Relatiebeding voor accountants

[daan007]

Hallo,

 

Werk 10 jaren lang voor een accountantskantoor samen met een collega en wij zijn als zelfstandige verder gegaan.

Bij het opstarten van het kantoor hebben zich +/- 10 oudrelaties uit zichzelf aangemeld met het verzoek om klant te worden.

 

In mijn vorige contract staat een geldig relatiebeding van twee jaren.

 

Deze verzoeken van de relaties met een voorstel van het betalen van 1 x de jaaromzet per klant hebben wij voorgelegd aan onze oud werkgever. De oud werkgever stelt dat geen klanten kan worden overgenomen onder geen enkele voorwaarde.

 

Deze oude relaties willen gewoon mee en willen niet bij onze oude werkgever blijven om voor hun moverende redenen.

 

Wij willen mogelijk een procedure aanhangig maken waarin wij hopen dat de rechter besluit, dat deze relaties meegaan uiteraard tegen betaling van een vergoeding richting onze oude werkgever.

 

Welke afweging zal de rechter maken bij de huidige opstelling van de oud werkgever:

- kijkt hij naar het belang van de klant: zegt overgang naar ons tegen betaling van een vergoeding;

- kijkt naar relatiebeding in arbeidscontract en stelt overeenkomst is overeenkomst en klanten moeten zelf de afweging maken om te blijven bij de oud werkgever of naar een ander, maar gedurende 2 jaren niet naar ons.

 

Bedankt voor jullie input!

 

[titel aangepast - mod]

[Norbert Bakker]

In mijn vorige contract staat een geldig relatiebeding van twee jaren.

 

Wil je a.u.b. in een reactie de exacte en volledige tekst van het relatiebeding vermelden, want dat speelt een grote rol, zowel voor een recher als voor de specialisten in dit forum.

In veel relatiebedingen mag jij klanten niet benaderen, maar als klanten jou zelf spontaan benaderen geldt er geen boetebeding en zou je hooguit (en lang niet altijd) een deel omzet moeten compenseren.

 

- kijkt naar relatiebeding in arbeidscontract en stelt overeenkomst is overeenkomst en klanten moeten zelf de afweging maken om te blijven bij de oud werkgever of naar een ander, maar gedurende 2 jaren niet naar ons.

De klant is koning. Een rechter kan een klant niet verbieden naar jou toe te gaan. De klant is ook niet gebonden aan jouw relatiebeding! In het uiterste geval volgt er een forse compensatie, maar de klant gaat - als die dat per sé wil - naar jou.

 

[daan007]

Norbert,

 

Bedankt voor je snelle reactie, hieronder de tekst van het concurrentie-/relatiebeding, voor jouw beeldvorming het contract dateert uit 2000 en was aangegaan in de functie van assistent (gestopt in loondienst als relatiebeheerder):

 

Artikel 1.

 

a. Het is de werknemer toegestaan na beëindiging van het dienstverband met de werkgeefster in dienst te treden bij een op het moment van beëindiging van het dienstverband kantoor gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan dat van de werkgeefster, miits de werknemer in een dergelijk geval alle contacten met de cliënten van de werkgeefster onmiddelijk verbreekt en nimmer pogingen zal aanwenden cliënten van de werkgeefster tot zich te trekken en/of deze cliënten te bewegen zich aan te sluiten bij zjn nieuwe werkgever en zijn nieuwe werkgever evenmin pogingen zal aanwenden cliënten van werkgeefster tot zich te trekken.

Onder cliënten worden begrepen relaties die in de laatste twee jaar voorafgaande aan de beëindiging van het dienstverband met de werknemers hebben behoord tot cliëntenbestand van de werkgeefster, of door in welke rechtsvorm dan ook tot het bedrijf van werkgeefster behorende of gelieerde ondernemingen, voorzover althans wat laastgenoemde onderneming(en) betreft, werknemer daarbij tijdelijk of blijvend te werk is gesteld of daarmee door zijn werkkring in aanraking is gekomen.

