Stel, ik heb een eigen krantje en ben op zoek naar nieuws. In krant X lees ik dat Piet Post op 26 april de viswedstrijd heeft gewonnen van club A. Ik ga naar de website van club A en zie dat deze club sinds 1999 bestaat en 12 leden heeft. Op Google maps leer ik wat over de omgeving van de locatie van de viswedstrijd en elders pik nog even het weerbericht op.

Met al deze gegevens schrijf ik vervolgens een berichtje en plaats dit in mijn krantje, zonder bronvermelding.

 

Schend ik nu het auteursrecht?

Als krant X naar de rechter stapt en zegt dat ik de informatie dat Piet Post had gewonnen alleen maar uit zijn krant kon hebben en ik moet dat toegeven, wat zegt de rechter daar dan van? Zit ik fout of niet?

 

Je mag eigen nieuws samenstellen uit bestaande berichten (nieuwsexceptie), je mag samenvatten en citeren, maar je kan niet kopiëren. Het nieuws op zich valt dus NIET onder het auteursrecht. Kort en feitelijk mag je zo overnemen.

Als je zelf zaken combineert e.d. is het duidelijk maar hoe het met samenvattingen zit van bestaande artikelen weet ik niet, dat is een goede om uit te zoeken.

 

Samenvatten mag gewoon. Is wel netjes om naar de bron te verwijzen; vinden je lezers ook interessant.

Dat is nou juist mijn vraag. Ben ik fout als ik informatie uit verschillende bronnen vergaar en daar mijn eigen berichtje over schrijf ZONDER bronvermelding.

En vooral: Als ik 1 detail van een verder door mij geschreven berichtje uit een krant overneem, schend ik dan auteursrecht?

 

Nieuw voorbeeldje: Ik ben aanwezig bij een viswedstrijd en schrijf daar een stukje over. Ik lees in krant Z dat 1 van de deelnemers een speciaal soort aas gebruikte en ik verwerk die informatie ("Dhr. X gebruikte zsl als aas") en plaats dit zonder bronvermelding in mijn krant. Ben ik dan fout?

Stel bv dat Dhr. X deze informatie aan krant Z vertelde en er bij zei dat hij dit aan niemand anders zou vertellen. Die andere krant weet dan dus zeker dat ik dat stukje informatie uit die krant moet hebben. Ik moet dat ook toegeven als mij dat gevraagd wordt.

Zal een eventuele rechter dan bepalen dat ik het auteursrecht geschaad heb?

 

Ik ga hier even diep op in, omdat ik dagelijks tegen dit probleem aanloop. Je wilt ergens over schrijven en vergaard wat informatie, maar MAG je het wel gebruiken? (zonder bronvermelding)

Ik heb wat interessante sites over citeren en parafraseren gevonden:

 

http://www.iusmentis.com/auteursrecht/citeren/

 

http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22074/#citeren

 

http://www.surffoundation.nl/Auteursrechten/nl/student/gebruiker/vragenoverwateenstudentmethetmateriaalvananderenmagdoen/Pages/Default.aspx

 

Plus een eerdere discussie op dit forum:

https://www.higherlevel.nl/forum/index.php?board=41;action=display;threadid=32473

 

Groet, Miki

Dat is nou juist mijn vraag. Ben ik fout als ik informatie uit verschillende bronnen vergaar en daar mijn eigen berichtje over schrijf ZONDER bronvermelding.

 

Nee. Alleen bij citaten (van uitspraken) geef je doorgaans een bronvermelding, om aan te geven waar de quote vandaan komt.

 

En vooral: Als ik 1 detail van een verder door mij geschreven berichtje uit een krant overneem, schend ik dan auteursrecht?

 

Nee, je mag alle feiten overnemen - in je eigen woorden.

 

Nieuw voorbeeldje: Ik ben aanwezig bij een viswedstrijd en schrijf daar een stukje over. Ik lees in krant Z dat 1 van de deelnemers een speciaal soort aas gebruikte en ik verwerk die informatie ("Dhr. X gebruikte zsl als aas") en plaats dit zonder bronvermelding in mijn krant. Ben ik dan fout?

