Matthijs Kooijman

Hm, het lijkt erop dat ik mijn vraag een beetje verwarrend gesteld heb. Ik heb het in mijn originele post gehad over de leesbaarheid, maar dat is eigenlijk vooral voor de context. De nadruk ligt op het tweede punt, over AV die onder een vrije licentie (free as in free speech, het gaat me niet zozeer om de free beer) beschikbaar is, die ik dus zelf kan gebruiken als basis, aanpassingen op kan maken en publiceren, op zo'n manier dat anderen ook weer datzelfde kunnen. De daadwerkelijke vraag uit mijn originele post was: De nadruk ligt hier dus op "open licentie" (denk aan Creative Commons, of andere open-source-achtige licenties die iedereen het recht geven om een werk te reproduceren, aan te passen, etc.). Voorbeelden van AV vind je online inderdaad voldoende, en hoewel dat prima is om inspiratie uit op te doen, heb ik nog geen voorbeelden gezien waar ik legaal passages uit mag overnemen. Het enkele feit dat iemand een tekst online neergezet heeft betekent nog niet dat ik enig recht heb om die tekst te reproduceren, aan te passen of aan anderen door te geven - daarvoor heb je onder auteursrecht een licentie nodig. En open-source licenties (zoals Creative Commons) regelen dat met een breed toepasbare en overdraagbare licentie - dus daar ben ik naar op zoek: zijn er mensen die dit soort open licenties op hun AV hebben toegepast? Nee, het lijkt erop dat deze voorwaarden niet voldoen. Op het eerste gezicht is de leesbaarheid niet bijzonder hoog, maar belangrijker: de licentie op de voorwaarden is heel beperkt, je mag de voorwaarden alleen verbatim gebruiken en er helemaal niets in (laten) aanpassen. In hun FAQ schrijven ze: En dat is dus precies het tegenovergestelde van wat ik zoek.

Hey Joost & Hans. Dank voor jullie bijdrage en bezorgdheid :-) Ik realiseer me dat AV niet zomaar alles kan bevatten en dat formuleringen eenduidig moeten zijn. We kunnen hierover waarschijnlijk nog uitgebreid verder praten, maar daar heb ik voorlopig wel even voldoende over gevonden (en in een volgend stadium ben ik ook van plan eea met een jurist te laten beoordelen). Voor nu zou ik de aandacht weer terug naar mijn daadwerkelijke vraag willen leiden. Wellicht betekent het uitblijven van een antwoord dat er geen voorbeelden bestaan, bijvoorbeeld omdat mensen hun AV doorgaans laten opstellen door een derde partij die het auteursrecht op die tekst behoudt, of de licentie op de AV-tekst zelf uberhaupt niet ter sprake komt. Dat zou op zichzelf ook een antwoord op mijn vraag kunnen zijn :-)

Beste Hans, die pagina geeft volgens mij geen antwoord op mijn vraag, maar wel een waardevol overzicht van overwegingen rondom algemene voorwaarden, dus dank daarvoor!

Ik ben al jaren actief als ZZP'er in de IT (embedded software ontwikkeling) en ben nu eindelijk eens aan het kijken naar het (laten) opstellen van algemene voorwaarden. Echter, ik heb daarin twee wensen: Voorwaarden die in heldere en goed leesbare taal geformuleerd zijn, zonder juridisch jargon en ingewikkelde bijzinconstructies. Voorwaarden waarvan ik de tekst zelf onder een vrij licentie, zoals Creative Commons of anderszins, kan delen. Ik werk veel met open-source en ben gewend om te bouwen op werk van anderen en mijn werk ook weer te delen, dus ik zou dat principe ook graag op mijn AV toepassen. Op het gebied van leesbaarheid heb ik al wel wat voorbeelden gevonden en juristen die hier in thuis zijn, maar het is me nog niet gelukt om voorbeelden te vinden van AV die onder een vrije licentie is gepubliceerd (Google is ook niet echt goed in dit soort zoekopdrachten volgens mij...). Concreet is dus mijn vraag: Kent iemand hier websites die templates of voorbeelden van algemene voorwaarden onder open licenties beschikbaar maken, of ondernemers die de tekst van hun algemene voorwaarden onder een open licentie vrijgeven?

