Houdgreep

[Kees de Kruiff - In Memoriam]

Er is een cruciale fout gemaakt bij het steunen van de banken en daarom snakt het MKB nu naar kredietruimte.

 

Een slordige 16 miljard euro belastinggeld is er inmiddels in de financiële instellingen gepompt en afgaande op de verhalen “uit de markt” is het einde nog niet in zicht. Met de erkenning dat het “systeembanken” zijn, leven de dames en heren krijtstreep in de veilige wetenschap dat de overheid ze niet kapot zal laten gaan. Lekker veilig in deze barre krediettijden.

 

Maar zo had de regering het niet bedoeld!

 

Kreeg je als MKB’er voorheen met het grootste gemak een lening, tegenwoordig is een BKR-notering vanwege een onbetaalde gsm-rekening uit 1840 al een valide reden om het krediet te weigeren. Waardoor de belastingbetaler in de houdgreep wordt genomen: met onze centen steunt de regering de banken, maar diezelfde banken zorgen nu voor een verdere stagnatie van de economie.

 

Mijn advies aan het kabinet: de banken krijgen geen pleuro meer. Nu heb ik niet de illusie in “Het Torentje” te worden uitgenodigd om een en ander toe te lichten, daarom presenter ik Balkenende cs hier het alternatief. Scheelt ook weer een kopje koffie met een kaakje.

 

Richt een herverzekeringsfonds op. Dwing banken kredieten aan bedrijven te verstrekken om vervolgens te kiezen: wel of niet herverzekeren bij de overheid. De premie die de overheid hiervoor ontvangt, is het verschil tussen het rendement op staatsleningen en de rente die in rekening wordt gebracht. Prijsdiscriminatie tussen leningen met en zonder herverzekering wordt natuurlijk verboden. Alleen op deze manier gaat het geld weer echt rollen en kan de schade in de reële economie worden beperkt.

 

De uitvoering van deze structuur is eenvoudig. Nadat een mantelovereenkomst met de banken is gesloten, is - bij wijze van spreken - één A4-tje voldoende om de lening aan te melden bij Financiën. Administratieve lasten: nagenoeg nul komma nul. En in tegenstelling tot de condities waarop de banken tot op heden hebben geleend, levert deze structuur de schatkist wel direct knaken op, zonder dat het op de begroting drukt. En da’s wel zo fijn in een tijd van tegenvallende inkomsten.

 

Alleen op deze wijze worden banken weer echt eager concurrerend kredieten te verlenen. En houden ze de belastingbetaler - en daarmee de Staat - niet langer in de houdgreep.

 

Altijd tot een toelichting bereid, verblijf ik met vriendelijke groet...

 

Deze column is ook gepubliceerd in De Telegraaf

[retail]

Persoonlijk dacht ik dat met de overname van Fortis en de ABN deze banken het goede voorbeeld zouden geven maar daar komt weinig van terecht.

Nu de Postbank is weggevallen is het misschien verstandiger om de ABN in overheids handen te houden zodat deze bank misschien als trendsetter kan funcioneren.

 

De banken houden vol dat zij nog gewoon krediet verstrekken en de regels niet zijn aangescherpt terwijl uit ondernemersland talloze klachten komen.

Misschien eens tijd voor kamervragen over deze situatie.

 

 

[Kees de Kruiff - In Memoriam]

Op 12 december was er al een debat over in de Tweede Kamer, Van der Hoeven zei dat er niets aan de hand was. MKB- Nederland denkt er anders over.

[R.I.P. - Fred Wiersma]

Mooie column weer, Kees! Ik heb wel moeite met je stelling dat banken gedwongen moeten worden leningen af te sluiten met hun klanten. Hoezo vrij ondernemerschap als je als bank niet zelf mag bepalen aan wie je leent? De overheid gaat dan ook nog eens 'second guessing' doen nl de risico's van leningen bepalen. Dat lijkt me niet de weg.

 

Het geld dat de banken uitlenen is grotendeels trouwens niet van hun, maar van hun spaarders. Als banken dat geld moeten uitlenen (terwijl de bank dat een te groot risico vindt) dan ga ik als spaarder mijn geld direct weghalen.

 

Wat dan wel? Risico's van leningen hebben een reele, technisch te onderbouwen component, en een emotionele component. Grosso modo zullen de reele componenten per bank hetzelfde zijn. Alleen de emotionele component zal varieren. Wat de overheid kan doen is de emotionele component beinvloeden, en ook: door de banken laten rapporteren waarom ze leningen weigeren. Laat de banken op dat punt maar met de billen bloot gaan, dat dwingt ze om scherp te blijven.

