Caroline Malmberg

Beste jdelaa, Er is al genoemd dat vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn: dat betekent dat de schuldeisers van de VOF zich op jullie beiden voor alle schulden van de VOF kunnen verhalen. Wat de hoofdelijke aansprakelijkheid betreft zijn er (in hoofdlijnen) drie soorten schulden: 1. bestaande schulden uit overeenkomsten die zijn afgewikkeld (bijv. een koopovereenkomst) 2. bestaande schulden uit lopende duurovereenkomsten (bijv. een huurovereenkomst) 3. toekomstige schulden uit lopende duurovereenkomsten. 1./2.: Om de gevolgen van de hoofdelijke aansprakelijkheid te beperken is het inderdaad verstandig deze schulden zo veel mogelijk te voldoen, bij voorkeur voor de uittreding/ontbinding van de VOF, en/of er voor te zorgen dat er voldoende geld is dat deze schulden kunnen worden voldaan. In dit verband is het belangrijk dat je compagnon een eventuele schuld aan de VOF voldoet (zie hieronder). 3.: De hoofdelijke aansprakelijkheid blijft bestaan ook al gaat het om toekomstige verplichtingen (lees bijvoorbeeld deze uitspraak). Die aansprakelijkheid kan worden beëindigd door de overeenkomst op te zeggen of te ontbinden of een nieuwe afspraak te maken met de desbetreffende contractspartijen (men kan bijv. een verhuurder vragen ermee in te stemmen dat een vennoot na uittreden niet meer of slechts beperkt aansprakelijk is voor de huurpenningen). Dan is er de vereffening van de VOF en de afwikkeling tussen de vennoten onderling. Je schrijft: Als dat nog steeds zo is, geldt dat je compagnon in het kader van de vereffening die schuld aan de VOF moet voldoen. Succes met de vereffening. Caroline Malmberg

Kan er nog beslag worden gelegd op de geleverde goederen? Met vriendelijke groet, Caroline Malmberg

Beste lay-dee, Er zijn allerlei vragen die beantwoord moeten worden om een goed beeld te krijgen: Is er een vennootschapsakte? Zonder regeling in de vennootschapsakte wordt de VOF door het uittreden van een van de partners in principe ontbonden. Dat heeft tot gevolg dat de zaken van de VOF moeten worden afgewikkeld. In het kader van die afwikkeling kan een van de vennoten de onderneming helemaal of gedeeltelijk kopen en voortzetten. De ex-vennoten moeten het dan wel eens worden over een koopprijs. Het is ook mogelijk dat de vennootschapsakte een voortzettingsbeding bevat dat bepaalt hoe de tegenprestatie moet worden vastgesteld en betaald. Als de onderneming niet wordt voortgezet, moet de boedel van de VOF worden vereffend. Dat betekent dat de activa worden verkocht, de contracten worden opgezegd, de schulden worden betaald enz. Als er wat overblijft wordt dat verdeeld door de vennoten (naar rato van het aandeel waarmee zij in de winst delen). Als er schulden overblijven, dan zijn alle drie de vennoten daarvoor hoofdelijk aansprakelijk (zij kunnen door de schuldeisers van de VOF voor het volle pond worden aangesproken). Is er al afgerekend met de vennoot die gedeeltelijk is gestopt of is hij formeel nog vennoot? Zijn er met hem/haar afspraken gemaakt over een lager winstaandeel? Ik neem aan dat die EUR 45.000 op je kapitaalrekening staat. Het vermogen is gelijk aan de waarde van de activa minus de waarde van de passiva. Aan de actiefkant van de balans van de VOF staan de liquide middelen (het geld op de bankrekening) maar er zullen ook andere activa zijn (voorraden, vorderingen op afnemers, enz.). Stel dat de VOF de onderneming aan jou verkoopt en overdraagt. Als er verder geen schulden zijn (bijv. belastingschulden) die de VOF nog moet voldoen, dan heeft iedere vennoot uit de verkoopopbrengst eerst recht op terugbetaling van zijn kapitaal. Daarbij moet inderdaad wel worden bekeken of een van de vennoten in het verleden te veel heeft opgenomen (want dat moet eerst worden recht getrokken): Is de werkplaats een onroerende zaak die eigendom is van één van de vennoten? Dan moet worden nagekeken welke afspraken zijn gemaakt: is de werkplaats economisch ingebracht dan staat deze op de balans van de VOF. Ook kan alleen het genot (gebruik) van de onroerende zaak zijn ingebracht: dan staat de onroerende zaak niet op de balans. Het antwoord is van belang voor de onderlinge afrekening tussen de vennoten. Of is er sprake van een huurcontract? In dat geval is het van belang om goede afspraken te maken met de verhuurder. Een andere - praktische - vraag is of je de werkplaats nodig hebt, wanneer je als ZZP-er alleen verder gaat. Is die bus door de betrokken vennoot namens de VOF gekocht? Of heeft hij die bus privé gekocht en vervolgens in de VOF ingebracht? Of is het helemaal een privé aanschaffing geweest? Succes met de afwikkeling! Caroline Malmberg

Een (deel van) de oplossing voor het liquiditeitsprobleem kan ook zijn dat de betaling wordt uitgespreid. Groet, Caroline Malmberg

Dat lijkt me ontoereikend. Een domeinnaam (of eigenlijk hostnaam) is weinig meer dan het internetadres van een server. Dat hoeft geen webserver te zijn. De domeinnaam kan bijvoorbeeld in gebruik zijn voor een e-mailserver (dat is vrij gebruikelijk zelfs) en een van mijn klanten heeft een aparte domeinnaam voor een FTP-server. Op zichzelf waar, maar het is in ieder geval een begin. Bovendien lijkt het er op dat de domeinnaamhouder het project nog niet exploiteert: Het is dus heel goed mogelijk dat de domeinnaamhouder voor dit domein (nog) geen email-server of FTP-server heeft opgezet.

