Arnoud Engelfriet

Een beetje. Duitsland denkt (met reden) dat zij betere octrooirechters heeft dan andere landen in Europa, en ze zijn dus bang dat de kwaliteit van de rechtspraak achteruit gaat als ineens allerlei amateurs uit Griekenland of Polen octrooien gaan interpreteren. Nederland heeft ook goede rechters, maar wij zijn kennelijk wat minder bang voor die kwaliteitsproblemen. Arnoud

Een vergunning tot binnentreden/inspectie lijkt me een goeie. Als je een redelijke case kunt maken dat inbreuk waarschijnlijk is (ter beoordeling van de rechter), dan krijg je toestemming om met deurwaarder en politie bij de andere partij naar binnen te gaan, en machines, specificaties en producten te bestuderen. Eventueel zelfs meenemen. Dat zou bewijsgaring een heel stuk gemakkelijker moeten maken. Natuurlijk moeten er boetes staan op opzettelijk de boel belazeren teneinde ergens binnen te komen, en moeten de personen die binnentreden gebonden zijn aan geheimhouding voor wat niet relevant is. Een beetje zoals de Amerikaanse discovery-procedure werkt, maar dan goed. Verder heb ik met het systeem in Nederland niet zo'n moeite eigenlijk. Een kort geding in Den Haag is snel geregeld, de rechters zijn deskundig en je hebt op korte termijn een oordeel. Arnoud

En Pietje is dan de oorspronkelijke programmeurs (je moet van iedereen toestemming/handtekening hebben?), of de failliete onderneming? Dat hangt af van het contract tussen Pietje en het bedrijf. Als hij werknemer is, en zijn taak was programmeren, dan ligt standaard het auteursrecht bij het bedrijf. Of misschien is dat wel in zijn arbeidscontract expliciet afgesproken, of is er een overdracht van Pietje naar bedrijf ergens in het archief. Arnoud

Dit heet een inbreukadvies of ook wel een vrijgave. Het gebeurt nu ook al, met name in de chemische/medicijnenhoek. Grootste probleem is het vinden van relevante octrooien. Of liever, het managen van de gevonden relevante octrooien. Voor een stofje nog wel te doen (databases als Chemplus of Derwent zijn goed georganiseerd), maar voor elektronica een volstrekte ramp. Enig idee hoe veel octrooien er in een moderne digitale televisie zitten? Ik ook niet. En wij maken die dingen. Het allervervelendste is dat je bezig blijft. Stel ik ben jouw gemachtigde en ik vind een octrooi dat leest op jouw product. Ik evalueer de scope en de prior art, en concludeer dat het er echt onder valt (dit is ook al een berg werk, maar ok). Vervolgens komen we op een alternatief waarmee je om de claim heen komt. En dan kan ik weer opnieuw gaan zoeken, evalueren en inbreuk proberen vast te stellen. Kom jij weer met een alternatief, en zo blijven we lekker bezig. Ik vind het prima, want ik reken 200 euro per uur, maar na hoe veel keer heb jij er nog zin in? De enige manier om b.v. in die TV-business te overleven, is iedereen die iemand is te cross-licensen. En dan nog loop je soms tegen een obscure Amerikaan aan met een octrooi waar het woord "television" of "display tube" niet in voorkomt, maar dat met enige fantasie toch op te rekken blijkt tot een TV-toestel. Zoek een sympathieke jury en het is kassa. Dat verzamelen van bewijs moet de octrooihouder nu ook al. Voordeel vind ik nu dat je het (in Nederland) aan een deskundige rechter uit kunt leggen, in plaats van aan oom "Linux, is dat een Windowsprogramma" agent. Het kostte al moeite genoeg om de douane uit te leggen dat die container vol met lege CD-RW'tjes namaak is, ondanks dat ons merk er niet opstaat. En oh ja, morgen is het geen namaak meer want dan hebben ze een licentie genomen. Dus laat u ze nu weer doorvaren? Arnoud

