ontwerpstudio

Deze column is uitgebreid gepubliceerd geweest in verschillende 'social media'. Het is een stuk over duurzame vormgeving en wat dat eigenlijk betekent. Ik merkte dat daar veel onduidelijk over is. Tot nu toe heb ik alleen veel interessante, inhoudelijke, reacties ontvangen over duurzame vormgeving en de verschillende invullingen daarvan, naar aanleiding van deze column. Er zijn leuke discussies ontstaan op o.a. LinkedIn en mensen zijn geinspireerd geraakt om te upcyclen of een rubberen stropdas te kopen bij Studio Hergebruik :-) Als ik heel eerlijk ben schrik ik van de felle reactie's hier. Het lijkt me nogal duidelijk dat ik de eigenaar ben van Studio Yip. Als ik zeg dat genoemde bedrijven geen opdrachtgevers of relatie's van mij zijn, dan bedoel ik alle websites en bedrijven die ik ter promotie noem. Promotie voor duurzame innovatieve en nogal eigenwijze producten. Het spijt mij als dat hier, op Higherlevel, blijkbaar anders gelezen wordt. Blijkbaar is dit niet de juiste plek. Mijn excuses. En nu: exit.

Waarom ik kies voor de column, en niet actief ben in de fora? Heel simpel; ik schrijf graag columns. Het is voor mij de meest prettige en logische manier om kennis te delen of tips te geven. Ik lees dan ook met veel plezier de andere columns die hier geplaatst worden! Ik heb er nooit bij stilgestaan dat, als je columns schrijft en plaatst, het ook van je verwacht wordt dat je actief bent in de fora. Nog even ter correctie; de bedrijven die ik noem in mijn column zijn geen opdrachtgevers of relaties van mij. Het zijn bedrijven die ik bewonder om hun duurzame en innovatieve produkten.

**Creativiteit krijgt meerwaarde door duurzame vormgeving** Op een bijeenkomst van de CSR Chicks begin dit jaar werd mij gevraagd wat duurzame vormgeving, waarvan ik claim dat mijn studio daar aan doet, nou eigenlijk betekent. Naast de bekende milieubewuste maatregelen - cv lager, dikke trui aan, zo vaak mogelijk met de trein en het gebruiken van milieubewuste drukkerijen - wat is duurzame vormgeving? **Recyclen** Natuurlijk. Dat doen we allemaal. We verzamelen het oude papier, gooien lege inktcartridges in de daarvoor bestemde bak, verzamelen oud plastic en brengen het glas naar de glasbak. **Groene kantoor artikelen** Nog een stapje verder, wat we niet allemaal doen, is het gerecyclede materiaal hervormd weer terug te kopen; groene kantoorartikelen dus. Heel makkelijk online te bestellen bij www.groenekantoorartikelen.nl **Koop die yoghurt cups terug!** Naast allerlei kantoorproducten van gerecycled papier en karton, worden er ook een hoop andere milieuvriendelijke spullen verkocht zoals bijvoorbeeld eco tipp-ex en brievenbakjes gemaakt van 90% gerecycled polystyreen. Dan koop je dus die oude, gerecyclede yoghurt cups terug! **Upcyclen** Recyclen is kort gezegd het afbreken van het originele materiaal om er daarna iets nieuws van te maken. Dat kost energie. Wat eigenlijk mijn grote voorkeur heeft, en waar de creativiteit zegeviert is Upcyclen: het hergebruiken van een object of materiaal zonder het materiaal eerst af te breken. Upcyclen kost minder energie dan recyclen en haalt een enorme creativiteit naar boven. Het is zeer milieuvriendelijk en creëert producten waar zichtbaar een verhaal bij hoort. Het lokt mensen uit, zet ze aan het denken en laat ze lachen. **Upcyclen + Design = Super Use** Een goed voorbeeld van deze ongelimiteerde creativiteit is Super Use, een online community waar een enorme hoeveelheid inventieve projecten te zien zijn, zoals de 'Hockey Stick Chair', van oude hockey sticks, de 'Cool Salad Bowl, van het raampje uit oude wasmachine deuren, en nog veel meer. Je kunt je registreren, je eigen projecten uploaden en stemmen op andere projecten. www.superuse.org **Studio Hergebruik** Een andere geweldig initiatief is Studio Hergebruik, gevestigd op Coolsingel 53 in Rotterdam. Daar is alles te koop: van de 'Lays Lamp', gemaakt van lege Lays chips zakken tot 'The Innertube Tie', stropdassen van hergebruikte fiets binnenbanden. Mooi! Je zou je hele kantoor en jezelf er mee aan kunnen kleden... www.studiohergebruik.nl **Gabarage** In Wenen is een winkel gevestigd, Gabarage, waar de creativiteit bij de bezoeker wordt gelegd; je kunt je eigen tas laten maken van allerlei weggegooid materiaal wat je zelf mag uitzoeken. Lekker graaien tussen oude doppen, plastic hoezen, computer chips en oude X-rays. En na veel creatief plezier naar huis met een milieuvriendelijke design tas! Over meerwaarde gesproken. www.gabarage.at **Studio Yip.** Met heel veel voldoening, want dat geeft het, is Studio Yip ingericht met hergebruikte materialen en meubels. De studio bevat geen nieuw aangeschafte spullen: alles is geupcycled en gerecycled. Gevonden, opnieuw uitgevonden, gekocht en gekregen. De tafels, stoelen en lampen hebben al een heel interessant leven achter de rug. Dat geeft niet alleen een sfeervolle werkruimte, maar ook veel inspiratie en per object een mooi verhaal. **Kostenbesparende creativiteit** In de ontwikkeling van een visuele identiteit, van logo tot interieur, valt met een flinke dosis kostenbesparende creativiteit heel wat te upcyclen en hergebruiken. Wat heeft de opdrachtgever zelf allemaal al in huis? Teksten, fotografie, materialen, oude meubels, papier? Zijn er elementen in de huisstijl, zoals bijvoorbeeld covers voor verslagen, die zodanig vorm te geven zijn dat ze hergebruikt kunnen worden? **Duurzaam vormgeven** Bij duurzaam vormgeven gaat het wat mij betreft beslist niet alleen om het hergebruik van materialen. Het gaat ook om het hergebruik van kennis, vaardigheden en ideeën die de opdrachtgever met zich meebrengt. Het ontdekken en (her)gebruiken van de creatieve bagage waarmee elke opdrachtgever binnenkomt. Want uiteindelijk is het de bedoeling om een visuele identiteit te ontwikkelen die als een dynamisch en soepel systeem nog heel lang met de opdrachtgever, bedrijf of organisatie mee kan groeien. Een huisstijl die lang meegaat en die elementen bevat waar de opdrachtgever en zijn personeel zelf creatief mee aan de slag kunnen in de visuele communicatie naar hun doelgroep. **Meerwaarde** Creativiteit krijgt een meerwaarde door duurzame vormgeving; de onbegrensde creativiteit, die wordt bereikt door van hetgeen aanwezig is, van idee tot materiaal, iets nieuws te maken zonder het eerst helemaal af te breken tot niets. De meerwaarde van duurzaam vormgeven ligt tenslotte in het verantwoord produceren van nieuwe ontwerpen; verantwoord in de meest brede betekenis van het woord. **Ten slotte** Mijn volgende publicatie wordt bij nader inzien een heel mooi en meeslepend verhaal. Vertelt door mijn studio interieur.

