Kenniswerkers (m.n. programmeurs) als participant in onderneming: hoe?

[dunas]

Beste HL-leden,

 

Ik overweeg de structuur van mijn bedrijf ingrijpend te veranderen en ben benieuwd naar jullie inzichten!

 

Het bedrijf is enkele jaren geleden door mij opgericht en ontwikkelt maatwerk webapplicaties (geen 'gewone' (marketing)websites) en andere internettechnologie. Er werken enkele personen (programmeurs) in loondienst en daarnaast wordt er gewerkt met een vaste groep freelance programmeurs. Het bedrijf doet het goed en heeft een goede naam in enkele specifieke branches. Op dit moment is mijn holding 100% eigenaar van de besloten vennootschap.

 

Ik overweeg om een programma in te richten waarmee een (aanzienlijk) deel van het eigendom van de onderneming beschikbaar komt voor (senior) programmeurs. Een belangrijke reden daarvoor is dat het nu en de komende jaren steeds moeilijker is om hooggekwalificeerde ICT'ers aan te trekken en te behouden. Door de juiste personen participant in het bedrijf te maken wil ik groei en schaalgrootte bereiken en lange termijn commitment en betrokkenheid realiseren. Beter een klein deel van een grote taart dan een groot deel van een kleine taart. Daarnaast past een dergelijke constructie in mijn ogen bij een bedrijf dat gebaseerd is op hooggespecialiseerde kenniswerkers. Ik heb met enkele van onze freelancers gesproken die geïnteresseerd zijn in een dergelijke situatie.

 

Ik voorzie dat er in eerste instantie twee nieuwe participanten (senior programmeurs) bij het bedrijf aansluiten. In de toekomst zal dat aantal, afhankelijk van het succes en de groei, kunnen toenemen tot 10 man of meer. In essentie is het van belang rekening te houden met een wisselend aantal participanten (meer dan wel minder participanten). Daarnaast zullen er, net als nu ook het geval is, ook niet-participerende werknemers zijn (junior en medior developers, ontwerpers, marketing/sales, et cetera).

 

Wat ik belangrijk vind:

 

- Vroegtijdige participatie moet beloond worden (extra incentive om de eerste participanten over de streep te trekken).

- Participanten moeten tijd en/of geld inleggen om zich in te kopen vanwege de commitment die daaruit spreekt.

- Het moet relatief eenvoudig zijn om nieuwe participanten te verbinden en omgekeerd moet het eveneens relatief eenvoudig zijn om afscheid te nemen van een participant.

- Participatie geeft een stem in de strategie van de onderneming en recht op een winstdeel.

- Mijn holding moet een veto krijgen daar waar het het aanwijzen/aanstellen van het bestuur van de onderneming betreft (voorlopig ik zelf).

- De constructie moet bescherming bieden tegen de situatie waarin de participanten, of een aanzienlijk deel daarvan, een nieuwe gelijksoortige onderneming starten (non-concurrentie).

- Participanten ontvangen een basissalaris/-vergoeding. Elke participant zou minstens zijn eigen loonkosten moeten terugverdienen (declarabiliteit).

- Uittredende participanten moeten hun 'aandeel' inleveren/terugverkopen. Het aandeel van mijn holding blijft echter vast, vanwege de investeringen en het investeringsrisico dat ik in de eerste jaren heb gedragen.

 

Ik ben benieuwd hoe jullie naar bovenstaande kijken. Ik heb onder meer de volgende vraagstukken:

 

- Welke juridische constructie past het beste? Aandelen uitgeven aan participanten met een gedegen aandeelhoudersovereenkomst? Een STAK inrichten? Iets anders?

- Hieraan gerelateerd: wat is een goede manier om het aantal participanten te kunnen laten groeien (met mogelijk ongelijke 'aandelen') zonder telkens voor een grote administratieve last te staan?

- Waar moet ik rekening mee houden op het gebied van arbeidsrecht, aangezien de participanten vermoedelijk zowel medewerker als 'aandeelhouder' (in welke vorm dan ook) worden?

