Trends in startkapitaal

[Nils de Witte]

Sprout Expert Column: Trends in startkapitaal

 

We zien veel deals in onze praktijk en waar mogelijk bezoeken we nationale en internationale congressen waar veel investeerders komen. Als je dag in dag uit met investeerders omgaat merk je dat ook investeren aan mode en trends onderhevig is. De verschillende soorten investeerders kennen hun eigen gebruiken en gewoonten. VC's zijn weer heel anders dan informals. Maar gek genoeg lijken informals uit Nederland weer heel veel op die in Oost Europa, Scandinavie, UK of USA. Doordat de investeerders steeds meer contact met elkaar hebben leren ze van elkaar. Erg interessant om dat te ervaren.

 

Hieronder een paar persoonlijke observaties over kleine en grotere trends. Niet alle trends hebben een duidelijke betekenis. Over sommige trends heb ik wel een mening, maar die is niet altijd relevant. Iedereen moet zelf maar inschatten wat de trends betekenen in de eigen situatie.

 

* Portefeuille beheer: De toonaangevende investeerders doen wel 20 participaties of meer gedurende een periode van 3 tot 4 jaar.

* Successrates: Uit 80% van de investeringen weten de investeerders een rendement te persen.

* Netwerken: We zien dat goede investeerders elkaar beginnen op te zoeken. Tot nu toe was onze ervaring dat ze nogal gereserveerd waren ten opzichte van elkaar. Dat wordt steeds minder. Ze zoeken elkaar op om van elkaar te leren en treden ook meer naar buiten om hun kennis over te dragen op ondernemers en nieuwe investeerders. Ook in internationaal verband ontstaat er toenadering tussen investeerders.

* Cash is King: Investeerders zijn alleen maar geinteresseerd in cashflow. Balansen zijn belangrijk bij stortingen, maar de rest van de tijd is het cashflow. W/V wordt nauwelijks gebruikt. De investeerders verwachten van de ondernemers dat ze op elk moment weten wat de cash positie is en hoe deze zich ontwikkelt op korte en middellange termijn.

* Gefaseerde betalingen: Het afgesproken bedrag wordt vaak in tranches overgemaakt. Aan de tranches kunnen milestones verbonden zijn, echter dit is lang niet altijd het geval. Meestal betreft het gewoon periodieke betalingen.

* Minder aandelen meer AL: Investeerders vertonen een voorkeur om aandelen te verwerven tegen nominale waarde en de rest van de bedragen te verstrekken in de vorm van achtergestelde leningen.

* Geen verwatering bij additionele financiering: Op voorhand wordt het verwachte investeringbedrag afgesproken en het aandelenpercentage bepaald dat de investeerder daarvoor krijgt. De investeerder krijgt de aandelen meteen aan het begin. Is er meer geld nodig dan worden er extra leningen verstrekt zonder dat dit invloed heeft op de aandelen verhoudingen. Als er geld overblijft worden de leningen afgelost, ook weer zonder dat dit invloed heeft op de aandelenverhoudingen. Dat scheelt veel ritjes naar de notaris.

* Geen bestuursverantwoordelijkheid voor investeerders: Investeerders zijn in de alleereerste fase van de onderneming nauw bij de opstart betrokken. Ze zorgen voor een goede relatie met de ondernemer. Het is echter de ondernemer die de beslissingen neemt. Snel na de opstand neemt de investeerder meer afstand, blijft coachen, maar onthoud zich van "aansturen". Het is goed voor de onderneming en scheelt persoonlijke aansprakelijkheid bij deconfiture.

* Zakelijker omgang: De relatie tussen investeerder(s) en ondernemer(s) blijft zeer persoonlijk, maar de eisen die partijen aan elkaar stellen worden steeds zakelijker. Er worden afspraken gemaakt en op papier gezet, er worden harde targets overeengekomen en nageleefd. Investeerders verwachten degelijke rapportages en de teugels worden strak gehouden. Komen de ondernemers hun afspraken na, dan worden de teugels gevierd en worden de rapportages minder frequent.

