Softwareverkoop binnen EU/EER: fabrikant verbiedt distributie en wederverkoop

[Martin Verkade]

Beste leden Higherlevel.nl,

 

Als handelaar in software vraag ik mij al jaren af wat er te doen is tegen sommige softwarefabrikanten die vrije handel van hun producten binnen de EER/EU onmogelijk proberen te maken.

 

Waar gaat het over? De producten (softwarelicenties) bestaan uit algemene downloads (inclusief alle talen) en serienummers/activatiesleutels die op naam geregistreerd worden van de eindklant (afnemers). Feitelijk is er sprake van een gebruiksovereenkomst tussen eindgebruiker en fabrikant, zoals gebruikelijk is bij softwaregebruik, maar dat komt pas aan bod bij de ingebruikname van de software. De producten worden als fysieke goederen aangeboden, ondersteund en verhandeld -zie daar de betrokkenheid van handelspartners en vrije handelaren.

 

De uitgifte van activatiesleutels en het registratieproces houdt de fabrikant bij zichzelf. Als bijv. een distributeur uit Duitsland hun product wil leveren aan een wederverkoper in Nederland, dan zal men daar geen medewerking aan verlenen. Men dwingt ook regioafspraken af met hun partners (distri's). Ik weet dat weinig distri's en resellers hier echt blij mee zijn -die hebben zo hun eigen leverings/inkoopvoorkeuren.

 

Het voelt als een vorm van gedwongen winkelnering om wederverkopers en afnemers te verplichten met bepaalde partijen (en prijzen en voorwaarden) zaken te doen. Is dit niet precies hetgeen dat in een vrije handelsmarkt ongewenst en zelfs onwettig is?

 

De fabrikant wil grip houden op de regionale markten en partners, zo is gezegd. Dat laatste probeer ik te begrijpen, maar m.i. zijn daar andere instrumenten voor te bedenken dan het (onwettig?) beperken van vrij verkeer van goederen.

 

Ik ben erg benieuwd of er legale manieren zijn om dit te doorbreken. (Nog even los van de vraag in hoeverre dit relaties op het spel zet en/of ondersteuning voor producten mogelijk maakt; dat is wat mij betreft een andere zorg -en zo'n argument lijkt vooral een chantagemiddel om protectionistisch te blijven handelen in een vrije marktomgeving.)

 

Alvast bedankt voor jullie reacties,

Mvgr

 

 

[Richard Theuws]

ik zie even niet waar er een handelaar nodig is bij een product dat te downloaden is? Kun je uitleggen waarom 'wij' jou nodig hebben om aan dit product te komen?

[Martin Verkade]

Beste Richard,

 

De producten worden als fysieke goederen aangeboden, ondersteund en verhandeld -zie daar de betrokkenheid van handelspartners en vrije handelaren.

 

Toelichting:

Met name de ondersteuning, zowel aan verkoopzijde als implementatie en beheer, is gewenst door zowel afnemers, inkopers als fabrikanten zelf. Je kunt immers niet alles zelf, dit is het hele idee van distributieverkoop. Partners zijn cruciaal voor de meeste softwarefabrikanten (in dit geval 85+% van de omzet). Zoals dat eigenlijk bij alle zakelijke/productiesoftware werkt, ook bij Saas oplossingen e.d. niet trouwens (wat soms gedacht wordt), de betaal- en leveringsvorm maakt daarin geen verschil.

[Martin Verkade]

Om de vraag simpeler te beantwoorden: 'jullie' hebben behoefte aan onafhankelijk advies, installatie- en gebruikersondersteuning. Als je dat niet herkent, dan heb je nog niet met de software in kwestie te maken gehad. Die exacte namen houd ik hier liever buiten, het gaat om een algemene vraag.

 

Graag on topic: mag een fabrikant restricties op verkoopregio's afdwingen *binnen de EER/EU*? Zo nee, weet iemand een meldpunt of een manier om dit te doorbreken?

 

 

[Frans Sijtsma]

Los van de vraag of het mag: Wat wil je bereiken?

 

Stel dat je leverancier kunt dwingen om de restricties op te heffen, wat zullen de consequenties zijn voor de relatie met je leverancier denk je? En zullen ze dan überhaupt nog aan je willen leveren?

 

 

[Saskia van de Griek]

Zakelijke partijen, ook bij software distributie en andere software transacties, hebben vergaande contractsvrijheid, waaronder de vrijheid om voorwaarden te verbinden aan het aangaan van een contract met een partij. De andere partij kan ervoor kiezen deze voorwaarden te accepteren en het contract aan te gaan, of om niet het contract aan te gaan. Kwestie van contractsonderhandeling dus.

 

Op zich mogen (onder voorwaarden) aan contractspartners bepaalde (exclusieve) bevoegdheden en regio’s toegewezen worden.

 

Deze vrijheden vinden hun grens bij de regels van het mededingingsrecht van Europa (en Nederland), o.a. kartelverbod, concentratiecontrole, verbod misbruik dominante positie, met uitzonderingen en vrijstellingen.

 

Misschien kun je hier wat meer informatie vinden over het Europese beleid en de Nederlandse handhaving door de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

 

[Martin Verkade]

@Frans, heel simpel, de klant is uiteindelijk gebaat bij de beste marktcondities, vind ik. Dat betekent optimale competitie voor een beste prijs, levering en keuze/bestelvrijheid (ook als het om een-en-hetzelfde product gaat). Als hiermee relaties achter de schermen onder druk komen te staan, dan is de oorzaak daarvan gelegen in de houding van de fabrikant in de eerste plaats. Die probeert immers een kunstmatige marktsituatie te handhaven niet uit klantbelang, maar uit eigen belang. Zoals gesteld: in hoeverre dit relaties op het spel zet en/of ondersteuning voor producten mogelijk maakt; dat is wat mij betreft een andere zorg -en zo'n argument lijkt vooral een chantagemiddel om protectionistisch te blijven handelen in een vrije marktomgeving. Bovenstaande is uiteraard een mening, er valt ongetwijfeld ook iets te zeggen voor de beweegredenen van de fabrikanten (maar daar hebben we het nu niet over).

 

@Saskia, dank voor de tips. Ik ken die richtingen, maar blijft voor mij wat vaag. Ik hoop op een iets concreter antwoord, wellicht dat iemand jouw aanwijzing nog iets zou kunnen verscherpen. Ik kom er zelf niet uit zonder er een juridische studie van te moeten maken. (Natuurlijk begrijp ik uit jouw antwoord al wel dat de contractvrijheid in feite de kern van het antwoord is.., maar sta dus graag open voor verdieping daarvan :-))