Ondernemen in Nederland en Italië - volksverzekeringen?

[Stephanie T]

Hallo allemaal, wat fijn dat er een plek is waar je vragen neer kunt leggen als je er echt niet uitkomt. Zelfs Google hult zich in stilzwijgen over mijn vraag!

Deze betreft namelijk de toepassing van sociale verzekeringswetten ingeval van een Nederlandse onderneming met een vaste inrichting in Italië. Dus: ingezetene in Nederland (met eigen woning), Nederlands bedrijf, waarvan één van de bedrijfsactiviteiten plaatsvindt in het buitenland (namelijk het bieden van logies/ontbijt in een B&B in Italië). Daarnaast heeft het bedrijf ook andere activiteiten, die worden uitgevoerd in Nederland. En uiteraard worden een groot deel van de reserveringsaanvragen vanuit Nederland afgehandeld.

Verblijf in Italië circa 4,5 maand. De rest van het jaar werkzaam in Nederland. Helaas was ik geen ondernemer voordat ik het bedrijf in Italië begon. Ben een half jaar later met mijn Nederlandse bedrijf begonnen en kreeg toen - met terugwerkende kracht - toestemming om mijn Italiaanse bedrijf daaronder te hangen.

 

Op dit moment ben ik in conclaaf met de SVB, die betwijfelt of er in mijn geval sprake is van "detachering naar het buitenland". Indien het oordeel negatief uitvalt, ben ik met terugwerkende kracht niet verzekerd voor de AWBZ in de maanden waarin ik in Italië was, vanaf 2010.

Maar aangezien ik in Italië geen resident ben, is het voor mij haast onmogelijk om mij hier te verzekeren. Bovendien ben ik bang dat ik een groot deel van de ontvangen AWBZ-vergoedingen zal moeten terugbetalen, waar ik helemaal niet op voorbereid ben.

Kortom: hoe worden de sociale verzekeringswetten toegepast ingeval van een Nederlandse onderneming met een vaste inrichting in een EU-land, en een jaarlijks terugkerend verblijf in die vaste inrichting van 4,5 maand p.j.?

 

Alvast ontzettend bedankt aan iedereen die mee wil denken!

 

[Mireille Coumans]

Beste Stephanie,

Ik neem aan dat je alleen maar een zelfstandige activiteit uitoefent en niet in loondienst bent tegelijkertijd, want een loondienst gaat altijd voor wat betreft sociale verzekeringsplicht. Je kunt altijd maar in 1 land sociaal verzekerd zijn per periode, dat kan dus wisselend zijn binnen een jaar. Het gaat er nu om of het verblijf in het buitenland wel of niet als een tijdelijk iets wordt beschouwd. Lees eens de volgende tekst:

 

"Wanneer men een zelfstandige activiteit uitoefent is men verplicht zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds in dat land. Wanneer er echter aanwijzingen zijn dat ook in het buitenland een beroepsactiviteit wordt uitgeoefend, wordt een onderzoek aangevraagd bij de sociale diensten in het kader van de EU-verordening.

Wie een buitenlandse en een Nederlandse activiteit combineert is doorgaans verzekerd in het woonland. Enkel wanneer de zelfstandige activiteit in het woonland niet substantieel zou zijn, zal hij in het werkland verzekeringsplichtig zijn. In principe wordt dit beoordeeld a.d.h.v. 25 % van de arbeidstijd en/of het aantal verleende diensten en/of de inkomsten en/of de omzet. In de praktijk zijn deze maatstaven moeilijk te beoordelen (voor heden en toekomst). Daardoor wordt door de sociale diensten rekening gehouden met andere elementen zoals: is het een eenmansvennootschap, hoe verhouden de binnen- en buitenlandse activiteiten zich t.o.v. elkaar, hoeveel doelstellingen heeft de Nederlandse vennootschap, hoeveel personen zijn voor de Nederlandse activiteiten in Nederland verzekerd en wat is de werkverdeling, …

Stel dat men in Nederland verzekeringsplichtig zou zijn, dan zijn bijdragen verschuldigd op het totale buitenlandse en Nederlandse inkomen.

Gelieve er rekening mee te houden dat een dergelijk onderzoek tot 18 maanden kan duren."

 

18 maanden is wel erg lang, maar 3 kwart jaar maak ik regelmatig mee bij klanten. Je ziet dus hoe moeilijk deze materie is, dat zelfs de diensten hier veel tijd voor nodig hebben, ondertussen zit je met onzekerheid.