Beste Telma, Nog een tip: maak ook screenshots (met de datum) zodat je later kan bewijzen dat de domeinnaam niet gebruikt werd. Groet, Caroline Malmberg

Beste Pim, Als jij de regie wil houden, is een goede samenwerkingsovereenkomst essentieel. Vergeet ook niet om daarin duidelijk af te spreken aan wie de intellectuele eigendomsrechten toekomen van hetgeen jij en je partner samen gaan ontwikkelen. Succes! Caroline Malmberg

Tien procent van niets is niets. Er zijn ook constructies denkbaar waarbij klanten betalen voor ontwikkelingskosten. Klopt, maar het is een project wat al een tijdje loopt en al klanten in zitten. Ik ben eerst betaald voor mijn werkzaamheden, maar krijg nu de mogelijkheid om mee te doen met dit product. Het is een product met veel potentie, en kan zeker in de toekomst goede omzetten halen. Als ik dat niet zou denken zou ik er ook niet aan beginnen. Beste Sander, Met een belang van 10% doe je er goed aan een aandeelhoudersovereenkomst op te stellen. Als je wilt meedelen in de winst, moet daarin in ieder geval worden geregeld dat de winst ook daadwerkelijk als dividend wordt uitgekeerd. Ook andere zaken komen doorgaans in een dergelijke overeenkomst (of in de statuten) aan bod, bijvoorbeeld: - welke informatie krijg je als minderheidsaandeelhouder; - wat zijn de afspraken als iemand de aandelen wil kopen; - moet er een voorziening komen voor het geval dat er een wijziging optreedt in de persoonlijke omstandigheden van een aandeelhouder (arbeidsongeschiktheid, ziekte, echtscheiding e.d.); - welke bevoegdheden heeft de directie; - voor welke besluiten is de instemming van de minderheidsaandeelhouder nodig, enz. Je hebt het over "ontwikkeltijd": vergeet niet duidelijke afspraken te maken over de intellectuele eigendom van hetgeen door jou ontwikkeld is. Succes! Caroline Malmberg

Er zijn vanuit juridisch perspectief meerdere mogelijkheden: (1) De VOF opent een bankrekening, alle vennoten storten een bedrag en de VOF koopt daarvan de benodigde inventaris. Als het geen succes wordt en jullie houden er mee op, dan moeten de schulden van de VOF worden betaald waarna een eventueel resterend banksaldo en de inventaris kan worden verdeeld onder de vennoten (of de inventaris wordt verkocht en de opbrengst wordt verdeeld). (2) De vennoten kopen zelf de inventaris die zij nodig hebben en brengen die inventaris in de VOF in. Als het geen succes wordt, dan moeten de schulden van de VOF worden betaald. Is dat gebeurd, dan heeft iedere vennoot recht op teruggave van zijn inbreng. (NB: hier zijn variaties mogelijk omdat de inbreng ook alleen economisch kan zijn of de vorm kan hebben van alleen een gebruiksrecht, maar het lijkt me dat je het in dit stadium niet te ingewikkeld moet maken.) In alle gevallen is het verstandig om de onderlinge afspraken in een vennootschapsakte vast te leggen. Veel succes met jullie onderneming! Caroline Malmberg

Het antwoord staat in art. 2:218 BW: tijdens ieder boekjaar wordt ten minste één algemene vergadering gehouden of ten minste eenmaal overeenkomstig artikel 210 lid 5 of artikel 238 lid 1 besloten. Met vriendelijke groet, Caroline Malmberg

