Ulbo Faber

Hoi Frans, Deze nu gestaakte Europese aanbesteding betrof de levering van flexibele arbeidskrachten voor niet minder dan acht ministeries, aangevuld met een groot aantal uitvoeringsinstellingen, agentschappen en Hoge Colleges van Staat. Met een dergelijke gigantische buying power praat je over een opdrachtwaarde van 680 miljoen (gerekend over 4 jaar op basis van historische cijfers)! Reken maar dat de grote jongens zoals Randstad, Startpeople en Adecco een groot deel van die kluif binnen gaan halen. Dat lukt ze alleen als ze een bodemprijs hanteren, waarop ze nauwelijks winst maken. Vervolgens zijn die grote jongens voor Rijksbehoeften aan flexibele arbeidskrachten in een enorme machtspositie aanbeland (gesteld dat ze de opdracht binnen hebben gehaald). Elke aanvraag voor flexibel personeel van de deelnemende organisaties in alle functieniveaus dient dan immers via hen te lopen. Natuurlijk hebben zulke partijen maar een beperkt deel van alle CV's in hun bestand. Het Rijk heeft een veel grotere vijver nodig om uit voldoende kwalitatief hoogstaande kandidaten te kunnen kiezen. Vervolgens ontstaat de situatie dat de contractpartners om de klant te kunnen bedienen bij andere bureaus naar CV’s gaan vragen. Deze bureaus werken daar alleen aan mee als zij een deel van de winst kunnen incasseren. Het gevolg van deze serie van economische wetmatigheden, is dat kwalitatief hoogstaande mensen niet komen opdraven voor een sollicitatiegesprek, omdat het inkomen al sterk is afgeroomd door de lage contractprijs en eventueel bijkomende provisie voor het bureau dat de contractpartner de juiste kandidaat toeschuift. Soms zitten er zelfs meerdere schakels in zo’n toeleveringsketen. Dus meerdere keren provisie! Een waarschijnlijk scenario is vervolgens dat de contractpartners bij de aanbestedende overheid (in dit geval Binnenlandse Zaken) binnen enkele maanden na ingaan van het contract gaan klagen dat de omstandigheden gewijzigd zijn en dat men geen goede kandidaten voor de contractprijzen kan aanbieden. Of deze aangepast kunnen worden? Het Rijk zit in een dilemma: of geen goede kandidaten meer of wat meer betalen. Met dat eerste is de kwaliteit van de dienstverlening in het geding. Met het tweede de marktwerking. Andere bureaus die het verloren hebben, worden namelijk niet meer in de gelegenheid gesteld hun aanbieding realistischer te maken. Het zou allemaal anders en innovatiever kunnen. Men zou beter in kunnen spelen op de kwaliteiten van kleinere bureaus, men zou flexibeler op de conjuncturele ontwikkelingen moeten kunnen inspelen. Ook zou men zich de vraag kunnen stellen of men beter wordt van deze confectieaanpak. Waarom zet men niet gewoon projecten op de markt? Elk expertisegebied kan dan via maatwerk uitbesteed worden aan de mensen die omdat zij ergens veel verstand van hebben resultaatgericht willen werken en een bepaalde taak efficiënt en goed kunnen uitvoeren. Stap deels af van het CV werk, maar vraag een plan van aanpak voor concrete taken. Je zou dus een aanbesteding kunnen doen gericht op resultaatsafspraken per project of vacature. En of een bureau nu 20 of 50 miljoen omzet heeft gehad in totaal andersoortige vacatures of klussen doet dan niet meer ter zake. Zoals vaak in aanbesteden is het een kwestie van vooruitzien, net als regeren. Dat zou het Rijk toch moeten aanspreken! Ulbo

Het Rijk is al jaren bezig de krachten te bundelen op inkoopgebied. Vanuit de gedachte “massa is kassa” hoopt men besparingen te realiseren die de extra kosten van het optuigen van samenwerkingsverbanden in aanbesteden en contractmanagement overstijgen. Onder de naam IFAR 2010 werd een Europese aanbesteding gestart voor het gezamenlijk inhuren van flexibele arbeidskrachten voor diverse ministeries. De insteek was te komen tot een aantal vaste contractpartners voor de percelen schalen 1 tot en met 10, schalen 11 tot en met 18 en voor payrolling. Nadat eerder al het perceel voor de hogere schalen was ingetrokken, zijn nu ook de andere percelen ingetrokken. Terwijl de aanbesteding nog niet eens goed op gang was gekomen, waren er al 660 vragen gesteld door marktpartijen. Ook andere geluiden uit de markt, die tijdens de aanbesteding kennelijk op andere wijze ter kennis van het organiserende Ministerie van Binnenlandse zaken waren gekomen, hebben het Rijk doen besluiten de zaak te heroverwegen. De planning is nu uiterlijk eind december een nieuwe poging te wagen. Het is te hopen dat dan wel voldoende aandacht gegeven wordt aan innovatie en marktwerking, twee belangrijke doelen van Europees aanbesteden. Het creeren van een paar machtige contractpartners is korte termijn politiek. De winst in de aanvankelijke prijzen zal er dan zeker zijn, maar dit genoegen gaat snel over als blijkt dat die partijen daarvoor niet kunnen leveren of alleen tegen een hogere prijs, omdat ze allerlei onderaannemers er ook iets aan moeten laten verdienen. Zo krijgt het Rijk een te kleine vijver om uit te vissen of betaalt meer aan overhead dan aan de arbeidskracht zelf. Massa noch kassa derhalve.