-
Informal Investing in de Life Science
Nils de Witte plaatste een vraag in Financiering
Gisteren een intensieve Brainstormsessie gehad in Rotterdam, met Informal Investors, Venture Capitalist, ondernemers en specialistische adviseurs (zie www.nebib.nl/workshops) . Het was boeiend. Er komt een officieel verslag, maar enkele van mijn conclusies wil ik hier toch even kwijt. Gespecialiseerde Informal Investors zijn voor de Venture Capital industrie erg belangrijk (zeggen de VC’s) Informal investors zijn de enige die “het gat” tussen de 0,5 en 1,5 mln euro kunnen opvullen. VC’s kunnen en willen dat niet. Ook minder gespecialiseerde investeerders hebben een positieve invloed op de kwaliteit van de onderneming. De snelheid waarmee de onderneming zich ontwikkeld gaat omhoog en de “burnrate” gaat omlaag. Kortom, nieuwe Life Science bedrijven hebben de Informal Investors hard nodig. Maar hebben de informal de nieuwe Life Science bedrijven ook nodig? De winstgevendheid van nieuwe Life Science bedrijven in Nederland is (ook in de toekomst) abominabel. Ondernemers (of zij die er voor door wensen te gaan) waarderen hun nog niet bestaande onderneming zo hoog, dat de eerste investeerders nauwelijks aandelen voor hun geld krijgen. Er zijn altijd vervolgfinancieringen nodig. Die worden door de VC’s gedaan. Die doen tegenwoordig rustig een jaar over de “due dilligence” (haalbaarheidsonderzoek) en als het bedrijf dan helemaal zonder geld zit, beginnen ze de onderhandelingen opnieuw. De ondernemers krijgen dan optiepakketten om hun aandeel op pijl te houden (voor de motivatie), maar de informals zijn niet meer nodig, zij verwateren als gekken en houden dus niks over aan hun investering. Dus: Informals moeten storten als het risico voor de VC’s te groot is. Zodra de markt weer aantrekt worden de informals gezien als grote concurrenten en moeten ze opzouten. Zodra de VC’s een bedrijf wél zien zitten worden de informals wegverwaterd en ook de startersinitiatieven van de diverse overheden doen de informele kapitaalmarkt (ondanks alle goede bedoelingen) meer kwaad dan goed. Het is denk ik tijd om serieus na te denken over de rol van de informals in de technostartersmarkt. Ze zijn niet te vervangen door consultants of ambtenaren. Hun toegevoegde waarde is evident, maar het respect voor de informals is nihil. Dus gaan ze wat anders doen. :( Groeten, Nils -
partner samenwerking contracten
Lawman reageerde op zrski's vraag in Contracten en aanverwante onderwerpen
Nils, Verstandig ondernemerschap houdt m.i. in dat je goed nadenkt over de essenties van zaken doen. Dit betekent dat je niet alleen (in businessplan) nadenkt over bijv. inkoop, fabrikage en verkoop maar ook over de fundamenten van je onderneming. Je zal dus niet alleen moeten nadenken over hoe je omzet en winst maakt doch ook over hoe je verliezen beperkt, risiko´s afschermt en wat de bedreigingen zijn voor de continuiteit van de onderneming. M.i. dient een directeur niet allen kennis te hebben van verkoop van producten of diensten doch ook in enige mate van boekhouden, fiscaliteit en juridische zaken. Deze zaken kan je delegeren aan adviseurs bijv. voorzover je met je eigen business meer verdient. Alle relaties die je aangaat zijn volgens de wet verbintenissen, zoals die tussen bestuurder en BV of die tussen vennoten van een VOF etc. Dit schept rechten en verplichtingen waarover een notaris of andere jurist (gespecialiseerd in ondernemingsrecht) je kan informeren. Uit het enkele feit dat mijn beroepsgroep floreert in goede en slechte tijden mag je afleiden dat ondernemers nogal es belangerijke dingen