Hoi,

 

Is het uberhaupt mogelijk om een octrooi/patent aan te vragen op een specifieke dienst die je als internetbedrijf wilt aanbieden?

 

thx

Dank je voor de heldere uitleg, Arnoud!

 

Maar wat is de definitie van "technisch" dan volgens jou?

 

Het 'illegaal' verhaal komt denk ik voort uit het feit dat er patenten zijn verleent die in strijd waren met de richtlijn. Natuurlijk bepaalt het EOB haar eigen policy, maar het niet volgen van richtlijnen is niet echt netjes te noemen, toch?

Maar wat is de definitie van "technisch" dan volgens jou?

Een hele goede vraag. Ik heb ooit eens gehoord dat techniek simpelweg toegepaste wetenschap is. Dus techniek is het toepassen van wetenschappelijke principes, wetten en regels in een praktische situatie. Echter, volgens die definitie is ook het verhogen van de prijs van cola omdat het warm is techniek, want dit is immers een praktische toepassing van een economische regel. En economie is volgens mij wel een wetenschap. Maar wellicht moet je "wetenschap" dan lezen als natuurwetenschappen. Maar is dan wiskunde uitgesloten?

 

Het Europees Octrooiverdrag worstelt al twintig jaar met de vraag wat techniek is. Het staat op een aantal plaatsen in het verdrag genoemd, maar elke keer dat de vraag zich voordoet, worstelt men zich in alle mogelijke bochten om maar geen antwoord te hoeven geven. En eerlijk gezegd denk ik dat je ook geen definitie van techniek in een octrooi verdrag moet hebben. Het enige waar dat toe leidt, is bijdehante aanvragers die absurde redeneringen gaan ophangen waarom hun verkooptechniek toch technisch is.

 

Het 'illegaal' verhaal komt denk ik voort uit het feit dat er patenten zijn verleent die in strijd waren met de richtlijn.

Nou, het EOV bestaat al heel wat langer dan die richtlijn. Het heeft zelfs niets te maken met de Europese Unie.

 

In de jaren zeventig en tachtig had het Europees Octrooibureau de regel dat uitvindingen waarvan het "nieuwe" in software zat, niet voor octrooi in aanmerking kwamen. De uitleg van het "computerprogramma 's als zodanig zijn geen uitvinding" was dus dat computerprogramma 's wel ergens in een uitvinding konden zitten, maar dat de uitvindingshoogte daar nooit aan ontleend kon worden. Je moest dus echt een stuk hardware hebben dat iets inventiefs deed.

 

Langzaam maar zeker verschoof dat standpunt naar waar we nu zijn. In de jaren negentig was een computerprogramma zelf nog steeds niet octrooieerbaar, maar een geprogrammeerd apparaat wel, zelfs als het inventieve volledig in het programma zat. Dat programma moest dan alleen wel een technisch probleem oplossen, bijvoorbeeld een snellere werking opleveren, een signaal beter comprimeren dan bekende technieken of het vergemakkelijken van invoer door de gebruiker.

 

Eind jaren negentig werd besloten dat ook claims op computerprogramma 's zelf toegewezen konden worden. Met name IBM lobbyde hier sterk voor. Als je een claim op een geprogrammeerde computer hebt, is namelijk erg lastig om mensen aan te pakken die dat programma los op een floppy verkopen. De Kamer van Beroep heeft toen verzonnen dat iets dat in een computer een technisch effect bereikt, ook op zichzelf technisch is. Met als gevolg dus dat een octrooihouder nu floppy's met software kan tegenhouden.

 

Met name dit laatste punt was controversieel, want hoe kun je nu met een serieus gezicht volhouden dat "computerprogramma 's als zodanig" niet octrooieerbaar zijn en tegelijkertijd een octrooi verlenen op "computerprogramma voor het uitvoeren van stappen A, B, C". Niet alle landen accepteerden dergelijke octrooien dus. Vandaar die richtlijn om in ieder geval in de EU-landen dit toe te staan (voor zover men dat nog niet toestond).

 

Natuurlijk bepaalt het EOB haar eigen policy, maar het niet volgen van richtlijnen is niet echt netjes te noemen, toch?

