Caroline Malmberg

Als je de aandelen voor € 0,- overdraagt, is er strikt genomen geen sprake van een koopovereenkomst maar van een gift. Verder adviseer ik in een dergelijk geval ook om een fiscalist te raadplegen. Groet, Caroline Malmberg

Beste XBright, De minderheidsaandeelhouders kunnen hun aandelen aan jou als mede-aandeelhouder aanbieden (en zijn in sommige omstandigheden daartoe zelfs verplicht), maar jij bent niet verplicht de aandelen van de andere aandeelhouders over te nemen. Ook de vennootschap heeft geen verplichting om de aandelen in te kopen (sterker nog, het is waarschijnlijk dat de vennootschap dat niet eens mag, zie art. 2:207 BW). Groet, Caroline Malmberg

De aanloopfase was dat ik een dashboard maakte waarmee zij hun management database konden presenteren aan hun klanten. Het plan was daar op termijn een SAAS-produkt van te maken. Ik heb er inderdaad de nodige tijd in zitten - mijn investering in onze samenwerking. Niet alleen m.b.t. het dashboard, maar ook m.b.t. het datamodel (dat uiteindelijk voor meer dan de helft van mijn hand is), terwijl dat natuurlijk eigenlijk hun specialiteit was. Aangezien ze geen reden zagen het intellectueel eigendom af te kopen ligt dat dus bij mij, en kunnen ze dus niet nog meer geld verdienen aan mijn inzet. Ze laten het nu opnieuw bouwen... Zoals ik het begrijp zijn er werkzaamheden verricht, en heeft dat ook een product (dashboard) opgeleverd, met het resultaat dat de afnemer het ontwikkelde product in het verleden heeft kunnen gebruiken bij presentaties aan klanten. Over de voorwaarden waarop het product in de toekomst wordt (mag worden) gebruikt is onenigheid ontstaan. TwaBla, ik ben het wel met je eens dat er meer informatie nodig is om te beoordelen of art. 7:405 BW kan worden toegepast als er een beroep op het auteursrecht wordt gedaan, maar het is misschien wel de moeite waard om dat uit te zoeken.

Maar je kan toch in ieder geval betaling van die uren vorderen? Op grond van de wet (art. 7:405 BW) is de opdrachtgever, indien de hoogte van het uurtarief door partijen niet is bepaald, het op de gebruikelijke wijze berekende loon of anders een redelijk loon verschuldigd.

Beste Misha, Je schrijft: Het voorbeeld van het tennisracket is niet goed want het oorspronkelijke octrooi (patent) op het tennisracket is al lang verlopen. De beantwoording van de vraag of je wel of niet inbreuk maakt op een octrooi van een ander luister meestal erg nauw. Je moet dit daarom goed uitzoeken want een procedure over een octrooi inbreuk kan behoorlijk kostbaar zijn en bij verlies kan je niet alleen gedwongen worden het gebruik van de vinding te staken en je producten van de markt te halen, maar ook veroordeeld worden tot schadevergoeding en afdracht van winst (zie art. 70 e.v. Rijksoctrooiwet 1995). De vormgeving kan ook een rol spelen, namelijk indien een producent zich beroept op auteursrechtelijke bescherming. Er kan sprake zijn van inbreuk op een auteursrecht op een gebruiksvoorwerp in het geval dat de totaalindruk van het inbreuk makende voorwerp overeenstemt met de totaalindruk van het nagebootste voorwerp. Zie voor een voorbeeld de uitspraak van de Hoge Raad in één van de zaken die de producent van de Tripp Trapp stoel tegen een nabootser had aangespannen (deze zaak wordt besproken op Cassatieblog.nl). Er kan daarnaast ook een vormmerk zijn ingeschreven. Laat je dus goed adviseren door een specialist op dit gebied! Succes, Caroline Malmberg

Beste Zuivinder, Een situatie zoals deze komt regelmatig voor bij ondernemingen met meerdere eigenaren. Het gaat nu eenmaal knellen als bepaalde aandeelhouders zich wel volledig inspannen en een andere aandeelhouder niet. Jullie voorstel om de beloning van de actieve bestuurders te verhogen is op zichzelf mogelijk, mits de extra vergoeding redelijk is gelet op de prestaties van deze bestuurders c.q. de aard en omvang van hun werkzaamheden. Het door het management behaalde resultaat mag namelijk meespelen bij het bepalen van de hoogte van de aan hen te betalen vergoeding. De redelijkheid van die vergoeding dient verder ook te worden beoordeeld in de context: wat voor soort bedrijf betreft het, wat is voor dat soort bedrijven gebruikelijk, hoe gaat het in de branche, etc. Daarover is meer informatie nodig om er iets verstandigs over te kunnen zeggen. Het verdient daarom aanbeveling een redelijk beloningsvoorstel op te stellen en dat goed te onderbouwen, bijvoorbeeld met een advies over wat in de branche een marktconforme beloning wordt geacht van een daarin gespecialiseerd extern bureau als Hays of Mercer. De conclusie is dat het aan de ene kant niet is toegestaan het dividend van een derde aandeelhouder uit te hollen door een te hoge fee te nemen, maar dat het aan de andere kant niet nodig is om jezelf tekort te doen. Het is daarnaast ook de vraag in hoeverre het verstandig is voor de B.V. om alle winst uit te keren en niet een gedeelte te reserveren voor het doen van investeringen. Ook met betrekking tot deze vraag is meer informatie nodig om dit goed te kunnen beoordelen. De uitkoop van jullie mede-aandeelhouder is inderdaad de koninklijke weg. Een dergelijke uitkoop is mogelijk ook wel extern te financieren. Jullie mede-aandeelhouder is overigens niet verplicht op een aanbod van jullie in te gaan. Jullie kunnen overwegen een voorlopige waardering op te laten stellen en vervolgens te bekijken (a) of een dergelijke overname is te financieren en (b) bespreekbaar is voor jullie compagnon. Eventueel kan ik wel enkele waarderingsdeskundigen aanbevelen (stuur mij maar een PM in dat geval). Indien jullie er met elkaar niet uitkomen, kan jullie compagnon er voor kiezen om gewoon te blijven zitten. Hij heeft maar één alternatief (en dat is tegelijk jullie zorg): hij kan op zoek gaan naar een koper voor zijn pakket. Zoals Joost Rietveld al opmerkte, zit daar een aspect aan dat de prijs van zijn pakket negatief zal beïnvloeden: Dat verdient enige nuancering aangezien door de rechter is bepaald dat een minderheidsaandeelhouder altijd recht heeft op een redelijk dividend. Voor de volledigheid noem ik nog dat, in het geval dat de derde aandeelhouder zich zo zou gaan misdragen dat hij de belangen van jullie als mede-aandeelhouders of die van de vennootschap schaadt, de wet bepaalde mogelijkheden tot uitkoop van hem dan wel van jullie biedt, maar dit geval zal zich bij jullie vermoedelijk niet voordoen. Het kan geen kwaad de zaak eens grondig met jullie advocaat door te spreken. Succes! Caroline Malmberg