De verdeling van de winst van een VOF wordt in eerste instantie bepaald door de afspraken die hierover in de vennootschapsakte zijn gemaakt. Vaak bepaalt de vennootschapsakte dat uit de winst van de VOF eerst (a) rente over het kapitaal van de vennoten wordt vergoed en (b) aan de vennoten een vergoeding voor de verrichte arbeid wordt voldaan. De daarna resterende winst wordt vervolgens onder de vennoten verdeeld in een afgesproken (zakelijke) verhouding. Een groot verschil in verrichte arbeid kan op deze wijze worden afgerekend voordat tot verdeling van de resterende winst wordt overgegaan. In sommige vennootschapsakten is de bepaling opgenomen dat de vennoten de winstverdeling ieder jaar in onderling overleg vaststellen. Een dergelijke bepaling geeft dus de flexibiliteit om van jaar tot jaar een aan de situatie aangepaste winstverdeling af te spreken. Wanneer de vennootschapsakte deze flexibiliteit niet biedt, is het ook mogelijk een afwijkende winstverdeling af te spreken maar dan verdient het aanbeveling om die verdeling vast te leggen in een (schriftelijke) aanvulling op de vennootschapsakte. Wanneer er geen vennootschapsakte is, is het aandeel van de vennoten in de resultaten van de VOF evenredig aan hetgeen zij in de VOF hebben ingebracht. Indien een vennoot alleen arbeid heeft ingebracht, is zijn (haar) aandeel gelijk aan het aandeel van de vennoot die het minste heeft ingebracht (zie art. 7A:1670 BW). Het is overigens verstandig om een afwijkende winstverdeling met een fiscalist te bespreken, want de verdeling van de winst moet wel zakelijk zijn. Je moet ten opzicht van de Belastingdienst kunnen onderbouwen waarom de gewijzigde winstverdeling meer recht doet aan de verhoudingen tussen de vennoten dan de oorspronkelijke winstverdeling (zie bijvoorbeeld deze uitspraak). Voor de goede orde: het verdelen van de winst is niet hetzelfde als het uitkeren van de winst. Je kan ervoor kiezen de winst die aan jou wordt toegedeeld in de VOF te laten. Deze wordt dan toegevoegd aan jouw kapitaalrekening. Je betaalt ieder jaar belasting over de verdeelde winst.

1) Wat doe je of doet je bedrijf precies? Ik ben advocaat en heb mij in de loop der jaren steeds meer toegelegd op een interessant onderdeel van het recht: het opzetten en het ontvlechten van allerlei soorten samenwerkingsverbanden, zoals een B.V. met meerdere aandeelhouders, samenwerkingen in de vorm van een vennootschap onder firma of commanditaire vennootschap maar ook meer "losse" samenwerkingsvormen zoals contracten over het gezamenlijk verrichten van research. Ik doe dat met mijn partner, Henk Waling, vanuit een advocatenkantoor dat wij halverwege 2012 hebben opgericht (Malmberg Waling Advocaten in Den Haag). Hiernaast ben ik ook al een hele tijd betrokken bij een andere onderneming. In de negentiger jaren, toen het internet in opkomst was, heb ik met een klein team een website gebouwd waar juristen interactief voorbeelddocumenten konden samenstellen en downloaden (een modellenbank). Op deze website kon iemand aan de hand van een online questionnaire een serie vragen beantwoorden waarna het systeem op basis van de gegeven antwoorden een document “op maat” genereerde dat vervolgens kon worden gedownload. Deze website was zijn tijd ver vooruit. Helaas leverde de exploitatie van de website niet genoeg op om de investeringen terug te verdienen. Op een gegeven moment realiseerden wij ons dat het softwaresysteem waarop onze website “draaide” ook commercieel interessant is voor vakgenoten en anderen die met standaardcontracten en dergelijke werken. In de afgelopen jaren hebben wij ons systeem (onder de naam XiDRAFT) daarom zo aangepast dat het nu een tool is die iedereen online kan gebruiken. 2) Wat betekent innovatief zijn voor je, en waar onderscheid je je in van anderen? Innovatie is voor mij de mogelijkheid om met behulp van technologie mijn vak te vernieuwen, oplossingen te bedenken voor veel voorkomende problemen en voor het efficiënter uitvoeren van allerlei taken. Het is mensen eigen om, staand op de schouders van de vorige generatie, steeds nieuwe tools te bedenken. Het fascinerende vind ik dat de ontwikkelingen steeds sneller gaan: innovatie leidt tot vergaande automatisering en zal onze samenleving ingrijpend veranderen. Mijn interesse in innovatie is wat mij onderscheidt van andere juristen. Juristen hebben de reputatie nogal traditioneel en risicomijdend te zijn; in de juridische wereld lijkt de tijd soms stil te staan. Onlangs las ik een artikel waarin iemand van mening was dat de komst van email in ons vak de enige echte doorbraaktechnologie van de afgelopen jaren is geweest… Er valt op juridisch terrein met innovatie dus wel wat winst te behalen. Maar hier is natuurlijk ook een spanningsveld: wij advocaten rekenen immers op basis van uurtje-factuurtje af en de uitdaging zal zijn om de tijdwinst door efficiency verbetering daadwerkelijk te verzilveren. Ik ben er van overtuigd dat de veranderingen in onze samenleving door innovatie en automatisering niet zijn te stoppen. Daar zitten mogelijk negatieve kanten aan (door automatisering gaat betaald werk “verloren”) maar ook grote voordelen. Als bijvoorbeeld online tools zoals die van ons op grote schaal zou worden gebruikt krijgen particulieren en ondernemers (voor wie goede juridische ondersteuning nu vaak - te - duur is) gemakkelijker en goedkoper toegang tot juridische kennis en know-how waardoor zij hun juridische positie kunnen verbeteren. 3) Welke film of welk televisieprogramma kun je iedereen aanraden? Ik heb natuurlijk geen tijd gehad voor film of televisie kijken ;)! Maar als ik dan stiekem toch even de buis aanzet dan kijk ik graag naar series als House of Lords, Breaking Bad, Braquo, The Wire of Homeland. 4) Hoe ben je zo enthousiast betrokken geraakt bij Higherlevel.nl? Als je als ondernemer vragen hebt stuit je al snel op Higherlevel. Ik vind het fantastisch hoe op dit forum zoveel goede en praktische informatie wordt gedeeld. Heel bijzonder! Het succes van het forum komt natuurlijk door de inzet van de actieve forumleden (veel dank daarvoor!). En op een gegeven moment zag ik een vraag die ik wel moest beantwoorden... Ik merkte dat het behalve nuttig (eigen belang speelt natuurlijk wel een beetje mee om ons nieuwe kantoor op de kaart te zetten) ook gewoon leuk is om kennis te delen. De laatste tijd heb ik het erg druk gehad en is het er niet zo van gekomen, maar dat komt wel weer wat mij betreft. 5) Aan welk lid van Higherlevel wil je graag de volgende "Vijf Vragen" stellen, en welke bonusvraag zou je hem of haar graag willen stellen? Aan Marcel Spruit (als hij ten minste nog niet aan de beurt is geweest) omdat ik altijd veel leer van zijn heldere antwoorden! Mijn bonusvraag aan Marcel: belemmert de overheid het starten en groeien van MKB ondernemingen door een overvloed aan regels op het gebied van boekhouden/belastingen en wat is jouw top 3 voor vereenvoudiging? Bonusvraag aan mij van Mikki: Gezien je profiel ben je mediator om samenwerkingsvormen tot stand te brengen en te begeleiden. Ikzelf ben voorstander van coöperatievormen. Dit omdat ik van mening ben dat als met name kleine zelfstandigen zich formeren gezamenlijk grotere projecten op kunnen pakken. Echter, ik zie in de HL-wereld hier weinigen écht van deze samenwerkingsvorm gebruik maken. Merk jij in deze tijd, waar het mede gezien de crisis, moeilijk is om klanten/projecten binnen te halen dat men meer gebruik maakt van samenwerkingsvormen of juist niet? Net als Mikki ben ik een voorstander van samenwerken en begeleid ik partijen bij het opzetten daarvan (als advocaat niet als mediator). Vooral voor kleine ondernemingen kan het goed zijn om de krachten te bundelen. Bij het selecteren van een samenwerkingsvorm denkt men echter meestal toch niet snel buiten de gebaande paden. Dat begrijp ik ook wel want experimenteren kan interessant zijn, maar dat doe je meestal niet met je eigen onderneming… Dat gezegd hebbende blijkt het in de praktijk ook vaak lastig om in grotere samenwerkingsverbanden met veel mensen samen te werken: je hebt dan goede afspraken nodig over het aansturen van het geheel om te voorkomen dat de samenwerking verzandt in oeverloze discussies tussen de partners. De crisis speelt wel een rol, maar - hoe kan het ook anders - in negatieve zin: als de inkomsten in een samenwerkingsverband dreigen af te nemen, kiest men vaak de oplossing het samenwerkingsverband te verbreken of besluiten de partners dat een van hen moet vertrekken.