Je hoeft dus geen inwoner (resident) van een land te zijn om daar sociaal verzekerd te kunnen zijn. Als je al een bedrijf had gehad 3 maanden voordat je in Italië de werkzaamheden opstartte, zou er geen probleem zijn schijnbaar. Je zou moeten kunnen aantonen dat tijdens jouw verblijf in Italië, de werkzaamheden van je Nederlandse werkzaamheden gewoon door gaan en dat daar je grootste belangen zijn. Anders ben ik bang dat je gedurende die 4,5 maanden toch sociaal verzekerd bent in Italië.

 

Succes, laat mij eens weten hoe dit afloopt.

 

Groet,

Mireille Coumans

 

Nog voor de volledigheid, belasting betaal je altijd wel per land, in dat land waar de omzet gegenereerd is.

[Stephanie T]

Beste Mireille,

 

Zeer bedankt voor je reactie, ik waardeer het zeer!

 

Drie reacties:

- Ik ben in mei 2010 begonnen in Italië, maar werkte in de maanden januari tot mei 2010 nog in loondienst. Dus dat jaar was ik sowieso verzekerd in Nederland, omdat loondienst prevaleert. Klopt dit?

- Van eind september 2010 tot mei 2011 was mijn B&B officieel gesloten. Ik was toen in Nederland, had recht op WW en ben vanuit de WW - met de urenvariant - begin februari 2011 mijn andere activiteit in Nederland begonnen. In augustus 2011 kreeg ik schriftelijk toestemming van de belastingdienst om mijn Italiaanse activiteit - met terugwerkende kracht - onder te brengen in mijn Nederlandse onderneming. Later werd de WW beëindigd, omdat ik bij elkaar nu meer uren maakte dan het aantal van mijn WW-uitkering.

In 2011 ging de B&B weer (officieel en schriftelijk) open op 27 mei. En ik ben ondernemer geworden (met terugwerkende kracht) vanaf 20 mei 2010. Weliswaar binnen een Italiaanse activiteit, maar deze werd onderdeel van mijn Nederlandse onderneming. Zodoende mocht ik vanaf 2010 een Nederlandse ondernemersaangifte invullen. Toen ik open ging op 27 mei 2011, was ik dus al een jaar Nederlands ondernemer.

- Tot slot ben ik iedere zomer twee maal teruggekeerd (o.a. voor de continuïteit van mijn Nederlandse onderneming) naar Nederland. Dit kan ik aantonen met vliegtickets.

 

Zou dit alles mijn zaak kunnen helpen?

 

Alvast weer zeer bedankt voor de moeite te reageren!

[Mireille Coumans]

Hallo Stephanie,

Sorry dat ik niet eerder gereageerd heb, dit is gekomen door mijn vakantie.

- Binnen 1 jaar kan je in verschillende landen sociaal verzekerd zijn. Loondienst gaat idd voor, maar toen de loondienst gestopt is in mei 2010, wordt de situatie opnieuw beoordeeld. Kreeg je vanaf toen geen WW uitkering, want dan zou je daarom sociaal verzekerd zijn in NL.

- De BB is met TWK in de NL activiteit ondergebracht. Ik denk dat het idd belangrijk is om aan te tonen dat je grootste zakelijke belangen zich in NL situeren en dat gedurende je verblijf in Italië deze NL activiteiten gewoon doorliepen.

 

Heb je inmiddels al uitsluitsel?

Groetjes,

Mireille Coumans

[Stephanie T]

Beste Mireille,

Inmiddels heb ik van de SVB begrepen dat ik in principe helaas niet verzekerd zou zijn in Nederland in de periodes waarin ik in Italië werk. Echter, aangezien dit voor mij een zeer onwenselijke en ingewikkelde situatie creëert, is op dit moment de procedure in gang om de Italianen te vragen af te zien van hun rechten en mij het hele jaar in Nederland verzekerd te laten. Ik vind het zeer spannend!

Omdat je met mij hebt meegedacht, stuur ik je hierbij de redenatie van de SVB toe, wellicht dat je het interessant vindt. Ondertussen duim ik dat de Italianen het verzoek in zullen willigen, omdat de gevolgen in mijn situatie verstrekkend zijn t.a.v. mijn ziektekostenverzekering.

