jajajeroen

Gebaseerd op de informatie die je hieronder vermeld m.b.t. het beleg van het broodje kan ik je met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid melden dat jij op geen enkele wijze een lange THT kan creëren. Kip, ei en room op 1 broodje… Nee, dat ga je met geen mogelijkheid microbiologisch lang goed houden, en ik denk dat je dat qua smaakbeleving al helemaal niet moet willen. Als ik vanuit de losse pols een ¨ruwe schatting¨ moet geven, zeg ik THT microbiologisch: 5 dagen maximaal, THT kwaliteitstechnisch: 3 á 4 dagen maximaal. Echter kun je beide factoren laten testen, maar je combinatie is (zeker microbiologisch) niet geweldig om een lange THT te willen behalen. Ik begrijp jouw kant van het verhaal prima, maar gezien jouw plannen, gezien de omvang, zijn de kosten van het verpakken hetgeen waar jij je het minste zorgen om moet maken. Weet je wat denk ik goed voor mij is Jeroen? Om eens op bezoek te gaan bij een producent uit mijn netwerk, en het daar gewoon echt visueel binnen te krijgen. Ik leer namelijk veel sneller als ik het zie of hoor, dus als ik een korte indruk kan krijgen zou dit in principe kunnen werken als smalle basis. Ik denk dat jij prima in kan schatten hoe je dingen snel oppikt, als dat visueel is, ga daar mee aan de slag. Probeer een globaal (maar duidelijk!) beeld te creëren van de ¨wereld¨ waar jij je in wil gaan begeven. 1)Ligt eraan hoe goed deze kennis moet zijn. En hoe specifiek deze kennis moet zijn. Reken maar op € 125 - € 200 per uur ex. btw, afhankelijk van wie je inhuurt en wat je nodig denkt te hebben (consultancy, audits, beheersplannen, etiketten opmaak e.d.). 2)Ik rij door het hele land, om privacy redenen van de bedrijven die ik min of meer (al dan niet indirect) heb gebruikt als praktijkvoorbeeld kan ik dit hier niet plaatsen. 3)Toch wel een goed punt;) Vwb dit punt; Het was maar een balletje die ik opgooide, want het moeten dus afsluitbare ruimtes zijn als ik het tot nu toe goed heb gelezen. Een greep uit het assortiment (het broodje waar ook mee begonnen wordt/het "kick-off" broodje); - Speciaal broodje - Kip - (gebakken, spiegel) ei - Specerijen - Sla/tomaat/... - Room Afsluitbare ruimtes is bij de HACCP geen vereiste. Het maakt het werk wellicht makkelijker maar dit is geen must. Je kunt scheiden in ruimte OF tijd. Maar eerlijk gezegd, zou ik als ik jou was het anders aanpakken. Zie hieronder. Dat zou ik ten zeerste afraden. En wel hierom: - Dit gaat ten koste van je productiviteit, het reinigen volgens de HACCP is wel even wat anders dan de huis, tuin en keuken schoonmaak. Verkijk je hier niet op. - Kennis van middelen en toepasbaarheden. Wie ga je hiervoor opleiden? Als jouw reiniging niet deugt mag je ´s morgens fijn opnieuw beginnen. (En geloof me, ik laat ze het hele pand opnieuw reinigen ongeacht de kosten.) - Professionele schoonmaak = professionele apparatuur. Iets wat jij hoogstwaarschijnlijk zelf niet voor handen hebt. De productie, en daarmee de grootschaligheid, wordt he-le-maal niets. Sorry dat ik je zo uit je droom moet helpen, maar het is zoals het is. THT verlenging is geen optie, met de ingrediënten die jij benoemd, ongeacht de wijze van verpakken. Goed, maar nu mijn plan: Gooi alles wat je op papier hebt staan maar weg, zonder een serieus startkapitaal is dit simpelweg niet haalbaar. Dit startkapitaal krijg je niet. Niet omdat er geen geld beschikbaar is, maar omdat dit niet beschikbaar wordt gesteld. En dat is logisch. De sector, en zeker het bewerkelijke product, waar jij (zonder noemenswaardige ervaring, no offense) je in wilt gaan begeven is te instabiel om zekerheid te geven. Ik weet het, je wilt graag portfolio opbouwen, maar benader dit eens andersom. Waar denk jij dat mensen meer respect voor hebben? Iemand die een ¨bedrijf¨ met geleend geld ¨groot¨ heeft ¨gemaakt¨? Of iemand die juist door creatief en out of the box durft te denken een leuk bedrijfje weet te runnen? Begin andersom Start klein, doe marktonderzoek, zoek de grenzen van de HACCP op, speel in op de trends. De consument zoekt geen lange THT. Dus GA dagvers, ga je broodjes tweemaal daags leveren aan de lokale tankstations (en misschien zijn er wel meer afzet locaties). Ga testen welke broodjes wel en welke niet in de smaak vallen. Of jij ze wel of niet lekker vindt, boeit eerlijk gezegd niet. [/i] Wie betaald, bepaald[/i]. Hou het simpel Het hoeft allemaal niet groot, hoe groter jij wilt starten, hoe groter de kans op falen. Start daarom klein, leer de HACCP, leer verpakkingsmethoden, ga op bezoek bij je leveranciers, leer de wereld kennen, en breid daar waar mogelijk jouw bedrijf uit. Ga trendwatchen Je bent bekend in de marketing? Mooi! Maak gebruik van die skills, speel in op wat de consument zoekt, dein mee met de marktbewegingen, versla hiermee de ¨grote jongens¨, want jij hebt geen gigantische voorraden. Klein = fijn, zeker in de food. Voer geen groot assortiment, maar zorg dat het assortiment dat je WEL hebt 120% goed is. Speel in op de E-nummers. Maak broodjes zonder additieven, maak speltbroodjes, glutenvrij, lactosevrij. Er zijn 1001 mogelijkheden om je te kunnen onderscheiden, pak die kans. Hou je leveranciers dichtbij Lokaal = hip. Streekproducten zijn cool, die trend komt weer helemaal terug, ga hier op inspelen, streek en seizoensgebonden producten. Hoe gaaf is het om continue andere broodjes te verkopen, en hoe gaver is het als ze aan het eind van de rit ook echt allemaal op zijn!? Kortom Je hebt gezien wat voor een scala aan preventie, afbakening, etc. bij komt kijken. Hoe groter jij wilt starten, hoe meer regels er aan vast zitten. Internationaal wordt helemaal een drama, dus zet dit plan uit je hoofd. Het idee is er zeker, alleen je kunt beter klein(er) beginnen. Leer alle facetten beheersen, en breidt steeds stukje bij beetje uit. Hou het overzichtelijk, en hou de situatie werkbaar. Nu ik er over denk, ik begin denk ik voor mezelf. Iets met broodjes denk ik.