Een vof is een contract en contracten kunnen alleen door alle contractspartijen gezamenlijk worden gewijzigd. De vennootschapsakte kan een bepaling bevatten voor een situatie als deze (bijv. een bepaling die vennoten het recht geeft om een van hen uit te stoten indien deze onvoldoende presteert gekoppeld aan het recht voor de uitstotende vennoten om de onderneming voort te zetten). Bevat jullie vennootschapsakte een dergelijke bepaling? Ook kan worden overwogen de vof te beëindigen of op te zeggen: of dat een goede strategie is hangt ook weer van de inhoud van de vennootschapsakte af. Kortom, er is nog (te) weinig informatie. Overigens kan een bespreking van de problemen door de vennoten niet alleen de lucht klaren maar ook duidelijk maken dat voor de overige vennoten de maat vol is. Succes!

Dit is inderdaad een wijziging van het desbetreffende artikel in de vennootschapsakte. Leg hierbij wel duidelijk vast wat is afgesproken; de volgende punten moeten helder zijn: - nieuwe verdeelsleutel van de winst tussen de vennoten - geldingsduur van de nieuwe afspraak (voor onbepaalde tijd of vindt op enig moment weer een herziening plaats op basis van prestaties/inbreng van de vennoten) - hoe wordt de winst vastgesteld (gaat van de winst - voor verdeling onder de vennoten - bijvoorbeeld eerst een vergoeding voor verrichte werkzaamheden af) - geldt deze verdeelsleutel ook voor liquidatiewinst/-verlies in geval van het beëindigen van de v.o.f. Succes, Caroline Malmberg

Beste Eelco, Als ik dit lees, rijzen er bij mij allerlei vragen: [*] Hoeveel procent van de aandelen heb je? [*] Zijn de bestuurders ook je mede-aandeelhouders? [*] Zijn er managementovereenkomsten gesloten? Zo niet: zijn er afspraken gemaakt met de bestuurders over hun beloning? [*] Heeft de algemene vergadering de management fee van de bestuurders vastgesteld (art. 2:245 BW)? [*] Heb je geïnvesteerd op basis van een business plan? Of is er een budget opgesteld voor de ontwikkeling van de producten en de website? [*] Wat is er afgesproken over de informatie die aan jou zou worden verstrekt? Groet, Caroline Malmberg

Het aangaan van een (kosten)maatschap is inderdaad mogelijk. Ik vermoed echter dat deze vraag opkomt in verband met de fiscale status van het samenwerkingsverband. Ik heb begrepen dat, indien een kostenmaatschap geen omzet heeft, deze in het algemeen geen ondernemer voor de btw is. Ik adviseer je een fiscalist te raadplegen. De problematiek wordt in dit artikel uitgelegd: Btw-neutrale samenwerkingsmogelijkheden Succes!

