Overdracht van aandeel d.m.v. lening

[PaulAS]

Hallo, ik ben nieuw op dit forum en zou graag het volgende willen voorleggen.

 

Ik heb samen met mijn compagnon een BV en in die BV hebben wij een pand met daarop een hypotheekrecht van de bank (lening loopt nog 5 jaar). Mijn compagnon heeft de pensioengerechtigde leeftijd en wil ermee stoppen.

 

Nu wil mijn zoon graag in zijn plaats toetreden en zijn aandeel kopen. Alleen heeft hij niet voldoende middelen. Mijn compagnon is bereid het aandeel aan hem te verkopen door middel van een lening over een aantal jaar. Alleen wil hij een zekerheidsstelling.

 

Wij hebben bedacht dat de B.V. de leningen op zich neemt, een schuld aan mijn compagnon en een vordering op mijn zoon. Daarbij willen we het pand als zekerheid inbrengen, maar dat mag niet zomaar, want de bank heeft al een hypotheekrecht.

 

Zijn er andere mogelijkheden? Kan er bijvoorbeeld een pandakte komen op het aandeel dat mijn zoon dan koopt? Zijn er andere mogelijkheden om de lening aan mijn compagnon zeker te stellen? Zelf wil en kan ik niet garant staan, want over een aantal jaar heb ik zelf ook de pensioengerechtigde leeftijd en zal mijn zoon wellicht ook mijn aandeel moeten overnemen.

 

Heeft iemand hier ervaring mee? Kan iemand mij wat verder op weg helpen? Veel zaken, zoals de leenovereenkomsten, kunnen we zelf maken en straks bij de overdracht van het aandeel in de akte als bijlage laten opnemen. Dat doen we expres om niet teveel kosten te maken. Maar dit stukje m.b.t. zekerheid is lastig, aangezien de bank eerste hypotheekrecht heeft.

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Beste Paul,

 

Op zich kunnen de aandelen van je huidige compagnon als zekerheid dienen. Bijvoorbeeld door, nadat ze door je zoon zijn gekocht, er een pandrecht op te vestigen (moet via notaris) ten gunste van je compagnon (lees holdings).

 

De BV mag overigens niet zondermeer de koopsom van haar eigen aandelen financieren. In elk geval niet voor meer dan (hier) de helft van haar eigen reserves.

 

Tot slot, voordat je in de weer gaat met overeenkomsten van geldlening: zekerheden horen ook in die overeenkomst thuis. En zoals ik het lees, stond je al op het punt om een lening te verstrekken aan je zoon vanuit de BV waar hij de aandelen van verwerft. Wat dus wettelijk niet toegestaan is. De overeenkomst laten opstellen, zijn echt de kosten niet. Fouten verwerken in zo'n overeenkomst, dat kost pas geld ;)

 

Groet

 Joost

[PaulAS]

Beste Joost,

 

Dank je wel voor de duidelijke antwoorden. Even voor alle duidelijkheid, wij hebben de verkoop van het aandeel gepland op 1 januari 2022. Dus er is nog wel even tijd! En als ik eenmaal weet wat wel of niet mag, dan lijkt het mij verstandig om de overeenkomsten toch door een expert te laten opstellen.

 

Ik heb nooit geweten dat een dergelijke constructie niet mag. Privé heeft zijn zoon weinig liquide middelen. Hij heeft onlangs privé een huis gekocht en er is dus geen ruimte voor de aankoop van het aandeel tegen directe betaling. Er zal op welke manier dan ook een leningsovereenkomst moeten komen.

 

Nu is het zo dat ik samen met mijn zoon een andere holding BV hebt met daarin een aandeel in een bedrijf met reguliere bedrijfsactiviteiten. Die dochtermaatschappij is gekocht van de BV waarin het pand is ondergebracht. Voorheen was mijn compagnon daarin mijn vennoot en dat deel is al overgedragen aan mij en mijn zoon in een andere BV (holding met werkmaatschappij). Nu huurt het bedrijf met reguliere bedrijfsactiviteiten het pand van de andere BV en het is de bedoeling dat ik en mijn zoon volledig zelfstandig doorgaan en mijn compagnon wordt "uitgekocht". Hopelijk maak ik mezelf duidelijk.

