Wet uitfasering eigen beheer

[Wim Schreuder]

Al eerder schreef ik op dit forum over de wens van de regering om opbouw van pensioen in eigen beheer niet meer toe te staan en het voorstel hoe dit kan worden gedaan. Zie mijn column van 14 juli 2016. Uiteindelijk is nu de knoop doorgehakt. Per 01-01-2017 stopt (actieve) pensioenopbouw in eigen beheer. Het wetsvoorstel komt grotendeels overeen met eerder gepubliceerde plannen en regelt de volgende mogelijkheden:

1. Afkoopfaciliteit

2. Mogelijkheid tot omzetting naar een oudedagsverplichting

3. Behoud eigen beheer zonder verdere opbouw

 

Afkoop of omzetting naar een oudedagsverplichting kan alleen in 2017, 2018 of 2019 worden toegepast. Hierna ga ik kort op de mogelijkheden in:

 

1. Afkoop

In deze optie wordt het pensioen afgekocht op basis van de fiscale waarde. Over de afkoop wordt een belastingvoordeel gegeven. Dat is het grootst in 2017, dan blijft namelijk 34,5% van de fiscale waarde buiten de belastingheffing. In 2018 bedraagt het 25% en in 2019 is het naar 19,5%. Daarna is afkoop niet meer toegestaan en wordt het net zo belast als nu het geval zou zijn (loonheffing + 20% revisierente)

 

Het belastingvoordeel wordt gegeven over de stand van de fiscale voorziening per 31-12-2015. Het resterende deel van de voorziening wordt ‘gewoon’ belast. Voor gepensioneerde dga’s geldt een iets andere regeling die ik hier niet verder behandel.

 

2. Omzetting naar oudedagsverplichting

Dga’s die geen geld (er voor over) hebben om af te kopen, kunnen de eigenbeheerreserve omvormen naar een ‘oudedagsverplichting’. Dit gebeurt op basis van de fiscale waarde. Jaarlijks wordt deze opgerent tegen de marktrente (nader te bepalen door de overheid). Het opgerente kapitaal wordt op de pensioendatum omgezet naar een lijfrente met een looptijd van tenminste 20 jaar. De BV is, naast banken en verzekeraars, een toegestane lijfrente-uitvoerder.

 

3. Behoud huidig eigen beheer (‘premievrij’)

De dga mag ook alles bij het oude laten. Hij/zij mag alleen niet verder opbouwen. Het tot 01-01-2017 opgebouwde pensioen moet op de pensioendatum of bij overlijden ‘gewoon’ worden uitgekeerd, rekening houdend met de bepalingen uit de pensioenovereenkomst zoals indexatie. Ook de ‘dividendtoets’ blijft van toepassing en bij scheiding houdt de partner recht op zijn/haar pensioendeel op basis van de wettelijke regeling, tenzij de dga en zjin/haar partner onderling andere afspraken maken.

 

Tot slot

Er zijn diverse spelregels opgesteld, waarvan ik de volgende noem:

- Afkoop of omzetting naar de oudedagsverplichting moet aan de Belastingdienst worden gemeld en kan alleen plaatsvinden als de partner van de dga daarin toestemt.

- Als het opgebouwde pensioen in 2016 tenminste 125% hoger is dan het tot en met 2015 opgebouwde pensioen, dan wordt verondersteld dat er is gespeculeerd op de afkoopfaciliteit. Voor dit deel gelden dan de reguliere afkoopregels, inclusief 20% revisierente.

• Een kapitaal uit een pensioenpolis kan onder de huidige regelgeving naar eigen beheer worden teruggehaald. Na 2016 is dit niet meer mogelijk.

• Vermindering of wegvallen van opgebouwd pensioen kan niet worden gecompenseerd via de reserveringsruimte van het lijfrentesysteem.

• Als de aandelen van de BV in handen zijn van derden, dan is bij afkoop of omzetting in oudedagsverplichting over de waardestijging schenkbelasting verschuldigd.

 

Wat is de beste keuze?

Een standaard antwoord is niet te geven. De persoonlijke omstandigheden zijn van grote invloed op de keuze en vragen om een zorgvuldige persoonlijke afweging. Niet alleen fiscaal, maar ook met betrekking tot zekerheid en bij de dga passende oplossingen.

[Easy does it]

Hallo,

 

Dank je wel voor dit verhelderend verhaal.

Geeft weer duidelijk aan dat de regering niet van plan is burgers enige zelfstandigheid toe te vertrouwen in de oudedagsvoorziening ondanks dat duidelijk gebleken is dat de collectieve regelingen in geen enkele opzicht beter werken dan een individueel geregeld pensioen.

De wetgever acht de burger te dom het zelf te regelen maar verwacht dat hij wijs genoeg is ondoorzichtige overeenkomsten opgesteld door belanghebbenden volledig te doorzien.

De enige verschuiving die plaatsvindt is die van een overheidspensioen naar een collectief pensioen bij "marktpartijen".

Vraag is of die streven naar "eigen" winstoptimalisatie of naar pensioenoptimalisatie?

Concentratie van geldstromen leidt alleen maar tot zeepbellen op de beurs en een oligarchische elite waardoor "kosten" steeds verder oplopen.

Zet ze maar op een rij, en vraag je af waar het geld uiteindelijk terechtkomt;

 

Verplichte Pensioenverzekering,

Verplichte zorgverzekering,

Huurtoeslag, zorgtoeslag enz.

[Wim Schreuder]

Dank voor jouw reactie 'Easy Does It'

 

De overheid vertrouwt burgers, meer precies in deze de dga's, juist heel veel zelfstandigheid toe. Er is voor hen namelijk niets geregeld, behalve AOW (het 'overheidspensioen') die voor iedereen geldt.

