Cookies op HigherLevel.nl
We hebben cookies geplaatst op je toestel om deze website voor jou beter te kunnen maken. Je kunt de cookie instellingen aanpassen, anders gaan we er van uit dat het goed is om verder te gaan.
We hebben cookies geplaatst op je toestel om deze website voor jou beter te kunnen maken. Je kunt de cookie instellingen aanpassen, anders gaan we er van uit dat het goed is om verder te gaan.
Henk82
Henk82
P.J. vroeg me een kort overzicht te maken van de valkuilen van het Innovatief BMKB voor toekomstige technostarters, zodat zij niet dezelfde fouten maken als ik. Ter leering ende vermaeck.
Wat?
De Innovatie BMKB (Borgstellingsregeling voor Midden Klein Bedrijf) is een regeling van Economische Zaken, uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (voorheen Agentschap NL, voorheen SenterNovem, voorheen Senter, voorheen… etc). De regeling zou moeten fungeren als een smeerolie om banken te bewegen leningen aan startups te geven. De regeling doet dat door het risico van de banken af te dekken. Dit is een belangrijk detail: de regeling is er om het risico van banken in te dekken. De regeling is niet voor jou als startup.
Voor wie en voor wie niet?
De lening is bedoeld voor innovatieve technostarters. Startups. Bedrijfjes bestaande uit enkele mensen (bovengemiddeld vaak studenten of net afgestudeerden) met een goed idee. Afhankelijk van het type product kan het ontwikkel traject enkele maanden of enkele jaren duren. Geld uit de lening kan gebruikt worden voor betalen salarissen, aannemen extra mensen, productie en (later) marketing en sales.
Het risico profiel van startups is on-Nederlands hoog. Er zijn technische risico’s (kan het product wel geproduceerd worden? Schaalt de techniek als we 100 duizenden gebruikers hebben?), markt/timing risico’s (je kunt zowel te vroeg als te laat zijn, denk aan WebVan tijdens de dot com bubble vs Thuisbezorgt nu), legale risico’s (Uber/AirBnB) en platform risico’s (denk aan startups die afhankelijk zijn van een platform zoals Facebook of Twitter).
Het Innovatief BMKB is niet bedoeld voor dienstverleners (bedrijven die uurtje factuurtje verdienen). Hoewel dienstverleners uiteraard innovatief kunnen zijn (denk aan web en app bouwers), is het IBMKB bedoeld voor startups die een product willen ontwikkelen en verkopen en zo hopelijk de volgende Facebook, Google of Tesla te worden. (Er bestaat een BMKB variant voor MKB inclusief dienstverleners, wat meer zin heeft omdat deze bedrijven direct omzet draaien)
Wat krijg je?
Je krijgt een lening van de bank en een mooi ingelijste document met handtekening van de minister dat duidelijk maakt dat jouw startup belangrijk is voor de toekomst van Nederland, of iets dergelijks (helaas moet ik de exacte tekst schuldig blijven, ik heb de lijst met gepast geweld in een vuilnis container gegooid toen onze startup failliet ging).
Waarom niet doen?
De soort startups hierboven in “wie” beschreven vallen moeilijk te bootstrappen en bij gebrek aan een volwassen VC klimaat in Nederland is de IBMKB een geschenk uit de hemel. Zo lijkt het. De praktijk leert anders.
a) de stimulans is verkeerd: banken hebben niets te verliezen wanneer ze de lening terug trekken, de ondernemer wordt gestimuleerd op veilig te spelen (want hij staat persoonlijk borg) en de RVO heeft baat bij een zo groot mogelijke borg vast te stellen en op te eisen om het zelf-financierende karakter van de regeling in stand te houden.
b) Als je uitgaat van een ontwikkeltraject van maanden tot jaren zonder inkomsten, stuur je de startup op cashflow. Dat is het enige dat qua financiën telt. Hoeveel maanden kun je je mensen nog betalen met het geld dat op de rekening staat en is dat voldoende om tot break even te komen? Zoals hieronder in meer detail beschreven begint de financieringsruimte al te krimpen een paar maanden nadat je de lening ontvangt. Dat is compleet absurd, en maakt de overlevingskansen van de startup kleiner dan nodig is.
c) De lening maakt het moeilijk om venture capital aan te trekken, want het VC geld gaat direct terug naar de bank en overheid. Sterker: het kan in sommige gevallen aantrekkelijker zijn voor de VC om de BV te laten klappen, de borg van de ondernemers te betalen en het geld in een nieuwe BV of C-corp te investeren.