 

Is er wel een constructie mogelijk waarin de BV met het pand een lening aangaat met mijn compagnon, de BV met het pand een lening met de holding BV met de bedrijfsactiviteiten en dat die BV weer een lening aangaat met mijn zoon? En dat mijn zoon daarna een pandrecht op de aandelen van de BV met het pand vestigt?

 

Als mijn zoon rechtstreeks een lening moet aangaan met mijn compagnon, dan zou ik niet weten hoe hij dat moet betalen. Bij een constructie zoals ik die had bedacht, kan de BV de lening met mijn compagnon aflossen en betaalt mijn zoon alleen rente en lost hij af wanneer hij kan of uit eventuele dividend uitkeringen.

 

Suggesties of alternatieven zijn VAN HARTE welkom!

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Dag Paul

 

De BV in kwestie mag niet de overdracht van haar eigen aandelen financieren boven haar eigen reserves. Dus als compagnon holding BV aan jouw zoon zijn aandelen werk BV verkoopt voor 200k en de werk BV heeft maar 100k winstreserves, dan lukt dat niet. Van die 100k is de helft al van jouw Holding en dus kom je 150k tekort.

 

Als de werk BV echter 500k reserves heeft dan zou het (bij een prijs van 200k) best kunnen. Het is dus niet per se verboden, alleen mag het niet als de koopsom voor die aandelen het eigen vermogen dat bij de aandelen hoort te boven gaat. 

 

Daarnaast mag natuurlijk jouw compagnons holding BV wel de koopsom financieren. Of gedeeltelijk of samen met jouw Holding. Hij wil er immers ook uit, dus ergens zal hij ook mee moeten willen werken aan een overdracht aan zijn opvolger.

 

En tot slot is er ook financiering mogelijk via het FFF netwerk en wellicht de bank.

 

Bedenk je overigens ook dat als de werk BV nu al haar reserves benut om jouw compagnon uit te kopen dat dan jouw exit over een paar jaar ook weer een vraagteken oplevert qua financiering. 

[PaulAS]

Beste Joost,

 

Ik ben denk ik niet helemaal duidelijk in mijn verhaal. Ik zal iets duidelijker zijn. Overigens hebben we contact met de bank gehad en die wilde in eerste instantie niets weten van een "management buy-out", hoewel er een behoorlijk pand (daadwerkelijke waarde en niet de boekwaarde) als onderpand kan dienen (hypotheek loopt al bij deze bank en is nagenoeg afgelost). Maar de bank stelde zulke enorme eisen dat wij daarmee niet akkoord zijn gegeven. Dit hebben mijn compagnon en ik besproken en hij wil aan elke constructie meewerken om zijn aandeel te verkopen aan mijn zoon, mits er een zekerheidsstelling voor hem is. En die constructie mag best over een langere periode verdeeld worden.

 

Ik heb samen met mijn compagnon een holding bv bedrijf A (wij ieder 1 aandeel) en bedrijf A heeft 1 aandeel in onroerend goed bedrijf B. Bedrijf A heeft wat financiële deelnemingen (waaronder in bedrijf B), eigen vermogen en schulden aan de aandeelhouders. Bedrijf B bezit het pand en heeft eigen vermogen en een hypotheek schuld aan de bank.

 

Ik heb samen met mijn zoon een holding bv bedrijf X (wij ieder 1 aandeel) en bedrijf X  heeft 1 aandeel in werkmaatschappij bedrijf Y. Bedrijf X heeft een financiële deelneming in bedrijf Y en eigen vermogen. Werkmaatschappij bedrijf Y huurt het pand van onroerend goed bedrijf B. Verder zijn er geen relaties onderling.

 

Wij willen dus het aandeel van mijn compagnon in holding bv bedrijf A verkopen aan mijn zoon. Echter heeft mijn zoon niet voldoende financiële middelen om het aandeel zomaar  over te nemen. Vandaar dat wij met z'n 3-en hebben bedacht om dit met een lening te doen. Een vordering van mijn compagnon en een schuld aan mijn zoon. Echter kan mijn zoon niet zomaar aflossen in privé aan mijn compagnon. Daarom hebben wij de BV's erbij betrokken. Nu echter begrijp ik dat het niet zomaar kan. En de waarde van het aandeel is meer dan winstreserves in de BV's.