 

Niet perse. Toch doe je er goed aan te vermelden dat dat volgens Z was, want als die info verkeerd was lag dat dus aan Z en niet aan U.

 

Stel bv dat Dhr. X deze informatie aan krant Z vertelde en er bij zei dat hij dit aan niemand anders zou vertellen. Die andere krant weet dan dus zeker dat ik dat stukje informatie uit die krant moet hebben. Ik moet dat ook toegeven als mij dat gevraagd wordt. Zal een eventuele rechter dan bepalen dat ik het auteursrecht geschaad heb?

 

Krant Z heeft het geopenbaard en daarmee is het in het publiek domein. Je kan het vrijelijk gebruiken. De media doen niet anders dan nieuws van elkaar overnemen.

 

Heb je een concreet probleem?

 

Ik ga hier even diep op in, omdat ik dagelijks tegen dit probleem aanloop. Je wilt ergens over schrijven en vergaard wat informatie, maar MAG je het wel gebruiken? (zonder bronvermelding)

 

Jij loopt hier dagelijks tegenop?

 

Daar geloof ik nou helemaal niks van. ;D

 

Mijn enigste concrete probleem is dat ik een beginnend krantje beheer en 'de grote krant' van deze streek begint zich volgens mij wat bedreigt te voelen. Op verschillende manieren proberen ze mij tegen te werken (ze belden zelfs de polite op met het verzoek mij geen persberichten meer te sturen) en ik denk dat ze het niet zouden laten als ze kans zien om mij op een of andere manier voor de rechter te slepen. Voor hen is dat een peuleschil, voor mij zou het kunnen betekennen dat ik op moet doeken (als zij winnen). Ik ben dus heel voorzichtig met nieuwsfeiten overnemen, maar zou toch graag af en toe eens wat details gebruiken.

Bronvermelding doe ik wel vaak, maar liever niet als het niet hoeft.

 

Die andere grote krant heeft mij er al eens van beschuldigd dat ik nieuws van hen overnam, maar dan had ik gewoon mijn eigen stukje over hetzelfde onderwerp geschreven. Ik wil beslist niet dat ze me nog eens ergens op kunnen pakken.

 

Is er ook ergens een wetsartikel waar ik dit in bevestigd kan zien? (dat ik wel een detail over mag nemen, als ik maar mijn eigen artikel schrijf).

 

Is het een Nederlandse krant (in Nederland), dan is het Nederlandse auteursrecht van toepassing. Zoek maar even op woorden als auteursrecht, overname en nieuwsexceptie oftewel persexceptie.

 

Je mag eindeloos overnemen, zolang je maar niet 1:1 kopieert (dus hele teksten copy-paste). De media doen niet anders.

 

Het is trouwens van de zotte dat ze de politie bellen om de persberichten voor zichzelf op te eisen; feitelijk een beperking van de mededinging. Heb je dat ergens zwart op wit? Hoe weet je dat ze dat gedaan hebben. Da's vast geen serieuze krant, maar een ander dorpssufferdje.

Hoe ik dat weet? Ik kreeg enkele weken persberichten via een bepaalde politieagent en toen opeens niet meer. Toen ik de agent opbelde om te vragen waarom vertelde hij me dat dus. Belangrijkste reden waarom de krant had verzocht om mij geen berichten meer te sturen was omdat ik (vooralsnog) alleen op internet publiceer en zij ook in de papieren krant. Op dinsdag als ik persberichten binnen kreeg plaatste ik ze. Op woensdag als de papieren krant dan uit kwam dan stond het dus al een dag bij mij op de site. Dus op hun verzoek is die agent opgehouden mij berichten te sturen.

Na mijn telefoontje besloot hij om het toch ook maar weer aan mij te sturen, maar... nu krijg ik het op woensdag. Mmmm, krijgt die krant het nou op dinsdag en ik op woensdag zodat ik niet eerder dan de krant kan publiceren?

