Inkopen in onderneming, welke afspraken maak je dan over verkoop onderneming?

[Joren87]

Beste leden van Higher Level,

 

Momenteel ben ik in gesprek met de eigenaar van een bedrijf (nu nog eenmanszaak, wordt bv) waar ik al drie jaar freelance voor werk.

 

Ik ben geinteresseerd om mij in te kopen in het bedrijf. Bij inkoop komt direct ter sprake: wat gebeurd er bij verkoop? Er zijn volgens mij vier scenario's:

 

1. De onderneming wordt verkocht/overgenomen als geheel

2. Ik verkoop mijn aandelen aan een derde partij

3. Ik verkoop mijn aandelen terug aan de grootste aandeelhouder, de eigenaar van het bedrijf

4. De huidige eigenaar verkoopt zijn aandelen.

 

Ik wil mij voor 20% inkopen.

 

Nu stelt mijn gesprekspartner dat als ik de aandelen weer wil verkopen dat hij dan het recht heeft om de aandelen terug te kopen tegen de prijs waarop ik heb verkocht. Hij heeft daar niet het eerste recht op maar als hij het koopt is het wel tegen de aanschaf prijs.

 

Ik ben het daar niet mee eens wat mijn belang is juist dat ik profiteer van de eventuele waardestijging van de aandelen. Daarnaast ga ik meer risico lopen en wordt zijn risico gedeeld. Hij stelt daar tegenover dat 2 van de 3 scenario's ook voordelig uitpakken voor mij (1 en 2). Hij voegt daar aan toe dat hij wellicht niet het geld heeft om die aandelen dan tegen de huidige waarde over te nemen. Ik stel daar weer tegevenover dat als het goed is de aandelen voor iedereen meer waard zijn dus dat hij dat dan ook moet kunnen financieren. Enz. Enz.

 

Mijn vraag: kunnen julie vertellen wat gebruikelijk is? Je kunt natuurlijk alles met elkaar afspreken maar ben benieuwd wat de normale gang van zaken is.

 

 

Alvast hartelijk bedankt voor uw tijd.

[Frans Sijtsma]

de specialisten zullen er nog wel meer over kunnen vertellen maar vaak zie je een recht van eerste koop in de overeenkomsten terugkomen.

 

Als jij een derde partij hebt gevonden die de aandelen wil kopen dan heeft je partner het eerste recht om jouw aandelen tegen dezelfde condities als derde partij van je over te nemen.

 

Wil hij dat niet dan kun je alsnog aan derde partij verkopen.

Omgekeerd geldt dit natuurlijk ook als hij een koper heeft voor zijn aandelen.

[Marcel Spruit R.I.P.]

Niet direct mijn kopje thee, maar kun je een scenario schetsen waarin je de aandelen die tegen die tijd 50.000 waard zijn, voor 20.000 aan hem terug zou verkopen?

Ik volg je redenering wel, maar ik zie in de praktijk nog niet waarom dit nadelige scenario zou kunnen plaats vinden, vandaar mijn vraag.

[4711]

In mijn BV moet je eerst de aandelen aanbieden aan overige aandeelhouders. De prijs wordt bepaald door een (of meer) onafhankelijke deskundige(n).

 

Volgens mij is dat ook de gebruikelijke gang van zaken.

 

[Michel_S]

Ik stel daar weer tegevenover dat als het goed is de aandelen voor iedereen meer waard zijn dus dat hij dat dan ook moet kunnen financieren.

 

Let op, de waarde van een onderneming (en dus de aandelen van de BV waar deze in zit) wijkt nog welleens af van hetgeen een bank wil financieren, zeker in deze tijden.

[Joost Rietveld]

Dag Joren,

 

Als je als minderheidsaandeelhouder je gaat inkopen in een BV dan is je positie per definitie ondergeschikt. Veel zal via onderhandelingen tot stand moeten komen, maar verwacht niet dat je aandeelhouder zult worden met inwilliging van al je wensen.

 

Bij verkoop zijn er meerdere scenario's denkbaar. Belangrijkste om te weten is dat de 80% aandeelhouder zijn positie zal willen beschermen. Hij wil bijv. voorkomen dat jij twee jaar meedraait en dan ineens achterover leunt, hem het werk laat doen en jij twee jaar later casht als je eruit wilt.