 

Maak ik mezelf nu duidelijker? Zijn er constructies te bedenken waarbij we de zekerheid hebben dat mijn compagnon maandelijks aflossing en rente krijgt voor een lening waaraan de verkoop van het aandeel ten grondslag ligt en zekerheid dat mijn zoon alleen rente hoeft te betalen en kan/mag aflossen als hij financiële ruimte heeft.

 

Ik hoor graag!

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Om verwarring te voorkomen:

 

Jouw compagnon heeft dus zelf (alleen) geen eigen holding?

En jouw zoon richt ook geen eigen holding op?

[Roel J]

Als jou zoon over een aantal jaar jou aandeel moet overnemen is het dan wel realistisch dat hij nu dit aandeel overneemt volledig? Voor je het weet ligt hij de komende 10-15 jaar privé krom om al die aflossingen te kunnen betalen, eerst voor deze overname en straks voor de overname van jou aandeel.

 

Wat dacht je van een constructie in de richting van:

- BV koopt deel van de aandelen van de pensionerende compagnon. > van dat geld koopt hij zijn pensioenvoorziening
Daardoor wordt jou aandeel in de BV groter

- Zoon koopt de aandelen die hij wel nu of binnen 2 a 3 jaar kan afbetalen. zekerstelling wordt dan ook makkelijker te organiseren.

- evt koop jij ook nog een deel van de aandelen van je compagnon

nu ben jij samen met je zoon eigenaar van de BV

en dan kun je ter voorbereiding op jou pensionering over een aantal jaar een plan maken om het bedrijf langzaam over te dragen aan je zoon.

Daarvoor heb je veel meer tijd want jij kan ook aandeelhouder blijven als je met pensioen bent, enige wat jij moet regelen is dat je rond je pensioendatum het gewenste pensioen kan krijgen.

 

 

[PaulAS]

Beste Joost,

 

Correct, alleen zou mijn zoon eventueel wel een eigen holding kunnen oprichten. Kosten daarvan tegenwoordig zijn beperkt.

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[PaulAS]

Beste Roel,

 

Dat is op zich ook een mogelijkheid. Alleen heeft de BV nu onvoldoende middelen om het aandeel direct te kunnen betalen.

 

Ik heb uitgezocht dat mijn vennoot bij verkoop over zijn aandeel belasting moet betalen over het aanmerkelijk belang en dat zal de BV uiteraard financieren, alleen voor de rest zal er dan een leenovereenkomst gemaakt moeten worden. Mag dat wel? En welke zekerheidsstelling kan ik mijn compagnon dan geven?

 

Stel dat mijn zoon voorlopig niet de financiële middelen heeft om aandelen te kopen, hoe ga ik hier dan mee om? Wij moeten er rekening mee houden dat ik tussen 5 en 10 jaar stop met werken en naast mijn zoon heb ik ook nog een dochter. Zij is niet actief in het bedrijf.

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Beste Paul,

 

Als jouw zoon de aandelen in BV A koopt van jouw compagnon, dan mag dus BV A zelf niet meer aan je zoon lenen voor de koop van die aandelen dan het corresponderende deel van de winst reserves (hier 50%) van BV A. Die reserves omvatten ook de positieve waarde van de deelneming van A in haar dochtermaatschappijen. Stap 1 zou dus zijn om eerst na te gaan of de deelnemingen van BV A wel voor de intrinsieke waarde op de balans staan van A. Vaak worden deelnemingen aangehouden op de balans van de holding tegen kostprijs, waardoor het lijkt alsof de Holding weinig bezit heeft in deelnemingen.

 

Voorts blijft mijn reactie hetzelfde:

- compagnon zelf mag een lening een jouw zoon verstrekken. De verkocht aandelen kunnen als onderpand gelden jegens jouw compagnon.

- familie, vrienden;

 

Waar ik me ook nog wel over verbaas, is wat jouw compagnon wil. Hij gaat dus de aandelen in Holding A, die hij privé in eigendom heeft, verkopen aan jouw zoon. Dat betekent dat compagnon dus ook in box 2 moet afrekenen over de winst op die aandelen. 

