TechnoPartner (Willem Schoonen)

[Gast Kermie]

Het kabinet wil structureel 25 miljoen euro per jaar uittrekken voor een nieuwe startersorganisatie: TechnoPartner. Maar de plannen voor TechoPartner zien er niet goed uit. Critici, en die zijn er velen, vrezen dat TechnoPartner een ondergefinancierd en onsamenhangend initiatief wordt, dat het startersbeleid in Nederland van de wal in de sloot zal helpen.

 

Het is de bedoeling dat TechnoPartner alle bestaande initiatieven voor technostarters gaat vervangen. Op aanraden van ondernemersorganisatie VNO-NCW heeft Economische Zaken gepoogd een kopie te maken van BioPartner, de organisatie voor starters in de life sciences die alom wordt beschouwd als het meest succesvolle initiatief tot nu toe. Maar de kopie lijkt weinig op het origineel. BioPartner voelt er daarom niets voor in de nieuwe organisatie op te gaan.

 

Om te beginnen is het budget voor TechnoPartner te klein. BioPartner schat dat er voor starters in de life sciences alleen al 40 miljoen euro per jaar nodig is, waarvan 25 miljoen van de overheid, en 15 miljoen van private partijen. TechnoPartner zal met 25 miljoen voor álle sectoren geen kritische massa bereiken. Door BioPartner is bovendien kritiek geuit op het beoogde instrumentarium van TechnoPartner. De nieuwe organisatie krijgt in de plannen van EZ vier actielijnen.

 

De eerste is een pre-seed faciliteit om starters te helpen van idee naar businessplan. Die pre-seed regeling wordt een kopie van de TOP-regeling van de Universiteit Twente. Dat betekent dat er kleine subsidies (denk aan 10.000 euro) worden voorzien. Te klein, zeggen critici.

 

De tweede actielijn van TechnoPartner is een seed faciliteit, een regeling voor zaaikapitaal. EZ wil daarvoor het Brits/Amerikaanse voorbeeld volgen van de Small Business Investment Companies (SBIC's). De regeling voor SBIC's houdt in dat de overheid private investeringen in een technostarter matcht in een verhouding 1:2. Zo'n regeling is in Nederland hard nodig om investeerders over de brug te helpen. Maar met de 10 miljoen die EZ daarvoor wil reserveren kom je niet ver.

 

Derde actielijn is een regeling voor kennisexploitatie, inclusief ondersteuning van een actiever octrooibeleid van de universiteiten.

 

En de vierde actielijn is een platform voor de 'zachte' ondersteuning van technostarters. Voor dat platform wordt een plan uitgewerkt door Dreamstart. Dreamstart komt deze maand aan het eind van zijn subsidieperiode, en is door EZ gevraagd op te treden als kwartiermaker voor TechnoPartner.

 

Hoewel de vier actielijnen van TechnoPartner lijken op de instrumenten van BioPartner, ontbreekt de samenhang. TechnoPartner dreigt een bundeltje op zich staande regelingen te worden. De les die BioPartner uit de afgelopen jaren heeft getrokken is nu juist dat een startersorganisatie de flexibiliteit moet hebben om budget te verschuiven tussen verschillende instrumenten; iets meer naar pre-seed of juist naar seed, afhankelijk van de ontwikkelingen. EZ weet dat, maar dreigt weer dezelfde fout te maken.

 

BioPartner is niet de enige die kritiek heeft op de plannen. In het InnovatiePlatform van premier Balkenende heeft Alexander Rinnooy Kan, tot voor kort voorzitter van Dreamstart, een memo op tafel gelegd waarin de plannen voor TechnoPartner fel worden bekritiseerd. Die 25 miljoen euro, schrijft Rinnooy Kan, kan niet meer zijn dan een beginnetje; voor een echt startersbeleid zal een veelvoud van dat bedrag nodig zijn. En ook binnen het bestuur van Dreamstart wordt de kritiek gedeeld.