Op zichzelf is het, volgens mij, waar wat je zegt: Als je een modelovereenkomst gebruikt en naleeft, zou je de garantie moeten hebben dat je "zelfstandig genoeg" bent (dwz, niet in dienstbetrekking) en zou de BD niet meer naar de afzonderlijk criteria hoeven kijken. Hoe dat in de praktijk gaat werken valt natuurlijk nog te bezien. Echter, bij het goedkeuren van een modelovereenkomst kijkt de BD natuurlijk juist wel naar de eerder genoemde criteria voor een dienstbetrekking. Voor zover ik begrijp wordt een overeenkomst alleen goedgekeurd als de afspraken die erin staan er noodzakelijkerwijs toe leiden dat er, volgens de criteria, geen dienstbetrekking is. In die zin zijn de criteria nog steeds relevant bij het gebruik van modelovereenkomsten (hoewel je er als gebruiker van zo'n wellicht overeenkomst niet per se zelf op hoeft te letten). Of de criteria echt niet meer relevant zijn bij het gebruik van een overeenkomst betwijfel ik overigens - in de wet worden de overeenkomsten vziw niet genoemd (zie ook hieronder), dus als puntje bij paaltje komt (daarbij denk ik aan een rechterlijke uitspraak hieromtrent) kan ik me voorstellen dat de basis voor een beslissing alsnog bij de criteria ligt. Overigens schrijf je dat de WDBA het principe van de overeenkomsten introduceert, maar letterlijk gezien schaft de WDBA alleen maar de VAR af (zie ook de letterlijke wetstekst). Het is natuurlijk wel zo dat de overheid danwel de belastingdienst, naast (en vermoedelijk gekoppeld aan) het aannemen van deze wet ook het principe van de modelovereenkomsten heeft geintroduceerd als onderdeel van dezelfde verbetering.

Ik denk dat ik in mijn gedachtengang het werk binnen 1 opdracht als 1 grote, niet-deelbare hoeveelheid werk heb gezien, en aangenomen heb dat als er voor een deel van die opdracht al een betaling geschied is, dat dan de uitsluiting in artikel 2e, lid f niet meer van toepassing zou kunnen zijn op het volledige werk. Maar als halverwege een opdracht de overeenkomst vervangen wordt, is het werk natuurlijk prima deelbaar en is nieuwe overeenkomst alleen van toepassing op de nog te verrichten werkzaamheden en kan aan de voorwaarde van artikel 2e, lid f prima worden voldaan. Ik geloof dat ik tijdens het schrijven van mij vraag daar al een beetje achter kwam, vandaar mijn (blijkbaar kloppende) conclusie aan het eind. In ieder geval dank voor de bevestiging op mijn conclusie, ik geloof dat ik eea nu weer helemaal helder heb :-) (en, nou ik toch aan het schrijven ben, dank voor je veel eerdere post met de TL;DR over het wetgevingsoverleg omtrent deze zaak, dat gaf voor mij veel nuttige context en perspectief over de nieuwe situatie)

Ik heb me vandaag eens goed ingelezen over de nieuwe modelovereenkomsten, kijkende naar de informatie van de Belastingdienst, een aantal topics op dit forum en ook een aantal relevante wetteksten waar de overeenkomst naar verwijst. Ik geloof dat ik inmiddels een vrij aardig idee heb van hoe dit zou moeten gaan werken, maar als ik eea goed begrijp kan ik de relevante modelovereenkomsten niet toepassen op lopende opdrachten. In het bijzonder zie ik een probleem met de bepaling over fictieve dienstverbanden. Als ik bijvoorbeeld kijk naar de "Algemene modelovereenkomst geen werkgeversgezag en vrije vervanging", staat daar (als geel gemarkeerd onderdeel wat niet verwijderd of gewijzigd kan worden zonder de status als "modelovereenkomst" te verliezen): De laatste bepaling zorgt er volgens mij voor dat ik deze overeenkomst niet kan gebruiken voor een bestaande opdracht, als er al facturen betaald zijn. De eerste bepaling heb ik hier ook genoemd, aangezien deze twee bepalingen bij elkaar horen. Kijk bijvoorbeeld naar artikel 2e in het Uitvoeringsbesluit Loonbelasting 1965, wat stelt: Bij een langer lopende overeenkomst waren deze fictieve dienstverbanden eerder automatisch uitgesloten wanneer er een VAR-WUO was (voor zover ik begrijp). Na 1 mei werkt deze automatische uitsluiting niet meer en moet er dus in de overeenkomst iets worden opgenomen. Echter, dat kan (volgens de wet) alleen als er nog geen betalingen zijn geweest voor die opdracht. Of is de gedachte hier dat de bestaande overeenkomst opgezegd wordt en een nieuwe opgesteld wordt (wat natuurlijk in feite sowieso moet), en dat binnen die nieuwe overeenkomst nog geen betalingen zijn verricht, dus dat bovenstaand artikel geen probleem vormt (en artikel 2e, lid f in de wet onverminderd van toepassing is)? In dat geval is er natuurlijk geen "bescherming" tegen loondienst/fictief dienstverband tussen 1 mei en de nieuwe overeenkomst, maar dat wordt dan weer afgedekt doordat de Belastingdienst tot 1 mei 2017 de nieuwe regels nog niet handhaaft?