Een Powerpoint-presentie op een regenachtige ochtend, een paar maanden geleden. Ik zit als publiek in de zaal. Alles beweegt op het grote scherm voor mij: kleurige grafieken komen van links en rechts het beeld ingerold, vallen van boven naar beneden en komen stuiterend neer. En met de stuiterende grafieken valt mijn concentratie naar een dieptepunt. Waar ging het ook alweer over? Digitale trukendoos Een veel gemaakte fout is te denken dat je de luisteraar vasthoudt door de presentatie zo leuk mogelijk te maken. Het gevaar van digitale presentaties maken is dat je al snel verleid wordt de hele trukendoos van een makkelijk toegankelijk programma als Powerpoint open te trekken. Het resultaat van leuke bewegende beelden en tekst is simpelweg verwarring en afleiding. Vorm en verhaal Een presentatie geven is in principe hetzelfde als het vertellen van een verhaal. Je wilt de luisteraar meenemen, vasthouden en uiteindelijk weer neerzetten met een dosis nieuwe informatie. Informatie die de luisteraar onthoudt. Om te zorgen dat vorm en verhaal elkaar versterken, is het van belang dat je eerst je verhaal op orde hebt. De vorm komt daarna. Het Verhaal Tijd en plaats Kun je de presentatie in een grotere context plaatsen? Geef de luisteraar achtergrondinformatie, een kader waarin je je verhaal vertelt. Geef je publiek een gevoel voor tijd en plaats. Personages Als het mogelijk is, maak dan gebruik van personages in je verhaal. Betrek relevante personen, met naam, bij je presentatie. De luisteraar kan zich dan identificeren en raakt hierdoor meer betrokken. Plot en verhaallijn Wat is de plot van je verhaal? Voor een goed te volgen verhaallijn is het belangrijk dat de verschillende elementen van je presentatie op een duidelijke en interessante manier met elkaar verbonden zijn. Het plot van je verhaal is hierbij de leidraad. Stemming Wat is de toon van de presentatie? Welke stemming wil je oproepen? Deze wordt uiteindelijk, naast beeld en kleur, mede bepaald door je woordgebruik. De Vorm Tijd, plaats, eventuele personages, plot, verhaallijn en stemming zijn bepaald. Nu kun je beginnen met het vormgeven van je presentatie. Het isolatie effect Wat zijn de belangrijke punten en begrippen in je verhaal? Als je deze op een afwijkende manier presenteert, krijgen ze aandacht. Dit kan heel simpel door bijvoorbeeld tekst vet te maken. Het kan ook door ongewone woorden te gebruiken of afwijkende zinsconstructies. Door het 'isoleren' van deze elementen worden ze met meer belangstelling bekeken en beter onthouden. Het isolatie-effect werkt natuurlijk alleen als je er zuinig mee bent. Als je alles op een afwijkende en opvallende manier presenteert, valt niets meer op. Vier, plus of min één Hoe kun je zorgen dat lijstjes en opsommingen in je presentatie in een relatief korte tijd verwerkt én onthouden worden? Je publiek krijgt aardig wat informatie te verwerken. Het kortetermijngeheugen van de mens heeft echter grenzen. George Miller heeft een methode ontwikkeld die rekening houdt met die grenzen door informatie op te delen in kleinere eenheden: het maximum aantal brokjes informatie die het kortetermijngeheugen in het algemeen kan opnemen, is vier, plus of min één. Met andere woorden; een lijst met 5 woorden of begrippen gepresenteerd op een scherm wordt beter verwerkt dan een lijst met 10 woorden of begrippen. Heb je toch een lijst van bijvoorbeeld 10, deel die dan op in twee lijsten van drie en één lijst met vier woorden. Ezelsbruggetje Hoe maak je op een speelse manier gebruik van bij de luisteraar al aanwezige informatie? Door middel van ezelsbruggetjes kan nieuwe informatie gekoppeld worden aan (in het algemeen) bekende informatie in het geheugen van je publiek. Het gevolg is dat informatie beter opgenomen én onthouden wordt. In de presentatie kun je bijvoorbeeld algemeen bekende beelden laten zien die een beeldend bruggetje vormen met de nieuwe informatie die jij geeft. Of bekende woorden en uitdrukkingen in beeld brengen die duidelijk samenhangen met jouw nieuwe verhaal. Kleur Pas op met het gebruik van teveel kleur. Gebruik niet meer dan ongeveer vijf kleuren, meer kan een mensen-oog in één korte blik niet verwerken. En met het isolatie- effect in gedachten: als je alles met veel kleur presenteert, valt niets meer op. Denk ook aan de kleuren van je huisstijl. Bij een bedrijfspresentatie zou het belangrijk kunnen zijn om die herkenbaar door te voeren. Gebruik kleur als ondersteuning. Met kleur kun je bepaalde elementen groeperen, betekenis geven en benadrukken. Onzichtbaar Als vorm en verhaal elkaar versterken, raakt de luisteraar verdiept in de inhoud van de presentatie, het bewustzijn vermindert en het medium verdwijnt naar de achtergrond. Het klinkt misschien gek, maar als je je werk goed gedaan hebt blijft de inhoud hangen en worden vorm en verteller 'onzichtbaar'. Doel bereikt. Als je de digitale trukendoos goed gebruikt, dan kan Powerpoint een sterk onderdeel zijn van een zeer geslaagde presentatie.