- Wat zijn andere belangrijke aandachtspunten die jullie voorzien?

 

Vanzelfsprekend ga ik hierover met een adviseur in gesprek. Om mij goed voor te bereiden en vast het nodige denkwerk te hebben gedaan ben ik erg benieuwd naar jullie inzichten en feedback!

[Norbert Bakker]

- Welke juridische constructie past het beste? Aandelen uitgeven aan participanten met een gedegen aandeelhoudersovereenkomst? Een STAK inrichten? Iets anders?

STAK lijkt me het meest voor de hand liggend. Al was het alleen maar omdat het je een gang naar de notaris bespaart bij toe- en uittreding. Participanten krijgen certificaten met winst- en of stemrecht, geen aandelen

 

- Hieraan gerelateerd: wat is een goede manier om het aantal participanten te kunnen laten groeien (met mogelijk ongelijke 'aandelen') zonder telkens voor een grote administratieve last te staan?

Juist daarom een STAK

 

- Waar moet ik rekening mee houden op het gebied van arbeidsrecht, aangezien de participanten vermoedelijk zowel medewerker als 'aandeelhouder' (in welke vorm dan ook) worden?

[*]Vanaf 5% aandelen belang (van het totaal) is iemand aanmerkelijk belanghouder en is de gebruikelijk loonregeling DGA van toepassing,

[*]Zou iemand in totaal een belang van 10% of meer opbouwen dan mag deze persoon als DGA niet meer deelnemen aan een eventuele collectieve pensioenregeling.

 

Verder zijn en blijven het gewoon werknemers met een minderheidsbelang in het bedrijf van hun werkgever, arbeidsvoorwaardelijk verandert er niets.

Houdt er wel rekening mee dat sommige verzuimverzekeraars aanmerkelijk belanghouders/DGA's van dekking uitsluiten, zelfs als ze in loondienst van de werkmij zijn en dus op de verzamelloonstaat staan

 

Wat zijn andere belangrijke aandachtspunten die jullie voorzien?

Laat je hierin vooral begeleiden door een deskundige, maar dat had je zelf al bedacht.

En zorg voor duidelijke participanten/aandeelhouders vereenkomsten waarin de rechten en plichten mbt toe- en uittreding staan beschreven.

 

Mijn holding moet een veto krijgen daar waar het het aanwijzen/aanstellen van het bestuur van de onderneming betreft (voorlopig ik zelf).

Een Veto is niet mogelijk, Art 2:244 BW is dwingend recht. Je zult dan dus moeten zorgen dat je een meerderheidsbelang (50%+1 van de stemmen) van de stemgerechtigde aandelen houdt.

Maar je kunt je ook afvragen of je via de STAK wel per sé certificaten met stemrecht moet uitdelen of dat dat in de zelfde verdeling als de winstrechten moet: je kunt het stem- en het winstrecht ook anders verdelen.

 

 

 

[Christine]

Er zitten veel haken en ogen aan participatie, met name fiscaal. Mijn ervaring dateert van een aantal jaren geleden, maar ik werd er niet blij van. Als je aandelen wilt uitgeven, dan moeten je werknemers die kopen, en de vraag is of ze dat willen. Als je ze geeft, dan betalen ze er inkomstenbelasting over. Eigenlijk kun je alleen handig aandelen geven als je dat doet bij de oprichting van de BV: dan zijn de werknemers mede-oprichter en betalen ze heel weinig voor de aandelen.

 

Met opties heb ik ook slechte ervaringen. Die werden belast volgens de waarde van het onderliggende aandeel. Als de opties vervolgens waardeloos worden hebben de werknemers die belasting wel betaalt. Ik meen dat je ze ook achteraf kunt laten belasten, maar daar moet je goed advies over inwinnen.

[dunas]

Norbert en Christien, bedankt voor jullie reacties.