Beste CPP, Het plaatje is inderdaad nog niet helemaal scherp, maar ik vermoed dat het zo zit: * Er is een tussenholding die 100% van de aandelen in twee werkmaatschappijen houdt, in de ene werkmaatschappij ben jij persoonlijk de enige (zelfstandig bevoegde) directeur en in de andere werkmaatschappij is jouw “toekomstige compagnon” de enige (zelfstandig bevoegde) directeur. Wie is de bestuurder van de tussenholding? * De aandelen in de tussenholding zijn gecertificeerd: de aandelen worden gehouden door de door jou genoemde Stichting Administratiekantoor (STAK), die de juridische eigenaar van die aandelen is (zie ook de opmerkingen van Marcel S). De STAK heeft op haar beurt certificaten uitgegeven: houders van certificaten zijn gerechtigd tot het dividend op de aandelen en het liquidatiesaldo bij ontbinding van de vennootschap. Al deze certificaten zijn uitgegeven aan jouw holding. * Jullie zijn beiden bestuurder in de STAK en de STAK heeft daarnaast een onafhankelijke derde bestuurder die volgens jou bij nader inzien niet zo onpartijdig is. * Jouw “toekomstige compagnon” is failliet. Je hebt kennelijk een afspraak om tezijnertijd, als het faillissement is afgewikkeld, aan hem 50% van de certificaten te leveren. Welke prijs gaat hij daar straks voor betalen? Zijn daarover afspraken tussen jullie gemaakt? Is de werkmaatschappij een nieuwe B.V. die een onderneming is gestart of is daarin een andere bestaande onderneming ingebracht? In het laatste geval: is daarvoor een vergoeding betaald en, zo ja, wie heeft dat gefinancierd? * Je hebt gemerkt dat jouw toekomstige compagnon geen inzicht wil geven in het reilen en zeilen bij “zijn” werkmaatschappij, waarin hij wordt gesteund door de derde bestuurder van de STAK. Je eerste vraag is: Dit lijkt me heel verstandig. Je hebt afgesproken dat je toekomstige compagnon een nieuwe kans zou krijgen onder jouw beheer. Daar past niet bij dat je geen inzage krijgt in de financiële gegevens en de transacties van “zijn” werkmaatschappij, nog even afgezien van het akkefietje waarin hij jou iets wilde laten tekenen wat je positie binnen de structuur ernstig zou schaden. In dit soort situaties kan je niet argwanend genoeg zijn. Je hebt o.a. de volgende opties om de structuur geheel op te heffen: 1. decertificering van de aandelen in de tussenholding waardoor jouw holding weer de volle eigendom krijgt en (a) verkoop en overdracht van de aandelen in “zijn” werkmaatschappij aan een andere partij of (b) ontslag van je “toekomstig compagnon” als bestuurder van “zijn” werkmaatschappij gevolgd door ontbinding van die werkmaatschappij. 2. verkoop door de tussenholding van “jouw” werkmaatschappij aan jouw holding, gevolgd door de uitkering van dividend door de tussenholding aan jouw holding als certificaathouder, gevolgd door overdracht van de certificaten aan een andere partij. Het hangt af van de onderliggende documentatie (zoals de statuten van de STAK, de certificeringsvoorwaarden, eventuele contractuele afspraken met je toekomstige compagnon) en de andere omstandigheden af of deze mogelijkheden inderdaad uitvoerbaar zijn, of er nog andere mogelijkheden zijn en welke optie de voorkeur verdient. Er zijn vast ook fiscale overwegingen die hier een rol spelen. Het is al met al een complexe situatie en er is aanzienlijk meer informatie nodig om een goed advies te geven. Je tweede vraag is: Het bestuur van een besloten vennootschap is gehouden de algemene vergadering goed te informeren over de gang van zaken bij de vennootschap. Er is in rechtszaken en in de juridische literatuur regelmatig discussie over de aard en omvang van deze informatieplicht en over de mate van detail van de informatie waar de algemene vergadering recht op heeft. Maar voor een antwoord op jouw vraag is het ten eerste nodig om te weten wie de bestuurder van de tussenholding (de aandeelhouder van de werkmaatschappij) is, want dat is degene die de gewenste informatie kan opvragen. De tussenholding kan uiteindelijk, indien de bestuurder van de werkmaatschappij ten onrechte weigert de gevraagde informatie te verstrekken, als aandeelhouder van de werkmaatschappij de weigerachtige bestuurder ontslaan. Er zijn overigens ook wel omstandigheden denkbaar dat een bestuurder goede argumenten heeft om geen informatie aan de aandeelhouder te verstrekken (bijvoorbeeld concurrentiegevoeligheid). Ook hier geldt dus weer dat meer informatie nodig is om een goed advies te geven. Succes met de afwikkeling van deze affaire, Caroline Malmberg

