Financieringsbronnen: banken (Ties van der Laan)

[Ties [r.i.p.]]

Tot nu toe heb ik hier op higherlevel de volgende bronnen van geld voor ondernemers beschreven: de publieke sector, “Founder, Family and Friends” en sponsors. Nu de eerste professionele partij: banken. Professioneel wil alleen zeggen dat het verstrekken geld het vak is van banken. Voordat ik dieper op de karakteristieken van banken in ga wil ik één aspect benadrukken: banken lenen geld in de vorm van een lening terwijl investeerders geld investeren in de vorm van kapitaal. Te vaak zie ik de bewering dat een bank in een onderneming investeert. Hoewel banken met het geld dat ze hebben wel degelijk investeren doen ze dat slechts via beleggingen in bv. verhandelbare aandelen, obligaties en onroerend goed.

 

Banken: karakteristieken

 

Vaak zijn bankiers hun hele leven werkzaam bij banken. De meeste bankmedewerkers zijn erg tevreden over de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden van hun werkgever.

Het geld dat de banken ter beschikking hebben is ons geld, van jou en van mij. Wij laten de banken dit geld tijdelijk bewaren in ruil voor (spaar)rente. Banken lenen dus geld uit van anderen.

Een bekend grapje over wat banken doen is samengevat in de 3-6-3 regel: een bankier trekt geld aan tegen 3%, leent het vervolgens uit tegen 6% en is om 3 uur op de golfbaan.

 

Grotere banken stralen meer vertrouwen uit en kunnen daardoor meer geld aantrekken. Daarom zijn banken vaak groot en daarmee hun fondsen. Veel banken beschikken over verscheidene miljarden Euro die ze kunnen lenen aan bedrijven. Per onderneming lenen banken tussen ongeveer € 10k (voor kleinere ondernemingen) en vele honderden miljoenen Euro (voor multinationals). In het laatste geval trekken banken meestal met andere banken op in de vorm van een syndicaat.

 

Bankiers zijn actieve werknemers tussen de 25 en 60 jaar oud.

De focus van een bank is op het verleden, de historie van een ondernemer en onderneming, minder op de toekomst van jou en je bedrijf. Dit is vaak de oorzaak van controverses tussen de ondernemer en de bankier. Een ondernemer is een eeuwige optimist, dat moet hij ook wel zijn om elke keer weer een klant te overtuigen en daarmee te kunnen overleven in de boze buitenwereld. De bankier is een eeuwige pessimist, dat moet hij wel zijn om te voorkomen dat hij geld verliest via faillissementen van zijn klanten.

 

Ook zijn het risico en het daarbij behorende rendement van een bankier lager dan dat van een ondernemer. Een bankier verdient een marge van maximaal 5% op het geld dat de bank uitleent. Bij dit beperkte rendement hoort dan ook een beperkt risico. Een ondernemer kan erg veel verdienen als het erg goed gaat. Bij dit oneindige rendement hoort wederom een hoog risico als het mis gaat (de ondernemer is vaak alles kwijt bij een faillissement).

 

Banken hebben vaak gespecialiseerde dochterondernemingen voor financieringen die vooral gebaseerd zijn op activa (in jargon ‘asset-based finance’) zoals b.v. leasing en factoring.

Leasebedrijven financieren voornamelijk op basis van de waarde van het actief zoals auto’s. Naast financiering begrijpen deze autoleasebedrijven ook veel van de automarkt.

Een factoringmaatschappij financiert de debiteuren van ondernemingen. Als jij een product verkoopt moet je geld ontvangen van je klant. Deze betaalt meestal niet direct maar na 1 of 2 of zelfs 3 maanden. Factoringmaatschappijen geven je min of meer direct je omzet in cash minus een bepaald percentage en incasseren zelf jouw facturen.

 

Banken: wie ze zijn

 

Banken die aan bedrijven lenen zijn commerciële banken en geen “private banks”, zakenbanken of investeringsbanken. Private banks assisteren rijke mensen met het beleggen van hun geld. Zakenbanken of investeringsbanken zijn voornamelijk tussenpersonen bij het aantrekken van geld via bv. de aandelen- of de obligatiemarkt.

 

Banken: wat ze zoeken

 

Er zijn banken die alleen aan bedrijven uit bepaalde sectoren lenen (zo was de Rabobank een bank voor de agrarische sector). Nu lenen bijna alle commerciële banken aan bedrijven uit vrijwel alle sectoren. Wel zijn ze, afhankelijk van de grootte van het kantoor, intern georganiseerd naar bedrijfstak.

 

Gezien het eerder genoemde, relatief beperkte rendement op het uitgeleende bedrag (maximaal 5%) kunnen banken zich geen faillissementen veroorloven waarbij ze niets van hun lening terug zien (verlies 100%). Daarom eisen banken altijd zekerheden zoals garanties en / of onderpanden. Het is belangrijk je te realiseren dat geen enkele bank jou en je bedrijf geld zal lenen zonder een uit te winnen onderpand zoals onroerend goed of een andere vorm van zekerheid.