De specifieke vraag is of je delen van auteursrechtelijk beschermd werk mag gebruiken als je er zaken van weglaat en andere dingen aan toevoegt. Dat mag volgens mij niet. Je mag, ter verduidelijking, ook niet een schilderij voor 3/4 copieren en er een zon bij schilderen om vervolgens een nieuw werk claimen.

 

Dus als een journalist van de krant op locatie was van de viswedstrijd en daar een smeuïg verhaal over schrijft mag je daar niet zomaar grote delen van overnemen. Ook niet als je informatie over het weer en andere zaken toevoegt.

Een eigen verhaal mag uiteraard wel. En ook zaken die letterlijk uit een persbericht (impliciet/expliciet) met toestemming. Maar als de basisinformatie o.a. letterlijk uit de krant komt zou ik zeker de bronnen vermelden en er zo veel mogelijk een eigen draai aan geven.

 

Ik bedoel dus niet het letterlijk overnemen van een hele zin. Als ik even terug ga naar mijn voorbeeld, in krant Z staat:

"Dhr. X speelde het slim en gebruikte een nieuw soort aas, namelijk zsl. Dit aas wordt in een fabriek in Duitsland geproduceert en geeft een voor vissen onweerstaanbare 'geur' af"

 

En ik zet dan in mijn stukje:

"Een van de deelnemers maakte gebruik van een nieuw soort, uit Duitsland geimporteerd, aas. Dit aas dat onder de naam zsl wordt verkocht geeft onder water een 'geur' af die de vissen aanlokt."

Ik heb in mijn stukje geen eigen informatie toegevoegd, maar het wel zelf geschreven. Schend ik hiermee het auteursrecht?

De specifieke vraag is of je delen van auteursrechtelijk beschermd werk mag gebruiken als je er zaken van weglaat en andere dingen aan toevoegt. Dat mag volgens mij niet. Je mag, ter verduidelijking, ook niet een schilderij voor 3/4 copieren en er een zon bij schilderen om vervolgens een nieuw werk claimen.

 

Dat is als omschrijving van het voorbeeld dat topicstarter noemde een tikkel overdreven.

 

Maar als topicstarter een web- en mailkrant ter beschikking stelt die grotendeel bestaat uit nieuws dat overgeschreven is van het lokale dag- of weekblad, kan ik me wel voorstellen dat dat irritatie veroorzaakt. Dat wil niet zeggen dat het onrechtmatig is, noch dat het een inbreuk op het auteursrecht. Nieuws is vrij (zoek op nieuwsexceptie) dus de feiten kan hij/zij zondermeer overnemen. Menigen kan hij/zij citeren met bronvermelding - niet flauw over doen. En het is aan te raden eigen nieuwsgaring toe te voegen.

 

Wat die agent doet, is wel onrechtmatig! Je kan een klacht indienen bij de burgemeester, want een overheidsdienst als de politie kan niet zomaar de ene krant voorragng geven boven een ander nieuwsmedium.

Ik bedoel dus niet het letterlijk overnemen van een hele zin. Als ik even terug ga naar mijn voorbeeld, in krant Z staat:

"Dhr. X speelde het slim en gebruikte een nieuw soort aas, namelijk zsl. Dit aas wordt in een fabriek in Duitsland geproduceert en geeft een voor vissen onweerstaanbare 'geur' af"

 

En ik zet dan in mijn stukje: "Een van de deelnemers maakte gebruik van een nieuw soort, uit Duitsland geimporteerd, aas. Dit aas dat onder de naam zsl wordt verkocht geeft onder water een 'geur' af die de vissen aanlokt." Ik heb in mijn stukje geen eigen informatie toegevoegd, maar het wel zelf geschreven. Schend ik hiermee het auteursrecht?