Je bedoelt of je je als aandeelhouder zou kunnen laten gelden? Dat is weer afhankelijk van de afspraken in de statuten en de overige overeenkomsten. Hoeveel medestanders heb je binnen de AvA en wat is het percentage van jouw aandelen? En ter aanvulling op deze terechte opmerkingen en vragen, volgens mij liggen de volgende routes het meest voor de hand: - aansturen op ontslag van de bestuurder (art. 2:244 BW): dit is natuurlijk alleen mogelijk als er voldoende andere aandeelhouders zijn die daar in de algemene vergadering van aandeelhouders voor zullen stemmen. In de statuten moet worden nagekeken of voor een ontslagbesluit een versterkte meerderheid is vereist. - het instellen van een vordering tot uitkoop (art. 2:343 e.v. BW): de aandeelhouder die door gedragingen van één of meer andere aandeelhouders zodanig in zijn rechten of belangen is geschaad dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap in redelijkheid niet meer van hem kan worden gevergd, kan tegen die aandeelhouders een vordering tot uittreding instellen, inhoudende dat zijn aandelen worden overgenomen. Dit heeft natuurlijk alleen zin als het aandelenpakket van de aandeelhouder die de vordering instelt voldoende waard is. - wat Nattetas vermoedelijk bedoelt is het opstarten van een enquêteprocedure (art. 2:344 e.v. BW) waarbij meteen wordt gevraagd om bij wijze van voorlopige voorziening een andere bestuurder te benoemen. De laatste twee routes kosten qua voorbereiding veel tijd en zijn daarom dus inderdaad kostbaar.

Tsja, dat hangt van allerlei zaken af. Waar is "daar"? Bij zakendoen in het buitenland kan het onverstandig zijn om Nederlands recht te kiezen. Een belangrijke vraag in dit verband is welke rechter wordt aangewezen om over een eventueel geschil tussen jou en de distributeur te beslissen. Een keuze voor Nederlands recht toe te passen door een buitenlandse rechter is namelijk vragen om moeilijkheden. En als op het contract niet Nederlands recht maar het recht uit een ander land van toepassing wordt verklaard, kan je je het beste laten adviseren door een lokale jurist of advocaat (als je dat op prijs stelt kan ik wel voor je in mijn netwerk kijken). Voor het geval het om distributie in de Verenigde Staten gaat, is hier nog een link naar een lezenswaardig artikel van een landgenoot die als advocaat in de Verenigde Staten werkt. Succes! Caroline Malmberg

Waaraan ik nog wil toevoegen dat er in een dergelijke situatie ook een risico van persoonlijke aansprakelijkheid kan bestaan (bestuurdersaansprakelijkheid), bijvoorbeeld in het geval dat belastingen en premies niet op tijd kunnen worden voldaan en daarvan geen melding wordt gedaan aan de ontvanger van de Belastingdienst en/of het bedrijfspensioenfonds (zie: melding betalingsonmacht) of in het geval dat de jaarrekening niet op tijd is gedeponeerd (zie: art. 2:248 Burgerlijk Wetboek).

Allereerst gefeliciteerd met deze mooie kans! Er zijn inderdaad diverse typen aandelen. De vraag is of je met een participatie alleen een financieel belang beoogt of dat je ook zeggenschapsrechten wilt hebben. Het laatste geval is eenvoudig: neem gewone aandelen. In het geval dat het de bedoeling is om aan de aandeelhouders verschillende rechten toe te kennen of in het geval dat de B.V. zal worden gefinancierd door kapitaalstortingen (agio) van slechts één van de aandeelhouders, is het ook mogelijk in de statuten zgn. letter-aandelen te creëren (A en B aandelen). Indien het je uitsluitend om een financieel belang te doen is, zijn er twee mogelijkheden: creatie van stemrechtloze aandelen of certificering: Stemrechtloze aandelen: met de komst van de zgn. flex BV is het stemrechtloze aandeel geïntroduceerd. De houder van stemrechtloze aandelen heeft wel het recht om de algemene vergadering te bezoeken en daar het woord te voeren, maar kan daar geen stem uitbrengen. Aan stemrechtloze aandelen kunnen ook bijzondere rechten worden toegekend, bijvoorbeeld het recht om bestuurders en/of commissarissen te benoemen. De houder van stemrechtloze aandelen houdt natuurlijk wel zijn recht op het economisch belang dat het aandeel vertegenwoordigt. Certificering: het is ook mogelijk (de) aandelen te certificeren. In dat geval worden aandelen aan een stichting administratiekantoor (“STAK”) overgedragen die (1) het stemrecht uitoefent en (2) certificaten van aandelen uitgeeft aan de certificaathouders welke alleen gerechtigd zijn tot de winst. Omdat er een STAK moet worden opgericht, zijn aan certificering dus extra kosten verbonden. Verschillen tussen certificering en stemrechtloze aandelen zijn verder o.a.: • de STAK kan het stemrecht uitoefenen op de aan haar uitgegeven aandelen terwijl op stemrechtloze aandelen niet kan worden gestemd • bij decertificering worden de door de STAK gehouden aandelen (met stemrecht) in beginsel weer aan de certificaathouder(s) overgedragen waardoor de zeggenschapsverhoudingen kunnen wijzigen; bij stemrechtloze aandelen speelt dit niet • stemrechtloze aandelen zijn in beginsel uitgesloten van het voorkeursrecht op nieuw uit te geven aandelen • verkoop en levering van certificaten kan onderhands gebeuren, terwijl levering van stemrechtloze aandelen altijd bij notariële akte dient te geschieden • certificaathouders kunnen maar hoeven niet gerechtigd te zijn de algemene vergadering van aandeelhouders bij te wonen en daar het woord te voeren Het B.V. recht is geflexibiliseerd: in de statuten kunnen al deze kwesties tot in detail nader worden uitgewerkt en geregeld. Ten slotte raad ik je aan een aandeelhoudersovereenkomst te sluiten en daarin zaken te regelen als: - wat is het gevolg van ziekte, arbeidsongeschiktheid, overlijden van de bestuurder; - onder welke voorwaarden kunnen de aandelen in de B.V. worden verkocht; - wie krijgt de aandelen in geval van echtscheiding of overlijden van de bestuurder/aandeelhouder; - onder welke omstandigheden kan de bestuurder worden ontslagen en wat zijn daarvan de gevolgen (ter aanvulling op of vervanging van een vertrekregeling in de arbeidsovereenkomst); - dividendbeleid, - opnemen van een vetorecht met betrekking tot bepaalde belangrijke beslissingen; enz. Succes! Caroline Malmberg