Beste Noldy, De eerste vraag die je jezelf moet stellen is of het verstandig is om alleen door te gaan. Het is begrijpelijk dat je van de onderneming een succes wilt maken en ondernemen is altijd risico nemen. Maar dat moet je uiteraard afwegen tegen de kwade kans dat het risico zich materialiseert en het uiteindelijk niet levensvatbaar zal blijken te zijn. Of dat je er teveel energie, tijd en geld in stopt (naast het geld zijn ook jouw energie en tijd immers schaars – die moet je wel in het goede project investeren). Het kan ook zijn dat je het point of no return wat dat betreft bent gepasseerd en dat je wel verder moet, omdat er geen alternatief meer is (zie hieronder). Mocht je besluiten niet door te gaan (en er is niemand om de zaak over te nemen) dan moet je inventariseren wat de liquidatiekosten zijn. Dan heb je het over contracten zoals de huur en arbeidscontracten die moeten worden afgekocht (als dat al mogelijk is). Ook moet het pand vermoedelijk weer in de oude staat worden teruggebracht. Anderzijds levert de inboedel misschien nog wat op. Dat moet je afwegen tegen de kosten (of voordelen) die gepaard gaan met voortzetting van de onderneming (al dan niet samen met je mede-vennoot). Ik begrijp dat je mede-vennoot zich liever terugtrekt. Ik merk op dat hij als vennoot van de vof tegenover derden (zoals de verhuurder) hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van de vof. Uittreding doet die aansprakelijkheid op zichzelf niet vervallen (tenzij de derde daarmee zou instemmen). Ga jij in je eentje door en zou je afspreken dat in jullie onderlinge relatie jij degene bent die de verantwoordelijke persoon voor die schulden zal zijn (draagplichtig heet dat) dan neem je in feite een risico op je dat je nu (naar jij opgeeft) voor 30% kan doorschuiven naar je mede-vennoot. Indien je desondanks je mede-vennoot zou willen uitkopen dan is de vraag tegen welk bedrag dat redelijk is. Het waarderingsrapport dat je bijvoegt mag die naam niet dragen; het is onbegrijpelijk en ook onjuist, terwijl de aannames niet zijn gemotiveerd. De goodwill berekening in het rapport koppelt de goodwill aan “verzekerde omzet”. Zelfs als de berekening van die “verzekerde omzet” al feitelijk juist zou zijn, dan nog moet je nagaan welke kosten moeten worden gemaakt om die goodwill te genereren en of het verstandig is voor die goodwill te betalen. Het gaat bij goodwill immers niet om de “verzekerde omzet” maar om de vraag of de verwachting gerechtvaardigd is dat de onderneming (in zijn geheel) in de toekomst winstgevend zal zijn. In de systematiek die kennelijk voor het waarderingsrapport is gekozen moet je kennelijk voor goodwill betalen terwijl de onderneming zwaar verliesgevend is (voor zover ik kan zien ook de eerstkomende tijd). Dergelijke redeneerfouten zitten ook in de rest van het rapport. De zaak lijkt te worden voorgesteld alsof kan worden uitgegaan van bepaalde normcijfers in de branche (waar komen die vandaan?) maar daar heb je niet veel aan als je niet in staat bent om je kosten te verlagen omdat je bijvoorbeeld nu eenmaal vastzit aan het huurcontract waar je handtekening onder staat. Voorlopig maakt het de indruk dat je een aandeel in een onderneming zou overnemen die ernstig verlies maakt en waarbij je vermoedelijk ook nog eens (in je interne verhouding tot je mede-vennoot) geacht wordt het risico daarvan voor 100% te gaan dragen. Het bedrag van EUR 100.000,- lijkt te zijn ingegeven door de wens de investering terug te krijgen (zie ook het commentaar van Joost Rietveld). Maar zo werkt het natuurlijk niet (tenzij het geld nog op de bank zou staan). Het geld is echter inmiddels aangewend voor de verbouwing etc. De enige manier waarop het er ooit nog uitkomt is door van de onderneming een succes te maken en als het geen succes wordt dan is hij (en ben jij) de investeringen kwijt. Dat succes lijkt nog ver weg. Je mede-vennoot denkt er het zijne van en wil uitstappen. Dan moet hij nu ook zijn verlies nemen. Sterker nog: omdat de onderneming in een vof is ondergebracht is hij (anders dan een aandeelhouder van een BV) hoofdelijk aansprakelijk. Er is dus geen goodwill op dit moment, eerder badwill. Het lijkt onder de door jou genoemde omstandigheden redelijker dat je mede-vennoot jou betaalt om je zo ver te brengen dat je bereid bent zijn aandeel over te nemen. Dat jij het nog een tijd wil proberen wil niet zeggen dat de waarde van de onderneming positief is. Laat je niet in die psychologische val leiden. En natuurlijk: raadpleeg een deskundige als je gaat onderhandelen. Veel wijsheid.