Wat bedoel je jajajeroen? Daarnaast heb ik de links die je deelde bekeken, en het betreft echt zeer nuttig informatie. Het punt hier (en eigenlijk in het hele topic) is eigenlijk dat ik geen tot weinig ervaring heb in de foodbranche. Dat is het enige wat mist. Niet zozeer dat ik denk "oh dat doe ik wel even", als een voorgedane kans niet de moeite waard is, zie ik dat ook echt wel in. Misschien kost het wat meer investering dan ik in gedachten had, maar mits de verpakkingskosten binnen proporties zijn, de houdbaarheid effectief verlengd kan worden, xxxxxx , is het iig de investering waard. Dat valt ook op, en is niet per se erg. Maar weet waar je aan begint. Je zult een zekere basis moeten hebben. Ik zie je nu weer teruggrijpen op je verpakking, hou dat achterwege. Je verpakking is op dit moment het MINST belangrijk. Ga ik doen! Wat ik niet snap is dat de processen die ik heb meegemaakt, -bij bedrijven die dan aan die normen moeten voldoen- waren niet zo gespecificieerd als deze. Misschien voldeden zij dan niet aan de eisen? Het verschil tussen een producent en een ¨gewone¨ zaak is dan ook zeker aanwezig. Daarnaast zegt dit niet dat alles wat jij (wel of niet) hebt gezien daarom niet plaatsvind. De HACCP is de standaard, elk bedrijf dient zich hieraan te houden, bij productie gaat het echter een stap verder. Er zijn manieren om met een lage investering toch een waterdichte HACCP te hebben, echter valt of staat dit met de kennis die jij inkoopt, gezien je zelf aangeeft dat je dit niet beheerst. Daarvoor huur je dus een professioneel schoonmaakbedrijf in. Waarmee je m.b.t. reiniging goede afspraken maakt (dus ook wanden schoonmaken e.d.) Om hier een passend antwoord op te kunnen geven is het verstandig om aan te geven welke producten je wilt gaan gebruiken om je broodjes te beleggen. Dit is echter te omslachtig en m.i. niet waardetoevoegend voor de kwaliteit. als je bijv brie gaat versnijden kan dit via je luchtzuiveringssysteem alsnog kruisbesmetting veroorzaken, de fijne stofdeeltjes van de korst verplaatsen zich via het luchtzuiveringssysteem. Ik heb bij een producent gezien dat deze deeltjes zich met gemak 20 meter kunnen verplaatsen Reflex systems biedt een totaaloplossing, heeft echter wel zijn kostenplaatje. Kijk! Zie je dit bedoel ik dus ::) Ik wil me enigzins verdiepen in de hoe/wat van het proces, maar het eerste waar het mij om gaat is de kans. Toevallig is dit een hele specifieke branche, waar ik niet helemaal op de hoogte van was, maar dat hoeft ook niet altijd. Een team van specialisten is altijd sterker dan een team van "all-rounders". Ik heb mijn specialiteit, en de andere heeft de zijne. Nou ben ik wel een snuggere jongen, maar de HACCP is toch wel een hele pil heb ik in de gaten. Geen onmogelijke klus, maar iemand met ervaring weet waarschijnlijk precies wat er nodig is, en als je dat eventueel aanvult met een student uit het zelfde vakgebied, kom je tot inzichten die de fantasie voorbijgaan :) Koop kennis in van iemand die weet wat hij/zij doet en zeker niet bang is om jou op je vingers te tikken. Je zult ongetwijfeld een verkeerde keus/inschatting maken, iemand die jou daar op wijst is dan wel zo prettig. Dank, hoop dat je er wat mee doet. Je kunt je hele partij niet zo 1,2,3 bij het ¨gewone afval¨ gooien. Ook hier zitten richtlijnen aan vast. Dat ligt nogmaals aan jouw proces. Overigens: Ga eens bij tankstations informeren m.b.t. het BRC certificaat (zie eerdere post). Kan best zijn dat je deze nodig hebt om überhaupt te kunnen leveren. Afijn, nu aan het werk, zal vanmiddag wat uitgebreider reageren.

Dat ben ik met je eens, het is alleen om aan te tonen dat door gewoon simpel te googlen, alle producten, overal voor dezelfde of goedkopere prijs te vinden zijn. Ik zeg niet dat deze websites per definitie beter zijn, ik zeg wel dat bij mij (bij een site als weekknallers, met ongelooflijke kortingen!) alle haren recht overeind gaan staan en ik niet weet hoe snel ik weg moet klikken.

Thanks voor opbouwende feedback, wij geven natuurlijk korting op de adviesprijs niet op de BOL.com prijs. De percentage korting die wij benoemen is inderdaad handig om dit op ieder media hetzelfde te houden. Zojuist de sokken aangepast, mocht je interesse hebben ze zijn te bestellen ;D ;D Het gaat niet alleen om de bol.com link. Nagenoeg alles wat jullie verkopen is elders of goedkoper of voor dezelfde prijs te verkrijgen. Waar halen jullie de adviesprijs vandaan? Nee bedankt. Hier zijn ze goedkoper + lagere verzendkosten + snellere levering. EDIT: Voor ong. 3 tientjes extra heb ik de AR2453 met echtheidscertificaat.

Het Emporio Armani AR2453 heren horloge waarop jullie een ¨korting¨ van 71% geven, wordt bij bol.com voor € 205,00 verkocht, dus niet voor de € 599,00 die jullie claimen. De AR2448 kan ik zelfs nog goedkoper krijgen dan bij jullie. De reviews op Facebook lijken nep, allemaal (in de buurt van) jullie woonplaats, en natuurlijk zie je mensen met dezelfde achternaam als die van de eigenaren voorbij komen. Overigens geef je bij veelgestelde vragen aan dat er slechts 1 betaalmethode is, terwijl bij het betalen ik kan kiezen uit IDEAL of mrcash. De website zelf ziet er okay uit, ik vind persoonlijk de voorpagina een beetje rommelig overkomen. Kleurgebruik is m.i. okay. Klein detail: bovenin bij jullie website claimen jullie tot wel 90% korting, op facebook tot wel 80%, en in deze tekst weer 70%, ik zou alles wel consistent houden. Persoonlijk, op basis van de simpele prijsvergelijking, zou ik hier niets bestellen. EDIT: Kan overigens bij sokken geen aantal kiezen, dus niet bestellen

Wellicht heb je hier wat aan. Van wat ik heb gelezen (o.a. op dit forum maar ook andere) is het het beste om een expediteur in te huren die alles voor je regelt. Vaak komen er zaken voorbij waar je zelf geen rekening mee hebt gehouden. DHL doet inderdaad ook behoorlijk wat met zeevracht. Of dit de meest verstandige keuze is, is aan jou. Via google zijn in ieder geval zat expediteurs te vinden.