[Hans v N]

Als je weet dat het te gemakkelijk verstrekken van leningen ons de kredietcrisis heeft gebracht moet daar dan geen les uit getrokken worden? Met een (diepe??) economische crisis in het vooruitzicht neemt het debiteurenrisico exponentieel toe, juist voor de banken. Een bank zou wel gek zijn om nu grote risico's te lopen.

 

Het is nu al zeker dat er flink wat bedrijven gaan omvallen. We kunnen die met belastinggeld wel even aan het infuus en de hart-longmanchine leggen maar er komt een tijd dat die allemaal bezet zijn.

 

Ik ben het wel eens met het huidige beleid. Geef de banken de mogelijkheid om de gezonde bedrijven gezond te houden. Dwing ongezonde bedrijven flink te bezuinigen en als dat niet meer helpt laat ze maar omvallen. Dat geeft meteen grote kansen voor de goede en innovatieve ondernemers.

 

Het debiteurenrisico gaat ook voor ons allemaal een belangrijke rol spelen dit jaar. Risico's spreiden las ik al in een ander topic. Weg van de 20/80. Wellicht iets voor een nieuw topic hoe we de risico's zo veel mogelijk kunnen beperken.

 

[Marco van den Maagdenberg]

Het is weer een mooi vlot leesbaar stuk geworden Kees, complimenten, maar er is toch al zo’n herverzekering ?

 

Er zijn op dit moment mogelijkheden om een garantie van de staat te krijgen indien de zekerheden te zacht, te weinig worden bevonden. De Bank kan dus het risico van non-betaling, althans een gedeelte verhalen op de Staat. Hiervoor wordt ook een risicopremie betaald in de vorm van een behoorlijk hogere afsluitprovisie die direct naar de Staat vloeit.

 

De crux bij het kredietverlenen zit in het geloof in haalbaarheid, realiteitszin van de ondernemersplannen bij diegene die de kredietaanvraag moet beoordelen , want het krediet moet toch een keer terug betaald worden. Ook bij een “Herverzekeringsfonds “ zoals jij dat stelt zal naar het risico gekeken en beoordeeld worden. Op dit moment zijn er in de “buitenwereld” zoveel onzekere parameters die ook voor een kredietverlener lastig in te schatten zijn dat weinige beoordelaars zich daaraan willen branden.

 

De kredietvragende partij moet zich daarvan meer dan voorheen,ernstig bewust zijn en dat ook duidelijk maken in de plannen die hij/zij presenteert. Alleen dan maak je kans datgene te krijgen wat je wilt, nodig hebt.

 

[XYZdotCLUB]

Als je weet dat het te gemakkelijk verstrekken van leningen ons de kredietcrisis heeft gebracht moet daar dan geen les uit getrokken worden?

 

Reus!

 

Met een (diepe??) economische crisis in het vooruitzicht neemt het debiteurenrisico exponentieel toe, juist voor de banken. Een bank zou wel gek zijn om nu grote risico's te lopen.?

 

Dit geldt niet alleen voor de banken, maar voor alle ondernemers, voor iedereen nemen de risico's toe. De cirkel zal zich uiteindelijk toch moeten sluiten.

 

Laten we heel eerlijk zijn, als een onderdeel van een Grote autoMaker tot bank getransformeerd kan worden om wederom leningen uit te kunnen schrijven voor de verkoop van je eigen auto's, dan zijn we toch allang het punt van vraag en aanbod gepasseerd.

 

 

Ik ben het wel eens met het huidige beleid. Geef de banken de mogelijkheid om de gezonde bedrijven gezond te houden. Dwing ongezonde bedrijven flink te bezuinigen en als dat niet meer helpt laat ze maar omvallen.

 

Alleen houden we momenteel grote logge ongezonde bedrijven in leven omdat we allen bang zijn voor de consequenties van een tsunami aan ontslagen. Gevolg hiervan is dat er vele midden en kleine bedrijven over de kop gaan. De tsunami van ontslagen zal wellicht in de toekomst nog plaatsvinden (als er toch een paar grote jongens omvallen) maar momenteel zien we daarvoor in de plaats vele kleine golven van ontslagen plaatsvinden.

 

 

Dat geeft meteen grote kansen voor de goede en innovatieve ondernemers.

 

Hoe gaan zij zich dan financieren? ;)

 

 

Door naar korte termijn oplossingen te kijken houden we onszelf in de houdgreep, er wordt in mijn ogen te weinig naar alternatieven en de toekomst gekeken.

 

 

 

 

[R.I.P. - Fred Wiersma]

@Kees: ik ben wel benieuwd naar jouw reactie op de gegeven reacties ;).