De richtlijn was bedoeld om de EU landen op dezelfde lijn als het EOB te krijgen.

 

Voorzover ik het begrijp, vinden de mensen die software-octrooien "illegaal" noemen dat het EOV elke vorm van octrooi uitsluit waarbij software komt kijken. Ze verwijzen daarbij vaak naar de richtlijnen van het EOB uit de jaren zeventig en tachtig waarin dus wordt gezegd dat uitvindingen waarvan het "nieuwe" in software zat, niet voor octrooi in aanmerking kwamen. En aangezien het EOV op dit punt nooit gewijzigd is, is elke interpretatie die afwijkt van deze dus illegaal (?).

 

Arnoud

 

Dus techniek is het toepassen van wetenschappelijke principes, wetten en regels in een praktische situatie. Echter, volgens die definitie is ook het verhogen van de prijs van cola omdat het warm is techniek, want dit is immers een praktische toepassing van een economische regel. En economie is volgens mij wel een wetenschap. Maar wellicht moet je "wetenschap" dan lezen als natuurwetenschappen. Maar is dan wiskunde uitgesloten?

 

Oh jee, zo zie je maar weer dat een zoektocht naar een definitie meestal alleen maar tot meer definitieproblemen leidt ;)

 

Of economie een wetenschap is, valt heel goed over te discusseren. Economie voldoet namelijk niet aan veel eigenschappen die andere wetenschappen wel hebben. Realistisch experimenteel onderzoek is vrijwel onmogelijk. Bovendien bestaat een groot deel van de 'wetenschap' uit achteraf verklaren wat er is gebeurd. Hierdoor ontstaan theorieen, en bij een bepaalde gebeurtenis wordt daar achteraf een theorie aan verbonden. Volgens mij (en Popper) is dat geen wetenschap, omdat zo'n theorie niet te falsificeren is. (Het is onmogelijk te bewijzen dat de theorie niet klopt, omdat je hem rechtstreeks aan de gebeurtenis verbindt.) (Dit is ook een probleem met bijvoorbeeld psychonanalyse.) Maar ik dwaal af.

 

Als je uitgaat van de (empirische) natuurwetenschappen heb je wel een betere definitie. Wiskunde is een heel ander soort wetenschap. Over de vraag of je kunt experimenteren met wiskunde, is al uren te discusseren (geloof me ;)). Wiskunde heeft een heel eigen 'karakter', dat onder andere zo is omdat het compleet bedacht is door mensen.

 

Om onder een goede definitie van techniek uit te komen, kun je ook klasses van uitzonderingen defineren. "Techniek" met het begrip "wetenschap" linken lijkt me te gevaarlijk. Vasthouden aan de vereiste dat het een 'tastbare' techniek moet zijn lijkt me het beste, en bovendien valt software die iets doet met die techniek dan nog steeds in het grijze gebied waar het nu zit, terwijl op zichzelf staande software erbuiten valt.

 

 

Om onder een goede definitie van techniek uit te komen, kun je ook klasses van uitzonderingen defineren. "Techniek" met het begrip "wetenschap" linken lijkt me te gevaarlijk. Vasthouden aan de vereiste dat het een 'tastbare' techniek moet zijn lijkt me het beste, en bovendien valt software die iets doet met die techniek dan nog steeds in het grijze gebied waar het nu zit, terwijl op zichzelf staande software erbuiten valt.

Volgens mij was dat dan ook de reden dat er geen definitie van "techniek" in het Europees Octrooiverdrag gekomen is. Men heeft slechts een opsomming gegeven van dingen die in ieder geval niet technisch zijn. Helaas had dat dus wel iets zorgvuldiger gekund...

 

In Duitsland is in de rechtspraak de toets ontwikkeld dat er sprake moet zijn van een toepassing van natuurwetten, wat op zich een leuk criterium is, maar wel erg beperkt. Een heleboel medicijnen zouden met een strikte uitleg bijvoorbeeld al niet octrooieerbaar zijn. In Japan eisen ze zelfs een directe toepassing van natuurkrachten. En daar hebben ze nu een groot probleem omdat ze daar nu ook octrooi op software toestaan. Niemand weet wat rechters hiervan gaan vinden.

 

Arnoud