Een auteursrecht is een vermogensrecht. Dat wil zeggen dat het een niet-stoffelijk goed is, net als b.v. een openstaande vordering. Het recht kan overgedragen en verhandeld worden. Je kunt een auteursrecht erven. Bij faillissement valt het in de boedel. Je moet dus inderdaad het recht via de curator verkrijgen. Om een auteursrecht over te dragen, is een onderhandse akte nodig. Dat is grofweg een contract waarin staat "Ik ben Pietje, ik bezit auteursrecht op werk X, en hierbij draag ik het auteursrecht volledig over aan Jantje." meestal samen met iets als "Ik ben Jantje, ik ontvang het auteursrecht op werk X van Pietje en ik geef hem in ruil daarvoor bedrag Y." Arnoud

Als je geen ingezetene van een land bent, moet je inderdaad vrijwel altijd een octrooigemachtigde uit dat land inhuren om er een aanvraag in te mogen dienen. Naast werkverschaffing is een doel hiervan dat octrooiraden dan niet met Zimbabwe hoeven te corresponderen. Voor een Europese aanvraag heb je maar een gemachtigde nodig, die alles voor jou doet bij het EOB. De vertaling wordt de authentieke tekst van het octrooi en moet dus identiek zijn aan wat er door het EOB verleend is. Je moet dus een gewaarmerkte vertaling hebben, anders bestaat de kans dat een kwaadwillende aanvrager dingen net iets anders vertaalt om de boel op te rekken, en dat komt de rechtszekerheid niet ten goede. Regelmatig stelt iemand voor om gewone technisch vertalers het recht te geven om octrooien te vertalen. Dit wordt dan even regelmatig afgeschoten met het argument dat octrooien bijzonder complexe teksten zijn, die heel apart taalgebruik hebben en op heel zorgvuldige manier vertaald moeten worden. Daar is dus een deskundige voor nodig: de octrooigemachtigde. Enig eigenbelang van de kant van de gemachtigden (die hier flink wat geld mee verdienen, want hun tarief ligt hoger dan een technisch vertaler) is hieraan niet vreemd. Arnoud

Dat onderzoek bewijst alleen dat de uitvinding nieuw en inventief was op de dag van aanvraag. Wat heeft dat te maken met de vraag of het apparaat van die ander onder de claims valt? Je moet wel bewijzen tegenover de politie dat er gestolen is. En dat doe je b.v. door de braaksporen te laten zien, een lijst met gestolen goederen af te geven, liefst met foto's, bonnetjes of ander bewijsmateriaal. De politie gelooft jouw bewering echt niet zomaar. Nogmaals, dit kun je onder het huidige rechtssysteem doen, al zal de prioriteit er van laag zijn tenzij de ander op grote schaal letterlijk aan het namaken is. Hoofdzakelijk is en blijft het een civielrechtelijke kwestie: iemand doet iets waar jij last van hebt. Dan moet jij dat met die iemand oplossen, liefst een-op-een maar als het niet anders kan via de rechter. En ik zou toch wel graag willen weten hoe jij je voorstelt dat die overheid omgaat met jouw bewering "bedrijf X maakt inbreuk op mijn octrooi". Moet jij bewijs van inbreuk aanleveren, of wat voor aanwijzingen moeten voldoende zijn om oom agent er op uit te sturen? Wanneer kan de vermeend inbreukmaker zich verweren, bijvoorbeeld door aan te tonen dat je octrooi nietig is of hij voorgebruiksrecht heeft? Arnoud

Hoe bedoel je, "opnieuw een aanvraag indienen"? Als ik -al dan niet via een gemachtigde- een Europese aanvraag indien, en die wordt verleend door het EOB, dan moet ik vertalingen aanleveren en dan wordt het automatisch een nationaal octrooi. Die nationale gemachtigden heb ik alleen nodig voor de vertaling (wat overigens een mooie bron van inkomsten is voor mijn collega's uit het vrije beroep). Arnoud