[Kees de Kruiff - In Memoriam]

Beste Fred,

 

Vreemd dat deze reacties aan mijn aandacht zijn ontsnapt en dank je voor de reminder.

 

Here we go:

De financiële sector heeft zich de laatste decennia ontwikkeld tot een bedrijfstak waarin “double digit” winststijging het uitgangspunt was. Ik kan me nog herinneren dat ten tijde van mijn studie bedrijfseconomie aan de EUR (medio jaren ’80 van de vorige eeuw), een autonome groei van 5% of hoger als “fantastisch” werd gekwalificeerd. Tot die tijd waren banken redelijk winstgevend op hun kernactiviteiten: het aantrekken en uitlenen van geld.

 

Een kleine tien jaar later, ik was toen hoofdredacteur van o.a. Het Verzekeringsblad, was de wereld al veranderd. Uiteraard was geld aantrekken en uitlenen nog steeds belangrijk, maar de verkoop van verzekerings- en beleggingsproducten was financieel veel aantrekkelijker. Dus bereikten ons op de redactie regelmatig verhalen over koppelverkoop: “Ja, je kan die lening krijgen mits je ook de verzekeringen bij ons afsluit”. Verzekeringen die zelden tot de best geprijsde in de markt behoorden.

 

Toen al is het feitelijk mis gegaan. “Shareholder Value” werd het toverwoord en wie herinnert zich niet de verspreking van Ewald Kist, die als voorzitter RvB ING sprak over “miljoenen klanten die ze nog konden uitmelken”. Ehh … cross sellen zoals dat in goed Nederlands heet. Meer dan eens tekende ik uit de mond van de heren en dames bankiers op “dat met alleen kredietverlening er geen droog brood te verdienen was (vanwege de hoge administratieve lasten)”.

 

Inmiddels zijn we in een situatie terecht gekomen dat de overheid (lees: belastingbetaler) opdraait voor de riant belegde boterham die de banken de laatste decennia (op papier) hebben verdiend. Aangezien het failliet laten gaan van de banken hogere maatschappelijke kosten met zich meebrengt dan het overeind houden (op korte termijn althans?), heeft de regering die verantwoordelijkheid terecht genomen om dat niet te laten gebeuren. De manier waarop het is gebeurd, daar kunnen we nog een goede boom over opzetten, maar dat het is gebeurd is mi een goede zaak.

 

En daarmee Fred, kom ik bij je post van 16 januari:

Ik heb wel moeite met je stelling dat banken gedwongen moeten worden leningen af te sluiten met hun klanten. Hoezo vrij ondernemerschap als je als bank niet zelf mag bepalen aan wie je leent? De overheid gaat dan ook nog eens 'second guessing' doen nl de risico's van leningen bepalen. Dat lijkt me niet de weg.

 

Als we de lijn van “vrij ondernemerschap” (met alle voor- en nadelen die er bij horen) ook op de banken hadden losgelaten, was er geen overheidssteun geweest en waren er al lang een paar omgevallen.

Wanneer de overheid (en daarmee ook de belastingbetaler) hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, dienen banken dat ook te doen. Uit de geluiden die mij bereiken, zijn de banken echter meer bezig met de winstgevendheid en de balansverhoudingen zoals ze die na de crisis wenselijk achten, dan met het nemen van die verantwoordelijkheid. En daar heb ik stevig de pest over in.

 

Hans trekt de lijn door naar de basisoorzaak van de crisis:

Als je weet dat het te gemakkelijk verstrekken van leningen ons de kredietcrisis heeft gebracht moet daar dan geen les uit getrokken worden? Met een (diepe??) economische crisis in het vooruitzicht neemt het debiteurenrisico exponentieel toe, juist voor de banken. Een bank zou wel gek zijn om nu grote risico's te lopen.

 

Ik onderschrijf deze stelling maar gedeeltelijk. Inderdaad, de crisis is begonnen doordat banken te makkelijk krediet hebben verstrekt. Maar dat geldt voor de USA, niet Nederland. Met de Nederlandse kredietportefeuille was/is in principe niets mis. Het is in Nederland mis gegaan omdat banken, in hun jacht naar shareholder value, geparticipeerd hebben in foute Amerikaanse leningen.

 

Het is slechts een kwestie van tijd voordat de volgende tijdbom ontploft: leningen aan het voormalige Oostblok. Hier staat naar schatting een 1.200 mld euro uit van West-Europese banken, waarvan iets meer dan 200 mld voor rekening van Oostenrijkse banken komt. In Nederland hebben met name ING en Eureko grote belangen in deze landen. De vraag is natuurlijk wat daarmee gebeurt. En als dat inderdaad een probleem wordt, dan is dat wellicht een reden voor de zoveelste reddingsactie. Waar de Nederlandse belastingbetaler voor kan opdraaien zonder dat er een link is naar kredietverlening in Nederland.