 

b. Bij overtreding van één van de bepalingen van dit concurrentie-/relatiebeding verbeurt de werknemer aan de werkgeefster een direct opeisbare boeten van fl. 25.000 per overtreding en van fl. 1.000 voor iedere dag dat de overtreding voortduurt, zulks onverminderd het recht van de werkgeefster op volledige vergoeding van de door haar als gevolg van het handelen en/of nalaten van de werknemer geleden of te lijden schaden.

 

c. Onverminderd de bepaling in het eerste lid verbindt werknemer zich om gedurende een periode van twee jaar na uitdiensttreding direct noch indirect, noch voor zichzelf, noch voor anderen, diensten te verrichten aan relaties van werkgeefster en haar gelieerde ondernemingen voorzover die diensten gelijksoortig zijn aan diensten die door de genoemde ondernemingen wordt aangeboden.

[StevenK]

Het beding lijkt alleen een boete te stellen op overtreding van het relatiebeding in dienstverband. Op het verbod op het als zelfstandige te doen lijkt geen boete te staan.

 

Dat betekent dat de werkgever eerst langs de rechter zal moeten om een verbod met dwangsom te krijgen.

 

Daarnaast zal het handelen in strijd met deze overeenkomst waarschijnlijk wel als in strijd met één of andere gedragsregel worden gezien, als jullie daaronder vallen.

 

Heb je nog steeds dezelfde functie die je kreeg toen dit beding in het contract opgenomen werd?

[daan007]

Mijn functie bij tekenen van het relatiebeding was assistent (nauwelijks klantencontact) en bij het beëindigen van de arbeidsovereenkomst adviseur met een portefeuille klanten.

 

De nieuwe onderneming wordt een BV (50% AH) wordt dit gezien als dienstverband of zelfstandige?

Geldt artikel b niet voor c?

 

Op basis van de VGC wil ik open en eerlijk communiceren met mijn voormalig werkgever en tijdens deze communicatie/proces geen werkzaamheden verrichten en contacten onderhouden met de oud relaties om behoudens het eerste contact geinitieerd door de oud relaties het relatiebeding in acht te nemen.

 

Mijn vraag concreet is: Wat kunnen de mogelijke gevolgen zijn van een procedure waar ik stel ik wi; klanten overnemen tegen een bepaalde vergoeding (m.i. is er op dit moment geen schending van relatiebeding ivm niet verrichten werkzaamheden en verdere contacten).

[Hans van Dongen]

Hallo Daan007,

 

Zoals Norbert al had aangegeven luistert het een en ander zeer nauw voor een behoorlijk antwoord.

 

Vandaar de volgende vragen n.a.v. de/uw casusschets:

 

U geeft het volgende aan:

 

1.

"In mijn vorige contract staat een geldig relatiebeding van twee jaren."

Wat bedoelt u met "vorige"? Het oorspronkelijke contract als assistent of het contract als relatiebeheerder of anderszins (want in uw antwoord van 5/10 noemt u uw laatste functie "adviseur")?

Staat het dus niet in het huidige, lees: laatste contract?

Staat er dan in het huidige contract iets over: alle andere arbeidsvoorwaarden gelden onverkort?

 

2.

Is de stap van assistent (van wat?) naar een relatiebeheerder een normale interne doorgroei te achten (het lijkt mij van wel)?

 

3.

Gaat het slecht met de oude baas waardoor u vertrekt of te zijner tijd had moeten vertrekken, of heeft u zelf zonder bijzondere dwang besloten te vertrekken (om voor u zelf te beginnen)?

 

4.

Het relatiebeding noemt u op 4/10 "een concurrentiebeding/relatiebeding", terwijl het in mijn ogen een relatiebeding is.

De tekst lijkt ook verwrongen te zijn met veel typfouten; een onbegrijpelijke artikelvolgorde en deels onnavolgbare tekst.

