Sociaal vangnet speciaal voor ZZPers? Het moet niet gekker worden...

[Jos Janssen]

Er wordt gespeculeerd op de noodzaak van een sociaal vangnet speciaal voor ZZPers. Niemand weet wat dit voorstel dan concreet betekent, maar ik vrees verplicht en te weinig voor teveel geld. Dit idee van een sociaal vangnet is ingegeven door de massale verborgen werkloosheid waar in deze zware economische tijden veel ZZPers mee geconfronteerd worden.

 

zijn ZZPers zielig?

Er zijn heel veel ZZPers die te weinig inkomen behalen omdat ze geen opdrachten meer krijgen. Ook wordt al geschreven over tarieven die onder druk staan en ZZPers die hele lage tarieven accepteren om maar iets aan werk en inkomen te hebben. Zeker, zorgwekkende omstandigheden, maar moeten we daar dan op reageren door een apart sociaal vangnet in te stellen? Wat we als maatschappij dan feitelijk zeggen is dit: “oh, jullie ZZPers zijn zielig en kunnen niet voor jezelf zorgen; kom maar, dan doen wij dat wel voor je”. Is dat wat we willen met onze zelfstandigen? Is dat waar de zelfstandigen op zitten te wachten? Ik in ieder geval niet en ik hoop en denk velen met mij!

 

Wat is nou een ZZPer?

‘ZZPer’ is geen aparte juridische status, hoewel dat soms wel door politiek, media en beleidsmakers gesuggereerd wordt. Zij moeten beseffen dat de meeste ZZPers gewoon ondernemers zijn zonder personeel met hele verschillende activiteiten, kwaliteiten en karakters. En ja, sommige zijn eigenlijk gewoon werknemers met niet benijdenswaardige omstandigheden. Oorspronkelijk is de term ZZP gekozen voor diegene die in het schemergebied tussen zelfstandigheid en werknemerschap opereren. Naar mijn mening kun je dit schemergebied ook aanpakken door, in samenspraak met allerlei belangenorganisaties, een heldere definitie van ondernemerschap te hanteren. En dan is het aan ons, de ondernemers, om er voor te zorgen dat we aan de goede kant zitten. Ik vind ook dat alle ZZPers moeten beseffen dat ze ondernemer zijn en dat er lusten zijn en lasten. Als ZZPer heb je meer vrijheid en een hoger inkomen (meestal), maar dat hoger inkomen is ter compensatie van het gemis aan zekerheden. Kun je daar niet mee omgaan of red je het economisch niet? Dan kun je altijd weer een baan aanvaarden.

 

Waarom niet voor alle ondernemers?

En waarom alleen een sociaal vangnet voor ZZPers? Wat te denken van bijvoorbeeld de kleine winkeliers? Hoeveel zitten er daar van niet in de problemen? En in zo’n situatie zeggen we als maatschappij dat ze de winkel maar moeten sluiten en een baan zoeken. Ik zeg dat ook tegen ZZPers die het niet lukt overeind te blijven: “Doe er alles aan om succesvol te zijn, vraag ondersteuning op punten waar je dat niet (goed) zelf kunt, zoek samenwerking als je denkt dat dat je succes bevorderd, maar trek je conclusies als het dan niet lukt. Sluit je ‘winkel’ en zoek een baan!” En er zijn natuurlijk tussenstappen; je kunt tijdelijk werk erbij doen in de hoop dat er betere tijden komen en ter ondersteuning van je inkomen. Je kunt onderzoek doen naar een andere aanpak of doelgroep enzovoort. Maar aan het eind is er de conclusie: het lukt of het lukt niet?

 

En dus ….