 

Ik ben het wel eens met het huidige beleid. Geef de banken de mogelijkheid om de gezonde bedrijven gezond te houden. Dwing ongezonde bedrijven flink te bezuinigen en als dat niet meer helpt laat ze maar omvallen. Dat geeft meteen grote kansen voor de goede en innovatieve ondernemers.

 

De vraag is natuurlijk wat, in de huidige crisis, “gezonde bedrijven” zijn. Niet ieder bedrijf dat nu in de problemen komt of zit, is per definitie ongezond. Tegelijkertijd hebben veel ondernemers gedacht dat de bomen altijd tot aan de hemel zouden groeien en daar het uitgavenbeleid op aangepast. Of zoals Wouter Bos medio januari terecht zei: “Wanneer je als makelaar of projectontwikkelaar nu al dreigt om te vallen, dan heb je iets fout gedaan. De laatste decennia groeiden de bomen tot aan de hemel en is er dik verdiend”. (Zoals ik me de quote in De Wereld Draait Door herinner). Al voor de crisis adviseerde ik mijn klanten altijd goed te sparen in de BV zodat een leegloop van 3 tot 6 maanden financieel zou kunnen worden opgevangen. Op het moment dat Bos de opmerking maakte, was de crisis in Nederland een maand of 4 oud.

 

Terecht stelt Marco dat de overheid al kredietsubsidie aan MKB’ers geeft:

Er zijn op dit moment mogelijkheden om een garantie van de staat te krijgen indien de zekerheden te zacht, te weinig worden bevonden. De Bank kan dus het risico van non-betaling, althans een gedeelte verhalen op de Staat. Hiervoor wordt ook een risicopremie betaald in de vorm van een behoorlijk hogere afsluitprovisie die direct naar de Staat vloeit.

 

Marco heeft het over de BBMKB (Besluit Borgstelling MKB Kredieten). Dit is echter een andere regeling die ik voor ogen heb. De BBMKB brengt nogal wat papierwerk met zich mee en om de een of andere vage reden wijzen banken hun klanten nauwelijks op deze mogelijkheid. Van der Hoeven heeft deze regeling medio oktober uitgebreid.

De methodiek die ik voor ogen heb is vriendelijker voor het MKB (geen afsluitprovisie) en administratief makkelijker af te handelen.

 

Last but not least:

De crisis waarin we ons bevinden, is geen normale crisis. Derhalve denk ik dat “normale oplossingen en uitgangspunten” ook niet helpen. De crisis is begonnen in het financiële systeem. Daar is de rotzooi grotendeels veroorzaakt. Dan mag minimaal worden verwacht dat er ook proactief wordt meegeholpen de rotzooi op te ruimen. En die signalen krijg ik niet. Waarbij ik aanteken dat de banken het wellicht ook niet kunnen. Indien dat inderdaad zo is, dan staat er nog veel meer rotzooi op de balans dan we momenteel voor mogelijk houden. Het zou mij niet verbazen indien dat inderdaad zo is.

 

Tegelijkertijd is het ook te makkelijk om de schuld 100% bij de bankiers te leggen. Vraag creëert immers ook aanbod. Nagenoeg iedereen heeft de laatste decennia dollar- en eurotekens in de ogen gehad. De overheid wilde double digit rendementen bij pensioenfondsen zodat de premies laag konden blijven en derhalve de koopkracht (agv belastingmaatregelen) niet onder druk zou komen te staan. Burgers eisten hoge rendementen om zodoende minder te hoeven storten op de beleggingspolis zodat een duurder huis kon worden gekocht. Ondernemers en managers zochten de grenzen op om zo de bedrijfswaarde / bonus op te krikken. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

 

Hiervoor betalen we nu met z’n allen de prijs. En het prijskaartje wat daar aan hangt, kan nog generaties lang doordreunen. Alleen vraag ik me af of de prijs die de banken betalen, in verhouding staat tot de rotzooi die ze hebben gecreëerd en de prijs die door anderen wordt betaald.

 

Fred, nogmaals dank voor de reminder en ik hoop dat ik je vraag voldoende heb beantwoord!

 

 

[R.I.P. - Fred Wiersma]

...

Fred, nogmaals dank voor de reminder en ik hoop dat ik je vraag voldoende heb beantwoord!

 

 

 

It's never enough ;D.