Heeft u de letterlijke tekst van uw beding wel goed overgenomen (geknipt/geplakt)?

 

Ben benieuwd naar de antwoorden.

 

Hans van Dongen / Steunpunt Arbeidszaken / 6-10-2011

[daan007]

Hans,

 

In antwoord op je vragen:

 

1. Heb 1 contract gehad bij mijn vorige werkgever, bij het starten van mijn dienstverband als assistent, geen andere contracten getekend. (met vorige bedoel ik, mijn contract bij mijn vorige werkgever).

 

2. Is een normale interne doorgroei (inschatting +/- 30% groeit door, anderen eindigen als gevorderd assistent of vertrekken).

 

3. Met mijn vorige werkgever gaat het niet slecht en ben niet onder dwang vertrokken, behalve na het opzeggen kon ik kiezen rotklusjes of snel weg (werd dus snel weg).

 

4. Een aantal spelfouten mijner zijde (geen plak of knip fouten, heb de tekst overgetypt): zie onder juiste tekst:

 

Artikel 1.

 

a. Het is de werknemer toegestaan na beëindiging van het dienstverband met de werkgeefster in dienst te treden bij een op het moment van beëindiging van het dienstverband kantoor gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan dat van de werkgeefster, mits de werknemer in een dergelijk geval alle contacten met de cliënten van de werkgeefster onmiddellijk verbreekt en nimmer pogingen zal aanwenden cliënten van de werkgeefster tot zich te trekken en/of deze cliënten te bewegen zich aan te sluiten bij zjn nieuwe werkgever en zijn nieuwe werkgever evenmin pogingen zal aanwenden cliënten van werkgeefster tot zich te trekken.

Onder cliënten worden begrepen relaties die in de laatste twee jaar voorafgaande aan de beëindiging van het dienstverband met de werknemer hebben behoord tot het cliëntenbestand van de werkgeefster, of door in welke rechtsvorm dan ook tot het bedrijf van werkgeefster behorende of gelieerde ondernemingen, voorzover althans wat laatstgenoemde onderneming(en) betreft, werknemer daarbij tijdelijk of blijvend te werk is gesteld of daarmee door zijn werkkring in aanraking is gekomen.

 

b. Bij overtreding van één van de bepalingen van dit concurrentie-/relatiebeding verbeurt de werknemer aan de werkgeefster een direct opeisbare boete van fl. 25.000 per overtreding en van fl. 1.000 voor iedere dag dat de overtreding voortduurt, zulks onverminderd het recht van de werkgeefster op volledige vergoeding van de door haar als gevolg van het handelen en/of nalaten van de werknemer geleden of te lijden schade.

 

c. Onverminderd de bepaling in het eerste lid verbindt werknemer zich om gedurende een periode van twee jaar na uitdiensttreding direct noch indirect, noch voor zichzelf, noch voor anderen, diensten te verrichten aan relaties van werkgeefster en haar gelieerde ondernemingen voorzover die diensten gelijksoortig zijn aan de diensten die door de genoemde ondernemingen worden aangeboden.

[Hans van Dongen]

Hallo Daan007,

 

Gelet op de antwoorden van 6/10 kan ik geen bijzondere omstandigheden aantreffen die nakoming van een non-relatiebeding in de ogen van de rechter onredelijk zouden maken. Het beding is gezamenlijk overeengekomen; de doorgroei van assistent naar relatiebeheerder is normaal/logisch te achten; de reden van het vertrek bij de werkgever ligt niet in de risicosferen van de werkgever (het is de eigen keuze geweest).

 

Aan een CAO; bedrijfsreglement of iets dergelijks voorbijgaande (daarin kan ook nog iets bijzonders geregeld zijn aangaande het aangaan van ”relaties met relaties”) heb ik getracht het concurrentie-/relatiebeding (zie deze naam in lid 1b) te doorgronden. En bij een goede poging is het gebleven want echt helder is het verhaal niet. Ik hoop dat mijn concepten/modellen in de praktijk veel helderder/eenduidiger overkomen. Vandaar bij deze mijn inschatting van de zaak naar aanleiding van het gebrekkige beding uit blijkbaar 2000.

