Dienstensector mist innovatief vermogen

[Edo van Santen]

Dienstensector mist innovatief vermogen

Bron: Het Financieele Dagblad [08|03|2005]

 

Door: Pieter Klaas Jagersma, ondernemer, hoogleraar international business Universiteit Nyenrode en hoogleraar strategie Vrije Universiteit, en Désirée van Gorp, assistant-professor international business Universiteit Nyenrode en directeur Nyenrode Institute for Competition.

 

De Tweede Kamer overlegt morgen over de plannen van het Innovatieplatform. Dat verwacht in het najaar een innovatieakkoord. Gaan Nederlandse bedrijven met dat akkoord opeens voldoende innoveren zodat zij de concurrentiestrijd met de rest van de wereld aankunnen?

 

Het fundament van de economische structuur is volgens nieuw onderzoek hard aan vernieuwing toe. Het IMF en de Europese Commissie oordelen kritisch over het Nederlands innovatievermogen. Ons onderzoek constateert met name een gebrek aan innovatief vermogen onder Nederlandse dienstverleners. Dit is alarmerend voor een diensteneconomie als de Nederlandse. Innovatiebewuste managers in dienstenondernemingen hebben moeite met het managen van bestaande activiteiten en tegelijkertijd ruimte bieden aan nieuwe activiteiten. Zij zouden veel baat hebben bij het gestructureerd invoeren van 'spin-outmanagement' .

 

Spin-outmanagement is afkomstig van technische universiteiten, die hun medewerkers stimuleren én binden door ze ruimte te geven voor hun innovatieve ideeën. Het biedt werknemers gelegenheid om buiten de kernactiviteiten innovaties te ontwikkelen en naar de markt te brengen met gebruikmaking van netwerken, financiële en andere middelen van de moederonderneming. Net als andere bedrijven opereren spin-outs zelfstandig, flexibel en dicht op de markt. De omvang van dienstenondernemingen correleert negatief met het bestaan van spin-outmanagement. Grote dienstenondernemingen met meer dan duizend medewerkers kennen weinig organisatorische innovativiteit, terwijl middelgrote ondernemingen met 250 tot duizend medewerkers veel vaker spin-outmanagement toepassen.

 

Die middelgrote dienstenondernemingen laten bovendien betere financiële prestaties zien in winstgevendheid en omzetgroei, alsmede een betere innovatiescore, bijvoorbeeld met succesvolle productintroducties.

 

Spin-outactiviteiten kunnen aanleiding zijn om de kernactiviteiten te veranderen of uit te breiden dan wel onderdelen af te stoten. De interne omgeving van de onderneming is daardoor dynamischer en kent een groter zelfreinigend vermogen. Dat wil niet zeggen dat spin-outmanagement een vrijbrief is voor onbeperkte diversificatie.

 

Een van de onderzochte managementconsultancybedrijven implementeert, als een van de eerste, spin-outs als bron van innovatie, zowel voor de diensten zelf als de wijze waarop ze aan cliënten worden aangeboden. Het heeft een spin-outgroep opgezet, waarbinnen spin-outs kunnen floreren, buiten het juk van de rest van de organisatie.

 

Natuurlijk botsen bestaande en nieuwe activiteiten soms. Al is het alleen maar door de angst voor kannibalisme van de bestaande organisatie. Volgens de ceo van deze firma is echter niet de botsing relevant, maar de wijze waarop de organisatie hier op een positieve manier mee kan omgaan. De rol van de moeder is er een op afstand, adviserend, de spin-outs ondersteunend in het zo snel mogelijk operationeel zijn op de markt.

 

Het toevoegen van een innovatiepijler aan het businessmodel is van geheel andere orde dan de pogingen van de bedrijven die ten tijde van de internethype spin-outs creëerden. Deze waren niet in de rest van de organisatie ingebed en werden bij de eerste beste hobbel afgestoten of geliquideerd.

 

Wij adviseren het Innovatieplatform om het begrip innovatie niet te eng te gebruiken en meer nadruk te leggen op zowel de organisatorische component van innovatie als op de dienstensector. Als het om innovatie gaat, wordt vaak over hoogwaardige techniek gesproken. Maar er is meer. Niet een innovatieakkoord, maar spin-outmanagement vormt een springplank voor innovatie.

 

[Ewout Wolff]

Gaaf. Interessant. Mede omdat ik zelf in een greenfield heb gezet en inderdaad aan de kant ben gezet.

 

Maar past dit onderwerp niet bij "Innovatie" ?