 

Ik begrijp je punt wel nav mijn reactie, maar laat mijn vraag onbeantwoord: als je als overheid banken dwingt om leningen af te sluiten, ben je als overheid zelf bankje aan het spelen en dat lijkt me nou niet iets waar een ondernemer voorstander van is. Daarnaast wordt het overheidsapparaat alleen maar groter (men moet meer gespecialiseerde en dus dure ambtebaren in dienst nemen) om die bankiersrol te vervullen (m.n. risk management specialisten) en daarmee gaan we lijnrecht in tegen wensen van veel politieke partijen om het aantal ambtenaren, en de rol van de overheid, te verkleinen. Waaronder de partij die jij steunt.

 

Daarnaast grijp je als overheid dan fors in in de vrijheid van ondernemen, in dit geval van banken, en dat is meer iets voor een socialistische heilstaat. En ook niet onbelangrijk: het gaat wel over mijn geld als spaarder bij zo'n bank. Als de NL overheid zoiets gaat invoeren, parkeer ik dat geld wel bij een buitenlandse bank.

 

Persoonlijk zie ik toezicht op banken als een essentiele overheidstaak, maar niet het bankieren zelf. Laat dat maar door de banken zelf gebeuren.

[Kees de Kruiff - In Memoriam]

Beste Fred,

 

- Je hoeft als overheid zelf geen mensen in dienst te nemen maar kan het de banken ook verzoeken. Bij de laatste steunoperatie aan ING heeft Bos afgedwongen dat ING 25 mld aan kredieten in NL gaan verstrekken;

- Zoals eerder gesteld, als we de criteria van het vrije ondernemerschap op de banken loslaten, hadden ze geen steun gekregen en was een aantal zonder twijfel omgevallen. Word je gered met centen van de belastingbetaler dan mag je best iets terug doen. Al dan niet op verzoek ;D;

- Je spaargeld is tot 100.000 euro per bank gedekt. Spreiding is altijd mogelijk natuurlijk.

 

Groet

Kees

[R.I.P. - Fred Wiersma]

Beste Fred,

 

- Je hoeft als overheid zelf geen mensen in dienst te nemen maar kan het de banken ook verzoeken. Bij de laatste steunoperatie aan ING heeft Bos afgedwongen dat ING 25 mld aan kredieten in NL gaan verstrekken;

 

 

Op basis van ruimere criteria dan dat ING zelf zou hanteren? Zo ja: dat is nou precies mijn punt: de overheid dwingt dan ING om meer risico te nemen dan ING bedrijfsmatig verantwoord vindt en dat lijkt mij een slechte zaak...

- Zoals eerder gesteld, als we de criteria van het vrije ondernemerschap op de banken loslaten, hadden ze geen steun gekregen en was een aantal zonder twijfel omgevallen. Word je gered met centen van de belastingbetaler dan mag je best iets terug doen. Al dan niet op verzoek ;D;

 

Uiteraard, maar dat moet dan wel bijdragen tot een transparanter en eerlijker (dus minder gefoezel) bankstelsel.

 

- Je spaargeld is tot 100.000 euro per bank gedekt. Spreiding is altijd mogelijk natuurlijk.

 

Groet

Kees

 

Ja, en dat is mooi, maar ik moet nog zien dat die 100k per spaarder inderdaad betaald wordt (door wie? en hoe lang duurt dat?) als de volgende grootbank om mocht vallen... :P. Is er een reele spaarpot voor, of moet dat bedrag dan alsnog door de andere banken (plus DNB) worden opgehoest?

 

Spreiding lijkt me idd het beste antwoord voor de invividuele spaarder en gelukkig is dat in deze internettijden veel makkelijker geworden.

 

Helaas ga je niet in op mijn stelling dat je column vooral sterk overheidsingrijpen propagandeert. Niets mis mee, maar voor mij wel verwonderlijk voor een ondernemer. ;) En je voorgestelde oplossing in je column impliceert voor mij dat de overheid toch echt zelf meer bankkennis in huis moet halen. Of mis ik iets?

[Kees de Kruiff - In Memoriam]

Beste Fred,

 

Mijn column is geen pleidooi voor overheidsingrijpen maar een pleidooi dat banken hun verantwoordelijkheid moeten nemen. ING en de andere banken kunnen redelijkerwijs dezelfde criteria aanhouden die ze het laatste decennium hebben gehanteerd; met de Nederlandse kredietportefeuille zijn immers geen problemen.

Dat het stelsel (en het toezicht!) anders en beter moeten, dat ben ik met je eens. Maar hoe? Kijk vanavond eens naar Tegenlicht. Misschien vinden we daar het antwoord op die vraag?

 

Groet

Kees