Dus als ik het goed begrijp: [*]mijn verhuurder heeft een bankgarantie; [*]een voorwaarde tot claim is dat indien ik voor de derde opeenvolgende maand geen huur betaal deze gelicht kan worden; [*]de verhuurder dient de claim in onder het mom van deze voorwaarde, de bank checkt, ziet dat dit een voorwaarde is en keert uit; [*]als nu blijkt dat er helemaal geen achterstand is dan is dit een keestie tussen de verhuurder, die oneigenlijk licht, en de huurder, die geschaadt wordt door deze handeling (rechter) en niet tussen de huurder en de bank - waarvan je in eerste instantie zou kunnen zeggen dat de bank onzorgvuldig gehandeld heeft maar dat heeft ze niet omdat de oneigenlijke claim van de verhuurder voldoet aan de voorwaarden om te lichten. Begrijp ik hem zo goed? Natuurlijk wel gewoon valsheid in geschrifte dus een sterke zaak tegen de verhuurder, maar geen enkele vorm van verdere controle nodig door de bank? Om misverstanden te voorkomen: een garantie voor huurverplichtingen is bijna altijd een afroepgarantie. In een dergelijke garantie staat een bepaling die ongeveer als volgt luidt: “[bank] verbindt zich op eerste schriftelijke verzoek van verhuurder, zonder opgave van redenen te verlangen of schriftelijk bewijs te vragen, aan verhuurder te zullen voldoen al hetgeen verhuurder volgens diens schriftelijke verklaring uit hoofde van deze garantie van [bank] vordert met inachtneming van [maximumbedrag].” Bij het inroepen van een afroepgarantie door een verhuurder is de bank dus niet verplicht om te checken of de verhuurder terecht een claim (verzoek tot betaling onder de garantie) bij haar indient. Als de verhuurder dat onterecht doet, kan de huurder het (namens de huurder) door de bank betaalde bedrag als onverschuldigd betaald van de verhuurder terugvorderen. Groet, Caroline Malmberg

Het is duidelijk dat dit je aandacht heeft en voorzichtigheid is natuurlijk altijd goed! Maar wat je hierover hebt geschreven kon ik zo snel niet vinden, dus daarom toch maar even een reactie. Weet je ook dat je een HACCP-systeem moet hebben? Zie deze link voor meer informatie: http://www.vwa.nl/onderwerpen/regels-voor-ondernemers-eten-en-drinken/dossier/haccp Succes! Caroline Malmberg

Dit is in het eerste jaar gebaseerd op 2 launching partners (klanten) waarna we in het 2e jaar snel kunnen groeien. Het 4e jaar betreft nog maar een klein marktaandeel en meer dan voldoende ruimte om verder te groeien. Ondanks de crisis gaat er in de bouwsector alsnog 32 miljard om. Ruim de helft daarvan zijn kosten in grond- en hulpstoffen en uitbesteed werkt. Dat laatste is onze markt en dus onze omzet op gebaseerd. Dat is precies wat we al gedaan hebben en lijkt ons ook de beste financieringsbron. Een potentiële leverancier staat hier al voor open, maar ook wat dat betreft ben ik nog onwetend hoe dit het beste in elkaar gestoken kan worden. Omdat het in deze crisistijd niet zo gemakkelijk is om financiering voor een nieuwe activiteit op te halen, zie je vaak dat partijen andere mogelijkheden onderzoeken. Zoals Astrid al aangaf, kan je een samenwerking aangaan met een ontwikkelende partij. Je antwoord was dat er een potentiële software leverancier/ontwikkelaar voor jullie plan openstaat. Je kan overwegen met deze partij een joint venture aan te gaan. Jullie richten een B.V. op, zij maken de software en brengen deze in en jullie doen de verkoop en marketing van het product. En misschien zijn de “launching partners” wel bereid een bedrag aan te betalen al dan niet in ruil voor een korting, zodat je de andere lopende kosten kan dekken. Of dit een mogelijke aanpak is hangt waarschijnlijk mede af van de duur van het ontwikkelingstraject. Duurt het ontwikkelingstraject niet zo lang, dan ben je eerder in zaken en kan je dus eerder omzet genereren (keerzijde is dan weer dat het waarschijnlijk ook niet zo moeilijk is om jullie plan te kopiëren; zie de reactie van Norbert). Als dat traject een jaar of langer duurt, is het natuurlijk lastiger. Indien het lukt om een dergelijke samenwerking redelijk snel op te tuigen, dan kan je je bovendien op de marketing concentreren in plaats van dat je je bezig houdt met het ophalen van financiering. Terzijde, bij deze opzet is het natuurlijk verstandig om de afspraken met de partners contractueel goed dicht te timmeren in statuten en aandeelhoudersovereenkomst, maar dat spreekt vanzelf. Succes! Caroline Malmberg