Beste Micha, Bedankt voor je complimenten. Toch wil ik een kanttekening plaatsen. Het is mijn werk, als vormgever, om opdrachtgevers te begeleiden door alle stappen van het ontwerp proces. Ik verwacht niet dat mijn opdrachtgevers deze stappen al doorgenomen of onderzocht hebben. Het is aan het ontwerp bureau om de klant hierin te begeleiden. Ik hoop dat mijn artikel de ondernemer (met of zonder ondernemingsplan) meer inzicht geeft in wat er komt kijken bij de ontwikkeling van een huisstijl, en wat hij of zij mag verwachten van een ontwerp bureau. Gaby van Ineveld Studio Yip.

De identiteit van je bedrijf is een visuele representatie van een boodschap; het verhaal wat jij wilt vertellen aan je doelgroep. Grafische vormgeving heb je hierbij nodig om te kunnen communiceren, mensen te informeren en tot actie aan te zetten. Hieronder vind je 10 punten die belangrijk zijn in de ontwikkeling van een visuele identiteit. 1. Schrijf je een ondernemingsplan? Laat je huisstijl pas ontwikkelen als het plan klaar is. Dan heb je een hoop belangrijke vragen al beantwoord en weet je wat je budget is. Een hoop punten die ik hieronder beschrijf kun je zo uit je plan halen. 2. Wie ben je en wat is het concept voor je bedrijf? Wat onderscheidt jouw bedrijf van de anderen? Wat is de boodschap, het verhaal wat je wilt vertellen? Deze informatie is heel belangrijk voor de vormgever. Zonder verhaal geen vorm. 3. Wie zijn die anderen? Hoe ziet de visuele identiteit van de concurrent eruit? De vormgever doet een onderzoek naar de identiteit, kleur en vorm, van vergelijkbare bedrijven. Wil je je aansluiten bij de identiteit van jouw branche, of wil je er juist totaal van af gaan wijken? 4. Wat is je doelgroep? Voor wie is de boodschap bedoeld? De vormgever heeft deze informatie nodig om te onderzoeken welke visuele communicatie deze doelgroep aan zou kunnen spreken. 5. Wat ga je doen met je visuele identiteit? Wat is je marketingplan? Een huisstijl is tegenwoordig meer dan alleen een logo wat op je visitekaartje en je briefpapier staat. Ga je ook brochures uitgeven? Komt er een website? Jaarverslagen? Flyers? Wil je de identiteit doorvoeren in de inrichting van de bedrijfsruimte? Deze informatie is nodig om je identiteit neer te kunnen zetten als een soepel en dynamisch systeem wat met het bedrijf mee kan groeien. 6. Wie gaan er werken met de huisstijl? Heb je personeel? Dan is het belangrijk ook hun te betrekken in de ontwikkeling van de identiteit. Zij zijn degene die er uiteindelijk mee moeten gaan werken! 7. Wat is het budget? Als je budget niet zo groot is, laat je niet afschrikken door torenhoge prijzen. Als je bovenstaande punten goed op een rijtje hebt, en je weet wat je budget is, kun je dat voorleggen aan een vormgever: dit is wat ik zou willen, en dit is mijn budget, wat zijn de mogelijkheden? Je zult versteld staan wat er allemaal mogelijk is met een beetje kostenbesparende creativiteit. En dan is het volgende punt ook heel belangrijk: 8. Wat heb je zelf allemaal al in huis? Kennis, vaardigheden, ideeën, teksten, fotografie? Is er hergebruik mogelijk van materialen, papier, meubels? 9. Co-creatie. Let erop dat je in nauwe samenwerking, in co-creatie, met de vormgever werkt. Laat je geen flitsende huisstijl aanpraten of opleggen. Een goede visuele identiteit kan alleen tot stand komen als je zelf, als ondernemer, betrokken bent bij de ontwikkeling ervan. 10. Laat je verrassen! Alle eerder uitgedachte plannen zijn een goed punt om de ontwikkeling van je huisstijl mee te starten. In de creatieve co-creatie van ondernemer en vormgever kunnen er echter verassende dingen gebeuren! Misschien toch een onverwachte wending in je marketingplan? Of je ontdekt een hele nieuwe doelgroep. Of het wordt nog duidelijker waar je als ondernemer voor staat en wat je je klanten wilt bieden. Laat het gewoon gebeuren.