Het is niet aan jou om te beoordelen of 'men er niets mee kan', dat bepaalt eenieder voor zichzelf. HACCP-normen en de daaruit voorvloeiende werkwijzen volgens de hygiënecode zijn zeer duidelijk, daarnaar verwijzen zou voor Vraagsteller genoeg moeten zijn om voor zichzelf te bepalen of zijn ideeën haalbaar zijn. Nogmaals lof voor je inspanningen, hoor! Dank! Ik wil even inhaken op het gedeelte ¨Er iets mee kunnen, of niet¨. De online verkrijgbare HACCPdrukwerken zijn in eerste instantie een richtlijn. Elk bedrijf heeft zijn eigen CCP´s. In bovenstaand verhaal bijv. (m.b.t. verhitten van producten) is terugkoelregistratie (waarbij temeratuur en tijd hand in hand gaan) een CCP, waar dit bij een bedrijf (met bijv. kipfilet vleeswaren, kant en klaar ingekocht) geen CCP hoeft te zijn. Het gedeelte waar ik op doel heeft niets te maken met de HACCP an sich, maar aan het scala van informatie, de tegensprekende bronnen en de constante wijzigingen in de wet- en regelgeving. Het risico dat men voortborduurt op de oude wet- en regelgeving is zeker aanwezig. HACCP, microbiologie, kwaliteit etc. is niet iets wat als leek makkelijk te begrijpen valt. In bovenstaande casus is maatwerk vereist. Maatwerk dat wordt gebaseerd op o.a. VERORDENING (EG) Nr. 852/2004 en m.b.t. wetswijzigingen op bijv. VERORDENING (EU) Nr. 1169/2011. Dit soort informatie is nagenoeg onbegrijpelijk voor het gros van de mensen. Dat er een behoorlijke basis kan worden gevonden in de al bestaande HACCP drukwerken ben ik met je eens. Echter het alleen verwijzen hiernaar, zeker gezien op de omvang zoals johnny dit in gedachten heeft, is niet het beste om te doen. Kwaliteit en hygiëne is voor elk bedrijf (groot, klein) maatwerk. De basis is aanwezig (en ik ben het met je eens dat hier wel een deel zelfredzaamheid bij kijken komt), echter valt of staat (zeker in productie) een goede HACCP code met maatwerk. Overigens zijn dit ook zaken waar de meesten zich niet al te veel mee willen bemoeien, wat begrijpelijk is, bij de bedrijven waar ik voor heb gewerkt was de directie ook niet op de hoogte van alles wat met HACCP, microbiologie, kwaliteit etc. te maken had/heeft. Nogmaals; Ik ben het in grote lijnen met je eens. Ontopic: Johnnyking, ik hoop dat je je huiswerk hebt gedaan, en ons straks verrast met gerichte vragen;)

Op zich zijn jouw inspanningen prijzenswaardig, maar waak ervoor dat je je hier helemaal te pletter gaat werken om types als deze broodjesking te 'helpen', want ook hij zou zich mijns inziens wel iets zelfredzamer op mogen stellen, dan wel een beetje die kant op worden geduwd, daar leert hij meer van dan hier de antwoorden krijgen op elke vraag die in hem opkomt, om vervolgens weer met hele nieuwe invalshoeken te komen enz... Een redelijke mate van zelfredzaamheid is iets wat op dit forum van een vraagsteller verlangd wordt. (en dan is het nog maar de vraag of het in dit geval werkelijk om voorgenomen ondernemerschap gaat...) Daar ben ik het in grote lijnen mee eens. Echter is kwaliteit (microbiologisch) een dusdanig vraagstuk welke altijd lastig zal blijven. Indien iemand weet hoe hij/zij moet zoeken is het wel te vinden, maar dan nog is de informatie dusdanig vaag dat men er niets mee kan. Ik heb het om die reden ook geprobeerd zo algemeen mogelijk te houden, zodat, mocht men zoeken op bepaalde termen, hopelijk dit voorbij komt.