En die machtiging kan je gewoon herroepen door een bericht aan de notaris. Dat de notaris voor zijn werkzaamheden moet worden betaald, ook als de oprichting niet doorgaat, lijkt mij normaal. Groet, Caroline Malmberg

Ik wil je best wel op weg helpen, maar dan is het beter dat we elkaar eerst spreken. Stuur me maar een PM, als je daar wat voor voelt.

Beste Jeroen, De informatie die je geeft is wel wat summier maar in ieder geval zal je duidelijkheid moeten krijgen over de volgende zaken: - Voor welke prijs kan je de aandelen kopen? Is dat meer of minder dan de huidige waarde? Als de aandelen onder de waarde worden verkocht of als je deze zonder betaling zou krijgen, moeten jullie er rekening mee houden dat de Belastingdienst dat ziet als (verkapt) loon. Ook is het verstandig je fiscaal te laten adviseren over de vragen: (a) of de optie fiscaal moet worden afgerekend bij uitgifte of bij uitoefening, en (b) of het gunstiger is de aandelen aan een eigen holding B.V. uit te laten geven (of over te laten dragen). - Wil je aandelen met of zonder stemrecht verwerven: gaat het alleen om een financieel (belonings)belang of wil je ook zeggenschap? Als je spreekt over (aanzienlijke) percentages van 30%-40%, dan is het mogelijk ook wenselijk dat je afspreekt om tezijnertijd tot (mede)bestuurder van de B.V. benoemd te worden. - Wat gebeurt er in geval van ontslag of ruzie in de toekomst: wordt jouw optie dan afgekocht? Of – als je al aandelen hebt – worden deze dan overgenomen door de huidige aandeelhouder? En tegen welke prijs? - Voor het geval de optie wordt uitgeoefend, is inderdaad belangrijk dat de aandeelhouders een aandeelhoudersovereenkomst sluiten. Hierin regel je o.a. zaken als: (a) wat er moet gebeuren in geval van ontslag, ziekte, arbeidsongeschiktheid, overlijden of echtscheiding van een aandeelhouder, (b) wat te doen indien een van de aandeelhouders zijn aandelen wil verkopen, © financiering van de B.V. en in welke gevallen tot uitgifte van nieuwe aandelen kan worden overgegaan, (d) welke bevoegdheden de bestuurders hebben en voor welke besluiten aan de aandeelhouders goedkeuring moet worden gevraagd, (e) het beleid met betrekking tot het uitkeren van dividend, (f) het opnemen van een concurrentiebeding, enz. En deze aandeelhoudersovereenkomst moet natuurlijk goed aansluiten bij de statuten van de B.V. Succes! Groet, Caroline Malmberg

Beste Jan, Een paar opmerkingen over het document waar je naar linkt: - dit is geen intentieverklaring maar een volwaardige koopovereenkomst die wordt gesloten op voorwaarde dat koper de koop kan financieren bij de bank (art. 1.5); - als de koop doorgaat, is er sprake van een overgang van een onderneming; dat betekent dat al het personeel automatisch met de onderneming overgaat naar de koper; - worden er geen verplichtingen of contracten overgenomen? - art. 1.4: waar staat hoe hoog het restant bedrag is dat als achtergestelde lening door de verkoper aan de koper ter beschikking wordt gesteld? Stel dat de bank op zich wel wil financieren maar slechts een klein deel van de totale koopsom: kan je dan geen beroep doen op het financieringsvoorbehoud? Hou verhoudt deze bepaling zich tot art. 12? - de verplichting om het resterende deel van de koopprijs te betalen wordt kennelijk omgezet in een lening (art. 1.4 en 1.6), die weliswaar achtergesteld is maar toch in maandelijkse termijnen moet worden afgelost. De auteur van het document zou met deze constructie de bedoeling kunnen hebben om het voor de koper moeilijk(er) te maken om de koopprijs niet te voldoen in het geval dat deze te hoog blijkt te zijn omdat het verkochte niet aan de overeenkomst beantwoordt. De betalingsverplichting berust namelijk niet meer op de koop maar op een lening. - de in de koopovereenkomst genoemde garanties zijn veel te beperkt: het is gebruikelijk om zowel met de accountant/jurist een onderzoek uit te voeren naar de onderneming (due diligence) en daarnaast van de koper specifieke garanties te vragen (bijvoorbeeld dat de laatste jaarrekeningen juist en volledig zijn, dat de lijst van contracten van de onderneming die overgaan op de koper volledig is, dat de leveranciers geen eigendomsvoorbehoud hebben bedongen c.q. zijn betaald etc.). - de periode voor reclames/inroepen van garanties (art. 3.3 en art. 9) is bijzonder kort; - art. 7.2 is onduidelijk. Voor een contractsovername is de medewerking van alle contractspartijen nodig: wat zijn de belangrijke contracten? Arbeidscontracten gaan bovendien automatisch met de onderneming over (zie boven). En zoals Michel_S terecht opmerkt: kan de huurovereenkomst voor het pand worden overgedragen c.q. is de verhuurder akkoord? Of moet dit ook een voorbehoud worden? - ik ben het eens met StefanO: algemene voorwaarden zijn niet geschreven voor de situatie dat een onderneming wordt overgedragen en art. 11 moet daarom geschrapt worden. Het is best mogelijk om te werken met goede voorbeelddocumenten, maar dit document rammelt inderdaad een beetje. Succes!