Ik heb begrepen dat het nog enige tijd kan duren voordat ik een antwoord heb, maar wil je graag op de hoogte brengen als de reactie eenmaal binnen is.

Vriendelijke groeten,

Stephanie Tulp

 

Relevant deel van reactie van SVB:

"Omdat uit voorgaande correspondentie blijkt dat u zich hebt ingelezen over deze onderwerpen verwijs ik u naar de in het navolgende relevante lectuur:

 

EG-Verordening 883/2004 (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:166:0001:0123:nl:PDF).

Toelichting op de verordening (http://www.svb.nl/Images/toelichting_basisverordening.pdf)

Toepassingsverordening 987/2009 (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:284:0001:0042:NL:PDF)

Besluit A2 van de administratieve commissie (http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2010:106:0005:0008:NL:PDF)

 

Andere bronnen en artikelen zijn in de beoordeling van uw casus niet nodig of niet van toepassing.

Uit de basisverordening beschouwen wij artikel 11.3a, 12.2, artikel 13.2, en artikel 16. In de andere teksten wordt daarover uitleg gegeven en ook verdere uitwerking gemaakt.

 

Artikel 11.3a bepaalt simpelweg dat de EU het ervoor houdt dat men verzekerd is in het land waar men werkt. Dat is de hoofdregel in het onderwerp grensoverschrijdend werken in de EU. Onder “werken in een land” moet worden verstaan werken op het grondgebied van dat land. M.a.w. werkzaamheden verricht voor uw onderneming in Nederland vanachter de pc in uw woning in Italië wordt aangemerkt als werken in Italië.

 

Daarmee zou de situatie ontstaan dat iedereen die even een opdracht in een buitenland heeft ineens onder de sociale verzekeringen van dat land valt. Dat geeft veel administratieve rompslomp waar burgers noch overheden op zitten te wachten, vooral als iemand frequent grensoverschrijdend werkt. Om e.e.a. te vereenvoudigen heeft de EU daarom in de Verordening een aantal bijzondere regels neergelegd. Voldoet iemand aan de voorwaarden in die regels, dan blijft deze persoon verzekerd in het zendende land. In elke casus dient allereerst getoetst te worden op toepasbaarheid van artikelen 12 en 13. In uw geval beoordelen we specifiek op de secties inzake zelfstandigen, 12.2 en 13.2.

 

Artikel 13.2 gaat over de situatie dat een zelfstandige afwisselend in verschillende landen werkt. Leest u de tekst zonder verder kennis, dan zou de conclusie zijn dat u over de gehele periode van 20-05-2010 t/m heden ondanks de grensoverschrijdende werkzaamheden in Nederland verzekerd zijn omdat u in Nederland woont en tenminste 25% van de gewerkte tijd in Nederland werkt. In de Toelichting en het besluit A2 is echter opgenomen dat de afwisseling frequent moet zijn. Eenmaal jaarlijkse afwisseling is onvoldoende frequent. Bij beleid wordt aangehouden dat de frequentie maandelijks moet zijn. Er is ruimte voor interpretatie, maar niet zoveel dat niet ongeveer aan deze frequentie is voldaan. Ik heb u in mijn eerdere berichten al laten doorschemeren dat dit artikel niet de oplossing voor u bevat. Uw latere toevoeging dat u tijdens de periodes in Italië zo nu en dan naar Nederland terugkomt voor werkzaamheden is mij niet ontgaan. Op dit moment kan ik niet beoordelen of dit uitkomst gaat bieden bij de toetsing op toepasbaarheid van artikel 13.2.

 

Artikel 12.2 gaat over de situatie dat een zelfstandige zichzelf voor werkzaamheden naar een andere lidstaat detacheert. De frequentie is irrelevant. Het gaat om periodes van minimaal een dag tot maximaal twee jaar van ononderbroken werkzaamheid buiten Nederland. Uw werkpatroon zou daar mooi in passen: u vraagt jaarlijks een A1-verklaring o.g.v. art. 12.2 aan (detacheringsverklaring voor zelfstandigen), en ziedaar – geen instantie in Italië mag u sociale premies in rekening meer brengen voor de periode dat u daar aan de slag bent. Helaas is in artikel 12.2 en alle toelichting daarbij en uitwerking daarvan ook bepaald dat dit alleen mogelijk is als de werkzaamheden die u buiten Nederland verricht van dezelfde aard zijn als de werkzaamheden die u in Nederland verricht. U hebt echter twee zeer ongelijksoortige bezigheden in Nederland en Italië. Wij kunnen u een dergelijke A1-verklaring daarom niet verstrekken. Italië zou deze in uw geval ook niet accepteren.