Opzettelijke inbreuk op een octrooi is een misdrijf, en je kunt er aangifte van doen. Dat heeft alleen zin bij echt duidelijke inbreuk op grote schaal (net als bij auteursrecht). Op grond van die bepalingen (en bijbehorende anti-namaakverordeningen) worden b.v. ongelicensieerde CD-RW'tjes en DVD+RW'tjes bij de grens tegengehouden door de douane en vervolgens gestoomwalsd. Het probleem met jouw voorstel is dat in Nederland iets pas waar is als het bewezen is. De octrooihouder stelt "Pietje maakt inbreuk!" en moet dat dus bewijzen (wie stelt, bewijst). Waarom zou je die octrooihouder op zijn blauwe ogen geloven? Verder verschuif je nu de kosten van de octrooihouder naar heel Nederland: strafvervolging wordt uit belasting betaald. Moet iedereen meebetalen aan mijn ruzie met bedrijf X over vermeende inbreuk? Arnoud

De jaarlijkse kosten van octrooien zijn vreselijk hoog. Wij hebben op dit moment zo'n 87.000 actieve octrooien wereldwijd (voor zo'n 27.000 uitvindingen). De enige manier om de kosten te beheersen is regelmatig (elke paar jaar) rigoreus alles per technologie-gebiedje herwaarderen en weggooien wat niet meer interessant is. Grofweg: 1) interessant - mag tien jaar blijven 2) grote kans op inbreuk, mag twaalf jaar blijven 3) inbreuk wordt onderzocht, blijft uiteraard 4) inbreuk bewezen, goh, zouden we die weggooien? :) Blijkt dus na tien jaar dat niemand er gebruik van maakt, dan gaat dat octrooi het publiek domein in (wereldwijd dus). Verder heb je nog de 'license of rights'. Dan krijg je 50% korting op je jaarlijkse taksen, met als tegenprestatie dat je iedereen die daarom vraagt verplicht bent een licentie te geven tegen een redelijke vergoeding. En wat redelijk is, bepaalt de Octrooiraad of de rechter als je er samen niet uitkomt. Een hele waardevolle optie! Oh ja, en wat Nederland betreft, meestal vragen we alleen in Europa om DE, FR en GB octrooien. Meer landen alleen als het een erg interessante zaak is, want de kosten gaan flink omhoog (vooral de vertaalkosten zijn irritant), dus de meeropbrengst moet navenant zijn. Nederland vragen we zelden aan. Arnoud

Oh ja, tegenwoordig is alles in Euros natuurlijk: 1e taks222,- 2e taks256,- 3e taks292,- 4e taks 324,- 5e taks 358,- 6e taks 406,- 7e taks 451,- 8e taks 496,- 9e taks 533,- 10e taks 567,- 11e taks 601,- 12e taks 648,- 13e taks 739,- 14e taks 787,- 15e taks 821,- 16e taks 855,- 17e taks 903,- 18e taks 937,- Arnoud

Je begint geen rechtszaak om licentie-inkomsten af te dwingen als de kosten hoger zijn dan de opbrengst. Ik zie dus niet waarom wij daar een verzekering bij nodig zouden hebben, want daar gaan de kosten alleen maar van omhoog. Uitbesteden van kleinere zaken in ruil voor een vast bedrag of bepaald percentage lijkt me dan interessanter. Dan ligt het risico bij het externe kantoor, en als we een leuk bedrag kunnen onderhandelen, mogen zij het meerbedrag hebben als ze zin hebben in al die moeite. Arnoud

Volgens mij ben je nu het proces opnieuw aan het uitvinden. In wat voor procedure moet dat bewijs dan tot stand komen, als het geen proces is? Verder: het is een fundamenteel uitgangspunt van de rechtspraak dat wie eist, bewijst. Je moet als octrooihouder dus het bewijs rondpraten dat er sprake is van inbreuk. Omkering van de bewijslast gebeurt wel, maar dan moet je als octrooihouder wel een verdomd goed verhaal hebben. De enige echte uitzondering is een nieuw product gemaakt met een geoctrooieerde werkwijze. Daarvan kun je als octrooihouder zeggen "Het is nieuw, dus met mijn werkwijze gemaakt" en dan moet de vermeend inbreukmaker aantonen dat hij een ander proces gebruikte. Sinds 1995 worden octrooien verleend zonder enig vooronderzoek of andere beoordeling. De Octrooiraad is opgeheven (al bestaan ze nog om de laatste zaken af te handelen en wat octrooigemachtigden in te schrijven *grijns*). Groeten, Arnoud