Dit begint natuurlijk met de vraag of de contracten van de BV die de software levert op dit punt goed in elkaar zitten. Is daarin bijvoorbeeld een clausule opgenomen die de contractuele aansprakelijkheid tot een bepaald bedrag beperkt (wat je vaak ziet is een beperking tot (een percentage van) het bedrag dat met het contract is verdiend). Een andere veel voorkomende bepaling is die waarbij de termijn waarbinnen een afnemer een beroep kan doen op een tekortkoming in de nakoming (wanprestatie) wordt beperkt. Groet, Caroline Malmberg

Beste Pieter en co, Weer vanuit een juridisch perspectief: Dat is juist. Vennoten A&B brengen in deze door hen voorgestelde optie alleen het recht op genot in. Dat betekent wel (zoals Michel S al aanstipte) dat aan dit genotsrecht een waarde moet worden toegekend waarvoor A&B worden gecrediteerd op hun kapitaalrekening. Een andere mogelijkheid is dat A&B niet worden gecrediteerd maar een gebruiksvergoeding bedingen. Let op dat de vennootschapsakte bepaalt voor wiens rekening de mogelijke waardevermeerdering van het systeem komt en door wie / op welke wijze een eventuele waardering plaats zal vinden. Als het systeem op de balans van de v.o.f. van A&B blijft (en dat is toch het voorstel?), dan is er bij de v.o.f. geen sprake van een resterende boekwaarde van het systeem. Indien A&B gecrediteerd worden op hun kapitaalrekening voor hun inbreng van het genot (zie boven), delen zij bij een liquidatie net als de andere vennoten (tenzij de vennootschapsakte anders bepaalt). Indien er een positief liquidatiesaldo is (en daarbij kan een eventuele waardevermeerdering van het systeem een rol spelen), krijgen de vennoten in principe daaruit eerst hun inbreng terug. Groet, Caroline Malmberg

Beste mbruijn, De vereffening van een vennootschap onder firma is vaak lastig. Je schrijft: en Wat die agaathlening betreft is het van tweeën één: 1. Je medevennoot heeft een kapitaalstorting gedaan en deze gefinancierd met een door hem persoonlijk gesloten agaathlening: die lening hoort dan niet op de balans van de vennootschap onder firma thuis en de boekhouder heeft kennelijk een fout gemaakt. 2. Je medevennoot heeft geen kapitaal gestort maar in plaats daarvan het door hem met de agaathlening verkregen bedrag doorgeleend aan de v.o.f.: wellicht wordt deze lening als gevolg daarvan niet meer fiscaal als agaathlening aangemerkt (zodat de belastingvoordelen komen te vervallen) maar er is in deze situatie wel degelijk een lening verstrekt die door de v.o.f. moet worden afgelost. Stel dat het hier om de tweede situatie gaat, dan betekent dat dat je medevennoot geen kapitaal heeft gestort. Als er verliezen zijn geleden, verklaart dat het negatieve saldo op de kapitaalrekening. Of is het negatieve saldo op de kapitaalrekening van jouw vennoot (mede) ontstaan door opnames? Hoe dit ook zij, op basis van het negatieve saldo op de kapitaalrekening heb jij (of de v.o.f.) vermoedelijk een vordering op jouw vennoot omdat hij: - niet aan zijn verplichting heeft voldaan om kapitaal te storten, en/of - als vennoot moet bijdragen in de verliezen van de vennootschap onder firma, en/of - te veel heeft opgenomen. Het eindresultaat moet zijn dat jullie de in de v.o.f. geleden verliezen onderling verdelen conform de afspraken daarover in de vennootschapsakte. Daarnaast geldt sowieso dat, wanneer jij een door de vennootschap onder firma gesloten lening geheel of gedeeltelijk aflost, je uit dien hoofde een regresrecht hebt: indien jullie ieder voor 50% deelnemen, kan je de helft van wat jij hebt betaald van je medevennoot terugvorderen. Kennelijk is de terugbetaling van de agaathlening voorlopig nog geen probleem, omdat het familielid moet wachten tot 2018: Dus je kan beginnen met het in orde brengen van de vereffening en je medevennoot aanspreken op diens plicht om in de verliezen bij te dragen. Houd hier wel rekening met de verjaringstermijn van 5 jaar: het is niet verstandig met het instellen van een vordering tegen je medevennoot te wachten totdat je door het familielid wordt aangesproken. Een andere manier om deze kwestie te benaderen is dat je je op het standpunt stelt dat situatie 1 hier van toepassing is (en dat de boekhouder dus een fout heeft gemaakt). Dan hebben jij en de v.o.f. niets met die agaathlening te maken. Je hebt in deze situatie mogelijk een – kleinere (omdat hij wel kapitaal heeft gestort; zie boven) – vordering op je medevennoot, maar of dat zo is hangt van de cijfers af. Enkele argumenten om te betwisten dat de agaathlening door de v.o.f. is aangegaan: * het was een lening die overduidelijk bedoeld was om als agaathlening te kwalificeren en een agaathlening wordt aan een ondernemer verstrekt; * je beschikt over de leningovereenkomst waaruit blijkt dat de agaathlening door een familielid aan jouw medevennoot is verstrekt: dat zou betekenen dat (a) jouw vennoot het bedrag aan de vennootschap onder firma heeft doorgeleend en dus zelf aan de v.o.f. een lening heeft verstrekt of (b) de v.o.f. de schuld uit hoofde van die leningovereenkomst heeft overgenomen; het is de vraag of jouw medevennoot namens de v.o.f. voor die lening of schuldovername heeft getekend en, zoals StevenK terecht opmerkt, of hij daartoe bevoegd was. NB: Komt het tot een rechtszaak dan moet je wel zorgen dat je je er duidelijk op beroept dat, indien situatie 1 niet van toepassing wordt geacht, dan situatie 2 geldt (van tweeën één). In alle gevallen geldt dat je (op tijd) de vordering tegen je medevennoot instelt (zie boven). Het is verder belangrijk om de vennootschapsakte goed door te nemen, omdat deze specifieke afspraken kan bevatten over de storting van kapitaal en de verdeling van winsten en verliezen. Dit is misschien ook de reden dat je van iedereen wat anders hoort. Succes, Caroline Malmberg