 

Dit is geen nieuwsexceptie op het auteursrecht, want dit is geen feitelijk nieuws. Je parafraseert een citaat uit de krant zonder de bron te vermelden. Onrechtmatig is dat niet, maar je beweegt nu wel naar het randje. Je bent namelijk achtergronden en persoonlijke verhalen aan het overnemen. Als je dat stelselmatig doet, bouwt de krant een dossier op dat zeer goed van pas komt om je voor het gerecht te dagen zodra je een keertje echt over de schreef gaat. En zo te zien heb je geen idee wat wel en niet toegestaan is, dus je beweegt je in een mijnenveld.

 

Die mijn is pijnlijk. De krant kan namelijk een forse schadevergoeding vorderen. De rechtspraak wappert alle kanten op, maar worst case scenario is een toegewezen claim van tienduizenden euro's - voor stelselmatige inbreuk. Als je dus perse voor de voeten van die krant wil blijven lopen door nieuws over te schrijven, zorg dan dat je heel goed weet wat wel en niet toegestaan is.

Precies Twabla. Er zitten dus nogal wat haken en ogen aan. Ook aan nieuwsexeptie zijn duidelijk grenzen gesteld.

Het gaat dan uitsluitend om de feiten. En op feiten rust geen auteursrecht. Als het nieuws ingebed is wordt het al een stuk moeilijker. Daar moeten dan eigenlijk de feiten uit worden gehaald. Bovendien moet het auteursrecht niet zijn voorbehouden.

 

Art. 15 Aw: persexceptie en knipselkranten

Ten behoeve van de nieuwsvoorziening mogen nieuwsberichten en actuele artikelen uit de pers door de pers worden overgenomen. Nieuwsberichten zijn korte feitelijke berichten zonder auteursrechtelijke bescherming.

Artikelen mogen worden overgenomen totdat het auteursrecht op die artikelen uitdrukkelijk door of namens de rechthebbende(n) wordt voorbehouden. Tot de pers worden ook websites met een nieuwsfunctie, knipseldiensten en knipselkranten gerekend.

Door de minister van Justitie wordt in de Memorie van Toelichting in twijfel getrokken of de aanbieders van elektronische knipselkranten zich ook op deze exceptie mogen beroepen, zeker als de rechthebbenden dergelijke elektronische nieuwsvoorzieningen ook zelf aanbieden. De rechter mag beslissen, maar elektronische knipselkranten zouden volgens de minister wel eens in strijd kunnen zijn met de normale exploitatie, waardoor geen beroep kan worden gedaan op deze uitzondering voor de pers.

Nieuwsberichten en gemengde berichten mogen altijd vrij worden overgenomen, maar wat zijn dat voor berichten? De minister antwoordde op kamervragen dat hiermee nooit anders is bedoeld dan zuiver feitelijke berichten, die eigenlijk niet als objecten van auteursrecht kunnen worden beschouwd. Dat betekent dat de inhoud van kranten en tijdschriften, (waaraan bijna altijd wel een auteursrechtelijk relevante bijdrage van de redactie ten grondslag ligt), niet via een ruime uitleg van het begrip nieuwsberichten en gemengde berichten tot het publiek domein kan worden gerekend.

Zelfs al zouden elektronische knipseldiensten een beroep op de persexceptie kunnen doen, dan nog geldt dat dit alleen mogelijk is zolang de rechthebbenden hun auteursrecht niet uitdrukkelijk voorbehouden. Uitgevers van dagbladen en tijdschriften maken tegenwoordig een uitdrukkelijk voorbehoud, onder andere in hun colofon, niet om knipselkranten en -diensten te verbieden, maar om deze tegen betaling van een vergoeding toe te staan. De campagne 'Een gratis knipselkrant kun je niet maken' wijst daar op. De Sectie Copyright Licentie- en Incassobureau PRO (CLIP) van Stichting PRO voert de collectieve vergoedingsregeling uit.

bron: Clip.nl

 

Zelf een verhaal maken op basis van krant(en) en eigen research mag natuurlijk wel. Maar dan moet je wel verder gaan dan de volgorde wat veranderen.