vergeten. Ruzies en procederen achteraf is in het algemeen veel duurder dan vooraf helder afspreken wat je wil. Beter nu even door een zure appel heen bijten en weten hoe je partner denkt over "worst case" scenario´s dan achteraf ontdekken dat het vetrouwen niet op z´n plaats was. Een aandeelhouderovereenkomst (i.g.v. BV) of andere vorm van samenwerkingsovereenkomst (i.g.v. VOF) is een aanrader indien de ambities van de samenwerkende starters - en de voorziene belangen - hoog zijn. Een checklist of voorbeeld van een bevriende starter kan je goed op weg helpen doch mijn advies is om tenminste enkele duizenden guldens te besteden aan juridisch advies. Een professionele aanpak zal je later ook veel tijd en moeite schelen als je investeerders zoekt om deel te nemen in het bedrijf of als je dankzij afspraken over bijvoorbeeld "good leave" of "bad leave" weet wat er met de onderneming gebeurt als je partner niet langer meer wil samenwerken. Ook bijv. een arbitrageafspraak waarin geregeld is dat een RVer (registered valuator; is niet hetzelfde als een accountant!) de waardering doet van de aandelen bij uitkoop van een aandeelhouder is van belang. Is er sprake van inbreng van kennis of technologie dan zal er bijvoorbeeld een (specialistische) licentieclausule nodig zijn. Zo kan ik nog even door gaan. Als de compexiteit of het belang maar groot genoeg is bespaar dan niet op goed extern advies. Hier staat tegenover dat als je bedrijf en belangen werkelijk gering zijn (en je vrouw/gezin goed verzorgd is, ook bij "worst case" gebeurtenissen) je vanzelfsprekend beter de achterkant van de sigarendoos kan gebruiken, en kan afreizen naar Spanje........... Lawman -
Op straat gezet worden door financiers kan!
Vectrix.nl reageerde op Mikky Vrolijk's vraag in Financiering
"Pas op voor VC's" >:( is de rode draad die ik lees uit voorgaande bijdragen. Je moet oppassen wat je tekent, geef niet te veel aandelen weg (houd de meerderheid!), zorg dat je niet ontslagen kan worden en het mooiste advies dat ik heb gelezen is 'zorg dat je IP in een aparte B.V. zit'. Met enkel dit soort adviezen op zak, gaat het zeker de verkeerde kant op als je op zoek bent naar VC. Natuurlijk zijn er verkeerde voorbeelden te noemen. En, oke misschien horen we de laatste tijd een beetje te veel slecht nieuws. Maar wie niet wil delen in zijn bedrijf (met de vaak bijbehorende gigantische risico's) moet gewoon zorgen dat hij niet hoeft te delen. Neem een tweede hypotheek op je huis, verkoop je boot, spaar nog even door of vraag het je familie of vrienden! Als je aan de andere kant toch serieus op zoek gaat naar VC, bedenk dan goed dat het voor een VC inderdaad een puur zakelijke deal is. De oorspronkelijke ondernemer (met al zijn emotie) moet hier goed rekening mee houden en bereid zijn -tot op zekere hoogte- zijn emoties opzij te zetten. Argumenten als 'ik was het eerst', spelen niet meer mee. De emoties spelen een rol op het moment dat het fout gaat (als je wint, heb je immers vrienden). Wat ik niet lees uit de andere artikelen is dat de problemen vaak ontstaan wanneer de ondernemer zijn beloften (vaak omzet) niet kan waarmaken. De VC zal ingrijpen als hij hiertoe de mogelijkheden heeft (contract!) en denkt dat dit beter is voor het bedrijf. Als een VC zo maar een ondernemer ontslaat om hem te pesten, dan is dit een voorbeeld van een slechte VC. Het advies dat ik heb aan bedrijven op zoek naar VC: weet goed wat je waard bent en wat je nodig hebt. Als je te weinig geld krijgt om je plan uit te voeren (te lage waardering) of genoeg geld krijgt maar vaak met een te ambitieus plan (te hoge