In het kort: de regeling is dusdanig onhandig ontworpen dat het bijzonder schadelijk is voor startups, ondernemers en voor het innovatie klimaat in Nederland. Waarom deze regeling nog bestaat en dat het RVO nog steeds actief achter ondernemers jaagt om de borg terug te krijgen, is mij een raadsel. Elke cent die aan het IBMKB worden uitgegeven schaadt het innovatieklimaat in Nederland.
Hoe gaat zo’n lening in z’n werk?
1) Aanvraag
Als je het de RVO vraagt hoe lang een aanvraag gemiddeld duurt is het antwoord één a twee weken. Wat ze er niet bij vertellen hoe ze dit gemiddelde berekenen. Ik kan je verklappen: dit is de gemiddelde tijd tussen het ontvangen van een aanvraag van een bank tot de goedkeuring. Dat daarvoor een heel traject zit van afgekeurde aanvragen en eindeloze discussies tussen de bank en RVO laten ze voor het gemak er even buiten. Onze aanvraag duurde iets korter dan een jaar. Ik heb startups waar het traject anderhalf jaar heeft geduurd.
De vraag die (hoop ik) elke ondernemer vraagt aan zowel de RVO als de bank: wat gebeurt er als we onverhoopt de lening niet kunnen terug betalen en wij zelf niet genoeg geld voor de borg hebben? Achteraf had ik die gesprekken met moeten opnemen, maar zowel de bank als het RVO verzekerde mij dat ze “van een kale kun je niet plukken” en het zou “niet in het belang van de BV Nederland zijn”
Leuke anecdote: de ambtenaar (ik schat hem eind vijftig) die zover ik weet alle Innovatief BMKB aanvragen goedkeurt heeft geen computer en geen televisie thuis en gaat er prat op dat hij ook niks weet van computers en besteed zijn vrije tijd aan het maken van cliches (dat zijn die tegeltjes met gezegdes die vroeger aan de muur hingen van de oud-tante die je nooit hebt gemogen). Aan de andere kant: deze ambtenaar komt graag persoonlijk langs bij de bedrijven voor een kop koffie, wat ik zelf waardeer. De vraag is of dit de juiste persoon is om innovatie startups te beoordelen.
2) De lening
De lening ziet er zo uit:
- De lening is gesplitst in een rekening courant en borgstellingskrediet (de borgstelling is 2x de grootte van het rekening courant)
- De rekening courant wordt in 24 maanden gereduceerd tot 1/3 van het originele bedrag.
- Aflossing van het borgstellingskrediet start na 24 maanden, de lening moet in 24 opeenvolgende driemaandelijkse termijnen terug betaald worden. 8 jaar na ontvangst van de lening moet het hele bedrag afgelost.
- De eerste drie maanden na ontvangst van de lening hoeft geen rente betaald te worden, de 7 en driekwart jaar daarna wordt marktconforme rente gerekend over het openstaande bedrag
- Er is een afsluitprovisie en een driemaandelijkse kredietprovisie die betaald moet worden aan de bank.
- De lening kan op elk moment door de bank worden ingetrokken
- De RVO geeft de mogelijkheid voor een eenmalig uitstel van aflossing voor het borgstellingskrediet gedeelte.
- De bank krijgt pandrecht wat betekent dat alle inkomsten die na een faillissement nog binnenkomen naar de bank gaan.