 

Ook hebben banken een voorkeur voor bestaande en volwassen bedrijven want de praktijk wijst uit dat deze minder vaak failliet gaan dan startende en jonge ondernemingen. Bovendien kunnen volwassen ondernemingen makkelijker aantonen dat ze aan rente- en aflossingsverplichtingen kunnen voldoen. Ook dit verwacht een bank van je.

 

Alleen als bankiers je een goede ondernemer en manager vinden zullen ze je geld willen lenen.

 

Banken: hoe ze werken

 

Bankiers zijn netwerkers want ze willen je het liefst via-via leren kennen en zullen alleen geld aan je lenen als je het niet echt nodig hebt.

 

Een bankier zal onderzoek doen naar je achtergrond en die van het bedrijf (in jargon: “due diligence”). Ze zullen referenties van je vragen en natrekken en bij collega managers/ondernemers informeren wat die van jou en je team vinden. Een analyse van de financiële historie van het bedrijf en de uitwinbaarheid van de zekerheden hoort bij dit (interne) onderzoek.

 

De snelheid waarmee een bank kan beslissen om het bedrag aan je bedrijf te lenen is afhankelijk van de omvang van het kantoor in combinatie met het “exposure” van jou en je onderneming bij de bank (het totaal uitstaande bedrag). Grotere bankkantoren hebben hogere limieten en zijn minder snel gedwongen toestemming te vragen aan de beslissende kredietcommissie van het hoofdkantoor. Hierdoor kunnen zij binnen bijvoorbeeld een week beslissen i.p.v. een paar weken of zelfs maanden.

 

Banken lenen geld uit en vragen rente en aflossing. Zij werken vaak met standaardcontracten waarbij je slechts kan onderhandelen over het rentepercentage, het aflossingsschema en de provisies.

 

Een bankier bemoeit zich niet met de bedrijfsvoering maar stelt het op prijs om regelmatig op de hoogte gehouden te worden van de gang van zaken. Slechts als je failliet dreigt te gaan grijpen ze in. Problemen merken banken vaak het eerst doordat je te veel en te vaak rood staat op je betaalrekening (in jargon: rekening courant of r/c). Een bank zal alles in het werk stellen om het uitgeleende geld inclusief interest terug te krijgen door het verkopen (in jargon: “uitwinnen”) van hun zekerheden. Gedwongen verkoop via een veiling is een veelgebruikte methode. Banken hebben speciale afdelingen met ervaren bankiers die hier in zijn gespecialiseerd.

 

Dit was mijn korte beschrijving van de vierde bron van geld voor ondernemers. Ik stel jullie reacties op prijs. In mijn volgende column beschrijf ik de eerste van de investeerders, business angels of informal investor.

[malamut]

Beste Ties,

Allereerst mijn complimenten voor jouw bijdragen aan dit Forum. Als ik het mij nog goed herinner ben ik via een artikel van jouw bij HL terechtgekomen dus ze hebben hier heel wat aan jou te danken ;-)

 

Nu mijn vraag. Je schrijft:

Het is belangrijk je te realiseren dat geen enkele bank jou en je bedrijf geld zal lenen zonder een uit te winnen onderpand zoals onroerend goed of een andere vorm van zekerheid.

 

Ik lees hieruit dat een starter zonder eigen kapitaal (al of niet geleend bij familie/vrienden) bij voorbaat kansloos is. Als starter ben ik mij aan het voorbereiden op het aanvragen van een banklening door een uitgebreid ondernemingsplan onderbouwd met een gedegen marktonderzoek op te stellen. Maar als ik dit zo lees zou dat, wat betreft die banklening, verspilde moeite zijn. Natuurlijk realiseer ik mij dat het heel wat overtuigingskracht zal vergen maar zo zwart/wit als jij het schetst kan het in de praktijk toch niet zijn?

Of laat ik de vraag anders stellen, wat kan ik als startend ondernemer zonder eigen kapitaal nog meer doen om toch bij de bank voor een lening in aanmerking te komen?

 

Gr, Niek

 

[Ties [r.i.p.]]

Hoi Niek,

 

Ik wordt bijna verlegen van je complimenten. Bedankt!

 

Ook bedankt voor je vraag. Dat geeft me de gelegenheid je te vertellen over een onderzoek dat, meen ik in Amerika is uitgevoerd. Het bleek dat 80% van de startende ondernemers door banken werden gefinancierd! Dit lijkt in tegenspraak met mijn beweringen maar dat is het niet want als onderpand voor de leningen gold in vrijwel alle gevallen het eigen huis van de ondernemer.