Altijd een lastige kwestie: in een dergelijk geval kan je overwegen een zogenaamde "earn-out" overeen te komen. De koopprijs wordt daarbij verdeeld in een meteen te betalen bedrag (dat gelet op de omstandigheden dan betrekkelijk laag is) en een nabetaling die niet alleen recht doet aan het untapped potential maar ook aan het werk dat je nog moet verrichten om dat potentieel te realiseren. Een dergelijke nabetaling kan bijvoorbeeld in de vorm van een percentage van de winst gedurende een aantal jaren na de overname. Succes!

Dit is niet duidelijk: geldt de destijds gegeven borgstelling voor alle eventuele toekomstige openstaande schulden of hebben jullie dat toen al meteen laten veranderen in een borgstelling alleen voor het geleende bedrag of is dat pas later gebeurd? In het eerste geval: van welke toekomstige schulden eist de bank nu betaling? Zie hiervoor: betreft het echt een wijziging van de borgstelling of heeft de bank slechts vastgelegd/herhaald wat al in de leningovereenkomst en borgstellingsakten was overeengekomen? In het eerste geval: (1) hebben jullie destijds bezwaar gemaakt en (2) waren jullie destijds gehuwd of geregistreerd als partner?

Beste greenflash, Inderdaad een vervelende situatie. U zegt dat het u onmogelijk is gemaakt om DGA te blijven binnen de organisatie. Het is belangrijk om zo snel mogelijk contact op te nemen met een advocaat die u kan begeleiden bij het beëindigen van uw directiefunctie. Als u dat op prijs stelt kan ik overigens wel een goede arbeidsrechtadvocaat aanbevelen (stuur mij in dat geval een pm). Als die relatie is beëindigd resteert het afwikkelen van de vennootschapsrechtelijke verhouding: u (althans uw holding) houdt nog een derde van de aandelen in de BV. Er zijn – zo op het eerste gezicht – een aantal mogelijkheden/scenario’s: a. Onderhandelen over een uitkoop: u kan de aandelen van uw holding aan uw mede-aandeelhouders aanbieden. Voordat u dat doet is het verstandig u te oriënteren en een (voorlopige) waardering op te laten stellen. Daarvoor is met name van belang dat er deugdelijke projecties zijn van de te verwachten cijfers de komende jaren. Als die er niet zijn, zorg dan dat die er komen en dat er overeenstemming over bestaat. Als er een aandeelhoudersovereenkomst is gesloten, kan die bepalingen bevatten over de bij een uitkoop te hanteren waarderingsmethode. De (voorlopige) waardering kan vervolgens als uitgangspunt worden genomen bij de onderhandelingen. Uw mede-aandeelhouders zijn echter niet verplicht op uw aanbod in te gaan. b. Verkoop aan een derde: als u er met uw mede-aandeelhouders niet uitkomt, kunt u mogelijk een derde vinden die interesse heeft het pakket over te nemen. De BV is opgericht vóór de invoering van de Flex-BV en bevat vermoedelijk nog een blokkeringsregeling. Dat betekent meestal dat de aandelen toch eerst aan uw mede-aandeelhouders moeten worden aangeboden. Het is goed de tekst van de blokkeringsregeling in de statuten er op na te lezen. Uw mede-aandeelhouders hebben in dit geval een dilemma: als zij de aandelen niet afnemen bent u namelijk onder voorwaarden vrij om deze te verkopen aan de gegadigde. Ook hier kan de aandeelhoudersovereenkomst (als die er is) een specifieke regeling bevatten. c. Blijven zitten: u kan er voor kiezen om niets te doen en de aandelen gewoon aan te houden. In dat geval bestaat de kans dat de andere aandeelhouder(s) inderdaad – al dan niet na verloop van tijd – de uitkering van dividend gaan beperken of zelfs proberen activiteiten van de BV over te hevelen naar een andere BV waarin u geen aandelen heeft. Als u hier iets tegen wil doen, moet een procedure worden gestart tegen uw mede-aandeelhouders (bijv. een enquête bij de Ondernemingskamer of een kort geding om voorlopige voorzieningen te vragen). d. De geschillenregeling: als het de spuigaten uitloopt kan een zgn. uittredingsvordering worden ingesteld tegen de andere aandeelhouder(s). Deze moet(en) door zijn (hun) gedrag de rechten of belangen van u als eisende aandeelhouder zodanig hebben geschaad dat het voortduren van uw aandeelhouderschap niet meer van u kan worden gevergd. Dit is een tamelijk lange procedure waarbij bij succes het eindresultaat is dat uw mede-aandeelhouder(s) wordt (worden) gedwongen uw aandelen over te nemen tegen een prijs die door de rechter (na advies van deskundigen) wordt bepaald. In alle gevallen is het van belang om een goed dossier op te bouwen zodat u een eventuele vordering in rechte gedocumenteerd kunt onderbouwen. Succes!