* Veranderende rol investeerder gedurende de loop van de investering: Gedurende de loop van de investering verandert de rol van de investeerder. In de startfase is het alle hands aan dek en steekt ook de investeerder zijn/haar handen uit de mouwen als dat moet. In de concurrentie fase moet de ondernemer/onderneming varen onder eigen stoom en heeft de investeerder een coachende en controlerende functie. Als de ondernemer zijn/haar afspraken niet nakomt, kan de investeerder behoorlijk vervelend doen. Niet om de ondernemer nog meer problemen te bezorgen dan die al heeft, maar om de ondernemer tot het uiterste te bewegen om een ongunstige ontwikkeling om te buigen in een gunstige. Overigens kan de ondernemer wel weer rekenen op steun bij die ombuigoperatie, maar niet op geduld of genoegen met excuses.

* Conflikterende belangen bij zelfstandigheid: Als de onderneming zich voorspoedig ontwikkelt en in feite op eigen benen kan staan, zal de ondernemer meer geld willen om door te groeien, maar zal de investeerder willen cashen. De investeerder zal langzaam maar zeker de druk opvoeren om achtergestelde leningen terug te betalen, dividend uit te keren en de onderneming te verkopen of de investeerder uit te kopen.

 

 

Conclusie:

Het klink vreemd. Investeerders die ondernemers het vuur aan de schenen leggen om geld voor ze te verdienen. Het is echter te zien als een natuurlijke ontwikkeling. Het lijkt op de strenge en rechtvaardige ouder die de kinderen klaarstoomt om op eigen benen te staan en zich te handhaven in een harde wereld. Of het gedrag van de investeerders acceptabel is, hangt helemaal af van de timing en de dosering van druk die wordt uitgeoefend. Het grensgebied tussen een strenge doch rechtvaardige opvoeding en kindermishandeling is smal.

 

Persoonlijke visie:

Het is niet eenvoudig een wereldbestormend bedrijf van de grond te krijgen en tot een succes te maken. Als ondernemer alleen is zo'n krachttoer nauwelijks op te brengen. De combinatie van druk en ondersteuning die de investeerder biedt, verkort de leercurve van de ondernemer/onderneming aanzienlijk. Leergeld dat mooi in de pocket blijft en bijdraagt aan een beter rendement. De ondernemers die ervaring hebben met de hiervoor beschreven investeerders zijn overigens uitermate tevreden. Ze weten precies waar ze aan toe zijn en voelen zich uitermate gemotiveerd om een top-prestatie te leveren. Voor iedere euro die de investeerder aan de participatie overhoud, houden de ondernemers er minstens 2 over. Ze bereiken doelen die ze anders nooit bereikt zouden hebben. Het is wel pezen. Van het begin tot het eind.

 

 

[Ties [r.i.p.]]

Hoi Nils,

 

Leuke column!

 

Hiermee bevestig je mijn stelling dat naarmate business angels meer ervaren worden, deze investeerders in de richting van venture capitalists opschuiven. Mijn ervaring is dat professionele early stage investeerders al langer opereren zoals je beschreef. Zo doen venture capitalists ook ongeveer 20 deals in 3 tot 4 jaar per investeringsmanager (of 5-7 deals pppj).

 

Business angels in Nederland zijn klaarblijkelijk ik het gat gedoken dat venture capitalists (i.e. participatiemaatschappijen) hebben achtergelaten. Zo gaat dat naarmate de venture capital (en private equity) industrie meer volwassen wordt.

 

Ook artikel bewijst je weer eens het ervaringsfeit dat “entrepreneurship is balancing on a rasors edge”: voordat je het weet val je ervan af (= failliet). Dit weten ervaren investeerders en ervaren entrepreneurs.

 

Met vriendelijke groet,

 

Ties

 

NB. Je schrijft dat investeerders uit 80% van hun investeringen een rendement weten te persen. Ik neem aan dat daar het woord “positief” tussen moet.

 

[Pawelotti]

Heel interessant. Afhankelijk van hoe de lancering loopt van m'n web bedrijf enz. zal ik groeikapitaal willen aantrekken. Hoewel wat investeerders betreft ik ook heel erg een persoon met kennis in mijn branche als ondersteuning zou willen. Dat telt net zoveel als het geld. Ik had bijna een investering van iemand die normaal niet investeert EN amper iets weet van de branche - niet handig!

 

 

Vanuit mijn perspectief als ondernemer vind ik dit soort ontwikkelingen wel interessant , er is potentieel nog meer een win-win situatie lijkt me, wat betreft trends en verwachten van investeerders.

 

Het is niet eenvoudig een wereldbestormend bedrijf van de grond te krijgen en tot een succes te maken. Als ondernemer alleen is zo'n krachttoer nauwelijks op te brengen

 

Precies. Ik werk nu pas enkele maanden, maar wel praktisch 60 uur per week. Van contracten, technische zaken met site, design, tot marketing etc. Ik heb volop lust en geniet ervan, maar ik kan niet ontkennen dat het wel slopend is.