 

Dus helaas, ik moet je toch teleurstellen, ik geloof echt in wat ik schrijf: Ook in de praktijk zal geen bank een startende ondernemer een lening geven zonder zekerheden. Je zult, naast een persoonlijke garantie, een tweede hypotheek op je huis moeten nemen, een handtekening van je ouders, een rijke oom of een ander familielid moeten halen of bijvoorbeeld een overheidsgarantie moeten krijgen. Met andere woorden je zult een bank iets moeten geven.

 

De enige uitzondering die ik me kan voorstellen is dat een bank je een kredietlimiet op een rekening courant rekening geeft zonder directe zekerheden. Toch zal ook daarbij een bank de eis stellen dat je je debiteuren als onderpand geeft.

 

Met vriendelijke groet,

 

Ties

 

[WelleKe]

Ik neem aan dat je het hier dan over grotere bedragen hebt, want ik heb bij mijn start bij de bank toch zonder meer een flexibel krediet gekregen. Natuurlijk ben ik persoonlijk aansprakelijk, maar zekerheden voor de bank zijn er niet.

[Ewout Wolff]

Ha Ties,

 

Weer een uitstekend stuk, dank je. Ben werkzaam geweest bij een groot financieel concern en kan eigenlijk alleen maar beamen. Dank je voor dit en voorgaande stuk(ken) !

[GJ Bramer]

Hallo allen,

 

Ervaring tot nu toe met banken, zelfs met flinke overwaarde in huis en aardig wat eigen geld, is dat je geen cent krijgt. Businessplan in de aanslag en lullen als Brugman, maar resultaat is nihil.

Niet erg opbeurend maar wel feitelijk.

 

GJ

[JGBusiness]

Beste Ties,

 

Ik ben bezig met mijn ondernemingsplan en kom op een lening uit van ongeveer 8.000 euro. Is dit een bedrag waar banken heel moeilijk over doen of valt dat wel mee. Met het prive vermogen is dit af te dekken. Het probleem is dat ik samen met een vriend van mij ga ondernemen die de helft van het krediet niet op kan brengen. vandaar dat dit bedrag niet met prive vermogen geinvesteerd wordt.

 

Gerard

[Iceman]

voor mijn eerste bedrijf heb ik bij de ABN zonder enige voorwaarden een lening gekregen van €7500,-

€8000,- zou dus mogelijk moeten zijn.

 

Succes

[jwkeus]

Hai Iceman en JGB,

 

De reactie van Iceman komt me bekend voor. Mijn eerste bedrijfje, waar ik inmiddels niet meer werkzaam ben werd ook gefinancierd met ABN. Terugkijkend op dit krediet kan ik zeggen dat ze heel erg makkelijk waren. Ik was 21 jaar en kreeg met een 4-tal tellend businessplan een fiks krediet. Als ik terugkijk dan denk ik dat ik een heel sullig plan had.

 

Het is dus vrij makkelijk. Suc6

 

MVG JW

[leon_nl]

Wij kregen een lening van 75.000 EUR rond bij de ABN, echter dienden we persoonlijk garant te staan voor 70.000 EUR.

 

Een lening (10k+) op het bedrijf is bijzonder lastig te verkrijgen en zal doorgaans niet lukken is ervaring.

 

[MartinDupuis]

Mocht het om grotere bedragen gaan dan kan ik je aanraden, bij onvoldoende zekerheden, om het met de bank te hebben over een BBMKB.

 

Niet alle banken willen even graag hier aan voldoen, ik heb zelf mijn onderneming gestart met een BBMKB maar pas bij de derde bank wilde ze dit doen. De overige banken waren erg huiverig, en dan had ik toch nog een eigen vermogen van 20%.

 

Een goed doordacht en onderbouwd ondernemingsplan helpt, maar is geen garantie dat je de bank ook meekrijgt. Denk dat er veel mee hangt of staat hoe de account manager van de bank tegenover je staat.

 

Succes in ieder geval.

 

Groet, Martin

[leon_nl]

20% eigen vermogen maakt het al erg moeilijk, de grens ligt meestal rond de 30%-40% naar mijn ervaring.

 

Banken adverteren op hun website met leningen voor starters tot 25.000 zonder zekerheid, nou vergeet het maar hoor.

[Christine]

Ik neem aan dat je het hier dan over grotere bedragen hebt, want ik heb bij mijn start bij de bank toch zonder meer een flexibel krediet gekregen. Natuurlijk ben ik persoonlijk aansprakelijk, maar zekerheden voor de bank zijn er niet.

 

Ik meen dat je tot 30k best wel een consumptief krediet kunt krijgen, zeker als je dat aanvraagt als je nog in loondienst werkt, voordat je je bedrijf hebt gestart.

 

dagdag

Christine

[Gast Verwijderd account]

Ik ben een maand of wat geleden ook mijn eigen bedrijf begonnen maar werk ook nog in loondienst als uitzendkracht. Hoe groot zijn de kansen dan?