 

Norbert, ik heb mij ingelezen in de STAK, maar krijg een aantal zaken nog niet helemaal helder:

 

- Alles wat ik over de STAK heb gelezen lijkt er vanuit te gaan dat het bestuur van de STAK stemrecht heeft en daarbij de belangen van onderneming en certificaathouders in het oog moet houden, maar rechtstreeks stemrecht hebben de certificaathouders niet. Is dat onjuist?

- Er mee rekening houdend dat het aantal participanten kan groeien en krimpen: op welke wijze kan de STAK hierin voorzien? Moet de STAK certificaten 'in reserve' houden? Of kan het aantal certificaten flexibel groeien en krimpen (waarmee al dan niet 'verwatering' optreedt)?

- Kan aan de certificaten een lock-up periode verbonden worden?

- Kan de ene participant (bijv. de eerste twee) een groter aantal certificaten voor dezelfde inbreng/inspanning krijgen in vergelijking met de anderen (latere) participanten?

 

Nogmaal bedankt voor het meedenken.

[Roel J]

ik heb deze vorm van werknemersparticipatie altijd een beetje aparte vorm gevonden om goed personeel aan je bedrijf verbonden te houden..

Het is een constructie die nogal is gedacht vanuit de werkgeversgedachte.. "ik wil meer zekerheid, zorgen dat goede werknemers. maar om dat te bereiken mag de o zo gewaardeerde werknemer jou 10.000 euro gaan betalen voor een aandeel in jou bedrijf, zodat ie minder snel opstapt.. daarnaast word de werknemer mogelijk opgezadeld met extra regels en voorwaarden rondom DGA schap.

en O ja en 1x per jaar gooien we een sloot dividend over de schutting wat dan de feitelijke beloning / incentive is.. Het klinkt de gemiddelde werknemer misschien wel in de oren alsof ze eerst een ingewikkeld potje twister moet spelen om hun loyaliteitsbonus te mogen ontvangen. Dus wat wint die werknemer precies in dit verhaal?

 

Heb je ook al gekeken wat je op arbeidsvoorwaarden zou kunnen verbeteren en die zo goed en flexibel maken dat een werknemer nauwelijks op het idee komt om weg te gaan. en daarnaast een goede relatie opbouwen met je werknemers zodat er persoonlijke loyalitiet ontstaat ipv van een juridische of economisch loyaliteit middels aandelen.

Ik bedoel ieder mens heeft zo zijn eigen levensdromen, hoe mooi is het als je die kunt combineren met je werk. de één wil misschien meer vrije dagen om te reizen, de ander heeft liever een wat dikkere leaseauto ipv van standaard klasse 3 en weer een ander heeft liever wat extra salaris omdat zijn hypotheek beetje onderwater staat dus wat extra cash om in te lopen erg welkom is.

 

want ja stel nou voor dat die laatste je sterprogrammeur is en die heeft geen 5000 of 10.000 euro om zich in te kopen en 20% meer te gaan verdienen.. dat is redelijk frustrerend. Terwijl als hij buiten zijn vaste salaris een flexibel beloningsbudget van 5000 euro zou hebben.. dan kan hij zelf kiezen voor extra salaris.

 

Het zou wat mij betreft best eens kunnen dat etreem goeie arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid als veel prettiger worden ervaren dan een oldskool 90's aandelenpakketje uit de tijd dat beleggen en ICT hot and happening waren.

ok ok, ik geef het toe ik zet het wat zwaar aan.. maar toch.. ik heb nooit helemaal begrepen waarom aandeelhouder worden bij je werkgever nu zo'n enorm voorrecht is?

 

 

Ik zou een aandelenconstructie eerder zien zitten om goede freelancers aan je te binden.. en daar vind ik het ook niet vreemd om ze te laten betalen om te participeren, het geeft hen ook een mate van inkomenszekerheid en voor een freelance programmeur zou het ook wel een mooie kans kunnen zijn om het zzp-schap te ontstijgen en samen met een ervaren business partner een bepaalde applicatie uit te bouwen tot een echt bedrijf..