 

Waarom blijft hij niet gewoon aandeelhouder van BV A en legt hij zijn functie als bestuurder neer? Dan leunt hij achterover en kan hij elke maand rekenen op dividend vanuit BV A.

Een alternatief is dat hij elk jaar een stukje van de aandelen verkoopt aan je zoon. 

 

Als het compagnon te doen is om ineens veel cash op te strijken, dan heeft hij zich kennelijk verkeken op de situatie, want geld vrijmaken voor een volledige buy-out is er kennelijk niet...

[PaulAS]

Beste Joost,

 

Als ik je goed begrijp, dan zou BV A dus wel 2 leningen kunnen aangaan. Ik neem even fictieve bedragen, maar de deelneming van BV B in BV A is €500.000 (dit is de waarde van het eigen vermogen van BV B). BV A heeft zelf €150.000 reserve. De waarde van het aandeel hebben we bepaald op €250.000. Daarbij hebben we rekening gehouden met activa, passiva, de echte waarde van het pand en toekomstige afdracht vennootschapsbelasting bij verkoop van het pand.

 

Mijn compagnon gaat met elke constructie akkoord, mits hij zekerheid heeft. Hij heeft al vanuit het verleden een heel goed pensioen opgebouwd. Als hij komt te overlijden, dan gaat zijn aandeel naar de nabestaanden en juist dat willen we niet en ook mijn compagnon begrijpt dat. Hij snapt ook dat hij met de belastingdienst moet afrekenen over de winst van het aandeel. BV A zal bij de verkoop van het aandeel en het aangaan van een lening in ieder geval dat bedrag direct aan hem uitkeren, zodat hij kan afrekenen met de fiscus. Dat BV A hem vervolgens gedurende een langere periode maandelijks betaalt voor de verkoop van zijn aandeel vindt hij ook prima. Het is hem zeker niet te doen om veel cash op te strijken. Integendeel, hij snapt dat ik met mijn zoon door moet gaan en dat de verkoop van het pand (en daarmee eigenlijk het aandeel van bedrijf A) van groot belang is.

 

Zelf heb ik ook vanuit het verleden een goed pensioen opgebouwd. Dus als ik de pensioengerechtigde leeftijd bereik, dan maak ik me geen zorgen en hoe ik het dan met mijn zoon verder afhandel is eigenlijk van latere zorg. Het "uitkopen" van mijn compagnon op een goede en solide basis is het belangrijkste. En daarnaast hoe mijn zoon de financiering regelt voor de aankoop van het aandeel. Daarom hadden wij de constructie bedacht die ik in eerste instantie heb voorgelegd.

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Op 6-10-2021 om 11:21, PaulAS zei:

Als ik je goed begrijp, dan zou BV A dus wel 2 leningen kunnen aangaan. Ik neem even fictieve bedragen, maar de deelneming van BV B in BV A is €500.000 (dit is de waarde van het eigen vermogen van BV B). BV A heeft zelf €150.000 reserve. De waarde van het aandeel hebben we bepaald op €250.000. Daarbij hebben we rekening gehouden met activa, passiva, de echte waarde van het pand en toekomstige afdracht vennootschapsbelasting bij verkoop van het pand.

Ja begrijp je goed, met de kanttekening dat ik niets kan controleren en dat mogelijk jouw woordkeuze afwijkt van de mijne en je dus hier iets anders bedoelt dan ik ;)

 

Daarnaast komt het vreemd over dat je compagnon 250k vraagt voor zijn 50% aandeel in een BV met een opgeteld eigen vermogen van 650k!

[PaulAS]

Op 6-10-2021 om 14:09, Joost Rietveld zei:

Ja begrijp je goed, met de kanttekening dat ik niets kan controleren en dat mogelijk jouw woordkeuze afwijkt van de mijne en je dus hier iets anders bedoelt dan ik ;)

 

Daarnaast komt het vreemd over dat je compagnon 250k vraagt voor zijn 50% aandeel in een BV met een opgeteld eigen vermogen van 650k!