Ik ben bewust nog niet heel erg op je ondernemingsplan ingegaan, omdat je die niet kunt maken zonder een duidelijk beeld van waar jij je in wil gaan begeven. Maar zoals beloofd: Steeds vaker zie ik mensen die graag in de voedingsmiddelenindustrie willen beginnen. Het lijk af en toe een ¨idyllische¨ droom. Schijn bedriegt, de Nederlandse wet- en regelgeving zit bovenop deze sector. De voedselschandelen (link 1)(link 2) van afgelopen jaren hebben er flink in gehakt. En laten we eerlijk zijn, als producent ben jij toch verantwoordelijk voor duizenden mensen die gebruik maken van jouw product. Het is veilig om te stellen dat de voedingsbranche altijd door blijft gaan, er is altijd vraag, en zeker hedendaags voldoende aanbod. Echter zijn er ook altijd mogelijkheden, denk hierbij aan (o.a.) Yildriz of Struik. Er zijn honderden succesverhalen te vinden op het internet, echter bij het produceren van alles wat eetbaar is komt een scala aan regels, maatregelen, risicopreventie e.d. kijken. Het is niet het doel om de branche te verzieken, maar de branche (en daarmee de bevolking) veilig en gezond te houden. Om dus iedereen die in de food (productie) wil beginnen met beide voeten op de grond te houden, hier een klein overzicht waar men aan moet denken: De HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points). Kort gezegd; Dit is een risico inventarisatie voor de food industrie. Je HACCP vertegenwoordigd jouw bedrijf richting het publiek, maar ook zeker richting de NVWA (Nederlandse Voedsel en WarenAutoriteit) en jezelf. Dit (soms immense boekwerk) geeft je de informatie waar je risico´s zitten, niet m.b.t. smaak of kleur, puur microbiologisch. Hiermee probeer je zoveel mogelijk uit te sluiten dat mensen ziek worden van jouw product. De HACCP kent 7 kernwaarden. Belangrijk bij het opstellen van je HACCP is dat de NVWA niet jouw vijand maar vriend is. De NVWA heeft geen enkel belang bij het sluiten/tegenwerken van jouw bedrijf, zij zorgen er slechts voor dat alles gaat zoals het zou moeten gaan. Behandel ze ook zo, liever 4 keer vragen en het goed doen, dan 1 keer doen zonder te vragen, en tijdens de inspectie constateren dat het anders moest. Schoonmaken, onderhoud, e.d. Wie ooit met machines heeft gewerkt kent het gezegde: zonder smering loopt alles naar de tering(excuses voor het taalgebruik). DIt zijn uiteraard twee (misschien meer) dingen die je meeneemt in je HACCP plan, echter zijn ze dusdanig cruciaal dat deze apart benoemd moeten worden. Werk altijd met voor de voedingsindustrie goedkeurde smeerolie, hetzelfde geldt voor schoonmaakartikelen. Eigenlijk is de vuistregel: Alles wat je naast food doet, moet food vriendelijk zijn! Traceability traceability is het meest gevoelige aspect in de foodbranche. Heel simpel gezegd is traceability het registreren van inkomende en uitgaande goederen. Vaak wordt er gebruik gemaakt van partijnummers/chargenummers, door gebruik te maken van een geavanceerd in- en uitboek systeem kan men (theoretisch) altijd alle basisgrondstoffen achterhalen. Waarom is traceability zo belangrijk? 1 In eerste instantie voor jezelf. Om de theorie praktisch te maken het volgende scenario: Je gaat vandaag 100 broodjes gezond maken. Voor deze broodjes zijn de volgende ingrediënten nodig: 10 komkommers, 30 eieren, 200 plakken ham, 200 plakken kaas, 50 bruine pistoletjes, 50 witte pistoletjes, 20 tomaten. Er worden in dit geval dus 7 partijen ingeboekt, en je kunt beginnen met produceren. De dag verloopt perfect en na 2 uur zijn de broodjes klaar. Je medewerker heeft een chargenummer aangemaakt (Dus de partijen worden samengevoegd tot 1 nummer), en bij het afboeken van de broodjes blijkt dat er i.p.v. 200 plakken ham, 100 plakken zijn gebruikt. Je medewerker geeft te kennen dat de plakken dusdanig groot waren dat hij/zij slechts 1 plak per broodje nodig had. Nu weet je dus dat je voor de volgende batch GEEN ham hoeft te bestellen. 2 In tweede instantie voor de NVWA. De NVWA heeft een controlerende functie, wat dus inhoudt dat ze ook kijkt naar de in- en afgeboekte goederen. Als jij 1000 plakken ham binnen hebt laten komen, verdeeld over 5 partijen, en er zijn er 1200 afgeboekt(geloof me, dat gebeurt vaker dan je lief is) waar zijn die overige 200 NIET ingeboekte plakken vandaan getoverd? Daarnaast, mochten er mensen ziek worden van jouw product, moet je aan kunnen tonen dat jouw proces goed is geweest (Dus bij binnenkomst en koppelen aan partijnummer valt temperatuurregistratie, optische check m.b.t. verpakking e.d.) 3 In derde instantie voor een recall. Je leverancier belt je op, de ham die zij hebben geleverd is bacteriologisch niet door de test gekomen. Er is een grote kolonie van de Campylobacter bacterie aangetroffen, dus de ham moet terug (de leverancier roept partij 19766 terug). Als je de broodjes al hebt belegd, kan jij dus aan de hand van je chargenummer de partij achterhalen. Indien ze nog niet zijn belegd, kun je dus via je in boekingssysteem de partij traceren. Er zijn twee gangbare methodes om je traceability te onderhouden. De meest gangbare methode is natuurlijk om te werken met partij- en chargenummers. Dit systeem kun je (afhankelijk van de discipline van je medewerkers) nagenoeg waterdicht maken. Een minder gangbare methode, maar nog steeds efficiënt is gebruik maken van je TGT datum(niet te verwarren met THT). Gezien jouw TGT behoorlijk kort zal zijn (>7 dagen) kun je alle afzonderlijke partijen inboeken op het moment van productie (vanuit de interne partijnummers). Dan kun je dus aan de hand van je TGT zien welke partijen op voor die TGT zijn gebruikt. De productieruimte Je productieruimte moet zo steriel mogelijk zijn. Glad afneembare wanden, egale gladde vloer(antislip is aan te raden) en het moet makkelijk te reinigen zijn (machines dus niet in hoekjes drukken e.d.). Daarnaast moet je een gekoelde ruimte hebben, let hierbij op het feit dat je met verschillende soorten vlees/vis werkt! Kip wordt verwerkt onder een lagere temperatuur dan rundvlees. Er moet een duidelijke scheiding zijn tussen rauw vlees, gaar vlees, kip en rundvlees e.d. Dit kan scheiding door tijd of ruimte zijn. Let op! Bij scheiding in tijd krijg je dus te maken met extra schoonmaak! Opslag Vanzelfsprekend sla je alles gekoeld op. Je verschillende soorten vlees/vis bewaar je gescheiden van elkaar, evenals de groenten en kaas. Let op! Kaas en eieren mag je NOOIT samen opslaan, de schil van de eieren kunnen de legionella bacterie bevatten. Je producten zijn vanzelfsprekend altijd voorzien van codering middels (dag)stickers, met minstens de uiterste TGT(of opslagdatum), partijnummer, en de naam van het product. Administratie Je krijgt een behoorlijke kluif aan administratie te verwerken. Naast de partij- en chargenummers krijg je o.a. te maken met: Temperatuurregistratie (terugkoelen, koelingen, e.d.), gereedschap lijsten(messen, spatels, eigenlijk alles wat ¨rondslingert¨ in jouw bedrijf, aantallen en evt. schade worden elke dag gecontroleerd, start en eind), Schoonmaaklijsten (Registreer ALLE apparatuur, ruimte zelf, werkbanken, tussentijdse schoonmaak, schoonmaak koelingen e.d.), lijsten m.b.t. verpakken (Bij vacumeren controle sealnaad, bij MAP controle gaswaarden, elk uur en bij gaswissel). Periodieke bemonstering Jouw producten moeten periodiek worden gecontroleerd m.b.t. micro organismen, in eerste instantie zul je (minstens) maandelijks moeten controleren, als deze uitslagen positief blijven kun je de frequentie verlagen, bij een negatieve uitslag verhoog je de frequentie weer. Je stuurt maandelijks monsters af van minstens 5 x 100 gram (afzonderlijk verpakt) naar een erkend laboratorium. Ettiketering Etiketteren, sinds eind 2014 is de producent (jij dus) verplicht om meer informatie op het etiket te vertonen dan voorheen. Wat er o.a. op moet staan is: NAW, TGT/THT, Ingrediëntendeclaratie , allergenen, voedingswaarden , (indien van toepassing) bron van herkomst, (indien van toepassing) SKAL , (indien van toepassing) IKB . Overig Er moeten procedures zijn m.b.t. persoonlijke hygiëne, kledingvoorschriften, en nog veel meer. Uiteraard is dit slechts een peulenschil van het scala regels, preventie e.d. waar jij je aan zou moeten houden, maar ik denk dat het een aardig beeld schetst. Góh, het lijkt net alsof ik aan het werk ben.. Succes met je huiswerk. Ik vraag mij overigens af of jij met je plannen geen BRC certificaat nodig hebt. EDIT: Mijn advies voor jou (gratis, omdat het lekker weer is), als je hier serieus mee aan de slag wilt gaan, huur per direct iemand met kennis en kunde in. Met alle respect, maar als je het verschil tussen kruisbesmetting en allergenen niet ziet gaat dit gegarandeerd fout. En een boete van de NVWA is vele malen hoger dan jouw solvabiliteit.

