Intellectueel eigendom bij software

[Bart van den Belt]

Voor een ondernemer is het hebben van een hefboomwerking naar mijn mening van groot belang. Een hefboomwerking is iets wat ervoor zorgt dat je meer omzet kan halen met minder tijd. Aangezien ik een boekingsbureau heb en zelf optredens / trainingen verzorg heb ik vorig jaar de keuze gemaakt om een uitgebreid boekingssysteem te laten ontwikkelen in Filemaker. Aanvankelijk geen vuiltje aan de lucht, goede jongens met verstand van zaken; een prettige zakenrelatie. Langzaamaan beginnen er echter wat scheurtjes te komen in deze relatie omdat we het niet helemaal met elkaar eens zijn.

 

Toen ik vorig jaar het systeem wilde laten ontwikkelen had ik zelf al een klein opzetje laten maken van hoe het systeem eruit zou moeten zien. Vervolgens heb ik het hele verhaal op papier uitgewerkt en ben ik er een aantal middagen naartoe geweest om samen met de programmeur exact uit te werken hoe e.e.a. moest gaan werken en hoe dit technisch gerealiseerd kan worden. Inmiddels ben ik zo'n 300 programmeeruren a 85,- euro (26.000,- euro!) verder en werkt het systeem zeer goed, maar zijn er nog steeds dingetjes die niet zijn zoals ze moeten zijn.

 

Omdat de entertainmentbranche behoorlijk is ingestort het afgelopen jaar (vier van de grootste bureaus in Nederland zijn failliet of samen gegaan) zit ik qua liquiditeit niet heel ruim. Toch wordt er voor iedere minuscule aanpassing een forse factuur gestuurd voor het bedrijf. Zo waren er onlangs een aantal functies die wel geprogrammeerd waren maar die gewoon nog niet helemaal werkten (script was niet gekoppeld) en ook hiervoor krijg ik weer vrolijk een factuur van 400,- euro. Zelf denk ik overigens dat dit nog geen twee uur werk was geweest, maar goed. Ik weet dat het bij dat bedrijf erg rustig is; ik krijg echter steeds meer het gevoel meer een cashcow te zijn dan een klant.

 

Nu zou ik graag mijn systeem verder laten ontwikkelen door een andere partij; probleem is echter dat het huidige bedrijf zegt het intellectueel eigendom te hebben. Gek, want ik heb ze exact verteld wat ze moesten programmeren om een werkbaar boekingssysteem te maken. Ze gaan zelfs een stap verder en hebben hardop uitgesproken dat zij hetzelfde programma mogen aanbieden aan andere bureaus voor een veel lager bedrag (5000,- euro) dan wat ik heb moeten betalen; terwijl ik alles verzonnen heb en zij hebben gewerkt met een basis als voorbeeld die ik heb aangeleverd! Volgens hen moet ik voor een flink bedrag (zo'n 30.000 tot 50.000,- euro) het intellectueel eigendom afkopen als ik naar een andere programmeur wil of het systeem wil doorverkopen.

 

Wat nu? Voor een kleine ondernemer als ik was het al een megastap om een dergelijk systeem te laten maken (ik heb al mijn spaargeld ervoor van de bank gehaald); inmiddels heb ik het gevoel met mijn rug tegen de muur te staan. Mag ik juridisch naar een ander bedrijf overstappen? Ik heb de database (compleet!) in eigen beheer... Mag ik het doorverkopen aan een collega-bureau? Wat zijn mijn rechten? Ik hoop dat iemand me kan helpen!

[Jon van Dorsten]

Ik zou hun algemene voorwaarden er eens op nalezen, maar over het algemeen is het inderdaad zo dat er alleen een (niet) exclusieve gebruikerslicentie wordt gegeven voor de software, ook voor maatwerk. Dit betekend inderdaad dat je het niet zomaar mag doorverkopen en je geen recht hebt op de broncode van de software.

 

Zie ook de tweede alinea op de volgende website. Als er geen afspraken zijn gemaakt, zijn de auteursrechten ook van de programmeur (of de werkgever daarvan) http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22253/

 

Dus ik denk helaas dat je weinig hebt om aanspraak op te maken. Het zou de maker natuurlijk wel gesiert hebben om je bij een intake gesprek al te informeren over dit soort zaken, indien jouw doel was de software door te verkopen en dit vooraf mee te nemen in een offerte en/of duidelijkheid over te verschaffen. De huidige opstelling is ook wel erg hard.