 

Om die reden zal er ook vrijwel altijd een blokkering in de statuten opgenomen worden die jou verplicht om bij een exit je aandelen eerst aan te bieden aan de grootaandeelhouder. De prijs die daarvoor betaald moet worden, kun je nu al vastleggen of open laten en over laten aan jullie toekomstige onderhandelingen of eventueel aangewezen arbiters.

 

Tweede is dat een van jullie een koper vindt. Vaak zie je dan in de aandeelhoudersovereenkomst een piggy bag clausule of tag along, drag along. Als een van jullie een koper vindt voor de eigen aandelen, dan heeft de ander het recht om aan te haken bij die deal (tag along). Of als een van jullie een koper vindt dan kan die ene de ander verplichten om mee te verkopen (drag along) als de koper dat eist.

 

Vervolgens kan er een situatie ontstaan waarbij een exit door een van beiden (on)gewenst is. Bijvoorbeeld qua momentum, moeilijke financiering van de overname, geschil over inzet, beschadiging van de BV of bij gebleken succes. In dergelijke gevallen wordt vaak een uitkoop op basis van het good leaver of bad leaver principe overeengekomen in de aandeelhoudersovereenkomst. Logisch is dat dan een good leaver een betere prijs voor zijn aandelen krijgt dan een bad leaver.

 

En dan zijn er nog diverse prijsgeschil beslechtende opties waarbij in feite een blind bod gedaan wordt op de aandelen. Vaak benoemd met leuke Amerikaanse termen als een Chinese Auction of een Mexican stand off. Komt er in feite op neer dat beide partijen een blind bod doen op elkaars aandelen en dat het hoogste bod wint. Hoewel fair klinkend vanuit de gedachte dat als A meer over heeft voor de aandelen van B dan andersom ben ik hier geen voorstander van omdat de BV wel eens fors ondergewaardeerd kan worden of juist fors overgewaardeerd met alle gevolgen van dien.

 

Met deze informatie kun je wellicht de discussie weer oppakken. Ik zie echter nog wel een hiaat in je verhaal. Je schrijft:

Daarnaast ga ik meer risico lopen en wordt zijn risico gedeeld.

 

Dat is jouw perceptie. Je mogelijke compagnon ziet dat anders. Hij bouwt zijn eenmanszaak niet voor niets om naar een BV, wat zijn risico's inperkt.

 

Pas vooral op dat jullie niet in eindeloze cirkelredenaties uitkomen. Tegenover elke plus kun je voor de ander wel een min vinden, maar vergeet niet dat jullie de BV samen willen oprichten om te komen tot een positief resultaat waarbij het uitgangspunt is dat jullie elkaar nodig hebben om de BV te stuwen tot grotere hoogten dan de huidige eenmanszaak.

 

En vergis je niet. Er zijn BV's genoeg die op papier miljoenen waard zijn op basis van cijfers 2012 en prognoses 2013 en 2014, maar die geen geld kunnen lenen op basis van hun laatste drie jaar om die miljoenen te betalen aan een uittredende aandeelhouder. Op dat punt moet ik je compagnon gelijk geven. Maar ook daar zijn weer mogelijkheden voor, zoals een gespreide betaling van de koopsom voor de aandelen vergezeld van secundaire overname voorwaarden.

 

Tot slot nog even een punt van aandacht voor jou. Je schrijft dat je freelancet voor zijn eenmanszaak. Dat maakt jou dus thans een ondernemer of zelfstandige zonder recht op het sociaal vangnet (of heb je elders nog een baan?).

20% Aandeelhouder worden betekent ook dat je ineens verplicht sociaal verzekerd wordt voor het salaris uit de BV. Denk daaraan indien je al een AOV polis hebt.

 

En tot uiterste slot: bij 20% van de aandelen is het beslist de moeite waard om een eigen holding BV op te richten die vervolgens voor 20% deelneemt in de gezamenlijke BV. Zie verder op HL op de zoekterm `voordelen holding BV`.

 

 

 

Succes

Joost