 

 

Naast de al genoemde zaken vond ik dit toch ook wel een interessante vraag. weet je wel zeker dat jou sterprogrammeurs een dergelijk programma zien zitten, sluit het aan bij hun wensen of vooral bij jou wens goed personeel te behouden?

 

[dunas]

Hallo Roel,

 

Bedankt voor je reactie. Het staat weliswaar in mijn oorspronkelijke post, maar ik had wellicht duidelijker moeten vermelden dat het er inderdaad om gaat om freelancers waar we nu mee werken te binden:

 

Ik heb met enkele van onze freelancers gesproken die geïnteresseerd zijn in een dergelijke situatie.

 

Vooralsnog is het niet de bedoeling "reguliere" medewerkers in deze constructie te betrekken. Ik ben het volledig met je eens dat de arbeidsvoorwaarden voor hen goed moeten zijn. Desalniettemin kan eigenaarschap daar naar mijn idee in de toekomst ook wel degelijk een waardevolle rol in spelen.

[Roel J]

Ja zeg.. zit ik me uit te sloven zit ik ernaast das lekker ;D

Ik had het inderdaad niet goed begrepen dan.. afijn eigenlijk is dan alleen de laatste stuk van mijn vorige reactie relevant..

 

 

Bij die freelance constructies vraag ik me wel af of het handig is om 1 stak te hebben om alle programmeurs in te stoppen, 1 of 2 (of 3) lijkt me te overzien maar dat het bij 10 programmeurs al minder handig word. ik kan me voorstellen dat elke programmeur of een kleine groep aan 1 applicatie werkt.

 

Wellicht dat een VOF dan uitkomst kan bieden om zo per applicatie een kleinschalige onderneming op te zetten, jou bv kan vennoot zijn in een VOF, de freelancer(s) die aan die aan dat product meewerken kunnen dan ook toetreden tot de VOF en ook hun bestaande rechtsvorm maakt niet zo uit, als ze ook een bv hebben kunnen ze met de bv toe treden, hebben ze een eenmanszaak kunnen ze gewoon zelf toetreden.

uiteraard spelen daar wel wat grotere aansprakelijkheidsrisico's maar in hoeverre is er een risico dat een product zodanig faalt dat er een faillissement van de vof ontstaat. en dat risico zou ook te ondervangen zijn doordat jou bv tekorten tot een bepaald niveau altijd aanvult. (als je binnen je eigen bv ontwikkeld ligt het faal/verlies risico ook al bij jou)

 

Als een product in een VOF erg succesvol word zou het omgezet kunnen worden naar een bv zodat een nog hechtere samenwerking ontstaat. anderzijds kunnen alle partijen relatief snel uit een VOF stappen ook jij als jij geen gat meer ziet in het product maar de andere partners nog wel.

ALs je een product ontwikkelt binnen jou bv en zij participeren binnen een stak dan moet in zo'n situatie ook de overname van de software nog extra geregeld worden.

 

geen idee of dit uiteindelijk uitvoerbaar is en of de voordelen opwegen tegen de nadelen in vergelijking met een stak.. maar het lijkt me op voorhand geen kansloze constructie..

 

 

 

[Christine]

Het is een constructie die nogal is gedacht vanuit de werkgeversgedachte.. "ik wil meer zekerheid, zorgen dat goede werknemers. maar om dat te bereiken mag de o zo gewaardeerde werknemer jou 10.000 euro gaan betalen voor een aandeel in jou bedrijf, zodat ie minder snel opstapt..

 

Neuh. Vanuit de gedachte "ik wil medewerkers motiveren doordat ze bij goed en hard werken, ook evenredig meedelen in de winst van het bedrijf". Ik zoek dan, zoals ik al zei, bij voorkeur een constructie waarbij de medewerker niet veel hoeft te betalen voor aandelen, en wel stemrecht krijgt in de aandeelhoudersvergadering. Dat kan eigenlijk alleen als je die medewerkers mede-oprichter maakt.