 

Staatssecretaris Van Gennip (EZ) heeft echter haast en wil begin volgend jaar het plan voor TechnoPartner naar de Kamer sturen. Ze doet er verstandiger aan te luisteren naar de mensen die ervaring hebben met het startersbeleid en, met hen, de tijd te nemen om een goed startersinitiatief op poten te zetten met een serieus budget.

[Nils de Witte]

Staatssecretaris Van Gennip (EZ) heeft echter haast en wil begin volgend jaar het plan voor TechnoPartner naar de Kamer sturen. Ze doet er verstandiger aan te luisteren naar de mensen die ervaring hebben met het startersbeleid en, met hen, de tijd te nemen om een goed startersinitiatief op poten te zetten met een serieus budget.

 

Heeft BioPartner verstand van startersbeleid of Dreamstart? Sorry hoor, deze partijen kunnen niet aannemelijk maken dat ze verstand van zaken hebben. Het zijn leuke mensen, maar aantonen dat ze resultaten boeken in de vorm van meer en succesvollere bedrijven? Ik dacht het niet.

 

Ik geeft toe, met 25 mln doe je niet veel. Maar ja, wat moet je met meer geld als je niet weet hoe je het moet aanwenden?

 

De TOP regeling heeft voor heel veel bedrijfjes gezorgd, maar de werkgelegenheidsmotor is blijven steken op 75 geloof ik. De SBIC regeling heeft zich absoluut nog niet bewezen. De successen waar de SBIC jongens in Engeland zich op beroepen stammen uit de tijd dat de private investeerders het nog helemaal zelf deden. De overheid in aandelenkapitaal heeft tot nu toe altijd geleidt tot verdringing van de reguliere (private) investeerders en zo kan ik nog wel even door gaan.

 

Ik vindt het heel slim van de staatssecretaris dat ze kleine budgetten gebruikt om proefondervindelijk te zien wat werkt en niet werkt. Het geeft de private partijen weer de ruimte om te doen waar ze goed in zijn en in een later stadium kan dan voor de meest succesvolle programma’s meer geld worden uitgetrokken (dat kunnen dan net zo goed private programma’s zijn als publieke hoop ik).

 

En die lui van BioPartner schreeuwen natuurlijk om het hardst. Het zijn subsidiejunks die hun leuke baantjes zien verdwijnen als het budget op is aan het eind van 2004. Ik zou zeggen: “go private” en ga het lekker zelf doen jongens, dat doen wij ook. Haal zelf je geld op bij klanten en sponsors en laat maar zien wat je waard bent zonder de overheid.

 

Ik ken nog wel een paar mensen waar de Staatssecretaris naar zou kunnen luisteren. Allemaal lieden die voor eigen rekening doen aan “startersbeleid”. Die geven haar groot gelijk.

 

LESS IS MORE

;D

 

Nils de Witte

"startersbeleider"

 

 

[Pim de Bokx]

LESS IS MORE?

 

Één steentje kan een lawine veroorzaken. Dat is wat blijkbaar nagestreefd wordt en dat kan ik waarderen. Ook wij zijn erop uit om juist private organisaties de ruimte te geven innovatieve bedrijven te helpen ontstaan en groeien in goede harmonie en samenwerking met publieke partijen. Wat mij wel prikkelt is het signaal naar 'het veld' (organisaties die zich met starters en groeiers bezighouden): 800 miljoen voor onderzoek en niet eens (miljoenen gaan ten koste van Biopartner en Dreamstart)25 miljoen voor commercialisatie van kennis!

Wij zouden graag zien dat nieuw beleid het volgende veroorzaakt:

1. verbeterde procesmatige samenwerking in het veld > hoger efficiency en betere output.