waardering), DOE HET DAN NIET! Beide scenario's leiden tot de 'gevreesde' minderheid en daarmee het verlies aan zeggenschap. Bij een te laag bedrag zal je bij een ongeplande (en onafwendbare) nieuwe financieringsronde veel water bij de wijn moeten doen en veel zeggenschap verliezen. Bij een te ambitieus plan, zul je geen geldgebrek hebben maar, bij het uitblijven van de beloofde resultaten, treden de vervelende artikeltjes uit het contract in werking.... Ten aanzien van slechte VC's, kan ik alleen maar zeggen: welke branche heeft geen rotte appelen? Ik vind de suggestie om informatie over de kwaliteit/ervaring van VC's uit te wisselen aantrekkelijk. Hoe pakken we dat aan? Michel -
Zakelijk Netwerken
Nils de Witte reageerde op nah's vraag in Commercie en marketing
Alles leuk en aardig, maar een serieus netwerk opbouwen kost heel veel tijd en energie. Je bent er jaren mee bezig. Opportinistische relaties houden geen stand. Je moet "echte relaties" zien op te bouwen. Echte relaties zijn gebasserd op waardering en respect. Hoe verdien je iemands respect? Als iemand die je nodig hebt, zijn kaartje aan je geeft, is er dan sprake van een "echte relatie"? Mijn ervaring is dat de meeste "goede" relaties voortkomen uit (studie)vrienden, (ex)collega's en mensen waar je langdurig zaken mee gedaan hebt. Netwerken is geen truckje of een kustje, dat je even snel flikt. Netwerken is iets waar je je hele leven mee bezig bent en waar je behoorlijk in moet investeren. Als je net een onderneming gestart bent kan ik me voorstellen dat je even iets ander te doen hebt als netwerken. Als het op dat miment moet is het of te laat of zonde van je tijd. Netwerken gaat wat makkelijker als je eerst wat gepresteerd hebt met je bedrijf. Groeten, Nils -
voorbeeld ondernemersplan
p.a.u.l reageerde op Tails's vraag in Ondernemingsplan en businessplanning
In deze rubriek staat al redelijk veel goede informatie over business plannen. Ik zal proberen om sumier hier nog een aantal kerngedachten aan toe te voegen. Allereerst hoor ik vaak de vraag 'waarom heb ik een business plan nodig'. De belangrijkste reden is voor het structureren en faciliteren van je eigen gedachten en het contoleren of je idee haalbaar is. Het is een goed middel om gaten in je model of markt potentie te vinden. Ook is een business plan essentieel om in te schatten wat je aan resources nodig hebt (dwz zowel mensen als geld) en is het ook een goed middel als je co-founders hebt om op 1 lijn te komen. Voorbeelden van een inhoudsopgave kan zijn: - Management Samenvatting - Product / Services - Business model - Markt en concurrentie - Marketing plan - Management - Financieel plan - SWOT analyse De nadruk van je rapport hangt af van je doelstelling. Als je VC wilt vergaren is alles belangrijk. Start je met eigen kapitaal dan is bv het stuk over management en een gedetailleerde SWOT analyse minder belangrijk. In mijn ogen is een grondige markt en concurrentie-analyse alsmede een goede business case (financieel plan) essentieel om de haalbaarheid van je ideeen te testen. Voor het eerste stuk (markt / concurentie analyse) is het belangrijk om te kijken wie je concurrenten zijn en wat hun marktaandeel en imago is, of je leveranciers nodig hebt en of die bestaan en hoe krachtig je daarmee kunt onderhandelen, wat is het risico dat er andere nieuwe concurrenten op de markt komen, wat zijn de vervangende producten en services (bv. een computer als vervangend product voor een TV om mensen 'savonds bezig te houden) en last but not least wie je klanten zijn en wat ze willen. Dit is het speelveld waarin iedere ondernemer