[Christine]

Nils,

goed stuk. Maar zoals ik op sproutlog al aan gaf, ik begrijp niet goed de trend naar minder investeren en meer achtergestelde lening. Als bedrijf wil je geen lening, dat is niet goed voor je balans. Ik heb er ervaring mee, als er een half miljoen achtergestelde lening op je balans staat kan je geen krediet krijgen, geen lease auto, niks. En als er een accountant langs komt (waar gebeurd) dan zegt die "met zo'n lening en geen kapitaal ben je technisch failliet.

 

Wat ik hier zie (maar ik zie natuurlijk niet alles) is dat grote en kleine investeerders allemaal uitsluitend in aandelenkapitaal investeren. Dat is beter voor het bedrijf, en dus uiteindelijk beter voor de investeerder.

 

 

[Nils de Witte]

Hoi Nils,

 

Leuke column!

 

Hiermee bevestig je mijn stelling dat naarmate business angels meer ervaren worden, deze investeerders in de richting van venture capitalists opschuiven. Mijn ervaring is dat professionele early stage investeerders al langer opereren zoals je beschreef. Zo doen venture capitalists ook ongeveer 20 deals in 3 tot 4 jaar per investeringsmanager (of 5-7 deals pppj).

 

 

NB. Je schrijft dat investeerders uit 80% van hun investeringen een rendement weten te persen. Ik neem aan dat daar het woord “positief” tussen moet.

 

 

Ha Ties,

 

Je observatie dat Informals steed meer in de richting van VC's schuiven deel ik niet. Ze gebruiken wat technieken die VC's ook gbruiken, maar passen ze nadrukkelijk anders toe. Ze kangen veel minder aan maand en kwartaal rapporttages, gaan anders met milestonesom, denken heel anders over waardering en verwatering, gaan zeker anders met de ondernemer om. Met name die ondernmer laten ze meer in zijn waarde. Die zullen ze minder snel vertellen wat die moet doen en ook minder snel terzijde schuiven. De succesrate van informals in seedcapital is ook een facr 4 tot 5 hoger.

 

Nee, ik zou nadrukkelijk willen stellen dat de Informals niet naar de VC's opschuiven. Naar mijn mening wordt de afstand tussen VC's en Informals alleen maar groter.

[Nils de Witte]

Nils,

goed stuk. Maar zoals ik op sproutlog al aan gaf, ik begrijp niet goed de trend naar minder investeren en meer achtergestelde lening. Als bedrijf wil je geen lening, dat is niet goed voor je balans. Ik heb er ervaring mee, als er een half miljoen achtergestelde lening op je balans staat kan je geen krediet krijgen, geen lease auto, niks. En als er een accountant langs komt (waar gebeurd) dan zegt die "met zo'n lening en geen kapitaal ben je technisch failliet.

 

Wat ik hier zie (maar ik zie natuurlijk niet alles) is dat grote en kleine investeerders allemaal uitsluitend in aandelenkapitaal investeren. Dat is beter voor het bedrijf, en dus uiteindelijk beter voor de investeerder.

 

 

 

Tja Christine,

 

Ik observeer. Ik zie wat de ondernemers en investeerders doen. Die trend om gebruik te maken van AL in combinatie met EQ zien we al een jaar of 5/6. Het werkt klaarblijkelijk goed. Let wel, de leningen gaan altijd gepaard aan aandelen en zijn dus in ieder geval garantievermogen.

 

Ik heb niet echt een waardeoordeel of de ontwikkeling goed of slecht is. Ik zie wle de voordelen. Flexibeler en er wordt verwatering tegen gegaan.. Ik zie dat ondernemers EN investeerders er happy mee zijn, dus ik zit er verder niet zo mee. Ook naar aanleiding van jouw observatie zal ik goed in de gaten houden of de ondernemers ernstige balansproblemen krijgen.

[Nils de Witte]

Heel interessant. Afhankelijk van hoe de lancering loopt van m'n web bedrijf enz. zal ik groeikapitaal willen aantrekken. Hoewel wat investeerders betreft ik ook heel erg een persoon met kennis in mijn branche als ondersteuning zou willen. Dat telt net zoveel als het geld. Ik had bijna een investering van iemand die normaal niet investeert EN amper iets weet van de branche - niet handig!