Correct ... het gaat om het onderscheidt tussen zelfstandige ondernemer en zelfstandige werknemer. Wat ik bedoelde met mijn opmerking, is dat een VAR of modelovereenkomst geen uitspraak doet over het zijn van ondernemer voor de inkomstenbelasting, dus dat een modelovereenkomst (onder voorwaarden) garandeert dat er geen sprake is van loondienst, maar geen enkele garantie geeft over het ondernemerschap (in de zin van de inkomstenbelasting). Of heb ik het verkeerd begrepen? Wat bedoel je overigens precies een "zelfstandige werknemer"? Ah, goede toevoeging, dat gevolg had ik me inderdaad nog niet gerealiseerd. Echter, heeft iemand enig referentie naar de wettelijke basis daarvoor? Is het wel zo dat in de nieuwe situatie de opdrachtnemer (mede) aansprakelijk is? Of is het zo dat in de basis de opdrachtgever aansprakelijk is (als bij beoordeling blijkt dat er niet volgens het contract gehandeld is en er dus wel sprake is van een loonheffingsplicht bij de opdrachtgever), maar dat die extra kosten eventueel verhaald kunnen worden (via een privaatrechtelijke procedure oid) als de schuld hiervan bij de opdrachtnemer ligt (die dan dus blijkbaar niet volgens de overeenkomst gehandeld heeft)? Kijkende naar de relevante wetteksten, en met name de wijzigingen per 1 mei in de Wet op de loonbelasting 1964 en de Wet inkomstenbelasting 2001, zie ik alleen dat in de oude situatie het hebben van een VAR als opdrachtgever betekent dat je niet inhoudingsplichting bent (loonbelasting artikel 6a), en wat tekst over de manier waarop je een VAR kan aanvragen (inkomstenbelasting artikel 3.156/3.157), maar niets over wat er gebeurt als de VAR incorrect blijkt. Tegelijk vind ik zo gauw ook niet wat er in de nieuwe situatie, danwel in de oude situatie zonder VAR, gebeurt als er achteraf een dienstbetrekking wordt vastgesteld waarvoor geen premies en loonbelastingen zijn afgedragen (maar ik heb ook nog niet echt goed gezocht). Ik weet niet precies wat je bedoelt met een "een dikke streep", maar het lijkt me dat de fiscus verder geen invloed heeft op de overeenkomst tussen een opdrachtgever en -nemer, dus dat het contract onverminderd geldig blijft (tenzij daar in het contract zelf bepalingen over opgenomen zijn, natuurlijk). Voor zover ik begrijp kan de belastingdienst oordelen dat er toch sprake is van een dienstverband, maar alleen als de praktijk blijkt dat de afspraken in de overeenkomst niet zijn nageleefd, wat een stuk specifieker is dan "als achteraf blijkt dat de zelfstandigheid ver te zoeken is". Uberhaupt lijkt het me zaak om na het afsluiten van een overeenkomst je ook aan de bepalingen daarin te houden, maar wellicht is dat niet in iedere situatie zo makkelijk als het lijkt :-)

Is het niet een beetje raar dat deze ondernemerscheck op belastingdienst-ondernemerscheck.nl staat? Waarom niet gewoon op belastingdienst.nl? Is dit wel echt een check van de belastingdienst, of van een derde partij die probeert data te verzamelen, of aan het eind van de check een advies te verkopen of iets dergelijks (ik heb de check nog niet gedaan, dus ik hypothetiseer vooralsnog wat)?

Nog even een reactie op een iets oudere post: Als ik het goed begrijp is het doel van zowel de VAR als de modelovereenkomsten niet om zelfstandigheid vast te stellen, maar slechts om loondienst uit te sluiten. En zoals gezegd, onbedoelde loondienst is vooral een risico voor de opdrachtgever, dus beide regelingen zijn bedoeld om zekerheid te bieden aan de opdrachtgever (hoewel het als opdrachtnemer natuurlijk ook prettig is om (fiscale) duidelijkheid te hebben over je arbeidsrelatie). En zoals ook al aangegeven: Aan de wetgeving en voorwaarden voor loondienst en zelfstandigheid verandert eigenlijk niets, alleen de manier waarop de risico's van onbedoelde loondienst kunnen worden uitgesloten verandert. Ik snap denk ik wel wat Colombo bedoeld met willekeur: Bij de VAR vul je een aantal vragen in en moet je vervolgens wachten op een oordeel van de BD. Dat oordeel is voor een leek lastig te voorspellen of controleren op basis van de ingevulde antwoorden. Bij toepassing van modelcontracten hebben opdrachtnemer en -gever veel meer controle: Ze kunnen zelf hun contracten en werkwijze aanpassen en (aangenomen dat ze een overeenkomst kunnen opstellen die aan de eisen voldoet) daarmee de zekerheid hebben dat er geen loondienst is.