Ja maar dat zijn niet de broodjes die ik bedoel Hans. Dat zijn de broodjes die ze zelf maken toch? Heb zelf een tijdje bij een soortgelijke zaak gewerkt, en dan moesten we ook stickeren(volgensmij was daar een speciale naam voor) Thank voor de link Hans, Ik stel je reactie echt op prijs en hoop dat je het topic mee volgt :) Coderen? Daar kan je misschien wel een punt hebben inderdaad. Echter is het echt zo vreemd dat ik eerst wil weten hoe lang de handel houdbaar is en hoe we het gaan verpakken? Ik vind dat zelf echt een heeeel belangrijk element om te bepalen wat er nodig is om het tot een succes te maken, of het uberhaupt de moeite waard is en om wat extra inzicht te krijgen in de productiekosten. Ja, want zoals al eerder aangegeven; indien je proces niet klopt help je verpakking voor geen meter. Een MAP verpakking kan je THT (theoretisch) met 500% verlengen, echter moet je proces dan kloppen. En dat is precies waar ik mijn vraagtekens bij zet. Ik vindt je verpakking dus heeeeelemaaal niet belangrijk. NEE FOUT! De sporen die vermeld worden zijn allergenen. Deze worden verplicht vermeld i.v.m. allergische reacties. kruisbesmetting is een wezenlijk verschil, en indien dit plaatsvind killing voor je bedrijf. En gezien jij met rauw en gaar vlees/vis werkt, bestaat er ook nog een risico op herbesmetting. Lees deze link maar eens door. Tuurlijk, Ik ben (nu nog parttime) werkzaam als KAM manager, daarnaast heb ik op projectbasis gewerkt aan o.a. productie efficiency, lean management e.d. (in de foodbrance overigens) Afijn, ik zal hier straks nog wat leesvoer voor je ¨neerplempen¨. De grootste valkuil waar jij nu tegen aanloopt ben je zelf. Je denkt veel, maar echt veel te simpel. Deze denkwijze levert één succes op, dat het een doemscenario wordt.

Wat ik precies bedoel is dat je nog te veel door een roze bril kijkt, en de essentiële elementen vergeet. Het verpakken van een broodje is je laatste stap, dat de focus daarop ligt begrijp ik niet helemaal, gezien je hele proces (zoals jij het beschrijft) veel, maar echt, veel belangrijker is dan je uiteindelijke verpakking. Het is al eens aangegeven, als er kruisbesmetting plaatsvind, helpt je verpakking voor geen meter. Daarnaast snap ik je gedachtegang m.b.t. THT verlenging niet als je het hebt over dagvers. Zie boven, THT zou niet van toepassing moeten zijn op dagverse broodjes. Je hebt twee keuzes in mijn ogen: MAP verpakken, of los in een zak verpakken en echt dagvers verkopen. MAP kan zeker THT verlengend werken (microbiologisch dan), of dit qua smaak ook werkt is een tweede vraag. Jij denkt graag groot. Ik denk graag specifiek;) Hoe groter jij wil, hoe groter de risico´s zijn. Effectief terugkoelen doe je met een blaster/snelkoeler kost je wel (een deel van) je startkapitaal, maar dan heb je ook wat. Hou hierbij rekening dat temperatuur registratie een MUST is. Daar zou ik niet vanuit gaan. De wet geeft duidelijk te kennen dat producten binnen bepaalde tijden op bepaalde temperaturen moeten zijn gebracht. Je zou kunnen experimenteren met RVS bakken in ijswater met zout, om ¨lean¨ te kunnen starten(bespaart je een blaster). Echter moet je dit eerst testen, tijd is hierbij de essentiële factor. De eventuele externe verpakker staat niet de hele dag te wachten tot jij je broodjes komt brengen. Die plant alles en stuurt daarop zijn proces. Hoe ga jij bijv. om met een vergrote vraag naar broodjes kip, terwijl je net met je verpakker hebt afgesproken dat je broodjes rosbief afstuurt? Oke, theoretisch: jij haalt je 150 broodjes per uur, op een volledige (dus 8 urige) werkdag. 1200 broodjes! Et voila. Je afnemers bellen, de broodjes van (eer)gisteren zijn nog niet verkocht, heb niks nodig. En nu? Of je mooie koeling sneuvelt, broodjes kunnen niet gekoeld worden. En nu? En hoeveel van die ¨getrainde¨ mensen kun jij ´s morgens bellen en zullen er ook zijn? Hoe ga je trouwens om met contracten? Uitzendbureau, detachering, zelf op contract? Jep. HUH!? Nieuw concept, bestaand, gewijzigd? Wat is het nu? Is er nu wel of geen pand, en is deze HACCP proof? En waarom vallen jullie zo over de verpakking? En waarom heeft hij nooit getest? Hij zit er mee, maar komt niks uit? #Kosten/omzet/winst zouden dus al bekend moeten zijn, of mis ik iets? #Startupkosten heb je nu toch nauwelijks? Je neemt het toch over? #Rendement kun jij zelf bepalen. groei zou immens moeten zijn gezien jouw plannen. #Dat zou toch overlegbaar moeten zijn als jij het over wil nemen. Verder: Laat die verpakkingen maar even varen (en in mijn ogen het minst relevant). Dat is je eindstation. Jij moet nog instappen. Begin bij de basis. Om je even te laten zien waar je aan begint een vragenvuurtje: - SHIT! De leverancier heeft een recall: De hele afgenomen partij onder nummer 02735058 moet worden teruggeleverd. Hoe goed heb jij jouw trace-ability op orde? - Je terugkoelproces voldoet niet aan de wettelijke vereisten. Wat nu? - Een financiële tegenslag: De audit is geweest, je hebt een major in het aanpassen van je productieruimte, verwachte kosten: €15k, heb je een buffer? - Een medewerker komt aan het eind van de dag bij je, een stuk van zijn mes (of ander gereedschap is afgebroken), wat doe je met de geproduceerde batch? - Je verpakker belt, door een storing in zijn productie word de gehele planning een dag doorgeschoven. Wat nu? - Je gekoeld transport begeeft het, wat nu? Dit lijkt misschien vergezocht, maar in de food komt bovenstaand vaker voor dan je misschien denkt. Begin met een ondernemingsplan, een marketing plan, een zeer uitgebreide SWOT analyse(onderdeel van je OP, maar kijk hier goed naar), en zorg voor een zeer goede risico inventarisatie, waterdicht is dit nooit, maar je kunt heel veel afbakenen.