 

Ik kan er geen echt non-concurrentiebeding in ontdekken. Dienstverbanden aangaan met concurrenten mag namelijk, en als zelfstandige of als ondernemer met het oude bedrijf de concurrentie aangaan ook. Alleen wordt het relatiebestand van de oude werkgever tot verboden gebied verklaard. Een non-relatiebeding dus.

 

Waarom er in lid a. gesproken wordt over “clienten” en in lid c. over “relaties” is mij niet helder. Er zijn in mijn ogen normaal meer relaties aanwezig dan clienten. En dan is het weer vreemd om te lezen in lid a. tweede volzin dat “onder clienten mede worden begrepen relaties die onderdeel uitmaken van het cliëntenbestand” (omgekeerd zou logischer zijn).

 

Verder vind ik de laatste toevoeging aan lid a. eerste volzin “en zijn nieuwe werkgever evenmin pogingen zal aanwenden clienten van werkgever tot zich te trekken” een bepaling die niet overeengekomen kan worden door een werkgever en een werknemer. Je bindt dan een niet-contractspartij.

 

In lid b. staat een boeteclausule op overtreding van ”een van de bepalingen van dit beding”. Logisch zou zijn dat de bewuste bepalingen benoemd worden of dat de sanctiebepaling aan het eind van het gehele beding staat waardoor hij van toepassing is op alle voorgaande bepalingen.

 

Nu rijst de vraag of de boete ook geldt voor lid c. Ik denk overigens van wel. Lid b verwijst niet naar ”voorgaande leden” maar naar ”overtreding van een van de bepalingen van dit conc/rel beding”, waarbij lid c nog verwijst naar de bepaling in het ”eerste lid”, en de leden a t/m c dus allen ”bepalingen” bevatten, en dat leden a t/m c in eenzelfde artikel aangaande het conc/rel beding voorkomen, waarmede lid b ook in alle redelijkheid op de bepaling in lid c slaat.

 

Dan de uitleg van lid a (11 regels, slechts 2 zinnen) en lid c (4 regels, slechts 1 zin). Wat heeft men daarin nou gesteld, lees: willen regelen? Met 10x, of 20x lezen kom je er niet: abracadabra.

 

Enige oplossing: naar redelijkheid herschrijven en van tekstuele ballast ontdoen.

 

Lid a herschreven:

Het is de ex-werknemer toegestaan in dienst te treden bij een kantoor gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan dat van de werkgeefster, mits de werknemer in een dergelijk geval (lees: als hij als ex-werknemer in dienst treedt bij een concurrerend kantoor):

 

[*]alle contacten met clienten van de werkgeefster onmiddellijk verbreekt en

[*]nimmer pogingen zal aanwenden clienten van de werkgeefster tot zich te trekken en/of

[*]nimmer pogingen zal aanwenden deze clienten te bewegen zich aan te sluiten bij zijn nieuwe werkgever.

 

Lid a komt er dus op neer dat de ex-werknemer in dienst mag treden bij een concurrerend kantoor maar dat er een ”per-direct-contact-verbrekings”-gebod geldt en er een ”actief-aan-clienten-trekken”-verbod geldt. De clienten betreffen de op einde dienstverband bestaande clienten en conform de tweede volzin van lid a ook de in de laatste twee jaar gewezen-clienten.

 

Gelet op de ”mits de werknemer in een dergelijk geval”-constructie, is de tweede mits weliswaar algemeen omschreven ”nimmer pogingen zal aanwenden clienten van de werkgeefster tot zich te trekken”, maar moet hier zondermeer ook aanvullend gelezen worden ”in dienst van een concurrerend kantoor”. Het ”tot zich” is dus in mijn ogen niet al te ruim te interpreteren maar te koppelen aan ”het in dienst zijn”.

