Innovation Lecture over vertrouwen

[Nils de Witte]

Afgelopen donderdag mocht ik weer aanwezig zijn op het jaarlijkse hoogtepunt van netwerken in innovatieland, De Innovation Lecture. Georganiseerd door EZ in de Ridderzaal. De zaal was voor de gelegenheid helemaal opgeknapt. Prachtig. Het evenement is altijd tot in de puntjes verzorgt, met interessante gastsprekers. Dit jaar was de trekker Jorma Ollila, CEO van Nokia en Chaiman van Shell, vergezeld van Van Gennip en Rinnooy Kan.

 

Ollila is een mooie floepert. Op een vraag uit het publiek, van ik meen de mannen van Stork, over Hedge funds antwoordde hij doodleuk dat hij hedge funds ook niet leuk vond, maar wel nuttig. Ze vallen namelijk alleen slecht presterende bedrijven aan, met slecht presterend management. Hij vond niet dat we die snurkers moeten “beschermen” tegen hun belagers, zodat ze fijn verder kunnen slapen :-D Ik ben erg benieuwd of de PR man van Shell nog nagels over heeft. Het zijn uitspraken die we van de Shell Top niet gewend zijn.

 

Voor de rest had Ollila een zeer goed te volgen verhaal over de waarde van “vertrouwen” voor een economie. Niet alleen vertrouwen IN de economie, maar vooral ook tussen de spelers onderling. Nederland en de Scandinavische landen scoren zeer hoog als het gaat om onderling vertrouwen. De gevolgen voor de economische ontwikkelingen zijn aantoonbaar positief. Vertrouwen neemt af, bij grote verschillen tussen groepen, opportunisme en populisme en bij veel veranderingen (zoals stelselwijzigingen).

 

OK, vertrouwen is dus belangrijk. Dat wisten we al. Het is namelijk de enige manier waarop de nieuwe innovatieve bedrijven vooruit komen. Vertrouwen in elkaar, in klanten en leveranciers en vooral vertrouwen in business partners. Vertrouwen is ook de essentiële component bij Open Innovation. Zonder vertrouwen komt daar niets van terecht. Het thema spreekt ons dus enorm aan.

 

Tegelijkertijd ervaar ik zelf een afnemend vertrouwen tussen de publieke en private spelers in onze business. Het proces is al een jaar of twee drie aan de gang. Naar aanleiding van de Lecture vroeg ik mij af of vertrouwen wel past bij het werken van de overheid. Ik geen hierbij geen waardeoordeel, noch maakt ik hier verwijten. Ik constateer slechts dat het “systeem” nou eenmaal niet gebaseerd is op vertrouwen.

 

-   Uit wetgeving blijkt al niet dat de overheid vertrouwen heeft in de burger. Misbruik dient op voorhand uitgesloten te worden. Vertrouwen is goed, controle is beter.

-   Wie “samengewerkt” heeft met de overheid weet dat verantwoording en verslaglegging over een project nou niet gebaseerd is op vertrouwen. Overheidsmiddelen mogen niet bijdragen in de “winst” van private uitvoerders.

-   Op zich is het nog goed te doen om met “iemand” van de overheid op basis van vertrouwen mooie projecten te doen, maar de betreffende ambtenaar heeft weer een baas en die heeft ook weer een baas. Die willen zekerheid. Bovendien lijkt het wel of iedereen zich met alles bemoeit.

-   De politieke horizon reikt maar tot de volgende verkiezingen. Dan is er een nieuw bewind dat eigen beleid wil maken. Marktontwikkeling en cultuurontwikkeling, nodig voor realisatie van de Lissabon Ambitie vergen 10 tot 20 jaar consistent beleid. Dat is in het huidige politieke bestel zeer moeilijk te realiseren.

 

Uit het onvermogen van de overheid om vertrouwen te geven aan private partijen, worden alle kaarten gezet op meer publiek initiatief. Dat zorgt weer voor een zeer onevenwichtig speelveld, hetgeen het beoogde vertrouwen weer niet ten goede komt. Kortom, we zitten naar mijn mening in een negatieve vertrouwensvortex, die met een lecture over het thema alleen maar duidelijker wordt maar niet afneemt. Ik ben benieuwd wanneer de daad bij het woord gevoegd gaat worden en er echt werk gemaakt wordt van vertrouwen als succesfactor.