Even reageren vanuit het standpunt van een grote multinational. Het is vreselijk moeilijk om te zien wie er inbreuk maakt op je octrooien. Zelfs als je maar een beperkte portefeuille hebt op een specifieke techniek, kost het nog veel tijd en moeite om namaak op te sporen. Het beste werkt het nog met standaards: daarbij adverteert iedereen dat 'ie die gebruikt, en als je "essentials" op die standaard hebt, weet je dan meteen dat er inbreuk moet zijn. Wij hebben een aantal mensen in dienst die niets anders doen dan inbreukmakers opsporen, aanschrijven en in het uiterste geval voor de rechter slepen. Het gaat dan om de wereldstandaards voor CD-R, CD-RW en DVD+RW. Inbreuk is makkelijk aan te tonen, de inbreukmakers adverteren hun producten, en toch hebben die mensen er een dagtaak aan om dat allemaal te doen. Maar het schuift wel lekker. :-) Voor andere gebieden is het zo goed als onmogelijk om er achter te komen, behalve door toevallig ergens tegenaan te lopen. Het reverse engineeren van een televisie bijvoorbeeld kost al een paar ton, dus dan moet je wel redelijk zeker weten dat er in die TV iets van jou toegepast is. Arnoud

De levensduur van een octrooi is 20 jaar, gerekend vanaf de dag van indiening. De levensduur kan minder zijn, als de octrooihouder ophoudt met de jaarlijkse taksen te betalen. Bij medicijnen kan de duur worden verlengd met de tijd die het medicijn nodig had om goedgekeurd te worden (maximaal vijf jaar). Auteursrecht geldt automatisch bij het maken van een werk, en duurt tot zeventig jaar na het overlijden van de maker. Officieel: tot 1 januari van het jaar volgend op het sterfjaar van de maker. Een merk kan eeuwig blijven bestaan, zolang de merkhouder maar elke keer de verlenging betaalt en hij producten onder het merk blijft verkopen. Een merk dat vijf jaar niet in gebruik is, vervalt. Voor veel markten is twintig jaar behoorlijk lang, dus ik denk dat een octrooi wel degelijk een duurzaam concurrentievoordeel is. Arnoud

Hoi Decorum, Zo op het eerste gezicht lijkt het dat je je huiswerk goed hebt gedaan! Merken zijn hele belangrijke wapens (vaak de belangrijkste IPR van een bedrijf), dus het is goed om je merkregistratie en -bewaking goed te regelen. Als je ook een merkdepot in Duitsland overweegt, lijkt me een onderzoek bij het Duitse merkregister ook zeer aan te raden. Anders loop je daar over een paar jaar tegenaan als je uit gaat breiden. Overigens, het is misschien slimmer om het feitelijk depot in Duitsland uit te stellen. Merkrechten vervallen namelijk na vijf jaar niet-gebruik. Maar laat je hierover adviseren door je merkenbureau. Uitsluiting van schade is -vanuit het bureau gezien- erg verstandig. Zeker jouw vervolgschade kan erg groot worden, en als het bureau daarvoor moet opdraaien, waren ze snel failliet. Maar als zij nalatig zijn, helpt zo'n uitsluiting ze echt niet. In AV kun je echter niet zomaar alle verplichtingen tot schadevergoeding uitsluiten. Artikel 6:237 BW (de "grijze lijst") zegt dat een beding dat de gebruiker van de voorwaarden (het bureau dus) bevrijdt van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding, vermoed wordt onredelijk bezwarend te zijn. Nou geldt dat wel alleen tegenover consumenten, maar ook bij B2B zal een rechter hier wel even bij fronsen. Groeten, Arnoud

