteraard blijf ik zelf als fabrikant nog steeds verantwoordelijk, maar dit soort discussies heb ik dan niet.

 

Kun je trouwens niet op eigen kosten een noodstopschakelaar op de machine maken die de machine uitschakelt als er iemand op een bepaalde plek, te dicht bij de gevaarlijke delen komt?

[wilco u]

Ik snap de moeilijkheid. Wat mij betreft zit het lastige in het slotstuk van het artikel (voorziene omstandigheden). Je kent immers het toekomstige gebruik.

 

Je klant hikt mogelijk tegen de hogere (onverwachte) stichtingskosten aan. Herman oppert al een soort van noodvoorziening.

Kan je misschien gele lijnen aanbrengen op de vloer ter hoogte van draaiende delen (ofzo) en een groot bord ophangen met daarop de vermelding dat men voor de gele lijnen moet blijven als de machine in bedrijf is?

[herman van der helm]

@wilco

 

Als je fysieke voorzieningen KUNT aanbrengen, moet je dat doen. Je mag dan niet volstaan door signalen of waarschuwingen aan te brengen.

 

De volgorde is:

 

1 inherent veilig ontwerpen

2 beschermkappen oid aanbrengen

3 als dit alles niet mogelijk is: waarschuwingen aanbrengen

[wilco u]

Als je fysieke voorzieningen KUNT aanbrengen, moet je dat doen. Je mag dan niet volstaan door signalen of waarschuwingen aan te brengen.

 

Ach so, en dat had TS dus ook al voorgesteld.

 

[mechanic]

De installatie is inderdaad voorzien van een mogelijkheid om sensoren aan te sluiten (deurcontactschakelaar, drukmat, lichtsluis, ed.) Als een van deze sensoren contact maakt/verbreekt, wordt de installatie direct stroomloos geschakeld. Deze sensoren zullen worden aangebracht op alle toegangen waardoor onderhoudspersoneel de ruimte kan betreden waar de installatie staat (zeg maar als extra veiligheid, mocht iemand vergeten de installatie uit te schakelen)

 

Het probleem is echter, dat er nu 1 toegangsmogelijkheid blijkt te zijn, waardoor ook andere personen dan het onderhoudspersoneel de ruimte kunnen betreden. Bovendien blijkt deze ook nog eens heel moeilijk elektronisch te beveiligen te zijn. Het kan wel, maar dan alleen tegen aanzienlijke meerprijs (die onze klant inderdaad niet wil betalen)

Een veel goedkopere oplossing (en ook veiliger, want er is nooit kans op storing o.i.d.) zou een fysieke barriere zijn, maar om de een of andere reden wil de klant dit ook niet.

 

We zitten nu dus in een soort patstelling, waarbij onze installatie aan alle (in eerste instantie) gestelde eisen voldoet, voorzien is van al het benodigde papierwerk, opgebouwd is uit alleen maar de beste componenten (soms zelfs duurder dan gecalculeerd, omdat we nu eenmaal geen concessies wilden doen aan veiligheid en kwaliteit) en dat we door deze onvoorziene omstandigheid deze nu eigenlijk niet kunnen afleveren, omdat men niet accoord gaat met een goedkope oplossing en niet wil betalen voor een duurdere.

 

Waarschijnlijk staan we volledig in ons recht als we weigeren te leveren, maar iedereen hier kan dan natuurlijk op zijn klompen aanvoelen dat we (voorlopig) kunnen fluiten naar onze laatste termijnen en de relatie met de klant er ook niet beter op zal worden (hij kan dan namelijk ook niet opleveren aan zijn klant)

[herman van der helm]

Mechanic zegt: Een veel goedkopere oplossing (en ook veiliger, want er is nooit kans op storing o.i.d.) zou een fysieke barriere zijn, maar om de een of andere reden wil de klant dit ook niet.

 

Wie wil het niet? De eindklant of jouw klant.

Als er een goedkope oplossing is, zou ik die op mijn eigen kosten aanbrengen bij aflevering. Dit weegt niet op tegen de gevolgen die je anders kunt krijgen. Volg je gevoel altijd.

 

Naar je klant toe: Je hebt geen keuze om deze ommissie wel of niet te herstellen. De wet verplicht je ertoe!

[mechanic]

Tja, wie wil wat niet? Als ik het zo mag inschatten zou ik zeggen dat het onze klant niet zoveel uitmaakt, zolang hij maar niet voor de kosten hoeft op te draaien en dat de eindklant het misschien niet wil uit praktische of esthetische overwegingen (die heeft namelijk wel te kennen gegeven geen problemen te hebben met een elektronische oplossing), wie zal het zeggen?

 

Het standpunt innemen dat, indien er geen afdoende maatregelen genomen worden, we de installatie niet opleveren hebben we al gedaan, waarop dus als reactie het eerder genoemde: "als de keurende instantie het goedkeurt is het niet langer jullie/onze verantwoordelijkheid" volgde (wat onze klant natuurlijk makkelijk kan zeggen, aangezien hij niet de fabrikant is)

 

Wat de keurende instantie betreft: hier heb ik gemengde gevoelens over. Ik heb in het verleden met alle drie hierboven genoemde organisaties te maken gehad. Uit ervaring weet ik dat de grondigheid van keuren (zeker op locatie) behoorlijk kan verschillen, afhankelijk van de persoon die de keuring verricht en zelfs hoe zijn of haar pet op dat moment staat. Ik ga er dan ook zeker niet van uit dat een goedkeuring ons veel zal helpen mocht er in de toekomst ooit iets mis gaan.

 

Eigenlijk heb ik niet zoveel zin om nog veel energie in deze discussie te steken, gezien de stelling die door onze klant wordt ingenomen.