 

Een directeur van een B.V. wordt geacht een arbeidsovereenkomst met zijn B.V. te hebben. Er kan in deze dus weldegelijk sprake zijn van ”in dienst treden of zijn” bij een concurrerend kantoor als naar de eigen B.V. wordt gekeken.

 

Ik meen dus dat het in dienst werken als directeur van de eigen B.V. wel valt onder lid a. Vreemd is dan wel weer dat als u een eenmanszaak zou hebben gehad, u als directeur/eigenaar niet ”in dienst” werkt, en lid a. dus niet van toepassing zou zijn geweest.

 

Echter, lid a. gaat uit van een ”direct-contact-verbrekings”-gebod en een ”actief-aan-clienten-trekken”-verbod. Ik ga er van uit dat u alle contact direct heeft verbroken en ook niet actief aan de clienten trekt. Dat laat in mijn ogen onverlet dat de clienten zelf naar uw B.V. zouden kunnen stappen. U zelf overtreedt dan niet het gebod, noch het verbod van lid a.

 

Lid a. kent bovendien nog een vreemde toevoeging die ik als “ballast” even weggelaten heb: ”een op het moment van beeindiging van het dienstverband kantoor …..”. Wat bedoelt men hier mee? Letterlijk lees ik het als: als de werknemer vertrekt op 1 augustus en op 1 augustus, de dag van einde dienstverband, bestaat er een kantoor dat gelijk, gelijkwaardig of aanverwant is, en de werknemer treedt bij dat kantoor in dienst, dan gelden de drie ”mitsen”.

 

Indien u dus op 1 augustus bent vertrokken en uw eigen kantoor-B.V. bestond nog niet op die datum, maar werd pas opgericht als B.V. op bijvoorbeeld 1 september, voldoet men niet aan de eisen van lid a. dus geldt er geen gebod/verbod o.g.v. lid a. voor u. Of deze uitleg ook ooit de bedoeling van deze bijzondere tussenzin is geweest is echter de vraag.

 

Wat is dan het verschil met lid c? Lid a lijkt gekoppeld aan het ”in dienst treden/zijn”. Lid c. gebruikt deze term niet. Gelet op de gebruikte term van “diensten verlenen” ziet het waarschijnlijk meer op een verbod om vanuit een bedrijfssituatie te acteren richting de relaties/clienten van de oud-werkgever. In mijn ogen valt uw B.V. die diensten verleent daar onder.

 

Echter, daar waar lid a. spreekt van ”een kantoor gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan”, staat er in lid c. slechts ”diensten gelijksoortig aan”. Waarom de andere twee aanduidingen hier niet staan is mij onduidelijk. Als u dus via uw B.V. precies gelijke diensten aanbiedt zou u niet onder lid c. vallen. Ik heb echter geen inzage in de vergelijking tussen de diensten van uw oude baas en uw huidige B.V.

 

Kortom, het relatiebeding is een ramp om te lezen/interpreteren, en ik zie voors en tegens aangaande het afdwingbaar zijn ervan. Ik heb mijn interpretatie die neigt naar het mogen gaan werken met de clienten die uit zich zelf naar uw B.V. overstappen, maar ik sluit niet uit dat een ander een andere interpretatie heeft waardoor u wel onder het relatieding te brengen valt.

 

En dit leidt tot mijn conclusie dat overleg vooraf met de oud-baas toch aan te raden is. Nu is er een verlies-verlies-situatie. De oud-baas verliest de bewuste clienten (die waarschijnlijk ook nimmer meer terug willen) en u mag er niet aankomen (durft dat logischerwijs niet aan).

 

Door het gesprek aan te gaan kan er voor de oud-baas een win-situatie komen (geldbedrag/afkoop en de clienten kunnen weer bij hem terugkeren zonder gezichtsverlies als het bij uw kantoor niet wil lukken) en voor u ook een win-situatie want u heeft nieuwe (maar wel bekende) clienten.