 

 

Vanuit mijn perspectief als ondernemer vind ik dit soort ontwikkelingen wel interessant , er is potentieel nog meer een win-win situatie lijkt me, wat betreft trends en verwachten van investeerders.

 

Het is niet eenvoudig een wereldbestormend bedrijf van de grond te krijgen en tot een succes te maken. Als ondernemer alleen is zo'n krachttoer nauwelijks op te brengen

 

Precies. Ik werk nu pas enkele maanden, maar wel praktisch 60 uur per week. Van contracten, technische zaken met site, design, tot marketing etc. Ik heb volop lust en geniet ervan, maar ik kan niet ontkennen dat het wel slopend is.

 

Ha Pawelotti,

 

Je observatie is juist. Er zijn veel meer win-win situaties, maar ook valkuilen in de relatie tussen ondernemers en Business Angels. Deze column gaat slechts over een aantal nieuwe ontwikkelingen in die relaties.

 

Trouwens, voor de liefhebbers, Hans Bertram, een van de beste informals van Nederland, geeft op 12 juni zijn visie op bovengenoemde trends. Het begint om 14.30 uur bij ons in Breukelen. Toegang gratis, edoch alleen voor leden (lidmaatschap is 45 euro).

[Ties [r.i.p.]]

Hoi Nils,

 

OK, begrijp dat je minder goede ervaringen hebt met VC's evenals veel BA's. Vaak zijn early stage VC's ook negatief over business angels. Zo vinden veel VC's dat BA's te veel met het hart/buik beslissen en te weinig rationeel. Jammer maar het is niet anders.

 

Nog even over het gebruik van achtergestelde leningen. Christine heeft gelijk. Heb zelf ook deals gedaan waarbij het instrument achtergestelde leningen commerciële consequenties had. Klanten gingen zich afvragen in hoeverre het bedrijf nog wel levensvatbaar was. Nadat we ons dit realiseerden creëerden we in latere deals een aparte overnameholding met een andere naam dan de operationele dochter. Deze holding had alle achtergestelde leningen op de balans, de dochter niet. Beide ondernemingen publiceerden eigen jaarrekeningen, de dochter ook een eigen jaarrekening die niet geconsolideerd werd met de holding.

 

Mijn conclusie is dan ook dan VC's en BA's van elkaar kunnen leren als ze naar elkaar zouden luisteren.

 

Met vriendelijke groet,

 

Ties

 

 

 

[Christine]

Precies. Ik werk nu pas enkele maanden, maar wel praktisch 60 uur per week.

 

Dan kun je er nog wel wat naast doen dus.

 

[Christine]

Naar mijn mening wordt de afstand tussen VC's en Informals alleen maar groter.

 

Als je op reis bent hier moet je niet het woord "informals" gebruiken en zelfs niet "informal investor", als je geen grote ogen wilt zien. "Angel investors" heten ze hier.

 

 

[Pawelotti]

Dan kun je er nog wel wat naast doen dus.

 

Foutje, bedankt.. ik werk ong. 12 uur per dag, ik bedoelde 60 uur op 5 werkdagen. Wat ik ernaast doe is slapen, eten, en afentoe eens wat pauze...

 

[Nils de Witte]

Naar mijn mening wordt de afstand tussen VC's en Informals alleen maar groter.

 

Als je op reis bent hier moet je niet het woord "informals" gebruiken en zelfs niet "informal investor", als je geen grote ogen wilt zien. "Angel investors" heten ze hier.

 

 

 

Ja, dat had ik al door. We noemen ze self ook bij voorkeur Angels, maar ze noemen zichzelf graag "Informal". ::)

[ExTax!]

Nils,

goed stuk. Maar zoals ik op sproutlog al aan gaf, ik begrijp niet goed de trend naar minder investeren en meer achtergestelde lening. Als bedrijf wil je geen lening, dat is niet goed voor je balans. Ik heb er ervaring mee, als er een half miljoen achtergestelde lening op je balans staat kan je geen krediet krijgen, geen lease auto, niks. En als er een accountant langs komt (waar gebeurd) dan zegt die "met zo'n lening en geen kapitaal ben je technisch failliet.

 

Wat ik hier zie (maar ik zie natuurlijk niet alles) is dat grote en kleine investeerders allemaal uitsluitend in aandelenkapitaal investeren. Dat is beter voor het bedrijf, en dus uiteindelijk beter voor de investeerder.