Het aanbieden van een mix met daarin liedjes van anderen verwerkt, is een inbreuk op het auteursrecht van die anderen. Formeel gezien moet je dus toestemming hebben van die anderen om jouw mix openbaar te maken. Zoals anderen al aangeven, zal dat in de praktijk wel meevallen. Wat het 'strafbaar' betreft, wederom formeel is opzettelijke inbreuk op het auteursrecht een misdrijf. Tenzij je echt op zeer grote schaal dingen gaat verspreiden, krijg je hier niet mee te maken. Inbreuk dus "strafbaar" noemen is zwaar overdreven. Het ergste dat je kan overkomen is dat een boze muzikant een royalty gaat eisen. Da's echter een privaatrechtelijke zaak, waar je niet de cel voor in kunt gaan. Arnoud

Een webserver doet de hele dag niets anders dan bestanden van zijn harde schijf over het netwerk naar browsers sturen. En elke keer maakt hij dus een kopie van dat bestand om naar de browser te sturen. Arnoud

Persoonlijk vind ik dat universiteiten en andere instellingen die met gemeenschapsgeld onderzoek doen, hun resultaten in het publiek domein moeten plaatsen. Wij betalen met z'n allen via de belasting daaraan mee, en dan moeten we ook nog eens geld betalen om het resultaat te mogen gebruiken? Je moet voor de grap eens kijken hoe veel Amerikaanse octrooien er zijn op naam van een ministerie of onderdeel van de strijdkrachten... om nog maar niet te spreken van de geheime dienst (NSA) die encryptie octrooieert! Groeten Arnoud PS: dit gaat vast niet precies over wat in dat artikel staat, maar ik ben geen geregistreerde FD-gebruiker, dus ik mocht het artikel niet lezen... :-)

Bas, Uitputting en thuiskopie zijn twee verschillende dingen. Als een boek rechtmatig verkocht is, mag het worden doorverkocht of anderszins verder verspreid zonder toestemming van de auteur. Echter, dat geldt dan alleen voor dat ene specifieke exemplaar. Je mag er geen kopietjes van maken en die verkopen, want de rechten op die kopietjes zijn niet uitgeput. Die omschrijving die jij geeft, lijkt me dan ook niet helemaal juist. Het recht op "in het verkeer brengen" is uitgeput. Maar de auteur mag nog steeds optreden tegen kopietjes die de markt op komen, een toneelstuk dat op basis van zijn boek gemaakt is een vertaling van zijn boek die de markt op komt het op de radio voorlezen van zijn boek etcetera. Een thuiskopie (http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/thuiskopie/) mag je altijd maken, ook als je het werk geleend, gedownload(!) of gehuurd hebt. Alleen, bij boeken, brochures, nieuwsbladen tijdschriften en alle andere geschriften (inclusief muziekpartituren) geldt dat je maar een klein gedeelte mag kopieren. Dit omdat anders de markt wel heel makkelijk te ondergraven is. Als je redelijkerwijs mag verwachten dat er geen nieuwe exemplaren de markt op komen (boek van 60 jaar oud, drukker/uitgever failliet, auteur niet op te sporen, zoiets), dan mag je overigens wel het hele boek voor jezelf kopieren. Je mag dan nog steeds niet die kopieen op de markt brengen! Groeten Arnoud