 

Een rechterlijke tussenkomst is voor beide partijen kostbaar, tijdrovend en onzeker qua uitkomst. Ik verwacht dat een rechter partijen overigens de gang op zal sturen om eruit te komen.

 

Ik hoop dat u er wat aan hebt. Sterkte.

 

Hans van Dongen / Steunpunt Arbeidszaken / 7-10-2011

 

[daan007]

Hans,

 

Bedankt voor heet zeer uitgebreide antwoord.

 

Ik ga er gewoon vanuit dat het een geldig relatiebeding is en wil conform mijn voorstel 1 x de jaaromzet betalen om deze klanten over te nemen, maar mijn voormalige werkgever geeft aan dat de policy is klanten worden niet afgenomen dan gaan ze maar weg, naar iemand anders. Klanten geven aan dat zij in hun bewegingsvrijheid worden beperkt door een relatiebeding tussen mij en mijn voormalige werkgever

 

Welke afweging zal de rechter maken bij de huidige opstelling van de oud werkgever:

- kijkt hij naar het belang van de klant: zegt overgang naar ons tegen betaling van een vergoeding;

- kijkt naar relatiebeding in arbeidscontract en stelt overeenkomst is overeenkomst en klanten moeten zelf de afweging maken om te blijven bij de oud werkgever of naar een ander, maar gedurende 2 jaren niet naar ons.

 

Gezien je uitgebreide antwoord heb jij mogelijk ervaring met compensatie. Boeteclausule lijkt mij niet van toepassing relaties hebben mij benaderd, vooralsnog verricht ik geen werkzaamheden tot dat de rechter beslist jij mag werk verrichten of ik verricht in het geheel geen werkzaamheden indien de rechter beslist klanten mogen niet over.

 

[Hans van Dongen]

Hallo Daan007,

 

Een rechter (door de ex-baas of door jou ingeschakeld) zal het volgende stappenplan/beoordelingsplan bewandelen:

 

[*]is er uberhaupt een relatiebeding afgesproken?;

[*]is het relatiebeding juridisch gezien geldig afgesproken?;

[*]is het relatiebeding ten tijde van het einde van de arbeidsrelatie en daarna/nu nog geldig, of door bepaalde ontwikkelingen tijdens het dienstverband ongeldig of niet meer afdwingbaar geworden?;

[*]is het relatiebeding, als het de vorige stappen positief doorstaat ook van toepassing op de voorliggende situatie?;

[*]zo ja, zijn er desondanks redenen (een belangenafweging tussen oud-werkgever en ex-werknemer en niet de belangen van de klanten) om het beding toch niet toe te passen of af te zwakken? Zo nee, is er dan misschien sprake van een onrechtmatige daad van u richting uw oud-baas?

 

 

U slaat alle stappen over en wil een antwoord op de laatste vraag hebben.

Mijn bescheiden inschatting is dat de rechter, als partijen niet op de gang willen dealen, strandt bij de voorlaatste vraag: onduidelijkheden in het beding komen voor rekening van de werkgever en alles in ogenschouw nemende schendt u het beding niet als de klanten uit zich zelf bij de oude baas vertrekken. De oude baas blijft dan geheel met lege handen achter.

 

Mocht de rechter echter alle vragen in het voordeel van de oude baas beantwoorden dan mag u gewoon geen relatie met de bewuste klanten aangaan hoe graag die klanten ook bij u terecht willen. Gaat u toch een relatie met hen aan terwijl de rechter stelt dat dat een schending van het beding inhoudt, of een onrechtmatige daad inhoudt, dan bent u de boete verschuldigd (zo ik lid b en c uitleg), dan wel zal de rechter u via een dwangsom (geeist door de ex-baas) een financiele tik geven.

 

Groeten vanuit Utrecht,

Hans van Dongen / Steunpunt Arbeidszaken / 7-10-2011