Hmm... Oké. +/- 8 uur per dag, hoeveel uur daarvan haal je werkelijk de 150 broodjes in het uur? Als jij je producten zelf gaat bakken(lees: verhitten), zal je ze toch echt eerst terug moeten koelen alvorens je verder kunt. Daarnaast zit je nog vast aan pauzetijden, je productie stagneert dan ook. Je rekent dus 24 seconden per broodje? Hoe moeten we dit zien? Vanaf de bakplaat tot in de verpakking? Of hanteer je een werkvoorraad? Maar goed, ervan uitgaand dat je een optimale dag hebt gehad, je hebt 1.000 broodjes geproduceerd, ik vraag me af of je überhaupt een verpakkingsspecialist kan vinden die bereid is om zijn hele proces te wijzigen/aan te passen of wat dan ook, om jouw broodjes te verpakken. Hoe ga je om met derving? Is dat in de kosten meegenomen? Ziekte? Kortom: Terug naar de tekentafel, schrijf eerst een goed onderbouwd (haalbaar) plan. Ga testen, ga thuis testen, ga verpakken in zakken, dozen, papieren zakken, en probeer de smaak na een X aantal uur. Ga (nogmaals) naar het lokale tankstation. Bijt je niet vast op plannen op papier, die kloppen (en zeker in de food) toch nooit. Je kunt alleen in de buurt van je plan komen. En een startkapitaal van 10k? Daarmee krijg jij je ruimte niet eens HACCP proof.(waarbij ik me overigens ernstig afvraag of je met zo´n gevoelig product direct een huurpand wil verbouwen.) Overigens; met personeel zit je al op pak ´m beet 70/80 euro, misschien wel hoger, dus je uurkosten zijn behoorlijk laag.

Het vacumeren was meer gericht op de eventuele producten die je overhoudt. Dat het een volledig belegd broodje is zou in mijn ogen niet uit moeten maken, zo´n broodje zou prima een bepaalde periode moeten kunnen overbruggen zonder zichtbaar smaak of kwaliteitsverlies. Probeer het thuis eens uit. Maar zoals ik het goed begrijp ga je dus eerst produceren, dan transporteer je het naar de verpakker en dan naar het tankstation? Lijkt me een behoorlijke operatie, hoe vervoer je de broodjes zonder dat alles er direct weer uitvalt, heb je zelf een koelwagen? Of regel je een transporteur? Vergis je hier niet in de kosten van bepaalde logistieke bewegingen. Als je het via extern transport doet, hoe lang duurt het verpakken? Gaat de transporteur daar op wachten? Of regel je weer een nieuw transport? Hierbij loop je het risico dat je ¨dagvers¨ dus niet heel erg dagvers meer is.. Dit klinkt niet zo kleinschalig als ik in gedachten had.. Wat is je kostenplaatje? Hoeveel broodjes moeten dat zijn? Hoeveel tankstations wil je bedienen? Hoe lang en hoe vaak werkt het personeel? Ga je de broodjes zelf stickeren en in een doos doen? Waar komt die lopende band vandaan? Waarom? Lijkt me een onnodige kostenpost. Ik lees inderdaad zoals hierboven terecht aangegeven zeer veel Critical control points. Hier zul je echt ontzettend veel aandacht aan moeten besteden, en zeer goed moeten afbakenen en zelfs dan is de vraag of dit waterdicht is. Als laatste: Voor ¨kleinschaligheid¨ denk je te groot. Begin eens klein, ga je verpakking testen, misschien is een simpel plastic zakje wel genoeg, ga je verdiepen in de HACCP, de ruimte zoals jij deze beschrijft voldoet niet aan de vereisten. Begin met 1 soort vlees/vis, en test de broodjes op de markt tot jij weet wat verkoopt. Dat jij of jouw omgeving het lekker vind, betekent niet dat het publiek dat ook vind.. Is het pand al HACCP proof dan? Ken je de reinigingsprocedures? Heeft je opzichter de discipline om elke keer alle administratie te doen m.b.t. de tussentijdse schoonmaak? Hoe vaak per jaar ga jij je producten micro bacteriologisch laten testen bij een erkend bureau? Wat doe je bij negatieve uitkomst?