Michel, De redenering de andere kant op vind ik iets lastiger. Maar vooruit: De meest nabije stand der techniek beschrijft een boothuis met wandconstructie met lage hoogte. Een boot welke wordt geplaatst in dit boothuis, is dus alleen toegankelijk door deze eerst uit het boothuis te halen. Dit is vanzelfsprekend onhandig. Bij het zoeken naar een oplossing voor dit probleem zou de vakman de vakliteratuur op het gebied van boothuizen raadplegen. Hij zal daarbij kennisnemen van boothuizen met een zodanige inwendige hoogte, dat de toegankelijkheid tot een vaartuig wordt gewaarborgd. Met andere woorden, bij deze bekende boothuizen is het mogelijk een in het boothuis geplaatst vaartuig te betreden of verlaten. Zonder uitzondering is bij deze bekende boothuizen de toegangsopening in de wandconstructie geplaatst. Nergens wordt beschreven of zelfs maar gesuggereerd dat de toegangsopening in de dakconstructie geplaatst kan worden. Er is dus geen enkele aanwijzing dat de vakman op het idee gebracht zou worden de toegangsopening in de dakconstructie te plaatsen. Gezien de stand der techniek zou de vakman ertoe aangezet worden de wandconstructie van het lage boothuis zodanig te verhogen, dat voldoende ruimte ontstaat om een (kleine) toegangsopening in de wand aan te kunnen brengen. Oftewel, een kruipluik. Het is kortom altijd mogelijk om een verhaal op te hangen waarom iets niet voor de hand zou liggen. Een belangrijk argument daarbij is altijd dat het nergens beschreven of gesuggereerd wordt, of dat de vakman het probleem ook op een andere manier zou kunnen oplossen. Staat die andere oplossing wel in de literatuur, dan is dat een mooi argument waarom de vakman het zou doen. De vakman is immers niet snel geneigd te experimenteren, en kiest liever een beproefde techniek. Bij een oppositie tegen dit octrooi zou ik dus zeker opzoek gaan naar literatuur waarbij er een toegangsconstructie in het dak zit! Wat je andere vraag betreft, het octrooieren van een vergelijkbare constructie lijkt mij niet erg zinvol, tenzij je een inventieve variant weet te bedenken. Soms kan het ook slim zijn om met een aantal mensen te gaan brainstormen over alternatieven of verbeteringen, en die vervolgens stuk voor stuk te octrooieren. De oorspronkelijke octrooihouder kan dan zijn eigen product nooit meer uitbreiden of aanpassen zonder in een van jouw octrooien te lopen! Ik zou in ieder geval nooit zomaar een nietigheidsprocedure of oppositie starten. Dit is immers een heel duidelijk signaal naar de octrooihouder dat je bang bent voor dit octrooi. Hij zal dan zeker opzoek gaan naar mogelijk inbreukmakende producten van jou. Heb je goede prior art, houdt die dan liever in de la totdat de octrooihouder aan komt kloppen. Doet hij dat niet, dan heb je een hoop tijd en moeite uitgespaard. Komt hij toch, dan kun je hem de literatuur (en de analyse van jouw gemachtigde) laten lezen en hem eieren voor zijn geld laten kiezen. Groeten, Arnoud

Michel, Uiteraard is mijn analyse niet de enig mogelijke. Je kunt ook best de andere kant op betogen! En onze Octrooiraad had altijd de reputatie erg streng te zijn, dus eigenlijk ben ik ietwat verbaasd dat ze dit verleend hebben. Maar misschien had de octrooihouder wel hele goeie argumenten waarom het toch een uitvinding was! Het feit dat ik een octrooi gebruikte als meest nabije stand der techniek is toeval. De Octrooiraad kwam hier nou eenmaal mee aanzetten. Elke publicatie voor de prioriteitsdatum was goed geweest, alleen zijn octrooimensen gewend in octrooiliteratuur te zoeken. Die is vaak ook beter geclassificeerd dan andere literatuur. Probeer maar eens een uitvinding terug te vinden uit een technisch tijdschrift van 1970! Misschien mag ik hier even http://www.iusmentis.com/patents/priorart/ pluggen voor een wat uitgebreidere uitleg over prior art. :) Echter, zou jij een folder vinden uit 1951 waarin een boothuis met dakluik zou staan, dan was dat killer prior art geweest voor dit octrooi, ook al waren er maar tien exemplaren van die folder gedrukt en waren die alleen in St. Tropez uitgedeeld. Of je het octrooi zou moeten aanvechten, durf ik niet te zeggen. Allereerst zou ik een professioneel bureau een nieuwheidsonderzoek laten doen om killer prior art te vinden. Blijkt die er niet te zijn, dan zou ik me toch even achter de oren krabben, want een nietigheidsprocedure met het argument "waar moet het luik anders" klinkt mij nogal risicovol. Het octrooi is door de Octrooiraad behandeld, en dan zal een Nederlandse rechter denk ik niet snel 'omgaan' en het octrooi vernietigen. Een rechtszaak om het octrooi te vernietigen (want dat heb je dan nodig) kost geld. Is het dat waard? Of neem je liever een licentie voor een lager bedrag? Groeten, Arnoud