Beste Jeroen, Bij de uitgangspunten die jij noemt past de rechtsvorm van een commanditaire vennootschap vermoedelijk het beste. Een commanditaire vennootschap (CV) is een personenvennootschap zoals de maatschap en de vennootschap onder firma (v.o.f.). Een CV heeft behalve één of meer gewone vennoten (die bij een CV “beherend vennoot” worden genoemd) ook zogenaamde stille vennoten. Stille vennoten verstrekken uitsluitend geld aan de CV en hebben verder geen bemoeienis met de bedrijfsvoering. Net als bij een gewone v.o.f. zijn de beherend vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden die door de v.o.f. zijn aangegaan. Dat geldt niet voor de stille vennoten: zij kunnen wel hun inleg verliezen, maar niet verplicht worden om bij te storten (tenzij zij zich met de gang van zaken gaan bemoeien en daardoor hoofdelijk aansprakelijk worden of – en dat wordt nog wel eens vergeten – wanneer hun naam gebruikt wordt in de CV). Een commanditaire vennootschapsakte is een samenwerkingsovereenkomst tussen de vennoten waarbij deze een gemeenschappelijk (ondernemings)vermogen creëren. Hierbij geldt contractsvrijheid: partijen kunnen in detail afspreken wat de bedoeling is ten aanzien van bijvoorbeeld de waardering van de inbreng van activa in de CV door een vennoot, rentevergoeding over het kapitaal van de vennoten, uitkering bij liquidatie enz. Er kunnen zich overigens wel gecompliceerde fiscale vraagstukken voordoen, dus ik raad je aan je door een fiscalist te laten adviseren (zie deze link naar informatie van de Belastingdienst). Ter zake van de door jou genoemde uitgangspunten: In de commanditaire vennootschapsakte kan worden vastgelegd dat aan de stille vennoten jaarlijks een vast rendement wordt uitgekeerd en/of dat een deel van de inleg wordt terugbetaald. Is het de bedoeling dat de stille vennoten op den duur geheel worden uitgekocht? Bij een CV die is opgericht voor een project of een belegging blijven stille vennoten doorgaans zitten tot het einde van de CV en delen aldus ook in de (eind)winst (zie bijvoorbeeld de uitleg op de website van de AFM). Afgezien van het rendement in de vorm van rente kan die “upside” het voor hen interessant maken om te beleggen. De stille vennoten hebben bij liquidatie van de CV recht op hun aandeel in het vermogen van de CV (hetgeen resteert nadat alle schulden van de CV zijn voldaan). Zij komen dus na de schuldeisers. Dat is voor hen een risico dat doorgaans vertaald wordt in een groter rendement dan zij zouden krijgen bij een andere belegging/investering. Stille vennoten mogen zich niet met de bedrijfsvoering van de CV bemoeien (zelfs niet op basis van een volmacht): doet een stille vennoot dat toch dan wordt hij hoofdelijk aansprakelijk (zie boven). Zo lang deze bepaling in acht wordt genomen, kunnen in de commanditaire vennootschapsakte naar wens bepalingen worden opgenomen waarbij aan de stille vennoten bepaalde zeggenschapsrechten worden toegekend (bijv. inzake de goedkeuring van de jaarrekening). De CV wordt regelmatig gebruikt als beleggingsvehikel (vastgoed-, scheeps- en film CV’s zijn bekende voorbeelden). Houdt er rekening mee dat er in beginsel een prospectus moet worden opgesteld, hoewel uit jouw omschrijving blijkt dat waarschijnlijk een vrijstelling van toepassing is (aanbieding aan minder dan 150 personen (niet relevant is hoeveel mensen daadwerkelijk op de aanbieding ingaan, relevant is aan hoeveel mensen wordt aangeboden)); zie de website van de AFM). Andere manieren om dit te structureren zijn: - uitgifte van cumulatief preferente aandelen door een B.V. (of N.V.) - uitgifte van in aandelen converteerbare obligaties door een B.V. (of N.V.) Succes! Caroline Malmberg