 

Hier staat ook veel informatie: http://www.iusmentis.com/computerprogrammas/licenties/ misschien dat er iets tussen staat wat je kan helpen, bijvoorbeeld http://blog.iusmentis.com/2009/10/01/een-ander-je-software-laten-uitbreiden/

[Bart van den Belt]

Dank je wel... Hier kan ik wat mee...

Mochten mensen aanvullingen hebben dan zijn die welkom!

[SanderVh]

Het is natuurlijk zeer slecht dat zo'n bedrijf niet zoiets als goede voorlichting, of goede service kent, maar daar is nu eenmaal

niets aan te doen. Verder ben ik bang dat ik me aansluit bij Jon en dat je niet veel kan beginnen. Het was dan misschien

jou idee, hun hebben het tenslotte gemaakt en d.m.v. de voorwaarden beschermd. Hun hebben de rechten voor de echte

'code'. Eigenlijk had je je idee van te voren in moeten dekken, maarja, wie denkt daar nu aan??

 

Succes in ieder geval ;)

[John B]

Hallo Bart,

 

Normaliter heeft de ontwikkelaar van een applicatie het intellectuele eigendomsrecht daarop. Maar het ontwikkelen van een applicatie kan worden onderverdeeld in een aantal fasen. Denk hierbij aan functioneel ontwerp, technisch ontwerp en programmeren (of coderen).

 

Afhankelijk van hoe uniek de door jou verzonnen functionaliteit is en afhankelijk van de kwaliteit van jouw "opzetje" en "hele verhaal op papier" zou het dus kunnen zijn dat het functioneel ontwerp in dit geval door jou is gemaakt en je vervolgens het technisch ontwerp en het coderen aan dat externe bedrijf hebt uitbesteed.

 

In die context zou ik de mening van een jurist wel eens willen horen.

 

Groet,

 

John

[Bart van den Belt]

Daar ben ik ook benieuwd naar.

Ik heb overigens zelf het hele bronbestand en kan redelijk overweg met Filemaker, kleine aanpassingen kan en mag ik dus zelf maken. Wat zou er gebeuren als ik er gewoon zelf mee aan de slag ga? Aanklagen doen ze waarschijnlijk niet omdat ze een kleine club zijn en de kans dat ze winnen erg klein is. Doe ik ze bovendien hiermee niet erg te kort? Ze hebben wel altijd hun best gedaan voor me...

[Douwe Beckmann - De Roode Kikker]

Beste Bart,

Uit ervaring weet ik welke problemen dit soort zaken met zich mee kunnen brengen. Als softwarebedrijf is je hoofdactiviteit het ontwikkelen van software, of het nu voor je eigen producten of andermans projecten is. Daarbij is het dus van belang dat er ergens duidelijk op papier staat hoe of wat er is afgesproken over de eigendomsrechten etc. Doe je dit van te voren niet duidelijk, dan liggen de rechten bij de ontwikkelaar. Er staat wel ergens in een artikel vermeld dat degene die het uiteindelijk uitbrengt de eigenaar is, maar dit is heel makkelijk aan te vechten.

Het lijkt me zinvol dat je dus checkt wat er in de voorwaarden is opgenomen. Staat daar expliciet dat de rechten bij de ontwikkelaar liggen, dan kun je niet zo veel (en bespaar je jezelf een berg, hele berg, advocatenkosten). Je doet er dan slim aan om met die partij om tafel te gaan zitten (liefst met een derde persoon erbij die je ondersteunt) en duidelijke afspraken te maken. Ik twijfel namelijk ook of jij met het bronbestand aan de slag mag, omdat dit ontwikkeld is door die andere partij, en zij dus het intellectueel eigendom er over hebben.

In ieder geval een les voor de volgende keer om dit soort zaken van te voren goed vast te leggen, liefst gecheckt door een advocaat die hier verstand van heeft!

Succes ermee!

[Bart van den Belt]

Misschien dan toch nuttig om even te vermelden wat er in hun algemene voorwaarden staat:

 

1. Alle rechten van intellectuele eigendom op apparatuur en programmatuur ontwikkeld in het kader van deze overeenkomst berusten bij XX.

2. XX vrijwaart de opdrachtgever tegen aanspraken van derden uit hoofde van octrooirechten of intellectuele eigendomsrechten. De opdrachtgever is verplicht bij deze vrijwaring in als buiten rechte te ondersteunen.