 

Er wordt nu alleen een keuzevakje dichtgezet, namelijk het opbouwen van pensioen 'in eigen beheer' (met de BV als verzekeraar/pensioenuitvoerder). Dat stopt.

 

Als de dga naast zijn AOW nog wat wil opbouwen, is hij/zij nu dus aangewezen op voorzieningen zoals die voor werknemers openstaan: pensioenopbouw bij een verzekeraar of (soms) pensioenfonds, of lijfrente bij een bank of verzekeraar. Bij werknemers gaat het (bij pensioen) vaak om collectieve regelingen. De dga zal een individuele regeling moeten treffen.

 

Nog een paar woorden over 'verplichte pensioenverzekering'. Er is inderdaad bij de politiek een denkrichting (maar geen meerderheid) die zzp-ers wil verplichten om pensioen op te bouwen. Met 'zzp-er' bedoelt men in die discussie echter niet de zonder personeel werkende dga. En, eerlijk gezegd, zie ik het ook niet 1-2-3 gebeuren dat de zzp-er verplicht moet gaan opbouwen. Ja, misschien ooit een soort van basisdingetje om het onderwerp politiek af te doen. We zullen zien. Vooralsnog moet de zzp-er zonder BV zijn pensioen opbouwen via het lijfrentestelsel.

 

Overigens stond in één van de brieven van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer het idee om, als eigen beheer voor de DGA zou worden afgeschaft, ook de FOR voor de IB-ondernemer ('zzp-er') af te schaffen. Een goed ingevoerde bron bij de Belastingdienst wist mij echter te vertellen dat het daarvan zeker in deze kabinetsperiode niet meer zal komen. De dga mag straks op zijn balans dus geen fiscale pensioenreserve meer vormen, maar de IB-ondernemer mag dit voorlopig nog wel doen d.m.v. de FOR.

[prinsrachid]

Overigens blijft dan nog steeds een 'eigen beheer'-optie over, namelijk die van eigen, vrijwillige Oudedagsreserve in de BV. In feite heeft iedereen de vrijheid om een deel van de winstreserve in de BV als Oudedagsreserve te oormerken. En die Oudedagsreserve is bij uitkering maar 'half' belast (namelijk alleen nog maar met dividendbelasting en een beetje inkomstenbelasting). Lijkt me nog steeds een pretty good deal!

[Wim Schreuder]

Beste Prinsrachid, laten we de discussie zuiver houden. Onder de titel 'oudedagsreserve' kan de dga niet vrijwillig reserveren.

 

Alleen de IB-ondernemer ('zzp-er') kan nog een fiscale oudedagsreserve opbouwen. De dga moet zich voor zuivere oudedagsvoorzieningen wenden tot de drie overgangsmogelijkheden voor het opgebouwde deel of externe opbouw voor het toekomstige deel.

 

Natuurlijk kan hij ook simpelweg geld in zijn BV laten staan/oppotten (waarbij te maken rendement uiteraard onder vpb valt) en t.z.t. hieruit dividend opnemen.

[prinsrachid]

Ja, laten we de discussie zuiver houden. Maar dan moet je dus niet de woorden 'reserve' en 'voorziening' door elkaar gebruiken. Want dat zijn twee verschillende dingen en is nu net de crux.

 

Volgens mij is het gewoon mogelijk voor een bv om te besluiten om een bestemmingsreserve aan te leggen. En die kun je ook gewoon 'Oudedagsreserve' noemen. Het is alleen geen Oudedagsreserve in de zin van de wet (IB), zodat zo'n bestemmingsreserve uiteraard niet zorgt voor een verlaging van de winst(belasting).

 

Maar zo'n reserve maakt wel duidelijk welk deel van de winst de bv niet als 'algemene' reserve ziet. Voor het doen van een prudente uitkeringstoets kan de bestemmingsreserve dan voorkomen dat het 'oudedags'-deel al te makkelijk wordt uitgekeerd als dividend.

 

Ik blijf erbij dat een Oudedags(bestemmings)reserve een behoorlijk handig middel kan zijn op te 'sparen' binnen je bv voor je oude dag, al geef ik ook toe dat het fiscaal weinig spannend is en er dus geen beroepsgroepen zijn die kunnen verdienen aan het optuigen ervan.

[Easy does it]

 

Als de dga naast zijn AOW nog wat wil opbouwen, is hij/zij nu dus aangewezen op voorzieningen zoals die voor werknemers openstaan: pensioenopbouw bij een verzekeraar of (soms) pensioenfonds, of lijfrente bij een bank of verzekeraar. Bij werknemers gaat het (bij pensioen) vaak om collectieve regelingen. De dga zal een individuele regeling moeten treffen.

 

 

Hi Wim,

 

Yes, exactly my point!

 

De burger moet het geld parkeren bij een instelling en mag het niet zelf beheren.

Terwijl bewezen is dat grote concentratie van geldstromen nadelen kent in de vorm van "kosten" en ongezonde beïnvloeding koersniveaus op de beurs.

Neem alleen al de koerssprong op premievervaldata.

Of dat men meldt dat de investering van 150 miljoen in Apple goed was omdat de koers is gestegen (na een aankoop van 150 miljoen ;)). Wat zal die doen bij een winst name van 150 miljoen??

Lijkt me ook niet een bij uitstek geschikt moment om nu je pensioenpotje bij een verzekeraar of bank onder te moeten brengen.

Maar ja, dat is mijn persoonlijke mening en mijn bezwaren zijn meer systeem gebonden.

 

Nogmaals dank voor je helder betoog,