De situatie is nog niet helemaal duidelijk. Er is een B.V. opgericht: 1. Kennelijk heeft de investeerder nu alle aandelen in die B.V., maar heeft hij ook al 50k geïnvesteerd? En zo ja, is dat geld uitgegeven aan het overnemen van het klantenbestand of aan het kopen van het nieuwe assortiment? Of staat het nog op de bank en is het de bedoeling dat het straks wordt aangewend voor het kopen van voorraden van de curator? Of moet de investeerder nog over de brug komen en wil hij dat alleen doen als je een bankgarantie of andere zekerheid geeft? 2. Jij hebt vooruitlopend op de samenwerking ook al wat ingebracht, namelijk alle “gegevens, klantenbestanden en cijfers”. Heb je daar iets voor ontvangen? Hoe heb je dit ingebracht? Is dat terug te draaien? (dan heb je immers een stok achter de deur bij je onderhandelingen met de investeerder) En dan nog een vraag: hoe kom je aan die gegevens? Is het mogelijk dat de curator zal claimen dat het de gegevens zijn van het bedrijf dat nu op omvallen staat? En dan het voorstel van de investeerder: Het gaat hier over punt 1 en punt 3 van dit voorstel: jij bent er van uitgegaan dat jouw inbreng (van “gegevens, klantenbestanden en cijfers”) gelijkwaardig is aan de inbreng van geld door de investeerder. Je schrijft: Blijkt dat uit de mailwisseling of alleen uit mondelinge gesprekken? Is er nadien nog iets gebeurd waaruit de investeerder heeft mogen afleiden dat een andere verdeling van de aandelen is afgesproken of redelijk is? Het eerste punt in het voorstel van de investeerder is overigens sowieso onduidelijk c.q. eigenaardig in het licht van de gebeurtenissen (als je een bankgarantie kan stellen beschik je immers ook over het geld om te investeren, dunkt me, en dan is geen investeerder meer nodig). Maar juist omdat het voorstel op dit punt eigenlijk onbegrijpelijk is, zou het misschien kunnen zijn dat de investeerder iets anders heeft bedoeld, bijvoorbeeld dat hij bereid is als aandeelhouder aan de B.V. 50k te lenen als de B.V. zekerheid geeft tot terugbetaling. Een bankgarantie is natuurlijk niet zinvol, maar je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan een pandrecht op vorderingen op debiteuren. Heb je over het voorstel al onderhandeld met de investeerder en om duidelijkheid gevraagd of alternatieven aangedragen? Als je geen fiducie meer hebt in de samenwerking met deze investeerder (en dat proef ik een beetje) dan kan je overwegen de overeenkomst te ontbinden (ter zake van de inbreng van de “gegevens, klantenbestanden en cijfers”) en het door jou ingebrachte terug te halen (als dat kan tenminste). Dan kan je met een ander in zee gaan. Succes, Caroline Malmberg

Beste Constance, Uit jouw vraag blijkt niet precies wat er aan de hand is. Er zijn twee mogelijkheden: 1. De eenmanszaak is voortgezet als vennootschap onder firma, dat wil zeggen dat de onderneming van je compagnon integraal (inclusief schulden, vorderingen, voorraden etc.) in de vennootschap onder firma is ingebracht. 2. Er zijn alleen bepaalde activa van de eenmanszaak in de vennootschap onder firma ingebracht (handelsnaam, goodwill, voorraden, klantenbestand), waarmee jullie een nieuwe onderneming hebben opgezet. Het lijkt er op dat het in jouw visie om de tweede situatie gaat. Als dat zo is, is de vraag of je dat ook kan bewijzen. Wat staat er in de vennootschapsakte? Is er correspondentie over het opzetten van de v.o.f.? Is de jaarrekening over het eerste half jaar op dit punt duidelijk? Een van de gevolgen van het aangaan van een v.o.f. is overigens dat iedere vennoot hoofdelijk aansprakelijk wordt voor de schulden van de v.o.f. Dat betekent dat een schuldeiser van de v.o.f. zijn vordering geheel op iedere vennoot kan verhalen. Na betaling door een vennoot verkrijgt deze een vordering (regresrecht) op diens mede-vennoten: de betalende vennoot kan iedere vennoot aanspreken voor diens aandeel in de schuld (dus bij twee vennoten die voor 50% deelnemen kan de betalende vennoot de helft van het betaalde terugvorderen van de andere vennoot). In situatie 2 geldt dus dat er ten aanzien van schulden goed moet worden gekeken of deze voor of na de datum van de start van de vennootschap onder firma zijn aangegaan. Betreft het kosten ter zake van verplichtingen die jouw compagnon namens de vennootschap onder firma is aangegaan? En is zij die verplichtingen bevoegdelijk aangegaan? Wat zegt de vennootschapsakte? Is er bijvoorbeeld een limiet waarboven de andere vennoot mee moet tekenen? Is de beperking van de bevoegdheid ingeschreven in het handelsregister? Kortom er is meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden of jouw compagnon bepaalde kosten ten laste van de v.o.f. mag brengen. En omgekeerd zijn er wellicht ook door jou ten behoeve van de vennootschap onder firma kosten gemaakt. In het kader van de liquidatie en vereffening van de v.o.f. zullen jullie de voorraden in principe moeten verkopen (of als het allemaal niets meer waard is: moeten vernietigen). Voorraden kunnen worden verkocht aan derden of aan de vennoten: normaal gesproken verkoop je aan degene die er het meeste voor biedt. Bij een liquidatie worden de vorderingen geïnd en de activa verkocht, zodat met de opbrengst en de aanwezige liquiditeiten (banksaldi) de schulden van de v.o.f. kunnen worden voldaan. Is er te weinig om alle schulden te betalen, dan zijn jullie hoofdelijk aansprakelijk voor het tekort (zie boven). Is er geld over, dan kunnen jullie dat verdelen overeenkomstig de afspraken in de vennootschapsakte. NB: als er genoeg geld is om alle schulden te voldoen, kunnen de vennoten ook activa (zoals voorraden) verdelen zonder deze te verkopen. Succes met de vereffening. Caroline Malmberg

Je kan ook denken aan zekerheid van betaling in de vorm van een documentair krediet (of letter of credit). Je bank kan je hierover vast adviseren. Edit: zie deze link naar een pagina op de website van Fenedex.