3. XX is niet gehouden aan vrijwaring indien:

a) de (beweerde) inbreuk het geval is van het verschaffen van onjuiste of onvolledige informatie door de opdrachtgever aan XX;

b) de opdrachtgever de door XX geleverde zaken op een andere wijze of voor een ander doel gebruikt zijn dan waarvoor deze (voor zover aan XX waren bekend) waren bestemd, geleverd of ontwikkeld;

c) in door XX geleverde zaken door anderen dan XX wijzigingen zijn aangebracht of deze anderszins zijn bewerkt

 

Ik kan er geen soep van koken...

[John B]

1. Alle rechten van intellectuele eigendom op apparatuur en programmatuur ontwikkeld in het kader van deze overeenkomst berusten bij XX.

Dus XX heeft het intellectuele eigendom op de voor jou ontwikkelde software. Als je dit hebt ondertekend, betekent dit dat mijn eerdere suggestie waarschijnlijk niet opgaat.

 

 

2. XX vrijwaart de opdrachtgever tegen aanspraken van derden uit hoofde van octrooirechten of intellectuele eigendomsrechten. De opdrachtgever is verplicht bij deze vrijwaring in als buiten rechte te ondersteunen.

Als XX bij het ontwikkelen onderdelen heeft gebruikt die rechten schenden van derden, dan kan jou mogelijk om ondersteuning worden gevraagd bij het verweer tegen eventuele acties van die derden, maar jij kunt voor die schending niet aansprakelijk worden gesteld ...

 

 

3. XX is niet gehouden aan vrijwaring indien:

a) de (beweerde) inbreuk het geval is van het verschaffen van onjuiste of onvolledige informatie door de opdrachtgever aan XX;

b) de opdrachtgever de door XX geleverde zaken op een andere wijze of voor een ander doel gebruikt zijn dan waarvoor deze (voor zover aan XX waren bekend) waren bestemd, geleverd of ontwikkeld;

c) in door XX geleverde zaken door anderen dan XX wijzigingen zijn aangebracht of deze anderszins zijn bewerkt

 

... behalve

 

a) als jij zaken of informatie aan XX hebt aangeleverd die rechten van derden schenden

b) als je de applicatie voor andere doeleinden gebruikt dan afgesproken; het kan bijvoorbeeld zijn dat XX bepaalde modules van derden heeft gebruikt waarvoor zij toestemming hebben gekregen, maar bijvoorbeeld alleen voor applicaties in de entertainment industrie, jij mag het systeem dan bijvoorbeeld niet gaan gebruiken voor het boeken van vakanties

c) als de applicatie door anderen dan XX is aangepast

 

 

Ik kan er geen soep van koken...

Nu wel?

[Jaap Haagmans]

Ik ben dit eigenlijk nog nooit tegengekomen. Dat zegt op zich niets, maar ik vind het een vreemde situatie. Je huurt iemand in om volgens specifieke instructies e.d. een applicatie te ontwikkelen en vervolgens claimen zij het auteursrecht. Als ze je een niet-exclusieve licentie verschaffen had de financiële vergoeding daar ook naar moeten zijn. Dat kan dus nooit op basis van een uurloon voor het ontwikkelen van de volledige applicatie zijn. En het oplossen van fouten in de applicatie kan dan al helemaal niet doorberekend worden. Een opdrachtgever op deze manier aan je binden schept in mijn ogen een wel heel hoge uitstapbarrière. Als ik op voorhand zou weten dat een bedrijf er dit soort voorwaarden op na houdt, zou ik er geen zaken mee doen.

 

Artikel 6 in de Auteurswet voorziet eigenlijk ook wel in dit soort situaties, maar het zou kunnen dat hiermee een werkgever/werknemer verhouding bedoeld wordt.

[mleenaars]

Als er inderdaad een werkgever/werknemer relatie is, heeft de TS een goede kans.

Denk aan gedetacheerde software ontwikkelaars, die behouden ook geen rechten.

 

Echter is uurtjes afrekenen hiervoor niet voldoende denk ik. Niet alle maatwerk hoeft op basis van

fixed price maar ook bv werkelijk gemaakte uren.

 

Heeft de TS wel alle specificaties geleverd of heeft het bedrijf ook zelf aangeleverd?

En kan de TS dit aantonen?

 

De TS zou met dit idee echter wel naar een gespecialiseerde advocaat kunnen gaan om te kijken

of dit een kans van slagen heeft.

 

En niet exclusieve-licenties worden ook bij maatwerk software gebruikt.