Beste Zonnetje81, Het is mogelijk om in de vennootschapsakte een precies op jullie situatie en wensen toegesneden afsprakenpakket vast te leggen. Jullie hebben zo te zien de volgende discussiepunten: 1. Winstuitkering Het argument van je partner begrijp ik niet goed. De winst is het verschil tussen omzet en andere opbrengsten (boekwinsten bijvoorbeeld) enerzijds en de kosten en uitgaven van de vof anderzijds. Bij een winstverdeling wordt dus niet afzonderlijk bepaald welk percentage van de kosten door de vennoten wordt gedragen en welk percentage van de omzet aan ieder van hen wordt “toegerekend”, maar wordt gewoon de winst - het resultaat “onder de streep” - verdeeld. Of anders gezegd, de vennoot die 40% van de winst deelt, draagt 40% van de kosten en ontvangt 40% van de omzet. Het is wel mogelijk om niet een winstverdelingsafspraak maar uitsluitend een kostenverdelingsafspraak te maken, dat zie je bijvoorbeeld bij de zogenaamde kostenmaatschap. Bij een kostenmaatschap genereren de maten hun eigen omzet (die niet wordt verdeeld) maar delen zij wel de kosten van gezamenlijke voorzieningen, zoals bijvoorbeeld de kosten van een kantoorpand of een secretaresse. Bij jullie is een discrepantie ontstaan tussen de inbreng van beide vennoten (in de vorm van tijd en energie). Kennelijk wordt dit verschil niet goed gemaakt door een aanvullende inbreng van je partner (bijv. een relatienetwerk waar veel nieuwe opdrachten uitkomen). In een dergelijk geval kan je het verschil in inbreng compenseren door middel van een aangepaste winstverdeling of met een verhoging van het salaris van de vennoot die de meeste werkzaamheden verricht (dat salaris is een kostenpost en een verhoging vermindert dus de te verdelen winst). Welke optie de voorkeur verdient is afhankelijk van allerlei factoren en met name van jullie plannen in de toekomst (als jij een leidende rol zal hebben in de onderneming, dan zal je dat vertaald willen zien in de winstverdelingsregeling). Fiscale overwegingen zullen hierbij ook een rol spelen. Maar welke optie je ook kiest, het is goed om te realiseren dat jullie in een vof-akte ook flexibele afspraken kunnen maken. Op die manier kan je samenwerkingspartner straks ook de draad weer oppakken en fulltime gaan werken zonder dat de onderliggende afspraken gewijzigd hoeven te worden. Als jullie nu of later voor een BV zouden kiezen kan dat wat lastiger zijn (de winstverdeling is daar bijvoorbeeld in principe gekoppeld aan het aandeelhouderschap). 2. Waardering vof Bij de waardering van de vof wordt in beginsel geen rekening gehouden met inbreng van tijd en energie door de vennoten. Laat je bij de overgang van een vof naar een besloten vennootschap overigens assisteren door een fiscalist (bijvoorbeeld over het verschil tussen ruisende en geruisloze inbreng). Bij de overgang zal de nieuwe BV aandelen uitgeven aan de ex-vennoten. Doorgaans wordt bij die uitgifte van aandelen gekeken naar de winstverdelingsregeling in de vof: was die 50%-50% dan worden de aandelen ook 50%-50% verdeeld. Dit is dus een punt van aandacht als jullie het (nog) niet eens zijn over de winstverdeling. 3. Ziekteverzuim Ik vraag me af waarom jullie in dienst van de vennootschap onder firma zijn en dus salaris uitkeren. Jullie kunnen overwegen in plaats daarvan een voorschot op jullie aandeel in de winst op te nemen. Jullie zouden in aanvulling daarop ook kunnen afspreken dat iedere vennoot – wat er ook gebeurt – een maandelijks “basisvoorschot” krijgt (uiteraard zolang de winst c.q. liquiditeitspositie van de vof dat toelaat). Zoals Richard Overweg al aangeeft, is het ook mogelijk om te bepalen dat jullie winstaandeel gebaseerd is op het aantal gewerkte uren, waarbij het overigens wel gebruikelijk is om elkaar – in ieder geval gedurende een zekere periode – te steunen in geval van ziekte en arbeidsongeschiktheid zodat niet alle inkomsten in een klap weg vallen. Misschien is het ook een goed idee om te kijken of deze risico’s voor de toekomst verzekerd kunnen worden (daar weet Norbert Bakker alles van). 4. Ratio uren Ik vermoed dat jullie beiden niet iedere maand exact dezelfde uren maken. In dat geval lijkt het redelijk om op basis van de werkelijk bestede tijd met elkaar af te rekenen (die afrekening kan bijvoorbeeld jaarlijks plaatsvinden, dit kan worden gecombineerd met maandelijkse voorschotten en eventueel een “basisvoorschot”): een flexibele afspraak dus. Daarvoor is natuurlijk wel nodig dat jullie de tijd die jullie besteden nauwkeurig registreren (met een beschrijving van de verrichte werkzaamheden). Ik adviseer om de urenverantwoording op regelmatige basis met elkaar te bespreken om latere discussie te voorkomen. Succes!