 

Beste Joost,

 

Ik denk dat ik het niet helemaal begrijp dan. Wij hebben in BV A gekeken naar de activa, daar de kort- en langlopende schulden vanaf gehaald en dat is dan het eigen vermogen. Daarvan hebben we 50% genomen. Dit bedrag is veel lager dan de waarde van het aandeel. Maar we hebben ook naar de reële waarde van het pand gekeken. Daarvan de boekwinst bepaald (verkoopprijs min boekwaarde) en toekomstige te betalen VPB bij verkoop van het pand eraf gehaald. Van dat bedrag weer 50% genomen.

 

Die twee bedragen bij elkaar opgeteld is de waarde van het aandeel en dat komt wel degelijk overeen met het fictieve bedrag van €250.000.

 

Maar ik denk dat jij met winstreserves en intrinsieke waarde van de deelneming iets anders bedoeld dan ik. Wellicht dat ik op het verkeerde been werd gezet, omdat BV A en BV B een fiscale eenheid vormen en ik naar de enkelvoudige balans heb gekeken. Als ik naar de geconsolideerde balans kijk, dan heb ik geen deelneming en dan is de statutaire reserve lager dan de waarde van het aandeel.

 

Kortom, de constructie met het verstrekken van een lening vanuit BV A naar mijn zoon zou niet mogen dan!?

 

Als dat zo is, dan zou de suggestie van Roel J een goed alternatief zijn toch?

 

Mijn excuses als ik niet duidelijk overkom!

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[DaMedia]

Is het niet mogelijk dat je zoon bij jou privé geldt leent i.p.v. van de BV? Hij heeft dan een schuld aan jou die later af te betalen is. Misschien niet voor de 100% van de compagnon-aandelen, maar misschien 50% ineens en 50% in gedeeltes per jaar. 

[PaulAS]

Op 6-10-2021 om 15:31, DaMedia zei:

Is het niet mogelijk dat je zoon bij jou privé geldt leent i.p.v. van de BV? Hij heeft dan een schuld aan jou die later af te betalen is. Misschien niet voor de 100% van de compagnon-aandelen, maar misschien 50% ineens en 50% in gedeeltes per jaar. 

 

Was het maar zo simpel! Dan waren allerlei constructies overbodig. Helaas beschik ik zelf niet over de financiële middelen om dit bedrag aan mijn zoon te lenen. Mijn vermogen is grotendeels opgebouwd in de ondernemingen.

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Op 6-10-2021 om 14:35, PaulAS zei:

Die twee bedragen bij elkaar opgeteld is de waarde van het aandeel en dat komt wel degelijk overeen met het fictieve bedrag van €250.000.

 

Maar ik denk dat jij met winstreserves en intrinsieke waarde van de deelneming iets anders bedoeld dan ik. Wellicht dat ik op het verkeerde been werd gezet, omdat BV A en BV B een fiscale eenheid vormen en ik naar de enkelvoudige balans heb gekeken. Als ik naar de geconsolideerde balans kijk, dan heb ik geen deelneming en dan is de statutaire reserve lager dan de waarde van het aandeel.

 

Kortom, de constructie met het verstrekken van een lening vanuit BV A naar mijn zoon zou niet mogen dan!?

 

Als dat zo is, dan zou de suggestie van Roel J een goed alternatief zijn toch?

Dit is precies de reden van mijn 'disclaimer'. Nu blijkt er een FE VPB te zijn en heb je het ineens over de geconsolideerde balans. Daarom zijn dit soort topics niet goed te doen op een forum. Jij gebruikt andere termen dan ik en die betekenen niet per se hetzelfde en we weten nooit zeker of we alle relevante feiten kennen.

 

Zie bijvoorbeeld "statutaire reserve". Ik weet wat de juridische en fiscale betekenis daarvan is en of het relevant is, maar jij kijkt ernaar alsof het hetzelfde is als "de eigen reserves" die ik eerder noemde. Dat is dus niet zo. 

Roels suggestie is er een van mooie eenvoud, maar ook daarvan blijft het de vraag of het aan de juridische eisen voldoet.

