Handhaving met de Menselijke Maat?

[TwaBla]

In de aankomende verkiezingen pleiten diverse politici voor een overheid die bij handhaving van regels de menselijke maat hanteert. Dat is een reactie op recente schandalen bij de Belastingdienst waarbij regels zo uitgelegd werden dat hele gezinnen de ellende ingeduwd zijn. Daar heeft ook de rechtspraak zich in mee laten trekken. Ook wordt gewezen op regels en wetten die geen flexibiliteit mogelijk maakten. De Parlementaire Enquete wordt interessant.

 

Een menselijke maat in de handhaving klinkt sympathiek. Maar dat betekent ook dat jouw linkerbuurman een andere behandeling krijgt dan de rechterbuurman. Als handhavers en rechtsprekers een menselijke maat mogen hanteren, is dan nog voor de wet iedereen gelijk?

 

Of kun je het inbouwen in de regels en hun handhaving? Dat toepassing proportioneel en situationeel kan zijn.

 

Wat vinden jullie?

[RubenT]

5 minuten geleden, TwaBla zei:

Een menselijke maat in de handhaving klinkt sympathiek. Maar dat betekent ook dat jouw linkerbuurman een andere behandeling krijgt dan de rechterbuurman.

Dit ben ik met je eens en dat lijkt me niet wenselijk. Ik ben bang dat 'de publieke opinie' op het moment teveel neigt naar de mogelijkheid van het toepassen van die menselijke maat, omdat het bij de toeslagenaffaire zo gigantisch verkeerd is gegaan dat het wel goed of sympathiek voelt om dat soort zaken menselijker aan te pakken. Dat er menselijker gekeken kan worden naar zulke situaties lijkt me ook erg goed, maar volgens mij is het dan niet de goede uitwerking om veel vrijheid te creëren in wetgeving. Dat leidt namelijk tot subjectiviteit en dan zal dat het volgende onderwerp zijn waar we massaal over gaan vallen.

 

Ik denk niet dat we in staat zijn om de volledige problematiek van de toeslagenaffaire even bloot te leggen, er komt niet voor niets een parlementaire enquête. Maar om toch een duit in het zakje te doen: het lijkt alsof 'het beleid' er te blind doorheen is geduwd en daardoor veel gezinnen enorm zijn gedupeerd. Volgens mij was dat niet te voorkomen door de menselijke maat te kunnen hanteren, want dan had een ambtenaar nog steeds de regels zo kunnen interpreteren en/of uitleggen dat iemand onterecht in de problemen kwam. Het feit dat het huidige beleid er zo doorheen werd geduwd en dat dáár niets aan is gedaan, is volgens mij meer het probleem. Als de ambtenaar meer de ruimte had gevoeld  om aan te kaarten dat het volgens hem/haar niet helemaal klopte wat er nu gebeurde, had er wellicht al veel eerder ingegrepen kunnen worden. Dus, niet zozeer de menselijke maat in de toepassing van wet- en regelgeving is nodig, maar de menselijke inschatting om te beoordelen of die wet- en regelgeving goed toegepast kan worden en recht doet aan de situatie.

 

De omvang van processen bij bijvoorbeeld de Belastingdienst is volgens mij zo groot, dat ze proberen het enorm te standaardiseren en dicht te timmeren, om het zo efficiënt mogelijk werkbaar te maken. Als daarbij de instructie is: niet nadenken, gewoon uitvoeren, dan kan het gigantisch mis gaan. De intentie is vast geweest om het objectief te laten zijn, maar je ziet tegenwoordig ook meer resultaten dat AI lelijk uit de bocht kan vliegen, omdat het (onbewust) met subjectieve data door mensen is gevoed. We laten het systeem onbewust discrimineren. Als wij AI moeten leren wat goed en fout is, pas je per definitie subjectiviteit toe. Daarom kun je, volgens mij, zo'n proces nooit blind z'n gang laten gaan en tegen de uitvoerders (in dit geval ambtenaren van de Belastingdienst) zeggen dat ze als schapen dat gewoon uit moeten voeren. Zij moeten, met hun kennis en ervaring, de ruimte krijgen om schoonheidsfoutjes aan te kaarten en zo het proces bij te schaven, te optimaliseren. Dát is volgens mij het stuk waar mensen voor nodig zijn en blijven.

 

 

24 minuten geleden, TwaBla zei:

Of kun je het inbouwen in de regels en hun handhaving? Dat toepassing proportioneel en situationeel kan zijn.

Dat is volgens mij de basis van wet- en regelgeving: een licht vergrijp wordt minder zwaar bestraft dan een zwaar vergrijp. Het is proportioneel. Het kan goed dat er wetgeving is waar dat nog veel verder doorgevoerd kan/moet worden, waarbij er nog veel meer staffels komen in de impact van een overtreding/vergrijp/misdrijf en de proportie van de straf die daarvoor opgelegd moet worden. Het lijkt me wel goed dat dat zoveel mogelijk wordt vastgelegd in wet- en regelgeving en dat dat niet allemaal aan het grijze gebied van de menselijke maat wordt overgelaten, want dan zal de subjectiviteit en het onrecht op termijn nog veel groter worden.

 

28 minuten geleden, TwaBla zei:

De Parlementaire Enquete wordt interessant.

Ik ben ook erg benieuwd wat hier uit gaat komen!

[Cosara]

41 minuten geleden, TwaBla zei:

Of kun je het inbouwen in de regels en hun handhaving? Dat toepassing proportioneel en situationeel kan zijn.

Wie gaat er straks een andere behandeling krijgen ... degene met het meest zielige verhaal ?

De Hollandse hokjesgeest is niet met geen mogelijkheid in de fles terug te duwen.

 

Voor veel gevallen, met nadruk op de kinderopvangtoeslag affaire, zou ik willen voorstellen ... ga de wet eens toepassen.

Art. 11 - Je bent onschuldig tot je schuld bewezen is; je hebt het recht om je te verdedigen tegen beschuldigingen.

Daarnaast ... ga de wetten en regels eens vereenvoudigen en verander het aantal hokjes (uitzonderingen op de regel) eens drastisch. Daarmee creëer je meer duidelijkheid voor iedereen.

 

 

[TwaBla]

45 minuten geleden, Cosara zei:

De Hollandse hokjesgeest is niet met geen mogelijkheid in de fles terug te duwen.

 

Die snap ik dan weer niet. Is de Iers of Bulgaarse hokjesgeest een andere?

 

Als ik de rechtlijnigheid van sommige ambtelijke organisaties (er zijn er meer) beschouw, schaam ik me soms voor de blinde rechtlijnigheid. Maar als we de toepassing van regels een persoonlijke afweging maken van ambtenaren, krijgen we weer een ander probleem. Hoewel dat in het verkeer behoorlijk goed gaat. De politie grijpt lang niet altijd in.

[Cosara]

36 minuten geleden, TwaBla zei:

Die snap ik dan weer niet. Is de Iers of Bulgaarse hokjesgeest een andere?

Yep.

[Cosara]

37 minuten geleden, TwaBla zei:

Hoewel dat in het verkeer behoorlijk goed gaat. De politie grijpt lang niet altijd in.

Domweg omdat ze er niet zijn om in te grijpen.

[herman van der helm]

Gewoon bij elke wet een hardheidsclausule inbouwen. Geen uitzondering toestaan behalve als het volledig onredelijk is.