- De ondernemers staan persoonlijk borg voor 1/4 tot 1/2 van het totale bedrag, afhankelijk van het risico profiel zoals dat wordt beoordeeld door RVO. Ik heb bedragen gehoord van 40.000 to 300.000 Euro van mensen waarbij het fout ging.
Tip: De hoogte van de persoonlijke borg valt direct te onderhandelen met RVO.
3) Terug trekking van de lening
Het is belangrijk te begrijpen dat de bank geen risico loopt: de overheid staat 100% garant voor het borgstellingskrediet gedeelte. Wat betekent dat wat er ook gebeurt, de bank krijgt zijn geld terug. Er is vanuit de bank gezien geen enkele stimulans de startups te helpen. Het is vaak financieel aantrekkelijker (zeker als het RC is afgelost) de lening terug te trekken bij de geringste twijfel. Wat doet een bank twijfelen? Nou, aanvraag uitstel van aflossing (zoals mogelijk volgens de RVO), lagere tijd nodig hebben voor de ontwikkeling, minder omzet draaien als het product eenmaal op de markt is, etc etc.
4) Vordering borg
Dat je “van een kale kip kun je niet plukken” is niet compleet niet waar, en de RVO en banken weten dat ze liegen. Na terug trekking van de lening heb je 14 dagen de tijd de borg te betalen. Aangezien het terug trekken van de lening bijna altijd leid tot een faillissement van de startup en het zeer waarschijnlijk is dat bijna al je geld in de startup zit, mag je aannemen dat je niet zomaar enkele 10 of zelf 100 duizenden binnen 14 dagen kunt overmaken. Direct na het verstrijken van wordt het BKR ingelicht en binnen enkele weken worden je persoonlijke creditcards, leningen en zelfs reguliere bankrekeningen geblokkeerd.
Niet dat je dat als ondernemer zou willen, maar recht op een uitkering heb je als DGA niet, je heb in theorie wel aanspraak op een ondernemersbijstand maar aangezien dat een borgstellingskrediet is bij een bank, krijg je dat niet met een BKR aantekening. Ga er vanuit dat je je huis zult moeten verlaten maar zorg dat je snel een nieuw adres in de gemeentelijke basisadministratie hebt (bijvoorbeeld vrienden, familie) want zonder adres krijg je allerlei andere problemen (o.a. vervalt je stemrecht totdat je weer ingeschreven staat en er zijn consequenties voor AOW).
De bank (of het incassobureau dat de bank inhuurt) vordert de borg namens de staat. Dit betekent dat je niet kunt onderhandelen met het incassobureau of de bank, alles gaat via de RVO. En de RVO maakt om onduidelijke redenen een principe zaak van de borg. Kwijtschelding of een redelijke schikking? Vergeet het.
Als je hier bent aangekomen, nemen RVO en de bank de telefoon niet meer op, mensen in je directe omgeving zullen je beschuldigen van allerlei half-criminele zaken (want: zoals iedereen weet, iemand die failliet gaat drukt geld achterover of heeft grote fouten gemaakt waarvoor hij moet boeten) en niet veel mensen in Nederland willen nog zaken met je doen.
Conclusie: Doe het niet. Maak niet dezelfde fout als mij. Neem geen Innovatief BMKB. De regeling is niet geschikt voor startups en de consequenties van falen zijn groter dan je je nu kunt voorstellen. Bootstrap, haal geld op bij investeerders en/of verhuis naar Londen, Berlijn of Silicon Valley. Tenzij je zelf geld achter de hand hebt of rijke ouders hebt, leid de route van het Innovatief BMKB recht de afgrond in.
Succes!
PS: Als je zelf ervaring hebt met het innovatief BMKB, ik zou het fantastisch vinden meer verhalen te horen in deze thread, zowel succes verhalen als mislukkingen. Ook van het RVO hoor ik graag hun mening (en neem alsjeblieft de telefoon op de volgende keer als ik bel).
Link naar reactie
Aanbevolen berichten
3 antwoorden op deze vraag