Zeer nuttig infobulletin van het Platform I & I.E.

[Nils de Witte]

Zeer nuttige informatie over I.E. zie ook www.innovatiewijzer.nl

 

Groeten,

Nils

---

 

COMMUNICATIE-PLATFORM INNOVATIE

& INDUSTRIËLE EIGENDOMSRECHTEN

 

INFOBULLETIN 2

SOFTWAREBESCHERMING

JUNI 2002

 

1. Achtergrond

Met de ontwikkeling van de informatie- en communicatietechnologie in de loop van de 20e eeuw is het bedrijfsmatig produceren van de daarbij te gebruiken software (computerprogramma’s) een omvangrijke en belangrijke economische activiteit geworden. Hiermee ontstond behoefte aan bescherming van de in software gedane investeringen.

 

 

 

2. Definiëring

Software kan in de eerste plaats, evenals andere nieuwe ontwikkelingen, in principe worden beschermd door geheimhouding. Meestal is geheimhouding echter geen haalbare optie, omdat de software op de markt moet worden gebracht of ter beschikking moet worden gesteld aan (potentiële) afnemers voor aanpassing en verdere ontwikkeling.

In de tweede plaats geldt voor software de “automatische” bescherming van het auteursrecht. Daarmee wordt weliswaar de verzameling computerinstructies die de software vormt beschermd, maar niet het onderliggende idee: de met de software verkregen functies kunnen vaak op zeer veel verschillende wijzen worden geprogrammeerd, zodat het auteursrecht gemakkelijk omzeild kan worden.

In de derde plaats is octrooibescherming van software mogelijk. Op deze wijze kan het onderliggende idee, op welke wijze dan ook geprogrammeerd, worden beschermd. Octrooien voor software kunnen in principe overal ter wereld worden verkregen.

 

In het navolgende zal uitsluitend worden gekeken naar octrooiering van software, of meer in het algemeen: octrooiering van in computers geïmplementeerde uitvindingen, waarbij gebruik wordt gemaakt van software.

 

Voor het verkrijgen van octrooibescherming op software moet zijn voldaan aan een aantal criteria:

de functionaliteit van de software moet worden vastgelegd in een octrooiaanvrage, de software moet bij het indienen van de octrooiaanvrage nieuw zijn, en de uitvinding die de software belichaamt moet een niet voor de hand liggende technische bijdrage aan het vakgebied leveren, die het resultaat kan zijn van:

·   het met de software op te lossen probleem; of

·   de technische middelen die de oplossing van het probleem vormen; of

·   de effecten die worden verkregen met de oplossing van het probleem; of

·   de noodzaak van technische overwegingen om tot de uitvinding te komen.

 

Ook methoden voor bedrijfsvoering (“business methods”) kunnen, mits zij in de vorm van software zijn uitgevoerd, worden beschermd.

Er kan bescherming worden verkregen op de met de software geprogrammeerde computer of ander apparaat, op de werkwijze die door het apparaat wordt uitgevoerd, op de software die op een gegevensdrager is opgeslagen, en op de software op zich, ongeacht de verschijningsvorm.

 

 

 

 

3. Relevante aspecten voor het MKB

In een octrooiaanvrage moet de te beschermen software in functionele termen worden beschreven, d.w.z. dat de functies van de hardware (zoals een computer of ander geprogrammeerd apparaat, een netwerk, een terminal) als gevolg van de daarop werkende software moeten worden gedefinieerd.

Alvorens een octrooiaanvrage in te dienen mag de software of het onderliggende idee niet openbaar bekend zijn geworden. Contacten met potentiële klanten in dit stadium dienen bij voorkeur door een schriftelijke geheimhoudingsverklaring te worden vergezeld. Na het indienen van een octrooiaanvrage kan de software zonder voorbehoud op de markt worden gebracht, waarbij tevoren natuurlijk moet zijn nagegaan, of geen inbreuk op rechten van derden wordt gemaakt. Daartoe kan in octrooidatabases bijvoorbeeld worden gezocht in de IPC-klassen G06F17 en G06F19, en op trefwoorden. Onzekere factor daarbij is dat octrooiaanvragen van derden nog geheim kunnen zijn.

Het verkrijgen van octrooibescherming is een procedure die in het algemeen enkele jaren in beslag neemt. Deze tijd kan enerzijds nuttig zijn om de markt te ontwikkelen, maar kan anderzijds te lang zijn om de in octrooibescherming gedane investeringen door middel van de monopoliepositie of door licenties terug te verdienen. In het laatste geval zal moeten worden teruggevallen op geheimhouding en/of auteursrechtelijke bescherming.

 

 

 

4. Actuele stand van zaken

De bovenstaande tekst beschrijft de situatie onder het Europees Octrooiverdrag. Daarnaast heeft de Europese Commissie in februari 2002 een voorstel voor een richtlijn ingediend, die bedoeld is om de wetgeving op het gebied van in computers geïmplementeerde uitvindingen te harmoniseren in de lidstaten van de Europese Gemeenschap. Het belangrijkste verschil tussen de voorgestelde richtlijn en de praktijk van het Europees Octrooibureau is dat volgens de voorgestelde richtlijn octrooibescherming op software op zich, of op software die op een gegevensdrager is opgeslagen, niet mogelijk is.

In Japan worden ten aanzien van de octrooibescherming van software in grote lijnen dezelfde criteria aangelegd als die van het Europees Octrooibureau. De gangbare definitie in Japan van een octrooieerbare uitvinding is dat de uitvinding een “zeer geavanceerde creatie van technische ideeën moet zijn, waarbij een natuurwet wordt toegepast”. Dit stemt overeen met het concept van de “technische bijdrage” in Europa.

In de USA wordt niet geëist dat de uitvinding een technische bijdrage levert. Volgens de Amerikaanse octrooiwet en jurisprudentie dienen uitvindingen “nuttig, concreet en tastbaar” te zijn om voor octrooibescherming in aanmerking te komen. Methoden voor bedrijfsvoering zijn dan ook in de USA ruim octrooieerbaar, zelfs indien zij niet in software zijn vervat en louter niet-technische aspecten bezitten.