Ben ik tegen sociale vangnetten? In het geheel niet. Maar als er een sociaal vangnet komt pleit ik wel voor 2 zaken:

• zorg dat het beschikbaar komt voor alle ondernemers die het nodig hebben en niet alleen voor ZZPers

• laat mensen zelf er voor kiezen (‘opting in’) en benadruk daarmee de zelfstandigheid van de ondernemers. Alsjeblieft niet weer een verplichte regeling zoals de gelukkig afgeschafte WAZ van destijds.

 

En als er zelfstandigen zijn die niet kiezen voor een voorziening en het toch niet redden of arbeidsongeschikt worden, dan hebben we altijd nog het sociale vangnet voor alle inwoners van Nederland, de bijstand. Dat is geen prettig vooruitzicht met grote consequenties, maar dat is de realiteit voor ons allemaal, ondernemer en werknemer. Het is aan elke ondernemer om dat vooruitzicht mee te wegen in hun voorbereiding op het ondernemerschap en de juiste keuzes te maken. Ik zie het niet als taak van de overheid om de gaten die ontstaan door een gebrekkige voorbereiding op het ondernemerschap te dichten met een verplichte regeling voor alle ondernemers, hoe je ze ook noemt. Ga zelfstandig ondernemers niet betuttelen, maar neem ze serieus in hun zelfstandigheid.

 

Jos Janssen

[Hermes Ratgers]

In mijn laatste posts duid ik op dit probleem, wat een zeer groot probleem gaat worden als er niet iets gebeurd.

Het enige waar ik een verschil van mening in heb, is dat ik vind dat het een taak van de overheid is om meer eisen en voorwaarden te stellen aan het ondernemerschap.

 

Om de zelfstandigenaftrek te relateren aan de omzet vind ik een zeer slecht voorstel. Stel zwaardere eisen op, niet lichter.

Als ondernemer komen er veel aspecten op je af die niet iedereen beheerst en vanwege geldgebrek niet uitbesteed kan worden. Dan wordt het erg lastig.

[herman van der helm]

Een werknemer heeft doorgaans maar één klant: zijn baas. Een zelfstandige heeft als het goed is meerdere klanten. Daarom is zelfstandig zijn een minder kwetsbare situatie dan in loondienst zijn. Dit voordeel moet een zzper zien uit te buiten. De meeste doen dit dan ook. Ze hebben wel in mindere tijden een terugval in inkomen, maar de meesten zijn weer zeer snel aan het werk zodra er een opleving komt. Opdrachtgevers zullen niet snel bij een kleine opleving van de conjunctuur personeel gaan aannemen. Ze zullen gemakkeleijker een zzper inschakelen. Dus dat vangnet is er eigenlijk al.

[Norbert Bakker]

Déjà Vu uit 2008 : Verplichte verzekering voor ZZP-ers is onzin

 

En dus ….

Ben ik tegen sociale vangnetten? In het geheel niet. Maar als er een sociaal vangnet komt pleit ik wel voor 2 zaken:

• zorg dat het beschikbaar komt voor alle ondernemers die het nodig hebben en niet alleen voor ZZPers

• laat mensen zelf er voor kiezen (‘opting in’) en benadruk daarmee de zelfstandigheid van de ondernemers. Alsjeblieft niet weer een verplichte regeling zoals de gelukkig afgeschafte WAZ van destijds.

 

Beste Jos, ik val in HL-herhaling : DIT OPTING IN VANGNET VOOR ALLE ONDERNEMERS IS ER AL!!!!!!

 

Het heet "Vrijwillige (voortzetting) verzekering" en is te verkrijgen bij het UWV. Je kunt je bij het UWV zonder medische waarborgen verzekeren voor Ziektewet (1e 2 jaar arbeidsongeschiktheid), WIA (langer dan 2 jaar arbeidsongeschikt) en WW.