 

 

Op zich is er niks mis met een lokale nieuwsbrief of website die de concurrentie aangaat met de lokale krant. Je kan het feitelijke nieuws voor een deel uit die krant halen, maar het is beter om daar eigen nieuwsgaring en verdieping aan toe te voegen. Het is dan aan te raden om goed uit te zoeken wat wel en niet acceptabel is in het auteursrecht.

 

Nu.nl werkt ook volgens dat principe, maar die heeft inmiddels wel een eigen abonnement bij ANP - dat ze betalen voor een constante stroom nieuwsberichten. NU.nl haalt overal berichten vandaan, door in eigen woorden bestaand nieuws over te tikken. En dan zetten ze er doorgaans netjes een bronvermelding bij. Dat mag dus.

 

Knipselkranten doen niet anders dan andermans nieuws kort overnemen. Kijk maar eens op MDinfo.

Nee Twabla, ik wil niet 'perse voor de voeten van die krant blijven lopen'. Juist niet, maar we lopen alleen beide in hetzelfde veldje en wat nieuws is voor mij, is dat voor hem ook. Ik kan onmogelijk een krant publiceren zonder nieuws te plaatsen dat hij ook heeft, maar waar recht dat eist zal ik geen letter van hem overnemen. Waar recht dat wel toelaat maak ik graag gebruik van de informatie die overal voorhanden is. Het gaat ook niet alleen om die ene krant, er zijn ook andere bronnen waar ik vaak details van wil gebruiken, maar waar en wanneer mag dat?

 

Ik ben hier nu juist op dit forum om te trachten duidelijk te krijgen wat ik nu wel en wat niet over mag nemen en hoe.

Hans van Nijnatten zegt:"Zelf een verhaal maken op basis van krant(en) en eigen research mag natuurlijk wel." Maar als ik het feit dat Dhr. X dat speciale aas gebruikte in mijn stukje opneem dan begeef ik mij op gevaarlijk terein? Hoezo? Als ik zelf nou bij die viswedstrijd aanwezig was en alleen het stukje informatie over het aas van Dhr. X uit krant Z heb, dan zit ik toch fout? Of als ik de informatie voor mijn stukje uit 10 verschillende kranten samenstel (en niet bij de viswedstrijd aanwezig was)? Ben ik fout?

 

Waar moet een nieuwsfeit aan voldoen voor het publiek is en ik het in mijn eigen woorden over mag nemen?

Dat is precies wat we willen zeggen. Feiten overnemen mag meestal wel (zie ook mijn post met uitzonderingen). Waneer precies iets inbreuk maakt op het auteursrecht cq het zakelijk bezit (de inspanning en kosten die de krant maakt) is niet zo maar te zeggen. Uiteindelijk beslist de rechter dat. Maar daar wil je helemaal niet komen, dus ben je voorzichtig. Leuker kan ik het niet maken maar ook niet simpeler. :)

Maar als ik het feit dat Dhr. X dat speciale aas gebruikte in mijn stukje opneem dan begeef ik mij op gevaarlijk terein? Hoezo? Als ik zelf nou bij die viswedstrijd aanwezig was en alleen het stukje informatie over het aas van Dhr. X uit krant Z heb, dan zit ik toch fout? Of als ik de informatie voor mijn stukje uit 10 verschillende kranten samenstel (en niet bij de viswedstrijd aanwezig was)? Ben ik fout?

 

Je komt zelf met het voorbeeld aan. Ga er maar van uit dat het merendeel van alle verhalen over bijvoorbeeld celebrities in de Nederlandse pers uit andere media gehaald is. Het is dus heel gebruikelijk dat feiten en zelfs roddel wordt overgenomen zonder bronvermelding. Desondanks is het in de lokale context verstanding om af-en-toe eens netjes naar je bron te verwijzen, gewoon door het te formuleren in de trant van "zei X in een interview met krant Z".

 

Juist omdat je het gevoel hebt dat ze in je nek zitten.

 

Heb je al eens een boze brief ontvangen?