2. professionalisering van 'het veld' > betere output

3. verbeterde financiering van ondernemerschap (overal in NL): ondernemersbeurs-preseedlening-seedfinanciering-groeifinanciering door 'het veld'

4. meer en betere incubators (overal in NL niet alleen bij universiteiten) die door ondernemers worden geleid

5. internationalisatie van ondernemerschap: focus op minimaal EU, Nederland is voor veel producten te klein.

 

Voldoet het plan TechnoPartner aan die verwachtingen?

ad 1. Onvoldoende qua aandacht in het plan. Samenwerking wordt belangrijk geacht, met name op het vlak van financiering en coaching.

ad 2. Weinig ambitieus en teveel aan universiteiten gerelateerd.

ad 3. Dappere poging maar moeilijk te beoordelen wat het effect is. Is het een druppel op de gloeiende plaat of het steentje dat een lawine veroorzaakt? Geld is er zat in Nederland, waar het aan ontbreekt is goede mensen met goede plannen en een beetje meer lef van investeerders. Dat lef wordt wellicht iets aangesproken, hoewel wordt ingeschat dat van de huidige 1000 technostarters/jr er ca 40 zullen profiteren van de nieuwe seed-regeling, en wellicht 200 van de pre-seed lening. Als het gaat om de 'kweek' van nieuw talent en technologie wordt erg gehoopt dat OCW met goede maatregelen komt om onderwijsbreed ondernemerschap te bevorderen.

Ad 4. Weinig ambitieus. In 10 jaar tijd wil men 1,8 project per provincie helpen opzetten met een stimulerende regeling die, met name rond universiteiten, een netwerk helpt opzetten die afgestudeerden helpt een eigen bedrijf op te zetten. De regeling gaat niet in op huisvesting maar op de begeleiding. Eis is dat het een samenwerking behelst van onderwijs/onderzoek en bedrijfsleven, dat is gunstig. Weinig ambitieus omdat is aangetoond dat incubators de overlevingskans van een starter verhoogd van 33% naar 84% tegen zeer geringe maatschappelijke kosten. Aangezien nu jaarlijks ca 200 van 1000 techostarters gebruikmaken van een incubator zou een stijging van dit percentage (van 20% naar bijv 50%) de toekomst zekerstellen van 300 extra bedrijven. De kosten hiervan bedragen ca. 4 miljoen/jr en leveren 3 jaar later ca 1000 arbeidsplaatsen op d.i. € 4.000/arbeidsplaats. Dat is goedkoper dan wat voor werkgelegenheidsplan ook. Maar het kan natuurlijk duurder, zeker als je er een overheidsorganisatie van maakt. Eigenlijk zou die regeling zo in elkaar moeten zitten dat marktpartijen incubators op gaan zetten als ondernemingen, dan pas wordt er marktgericht gecreeerd. Je zou bijvoorbeeld leningen kunnen uitzetten die gefaseerd worden kwijtgescholden naar mate er meer werkgelegenheid is gecreerd in het 4e, 5e, 6e jaar.

ad 5. Onvoldoende. Komt eigenlijk niet aan bod, als handelnatie onbegrijpelijk! Als internationaal handelsknooppunt moet je toch dat netwerk kunnen benutten om sneller producten wereldwijd te lanceren/distribueren? Je kunt wel merken dat startersbeleid nog erg moet passen in MKB-beleid. Op dit vlak zouden we echt meer ambitie moeten ontwikkelen, gebruik de EU als platform voor dit beleid.

 

Overigens niet alleen opbouwende kritiek, toch ook een pluim. Na alle sombere berichten is toch een positief initiatief. Alles dat bijdraagt aan het uit de mineur halen van mensen en wellicht latente ondernemers, is meegenomen. Wij zullen dus ook al wat in ons vermogen ligt doen om bij te dragen aan een succesvolle inzet van (beperkte) overheidsmiddelen t.b.v. meer en succesvollere innovatieve ondernemers.

 

Pim de Bokx

incubator innovatieve ondernemers