In principe heeft je compagnon de mogelijkheid de vennootschap onder firma op te zeggen (maar deze mogelijkheid kan in de vennootschapsakte zijn beperkt of uitgesloten). Hierbij geldt dat de reden voor de opzegging niet in strijd mag zijn met de redelijkheid en billijkheid. Een onredelijke opzegging is vernietigbaar. Of je dan nog een werkbare situatie hebt met je vennoot is natuurlijk een hele andere vraag. Is er in de vof-akte geen afwijkende regeling afgesproken (bijvoorbeeld een voortzettingsbeding) dan is steeds de regel van toepassing dat de opzegging leidt tot de ontbinding van de vennootschap onder firma, waarmee de vereffening begint. Bij de vereffening moet de door de v.o.f. gedreven onderneming worden geliquideerd (denk aan: opzegging van alle contracten, verkoop van alle activa en voldoening van de schulden). Het is hierbij ook mogelijk de onderneming als geheel te verkopen en deze route verdient verreweg de voorkeur. Ook een ex-vennoot kan de onderneming kopen, maar partijen moeten het dan wel eens worden over de koopprijs voor (en de onderliggende waardering van) de onderneming en de aankoop moet door de kopende vennoot wel gefinancierd kunnen worden. Bij gebreke van financiering is het wellicht mogelijk af te spreken dat de koopprijs verschuldigd blijft en in gedeelten wordt afgelost. Indien het niet mogelijk is overeenstemming te bereiken dan is van belang te weten dat aan de rechter kan worden gevraagd de (wijze van) verdeling vast te stellen. Aan de rechter kan in een dergelijk geval worden verzocht te bepalen dat de overwaarde in termijnen mag worden voldaan. Als de vennoten er niet uitkomen, er geen tijd is voor een juridische procedure (of die wordt onwenselijk geacht) en er evenmin een derde koper kan worden gevonden, dan resteert er echter niets anders dan het liquideren en vereffenen van de v.o.f. Dit is overigens op zichzelf een stok achter de deur bij de onderhandelingen: als er een huurcontract is gesloten en er zijn personeelsleden in dienst dan kunnen de schulden namelijk (flink) oplopen. In dat geval bestaat de (aanzienlijke) kans dat de vennoten met restschulden blijven zitten, omdat zij daarvoor immers als vennoot hoofdelijk aansprakelijk zijn. Stel nu dat de onderneming kan worden verkocht. De koopprijs is of wordt in termijnen voldaan en verder is alles afgewikkeld (er zijn geen schulden en lopende verplichtingen meer). De vennoten moeten dan tot verdeling overgaan. Deze verdeling loopt in grote lijnen als volgt: 1. Eerst wordt de rekening-courantverhouding met de vennoten afgewikkeld. 2. Vervolgens wordt vastgesteld wat de liquidatiewinst c.q. het liquidatieverlies (het liquidatiesaldo) is. 3. Dan wordt bepaald: a. wat de vennoten hebben ingebracht, en b. wat het aandeel in de winst c.q. het verlies van ieder van de vennoten is ( dit gebeurt aan de hand van de wettelijke of overeengekomen winst- en verliesdelingsregeling; volgens de wettelijke regeling is dit aandeel evenredig aan de inbreng van de vennoot waarbij het aandeel van een vennoot die alleen arbeid heeft ingebracht gelijk is aan het aandeel van de vennoot die het minste heeft ingebracht, maar in de vennootschapsakte kan anders zijn overeengekomen). 4. De hoofdregel is dat iedere vennoot recht heeft op teruggave van de inbreng vermeerderd met zijn aandeel in de liquidatiewinst dan wel verminderd met zijn aandeel in het liquidatieverlies (maar ook hier kan de v.o.f. akte een andere regeling bevatten). Nog een paar laatste punten: - om een juist oordeel te geven over je positie moet de vennootschapsakte worden doorgenomen (staat er bijvoorbeeld een concurrentiebeding in de v.o.f. akte) - het is ook erg belangrijk om zo snel mogelijk inzicht te krijgen in de financiële positie van de v.o.f. Succes!

Ik vermoed dat de aan u verstrekte informatie op een vergissing berust. De Belastingdienst registreert inderdaad vanaf 1 januari 2013 alleen nog akten waarvan registratie verplicht is gesteld. Aangezien het volgens de wet mogelijk is een bezitloos pandrecht bij geregistreerde onderhandse akte te vestigen (art. 3:237 BW), dient de Belastingdienst een aan haar aangeboden pandakte te registreren. U kunt de akte aanbieden aan het belastingkantoor in Rotterdam (zie Onderhandse akten registreren op de website van de Belastingdienst). Succes, Caroline Malmberg

Beste KG, Heeft de investeerder een lening verstrekt? Wat voor zekerheidsrechten (pand, hypotheek bijv.) heeft hij daarvoor gekregen? Hebben jullie al aan een doorstart gedacht? Groet, Caroline Malmberg

Beste MarcoK, Siska van Veen heeft je vraag beantwoord: Uit deze beantwoording kan je opmaken dat, als je eerst een verzoek tot echtscheiding indient (eenzijdig of gemeenschappelijk) en daarna een nieuwe onderneming opstart, die onderneming buiten de gemeenschap van goederen blijft. Hier speelt natuurlijk wel dat je later moet kunnen aantonen dat het echt een nieuwe onderneming is die ook echt pas na het indienen van het verzoek tot echtscheiding is opgestart. Je moet dus vanaf het begin je "dossier" goed bijhouden. Succes, Caroline Malmberg