beweegt en een positie inneemt. Daarnaast is voor sommigen de invloed van de overheid nog van toepassing. Het financiele stuk wordt door veel ondernemers onderschat en vaak verwaarloosd. Hoeveel oondernemers zijn er niet failliet gegaan aan een slechte inschatting van hun geldstromen? Je kunt als ondernemer gemakkelijk winst maken maar als je je rekeningen niet meer kunt betalen ga je toch failliet. Tijdens de business-plan fase is het financiele gedeelte een goede manier om de levensvatbaarheid van de onderneming vast te stellen en het vat als het ware ook het hele business-plan samen. Een inschatting van de kosten alsmede een schatting van de opbrengsten dient goed te worden weergegeven over de jaren heen. Ook de terugverdientijd (gedisconteerd) op de eerste grote investeringen is van belang om de geloofwaardigheid te testen. Zeker als je als doel hebt om VC te vergaren is dit essentieel. Venture Capitalists kijken over het algemeen naar een IRR van ongeveer 15% (op basis van winst voor belastingen). Dit was 25% tijdens de internethype, kun je nagaan. En zeker bestaande en goed lopende starters die VC willen vergaren hebben een duidelijk beeld nodig van hun financiele zaken, anders gaan ze of tijdens het Due Dilligence process onderuit (dit is een gedetailleerd onderzoek van de investeerder waarbij ze alles proberen te controleren en te doorgronden) of ze leveren teveel aandelen in tijdens het onderhandelen van de deal omdat ze geen goede waardering van hun bedrijf op tafel kunnen toveren! -
Alleen BTW-aftrek als factuur aan vereisten voldoet
Mikky Vrolijk reageerde op Mikky Vrolijk's vraag in Administratie en verzekeringen
Ik denk dat de belastingdienst weinig met je klanten doet hoor! Behalve ze dan een blauwe envelop sturen. Als je klanten dat niet waarderen, wordt het moeilijk natuurlijk. Je maakt het wel misterieus hoor als je klanten hun identiteit voor de belasting niet "prijs" willen geven. Ik heb wel eens gehoord dat iemand zijn belastingspul in België onderbracht. Sort off personeel & organisatieburo die het allemaal voor je regelde. Maar dat heeft geen zoden aan de dijk gezet. Het bedrijf is er niet gezond op gebleven. En dat wil je als betrouwbare ondernemer toch ook niet! V.w.b. je belastingvragen zal ik onze fiscalist even mailen. Die heeft vast wel antwoord voor je. V.w.b. je branchevereniging: over welke heb je het? -
Wordt geen slachtoffer van je succes
Edwin reageerde op hamelink's vraag in Commercie en marketing
Ben het hier mee eens. Alhoewel iedereen wacht op "the sky is the limit" zorg ervoor dat je jezelf niet overwaardeerd, blijf je klanten waarderen! Daarnaast heb ik gelezen in de Automatiseringids dat Slecht management dé oorzaak is van ICT-faillissementen: niet de slechte marktomstandigheden zijn de oorzaak van de recente faillissementsgolf onder high-tech bedrijven, maar zwak management. Als oorzaken worden genoemd een smalle klantenbasis, gebrek aan ervaring en al te optimistische verwachtingen die voor een achteraf niet te rechtvaardigen bestedingspatroon zorgden. Aan de ene kant het technische talent van de internet-entrepreneurs en aan de andere kant hun onbenul op het gebied van het leiden van een organisatie. Ik kan me hier wel in vinden (en dan spreek ik uit ervaring). Ook ik heb nl. de denkfout gemaakt mij meer met de techniek bezig te houden, dan met het managen van mijn bedrijf. Nu heeft de crash me ook niet echt geholpen met overeind blijven. Maar wellicht als ik me meer met het managen had beziggehouden dat ik dan nog omhoog had kunnen klimmen i.p.v. rond de tafel te zitten met een currator!