 

De conclusie zou zijn dat u in de periodes van werken in Nederland in Nederland bent verzekerd en in de periodes van werken in Italië in Italië. Daarmee hebben we de administratieve rompslomp die men wilde vermijden. Ik kan u niet zeggen of tussen de EU landen nog een norm is gesteld voor wat als onacceptabele rompslomp mag gelden. Een eenmaal jaarlijks gemaakte wisseling van verzekeringsstelsel ligt denk ik op de grens: sommige instanties zullen het accepteren, andere niet.

 

Wat kunnen we nu doen?

Wij zijn van mening dat het handiger zou zijn als u permanent onder de Nederlandse sociale verzekeringen kon blijven vallen. U meende misschien dat dit geregeld was met de bijschrijving van de bed & breakfast in uw bedrijfsmissie. Maar inkomstenbelasting en sociale premies staan los van elkaar. Mogelijk heeft de belastingdienst hiermee voldaan aan de details van het Nederlands-Italiaanse belastingverdrag; wij weten het niet, u zult dat dáár moeten navragen. Maar ter zake van de sociale premies is daarmee nog niets geregeld, en vandaar misschien de reactie van uw Italiaanse boekhouder en de Italiaanse premieverplichtingen die u zo verbazen.

 

Gelukkig zijn de mogelijkheden nog niet op! Volgens artikel 16 van de verordening mogen de bevoegde instanties van de lidstaten in uitzonderlijke situaties een overeenkomst sluiten over de verzekeringspositie van een individu. Wij kunnen dus aan de Italiaanse instantie vragen om u voor de periodes van werken in Italië niettemin onder de Nederlandse sociale verzekeringen te houden. Dit lijkt u misschien wat overdreven, maar het is hier dagelijkse kost. In ons verzoek aan de Italiaanse instantie zullen wij aangeven dat het niet in uw belang is om jaarlijks aan de Italiaanse sociale verzekeringen te moeten worden onderworpen, en niet alleen vanwege alle administratieve handelingen die daaraan vastzitten. Ook de opbouw van het ouderdomspensioen is bijvoorbeeld aan de orde. Het grootste deel van de opbouw zit al in Nederland. Het is van belang dat u daarmee verder gaat. Het is ook maar de vraag of u in de loop van de tijd wel voldoende rechten in Italië zult opbouwen om daar later iets aan te hebben.

 

Om de overeenkomst-procedure te starten hebben wij uiteraard uw aanvraag nodig. Dit kunt u doen met het aanvraagformulier A1/(E)101 voor zelfstandigen en DGA’s, dat u kunt downloaden van onze website: http://www.svb.nl/int/nl/id/direct_regelen/e_101_aanvragen/index.jsp. (Zie bijna onderaan de pagina.)"

 

[Mireille Coumans]

Hallo Stephanie,

 

Bedankt voor de tekst. Zoals ik ook al aangaf, moeten de diensten vaak onderling overleg plegen in twijfelsituaties. Bij een klant die zijn fiscale aangifte dit jaar door mij liet behandelen, ontdekte ik dat hij al 2,5 jaar in het verkeerde land sociaal verzekerd was, wat in de toekomst kwalijke gevolgen kan hebben. De bevoegde instantie gaf hun fout toe en zij hebben met de instantie van het andere land besloten maar 1 jaar terug te gaan om te herstellen, want het was helaas ongunstiger voor mijn klant om in Nederland sociaal verzekerd te zijn. Maar als je straks met pensioen gaat, kan het nare gevolgen hebben als het ene land geen premies heeft ontvangen en dan weigert om uitkeringen te verstrekken. Mijn ervaring is wel dat men tracht tot een werkbare oplossing te komen.

Ik hoor (over 18 maanden?!!) graag het resultaat. Nog succes in beide landen met je zelfstandige activiteit.

En, heb je een website van de BB in Italië? Mooi vakantieland zou ik zo willen beweren!

 

Groet,

Mireille Coumans

[Norbert Bakker]

Dit topic is opgeschoond. Daarbij is - helaas - op zich nuttige informatie van meerdere reageerders verwijderd omdat dit niet te splitsen viel van insinuerende, ongepaste en HL onwaardige reacties.

 

Dit topic gaat op slot..