 

 

 

Op zich is er niets mis met de AL-structuur, mits de lening niet-opeisbaar is tot een moment dat de onderneming de liquide middelen benodigd voor de aflossing van hoofdsom + rente ook kan missen. Tevens moet m.i. het rentepercentage dusdanig laag zijn dat deze haast onzakelijk laag is. M.a.w. duidelijk beneden de normale marktrente.

 

Eigenlijk is het slechts een methode voor investeerders om (indien het goed gaat) binnen een vrij kort tijdsbestek hun nominale investering terug te krijgen met een voorrang op de overige aandeelhouders.

 

Kapitaal is uiteraard beter, maar wat doe je als alle investeerders kiezen voor de AL-structuur? Weinig keuze.

[Ard-Sc]

 

Trouwens, voor de liefhebbers, Hans Bertram, een van de beste informals van Nederland, geeft op 12 juni zijn visie op bovengenoemde trends. Het begint om 14.30 uur bij ons in Breukelen. Toegang gratis, edoch alleen voor leden (lidmaatschap is 45 euro).

 

[azijn-mode aan] Beste Nils, valt deze mededeling niet onder regel 5 van het forum?

[azijn-mode uit]

 

Of maak je er een leuke HL actie van: de eerste 5 HL-ers die zich melden zijn als daggast welkom(zonder lid te hoeven zijn/worden dus), dan is regel 5 natuurlijk niet van toepassing ;D

 

On-topic: ook in de zuidelijke regionen is er altijd wel wat beweging op dit gebied, stond een leuk stuk over tegelfabrikant Mosa vandaag in Dagblad de Limburger waarin ook wordt aangegeven dat de verwerving door investeringsmaatschappij Egeria (familie Brenninkmeyer) in 2005 door de directeur als positief wordt betiteld omdat ze "geen blikveld van een jaar hebben maar duurzaam willen groeien", meer specifiek over durfkapitaal ontving ik zojuist de nieuwsbrief waarin MKB Limburg aankondigt een meeting in augustus hierover te organiseren.

 

http://www.limburg.mkb.nl/Nieuws/287.7772

 

 

 

[Nico Schouten]

 

Trouwens, voor de liefhebbers, Hans Bertram, een van de beste informals van Nederland, geeft op 12 juni zijn visie op bovengenoemde trends. Het begint om 14.30 uur bij ons in Breukelen. Toegang gratis, edoch alleen voor leden (lidmaatschap is 45 euro).

 

[azijn-mode aan] Beste Nils, valt deze mededeling niet onder regel 5 van het forum?

[azijn-mode uit]

 

Of maak je er een leuke HL actie van: de eerste 5 HL-ers die zich melden zijn als daggast welkom(zonder lid te hoeven zijn/worden dus), dan is regel 5 natuurlijk niet van toepassing ;D

 

 

Evenementen vallen niet onder forumregel 5 maar onder forumregel nummer 6

 

 

6. Ieder geregistreerd lid staat het vrij om een evenement op de agenda te plaatsen. Echter, Higherlevel.nl is een ondernemersforum en om die reden staan wij alleen ondernemersgerelateerde events toe.

Andere events worden verwijderd !

 

[Ard-Sc]

Nico, ik vind je een goeie admin, maar ik vind dit echt een zwaktebod, bij deze een kneus ;D.

 

Het bericht staat niet in de agenda en er is geen sprake van een evenement maar een besloten bijeenkomst van leden/klanten van Nebib. het meedelen dat er een bijzondere spreker komt onder restrictie dat men lid dient te zijn om dit te bezoeken heeft dus een wervend element in zich, en dan komt het verdacht dicht in de buurt van reclame maken voor je eigen toko.

 

Ik ben gewoon eens nieuwsgierig wat Nils er zelf van vindt.

 

 

[Nils de Witte]

Nils vind dat je lid moet worden en moet komen. Verder vind Nils niet zoveel. Als leden vinden dat hij te veel spamt, dan hoort hij het wel. Dan gaat hij zijn leven beteren.

[Ard-Sc]

Nils vind dat je lid moet worden en moet komen. Verder vind Nils niet zoveel. Als leden vinden dat hij te veel spamt, dan hoort hij het wel. Dan gaat hij zijn leven beteren.

 

Heerlijke reactie Nils. Ga vooral je leven niet beteren.

 

(Ik zat net met genoegen je post logistiek raadsel te lezen)

 

Ik boek hem gewoon af op code 712: gezond enthousiasme voor je eigen toko.