Na enige vertraging ben ik er dan toch in geslaagd een kopie te krijgen van NL193169. Inderdaad een interessante casus! Ik zal hieronder proberen een analyse te maken van de inventiviteit van deze uitvinding. Uiteraard is dit puur voor de discussie hier, je moet dit dus niet opvatten als officieel advies van een octrooigemachtigde. De beschermingsomvang van een octrooi wordt uitsluitend bepaald door de definitie van de uitvinding zoals die wordt gegeven in de conclusie(s). De Engelse term "claim" dekt deze lading beter, immers men claimt een werkwijze of inrichting als de zijne. Van inbreuk kan alleen sprake zijn als het product in kwestie alle maatregelen bevat zoals die in de conclusie(s) zijn gegeven. Conclusie 1 van dit octrooi claimt het volgende: Boothuis met een wandconstructie en hierdoor gedragen dakconstructie, waarbij de wandconstructie een zodanige lage hoogte bezit dat het vaartuig, voor welk het boothuis is bedoeld, zich met zijn door het dek, respectievelijk kajuit bepaalde bovenzijde op korte afstand onder de dakconstructie bevindt, met het kenmerk, dat in de dakconstructie een afsluitbare toegangsopening is gevormd. Conclusie 2 omvat de uitvoeringsvorm dat de toegangsopening afsluitbaar is door een scharnier waar of verschuifbaar luik. Conclusie 3 omvat de uitvoeringsvorm dat de toegangsopening afsluitbaar is door een flexibel materiaaldeel zoals een strook uit rubber, zeildoek of dergelijke. En conclusie 4 omvat de uitvoeringsvorm dat de wandconstructie een variabele hoogte bezit. De conclusies 2 tot en met 4 zijn afhankelijk van conclusie 1. Deze worden dus alleen beoordeeld als conclusie 1 niet nieuw of niet inventief geacht wordt. Een conclusie 5 op de uitvoeringsvorm dat het boothuis groen geschilderd is zou dus geen enkel probleem opleveren als conclusie 1 nieuw en inventief was! Het is dus het interessantst om te gaan schieten op conclusie 1. Conclusie 1 is een zogenaamde kop-kenmerk conclusie. Dit wil zeggen dat de maatregelen in twee groepen zijn verdeeld, waarvan de eerste groep (voor de frase "met het kenmerk dat") bekend is uit de meest nabije stand der techniek, en de tweede groep (na die frase dus) niet bekend is uit dat document. De inventiviteit zit dan in het toevoegen van de "kenmerkende" maatregel(en) aan de bekende. Uit de beschrijvingsinleiding blijkt dat de Octrooiraad het Amerikaans octrooi US 2,984,076 (uit 1961) de meest nabije stand der techniek acht. Dit document openbaart een boothuis met alle maatregelen uit conclusie 1 die voor de woorden "met het kenmerk" staan. Oftewel, als je dit document leest zul je nergens vinden dat in de dakconstructie van dat boothuis een afsluitbare toegangsopening is gevormd. De conclusie is dus nieuw ten opzichte van dit document, en daarmee is de eerste hobbel op weg naar het octrooi genomen. Merk op dat het er niet toedoet hoe triviaal de ontbrekende maatregel is; als deze er niet letterlijk instaat, is de conclusie nieuw. De trivialiteit van de extra maatregel wordt pas relevant bij het bepalen van de inventiviteit, of in goed Nederlands de mate van uitvinderswerkzaamheid. Een enkele keer lees je overigens ook weleens de term "uitvindingshoogte", maar dit is een Germanisme. Een conclusie is inventief ("wordt als het resultaat van uitvinderswerkzaamheid aangemerkt") indien de extra maatregel(en) voor de vakman niet voor de hand lag. Bij