Bij hedendaagse verpakkings- en conserveringstechnieken kom je inderdaad al snel uit op het MAP verpakken of eventueel vacumeren. Beide mogelijkheden hebben hun voor- en nadelen. Gezien de kleinschaligheid waar je het over hebt, valt in mijn ogen het MAP verpakken al af. Hierbij krijg je te maken met een fikse wet- en regelgeving, en daarbij een behoorlijk kostenplaatje. Zo kun je voor MAP verpakken alleen maar protadur gassen gebruiken die voldoen aan de huidige ISO normen, daarnaast moet je verplicht elk uur dat je verpakt, of bij een gaswissel (dus van bijvoorbeeld O²/CO² naar CO²/N²) je gaswaarden meten met een ´Dansensor´, en dit vanzelfsprekend noteren en opnemen in je HACCPhandboek. Wil je verschillende soorten broodjes (andere gaswaardes) MAP verpakken heb je dus een gasmixer nodig. En dan uiteraard nog de machine. Daarnaast kan je jezelf dus afvragen of het MAP verpakken van een broodje rosbief (Zo hoog mogelijke zuurstof waarde) goed zou gaan. Vacumeren is wellicht geen optie voor je broodjes zelf, maar zou zeker bij kunnen dragen aan de vermindering van de derving m.b.t de te gebruiken grondstoffen (vleeswaren e.d.) zie hier wat tips m.b.t vacumeren. Je hebt het over kleinschaligheid, hoe klein is die kleinschaligheid? Kun je beginnen met een try out bij bijv. het lokale tankstation, kijken welke broodjes aanslaan, en welke niet? Hoe vers is je dagvers werkelijk? ´s morgens vers afgebakken en belegd? Mijn indruk van tankstations is dat er 2 á 3 piekmomenten zijn waarop je in zou kunnen spelen; 07.00-09.00/10.00, 11.00-13.00 en 17.00-19.00, waarbij in mijn ogen de laatste piekperiode degen is waar je je met broodjes het minst op moet mikken. Heb je al eens geprobeerd om dezelfde soort zakken te gebruiken als die de supermarkt heeft voor de afgebakte broodjes? Zo ja, hoelang blijft je product goed? Zo nee, dat zou mijn eerste stap zijn. Kun je dusdanig unieke broodjes maken dat mensen omrijden, of juist speciaal naar dat éne tankstation gaan om jouw broodje te halen? Ik weet wel dat ik voor een goed broodje ´s morgens de juiste tankstations weet te vinden. succes! EDIT: Neem eens contact op met BDW of BK, misschien hebben zij nog wel verrassende tips, tricks of oplossingen.

Bedankt voor deze link, die kende ik nog niet. Ik heb het even snel gescand, en het ziet er positief uit. Van het weekend ga ik er even goed voor zitten! Klopt, hier ben ik van op de hoogte, ik had het misschien anders moeten verwoorden. Waar het voornamelijk om gaat is dat m.b.t. de pinbetalingen ik geen werkzaamheden verricht. Het doel is een soort “boedelrekening” te creëren, en daardoor kosten te kunnen drukken vor de stichting/vereniging. Dus in plaats van dat de stichting/vereniging de pinbetalingen direct ontvangt, worden die betalingen eerst bijgeschreven op de “boedelrekening” van de coöperatie. De reden hiervoor is als volgt; veel stichtingen/verenigingen bieden nog niet de mogelijkheid om te kunnen pinnen i.v.m. de kosten. Ik ben van mening, dat juist als de mogelijkheid tot pinnen bestaat, leden van de stichting/vereniging eerder geneigd zijn meer uit te geven. Het is meer een service dan dat het geld moet opleveren voor de coöperatie. Echter weet ik dat de Rabobank(ook een coöperatie, wat leuk!) in elk geval stichtingen voorziet van korting t.w.v. 25 euro voor transacties(nog niet uitgezocht verder). Ik heb mij inderdaad zo goed mogelijk proberen in te lezen m.b.t. statuten, eigenlijk al sinds dat ik ben gevraagd om plaats te nemen in het stichtingsbestuur. Principieel gezien zal de coöperatie maatschappelijk georiënteerd zijn. Uiteraard moet er winst worden gemaakt om te kunnen blijven bestaan, echter ben ik ook hier van mening dat die mogelijkheid bestaat. Het idee, zoals ik deze in gedachten heb, is het creëren van schaalvoordeel door samen in te kopen. Hierbij is het natuurlijk van belang dat het schaalvoordeel de leden meer oplevert dan het lidmaatschap zal kosten. Daarnaast zijn er tal van voorbeelden waardoor er zeker rendement te behalen valt. Ik ben bezig met het uitwerken van dit plan, echter struikelde ik dus min of meer over de keuze van de rechtsvorm. Het startkapitaal zal niet echt grote problemen gaan vormen. Ik wil zorgen dat we zo lean mogelijk starten, en vanuit eigen middelen groeien. Daarnaast heb ik nog gesprekken gepland staan met de gemeente voor mogelijke subsidies. Er zijn nog een aantal andere mogelijkheden die ik overweeg, echter geef ik het liefst niet alles prijs in het openbaar, gezien higherlevel best hoog scoort in de ranking van google. De vraag waarom stichtingen/verenigingen lid zouden willen worden is een vraag die ik met liefde beantwoord. Wij (de coöperatie) worden enthousiast van enthousiasme. Als ergens veel enthousiasme zit aanwezig is, is het wel bij stichtingen/verenigingen, iedereen is er voor elkaar. Natuurlijk werkt enthousiasme aanstekelijk, wij zijn jong en gedreven, en willen er graag staan voor onze leden. Het beleid dat wij gaan voeren is no-nonsense, geen dure pakken, geen moeilijke woorden, we houden het simpel en begrijpelijk voor iedereen. In combinatie met een weloverwogen rekenmodel welke de mogelijk te realiseren besparing zal aantonen op basis van enkele gegevens, kunnen wij snel draagvlak creëren. Ons motto is; samen één! Het doel is om stichtingen/verenigingen te laten zien dat door samen te werken, er meer mogelijk is dan men denkt. Geld, vrijwilligers, materialen, etc. zullen altijd de beperkende factor zijn van een stichting/vereniging. Natuurlijk benaderen wij dit niet vanuit het oogpunt “probleem” maar eerder vanuit het oogpunt “beperking”. Door samen te werken kunnen wij deze beperking verminderen. Ons doel is niet om zelf “stinkend rijk” te worden, of om de balans van de coöperatie met miljoenen te vullen. Wij willen hen die zich inzetten voor de maatschappij dat beetje extra hulp bieden wat volgens hen die ik reeds benaderd heb, meer dan welkom is. Als laatste; Het bestuur heeft zal beperkte bevoegdheid krijgen tot het nemen van beslissingen. Wij staan voor onze leden, dus zou het niet eerlijk zijn om zonder hen een beslissing te nemen. Ook hierbij heb ik begrepen dat dit in de statuten kan worden opgenomen. Waarbij eigenlijk een nieuwe vraag ontstaat; Zijn er verplichtingen m.b.t. minimaal aantal ALV’s per jaar? Kan er ook schriftelijk (mail) gestemd worden bij grote beslissingen als de ALV te ver vooruit gepland staat? Geweldig! Dat ik deze website nog niet ben tegengekomen. Duidelijk, helder en to the point. Daar hou ik van. Vriendelijk bedankt voor deze informatie! Je hebt het qua coop vorm inderdaad bij het juiste eind. Ons uitgangspunt is inderdaad gericht op het “van, voor en door” idee. Hier zijn we, ondanks dat we nog niet gestart zijn, nu al trots op. Last but not least: Ik wil iedereen die de moeite heeft genomen mijn verhaal te lezen graag bedanken, met name zij die gereageerd hebben! Ongetwijfeld zullen er nog meer vragen ontstaan, die ik hier graag zou willen stellen. Hoe staan we er momenteel voor: We zijn aan het brainstormen over de mogelijkheden qua service die wij gaan bieden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen maatschappelijke en commerciële service. Aan het eind van de rit moet natuurlijk ook de coöperatie kunnen blijven bestaan. Ik heb, wellicht vooruitlopend op de zaken, met mijn werkgever het e.e.a. kortgesloten en vanaf maandag ga ik minder uren werken om deze onderneming de kans te geven die ze verdient(geen zorgen, ik heb overuren in overvloed). De komende we(e)k(en) staan in het kader van uitzoeken, onderzoeken, en uitwerken. De nodige afspraken staan hiervoor op de planning (behalve met CO-OP Champions, waarvoor nogmaals dank Nico, gaan we z.s.m. regelen!). We zullen in zeer korte periode om tafel gaan met de gemeente, potentiële leveranciers en potentiële leden.