 

Zonder inzage in de stukken is het altijd heel lastig om vast te stellen of wat jullie uitgedacht hebben ook daadwerkelijk kan

[Roel J]

Hebben jullie al extern advies gevraagd over de beste manier van overdracht, want hoe meer je schrijft hoe meer ik de indruk krijg dat jullie alles zelf bedacht hebben/

 

De keuze  om  samen met je compagnon in 1 holding te kruipen lijkt niet heel gelukkig. Door die 2 in 1 holding ontstaat nu een hele lastige puzzel ontstaat waarbij er heel veel geld opgehoest moet worden omdat de vertrekkende vennoot fiscaal moet afrekenen en daardoor dus meteen een zak geld moet ontvangen.

Fair is fair, deze situatie is ontstaan door (verkeerde) keuzes gemaakt door vader + compagnon, de consequenties daarvan moeten vooral bij hun landen en niet bij zoon die dan maar de 50% moet overnemen en zich diep in de schulden te steken.

 

Volgens mij is dit in een plaatje de huidige situatie.

Uitkopen van de pensionerende compagnon lijkt logisch, maar is dat niet in mijn ofwn, want dan zijn er opeens 2 holdings met elk vader en zoon als aandeelhouder.

Veel logischer vind ik 1 (tussen)holding (X BV) waar zowel de vastgoed BV als de werkmij hangen waarbij de werkmij Y nog steeds huurt van BV B alleen de aandeelhouder(s)

(of vader en zoon dan ook gelijk naar een eigen holding gaan laat ik even liggen)

 

In BV B zit nagenoeg schuldenvrij vastgoed. Daar zit dus het geld en de oplossing van de puzzel en volgens mij kan afrekenen in privé door vertrekkende compagnon mogelijk ook nog voorkomen worden.  Ik kan niet alle fiscale gevolgen inschatten en waar ze vallen, maar qua structuur zie ik het plaatje zo:

 

 

 

BV B wordt verkocht aan Holding X BV.  Het moet mogelijk zijn om op het pand een hypotheek te krijgen.
Holding A ontvangt dan een flinke zak geld van X.

- Daarmee kunnen Rek cour schulden aan de aandeelhouders afgelost worden waardoor voor beide aandeelhouders ook prive geld beschikbaar komt voor verdere (her) structurering van de BV structuren

- De pensionerende compagnon kan het aandeel van vader in de holding A kopen of de holding A koopt eigen aandelen in.

    Hierdoor houdt de compagnon de verkoopopbrengst in de BV A die nu eigenlijk de persoonlijke holding van de compagnon is geworden. En kan vandaar bepalen wanneer en hoe hij geld naar prive laat komen.

- Als het nodig is om de deal rond te maken kan Holding A nog een aandelenbelang in BV B houden. (bijv om voldoende eigen vermogen te houden in relatie tot nieuwe hypotheek)

    Je kunt dan ook afspraken maken over op welke termijn X de rest van de aandelen moet overnemen of een aanbiedingsplicht van de aandelen bij overlijden.

    Tot die tijd houd holding A dividendrecht en komt er zelfs nog meer vermogen in de holding voor compagnon om voor hem op een gunstig moment naar prive te halen.

 

Dit is geen panklare oplossing er zal nog veel uitgezocht moeten worden. Ook of persoonlijke holdings voor vader en zoon nu verstandig zijn of dat daar in de komende jaren planmatig naar toe gewerkt kan / moet worden ter voorbereiding op de pensionering. Want dat is ook nodig om te voorkomen dat vader over een paar jaar ook in één klap moet afrekenen en daardoor mogelijk pensionering moet uitstellen omdat zoon het niet kan betalen.

 

Nu is het moment om alle pijn van onhandige keuzes in het verleden te maken en het bedrijf klaar te maken voor de toekomst en dat is volledig overname door de zoon en pensionering van vader.

 

[PaulAS]

Beste Joost en Roel J,

 

Inderdaad hadden wij zelf alles uitgedacht. De structuur zoals die nu is, die is jaren geleden door een groot accountantskantoor bedacht en opgezet.

 

Mij is nu alles een stuk duidelijker geworden en het allerbelangrijkste op dit moment is het inwinnen van goed extern advies en dat is wat ik dan ook ga doen!

 

Hartelijk dank voor jullie uitleg en geduld en wellicht tot een volgende ronde.

 

Vriendelijke groet,

 

Paul

[Joost Rietveld]

Succes Paul