 

Het staat open voor alle ondernemers - ook de zieke zwakke of misselijke - en is vrijwillig af te sluiten binnen de eerste 13 weken na einde loondienstvervand. Waarom de 13-weken termijn (voorheen zelfs 4 weken): om anti-selectie tegen te gaan, met andere woorden: mensen die jarenlang geen premie betalen en zich pas aanmelden als ze arbeidsongeschikt raken, het equivalent van een brandend huis verzekeren. de vrijwillige verzekeringen zijn al duur door de oververtegenwoordiging van zwakkeren , maar zouden zonder deze 13-weken drempel helemaal door het dak heen schieten

 

DAT is wat mij betreft ook de reden waarom het enige echte realistische alternatief voor een opting in regeling een algemene regeling als de WAZ is, en dat is een middel dat wat mij betreft veel erger dan de kwaal is.

 

Alternatieven wat mij betreft:

 

[*]betere voorlichting, met name over UWV vangnet

[*]betere begeleiding, reïntegratie, "omscholings"budget vanuit BBZ

[*]Een voorziening bij arbeidsongeschiktheid (eigen reserves, alternatief inkomen, verzekering of UWV) als voorwaarde stellen voor zelfstandigheidscriteria waaraan bijv. zelfstandingenaftrek en startersaftrek zijn gekoppeld. Ook een gedrocht (wie gaat de eigen reserves/alternatief toetsen, op basis van welke criteria, wie controleert en wanneer), maar wel een die ieders eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid in stand houdt.

 

 

Edit: WW is niet voor alle ondernemers inderdaad. Dennis dank voor de correctie/aanvulling

 

[Marjan]

Even (kort) inhakend op het laatste punt van Norbert: Geen slecht idee. Verplichte AOV + reservering (geblokkeerde bankspaarrekening?) voor de eerste maanden. Inleg bijvoorbeeld jaarlijks (in goede tijden) een percentage van de winst (fiscaal aftrekbaar bij inleg, belast bij opname) als voorwaarde voor ondernemersaftrek. Controle adhv jaarlijkse opgave van banken.

[PaulGo]

Weer zou hier het Singaporese systeem een uitkomst kunnen bieden. ZZPers (en anderen) zouden een deel van hun inkomsten i.p.v. aan de belastingen betalen op een geblokkeerde bankrekening moeten kunnen storten. Van deze bankrekening kunnen zij alleen in gevallen van nood gebruik maken. Het is en blijft wel hun eigen geld. Een familielid heeft een tijdje in Singapore gewerkt, en was erg te spreken over dit eerlijke systeem. Niemand heeft daar klachten over.

Mensen kunnen in deze tijd van banken crisissen wel roepen dat het geld daar niet veilig staat, maar al deze ellende is gekomen door het op de pof leven, instortende huizen markten ( hypotheekrenteaftreks....) aandelenbubbles, grote onverantwoordelijke risico's nemen enz. , en was voorkomen als we voor moeilijkere tijden een spaarpotje hadden aangelegd.

[Dennis_van_Dijk]

Beste Jos, ik val in HL-herhaling : DIT OPTING IN VANGNET VOOR ALLE ONDERNEMERS IS ER AL!!!!!!

 

Het heet "Vrijwillige (voortzetting) verzekering" en is te verkrijgen bij het UWV. Je kunt je bij het UWV zonder medische waarborgen verzekeren voor Ziektewet (1e 2 jaar arbeidsongeschiktheid), WIA (langer dan 2 jaar arbeidsongeschikt) en WW.

 

 

Helaas is vrijwillige WW alleen maar bechikbaar voor een selecte groep:

 

- alfahulpen;

- huishoudelijke hulp bij een particulier;

- personen die op basis van een PGB werken.

 

Toevallig zijn dit allemaal mensen met een vaste opdrachtgever die qua werknemersverzekeringen buiten de boot vallen.

 

[Jos Janssen]

Dank voor jullie reactie! Leuk om op de eerste dag al 5 reacties te krijgen bij mijn 'schrijversdebuut'.