het bepalen of iets voor de hand lag, is het in Nederland en Europa gebruikelijk om de "probleem-oplossing" techniek te hanteren. Hierbij formuleer je een probleem dat kleeft aan de stand der techniek, en dat wordt opgelost door de extra maatregel(en) toe te voegen. Dat probleem moet objectief worden geformuleerd zonder kennis van de extra maatregel(en). Terugkijkend is het namelijk altijd wel mogelijk een probleem te verzinnen dat triviaal wordt opgelost door de extra maatregel. In dit specifieke geval staat in het octrooi dat een belangrijk nadeel van het boothuis bekend uit het Amerikaans octrooi is dat een vaartuig binnen dat boothuis niet toegankelijk is, maar ter verkrijging van deze toegankelijkheid eerst uit het boothuis moet worden gevaren. Dit is inderdaad een probleem dat wordt opgelost door in de dakconstructie een afsluitbare toegangsopening aan te brengen. Je mag nu alleen niet zeggen dat de uitvinding voor de hand lag omdat iedereen bij het horen van de oplossing zegt "ja natuurlijk". Een uitvinding kan immers best liggen in een briljante ingeving dat een bepaalde simpele truc hier toepasbaar is. De vraag is of de vakman op dit specifieke idee zou komen (niet alleen maar in theorie kon komen, maar echt zou komen) gegeven het probleem. Hiervoor kun je bijvoorbeeld kijken naar andere documenten uit de stand der techniek, waarin dit probleem met deze specifieke oplossing staat, of gebruikmaken van de algemene vakkennis die elke vakman heeft. Naar mijn mening zou de vakman onderkennen dat het lastig is dat je de boot eerst uit het boothuis moet varen voor je er in kunt. Daar loop je immers direct tegenaan als je dat bekende boothuis gebruikt. Hij zou dus gaan zoeken naar een manier om in de boot te komen terwijl die nog in het boothuis ligt. Het is algemeen bekend (zoals de uitvinder zelf toegeeft in de tweede en derde alinea van het octrooi) om dit te bewerkstelligen door een deur of andere toegangsconstructie in een van de zijwanden aan te brengen. Echter, dit is nu niet mogelijk omdat de zijwanden in het boothuis volgens de uitvinding te laag zijn om de plaatsing van een deur mogelijk te maken. Volgens mij is dan de enige oplossing voor het probleem dat de deur dan maar in het dak geplaatst wordt. De vakman zou op dat idee komen, omdat het de enige plek is waar voldoende ruimte aanwezig is om de toegangsconstructie te monteren. Dakluiken zijn natuurlijk ook allang bekend, dus de vakman zou zich niet laten afschrikken door de vraag hoe je dat dan moet monteren. En als er maar één oplossing voor een probleem is, dan ligt die oplossing eigenlijk automatisch voor de hand. Groeten, Arnoud

Michel, Weet je zeker dat dat nummer klopt? In Esp@cenet kan ik niets vinden onder nummer NL193169 namelijk. Waar heb jij het octrooi gevonden? Wel vind ik aanvraag NL9500387 van Theo Wajer te Loosdrecht. Dit is een "echte" aanvraag onder de ROW 1910. Als ik jouw samenvatting van de claim lees, lijkt het er op of deze aanvraag verleend is nadat de aanvrager zich beperkt heeft tot een combinatie van claims 1, 2 en 3 van de aanvraag. Arnoud

Yeah right... echte innovatie moet natuurlijk altijd beschermd worden. :) Eerlijk gezegd ben ik bang dat ik daar weinig tijd voor heb. Af en toe wat posten is prima, maar ik heb het gewoon te druk om errug actief te gaan worden. Maar als er wat specifieks is, roep gerust. :) Arnoud