Hoi allemaal, Na lang te hebben meegelezen op dit mooie forum, heb ik toch ook maar besloten een topic te openen. Ik zal mij eerst even een beetje voorstellen: Ik ben Jeroen en ik ben 26 jaar. Met een MBO diplomaatje op zak de “grote boze wereld” ingetrokken op zoek naar werk. Momenteel werk ik al een aantal jaar met redelijk veel plezier voor mijn werkgever, en via die werkgever heb ik flink veel bij mogen leren (cursus, opleidingen, praktijkervaring etc.). Echter, sinds vorig jaar ben ik een beetje aan het worstelen met het feit dat ik toch graag zelf aan de slag wil. Ik merk dat ik vindingrijk & behoorlijk eigenwijs ben. Dit gaat gepaard met een gezond stel hersenen en de mogelijkheid stof snel in mij op te nemen. Eind vorig jaar was het dan zo ver, via via ben ik gevraagd om een plaats te vervullen in het bestuur (als secretaris) van een Bewonersbedrijf. Een bewonersbedrijf is van, voor en door bewoners, zie het als een soort samenwerkingsverband in stichtingsvorm(op dit moment zullen wat wenkbrauwen omhoog gaan, maar Jeroen, als je hier al langer meeleest dan weet je toch dat een vraag over een stichting niet wordt toegestaan? Dat komt zo, geen zorgen lieve lezer!). Na behoorlijk aan het vergaderen, rekenen, lezen te zijn geweest(met hier en daar wat hulp), zijn we nu zo ver dat we bijna van start kunnen. We wachten op de goedkeuring van de gemeente zodat de subsidie beschikbaar kan worden gesteld. Nu hetgeen waar het om draait: Tijdens het vergaderen, rekenen, lezen en natuurlijk ook het bezoeken van andere bewoners bedrijven, hebben wij bijzonder weinig ondersteuning gehad vanuit de gemeente. Er is één adviesbureau (welke niet al te best werk verricht, maar dat terzijde) die gepoogd heeft om ons te ondersteunen. Ik ben van mening dat dit makkelijker, duidelijker en efficiënter kan. Tijdens mijn zoektocht stuitte ik onverwacht op nog meer mogelijkheden, het blijkt, althans in de regio waar ik woon, dat er bijzonder veel vraag is naar samenwerking en steun (ook bij bestaande stichtingen). Om deze reden ben ik gaan inventariseren waar zowel stichtingen en verenigingen mee te maken krijgen, en waar zij moeilijkheden ondervinden. De lijst is te lang om op te noemen, dus dat ga ik ook niet doen. Maar de behoefte is duidelijk. Er moet één overkoepelend orgaan komen, dit orgaan zal verschillende voordelen kunnen creëren, denk aan; Strategisch inkopen (schaalvoordeel), het voorkomen van dubbele agenda’s tussen stichtingen/verenigingen, het onderling ruilen/uitlenen van materialen, onderlinge uitwisseling kennis en kunde (de één heeft een keuken met een kleinere zitruimte, de ander heeft geen keuken maar een grote zitruimte), database beschikbaar stellen voor draaiboeken, bij een aantal stichtingen/verenigingen is geen pin mogelijkheid aanwezig dit willen wij gaan verzorgen, etc. Nu hoop ik dat jullie er allemaal nog bij zijn, want het draait natuurlijk om het rechtspersoon die het overkoepelend orgaan moet gaan zijn. Ik zat zelf te denken richting de coöperatie. De reden om een coöperatie toe te passen is om alles transparant en duidelijk te houden, het makkelijk aanhalen van leden en het makkelijk afstoten van leden, daarnaast mag een coöperatie wel winst maken t.o.v. de stichting. De winst is bedoeld voor de toekomst (met als mooiste gedachte het eventueel financieren van nieuwe start-ups, maar dat blijft nog even bij dromen.) Mijn vra(a)g(en): Is een coöperatie de beste rechtsvorm om bovenstaand te bedrijven? Mag de coöperatie pinbetalingen op haar rekening ontvangen om deze wekelijks of maandelijks over te schrijven naar de betreffende stichting? Van wat ik heb begrepen, kan hetzelfde bestuur onbeperkt blijven zitten (mits herkozen uiteraard) klopt dit? Mag de coöperatie uit naam van haar leden contracten aangaan?(m.b.t. schaalvoordeel) Ik hoop dat het verhaal een beetje duidelijk is, excuses voor de lengte, ik had mezelf beloofd het kort te houden, maar dat is enigszins mislukt. Kritiek, scherpe vragen en/of opmerkingen zijn allemaal van harte welkom!