 

Ten eerste Norbert, suf van me, helemaal niet bij stil gestaan. Ik zat zo in de modus van 'als er dan al iets komt, dan niet verplicht en mogelijk voor allemaal' zonder verder na te denken. En inderdaad, betere voorlichting over die mogelijkheid is noodzakelijk en dat kan ik me ook aanrekenen. Binnen de bijstand, doelgroep waar ik veel mee gewerkt heb, is het UWV niet zo aan de orde, dat vangnet is er ook al. Maar ja, na 3 jaar mag je verwachten dat terugvallen naar bijstand niet meer zo 'aantrekkelijk' is.

 

@Herafin, zwaardere regels voor ondernemerschap hoeft van mij niet; het blijft toch onze eigen verantwoordelijkheid en die afweging wil ik graag zelf maken. Maar ik merk wel op dat er meer duidelijkheid kan komen en als dat verzwaring betekent, is het aan ons er voor te zorgen dat we er aan voldoen. Die duidelijkheid kan voorkomen dat we steeds allerlei categorieën moeten verzinnen om de licht, middel en donkergrijze gebieden te onderscheiden. Ondernemer Ja/Nee is wat mij betreft voldoende, maar wel met heldere criteria.

 

Arbeidsongeschiktheid is een onderwerp apart. Ik zit al te broeden op een column met als onderwerp de 'redder' van aller ZZPpers: het 'broodfonds'. Misschien moet jij dat doen Norbert, als expert. Maar even binnen de kaders van deze tekst: ikzelf ben niet zo van de verplichtingen, maar als er keuzevrijheid is tussen eigen reserves, alternatief inkomen, AOV of UWV dan kan ik er mee leven. Maar ik wordt er niet enthousiast van, want ik blijf het de eigen verantwoordelijkheid vinden van een ondernemer dit goed te organiseren. Maar ja, de praktijk en mijn persoonlijk standpunt werkt niet altijd lekker samen helaas.

[Jos Janssen]

Nee Dennis, dan ben je niet goed geinformeerd. Kij hier maar eens: http://www.uwv.nl/particulieren/verzekerd-zijn/vrijwillige-werknemersverzekeringen/Begint_u_een_eigen_bedrijf/index.aspx

 

groet,

 

Jos

[R.I.P. | Peter Bonjernoor]

Even (kort) inhakend op het laatste punt van Norbert: Geen slecht idee. Verplichte AOV + reservering (geblokkeerde bankspaarrekening?) voor de eerste maanden.

Ik denk dat een hoop ondernemers die nu op de grens van winst/verlies zitten dan gelijk het bokje zouden zijn... ;)

[Dennis_van_Dijk]

Nee Dennis, dan ben je niet goed geinformeerd. Kij hier maar eens: http://www.uwv.nl/particulieren/verzekerd-zijn/vrijwillige-werknemersverzekeringen/Begint_u_een_eigen_bedrijf/index.aspx

 

groet,

 

Jos

 

 

Ehm... Ik citeer uit de door jou genoemde link:

 

Waarvoor kan ik mij verzekeren?

Als u een eigen bedrijf begint, kunt u zich verzekeren voor de Ziektewet en voor de WIA. U kunt geen vrijwillige WW-verzekering afsluiten.

 

en uit het aanvraagformulier vrijwillige verzekeringen:

 

WW-verzekering

Deze verzekering is alleen mogelijk als u :

[*]alfahulp bent;

[*]een huishoudelijke hulp bij een particulier bent;

[*]op basis van een persoonsgebonden budget (PGB) werkt.

 

Waar ben ik niet goed geïnformeerd?

[Jos Janssen]

Dennis: MEA CULPA, MEA MAXIMA CULPA, tja en dat voor eeuwig vastgelegd op het internet. Lekker zorgvuldig; sta ik lelijk te kijk.

[Norbert Bakker]

Arbeidsongeschiktheid is een onderwerp apart. Ik zit al te broeden op een column met als onderwerp de 'redder' van aller ZZPpers: het 'broodfonds'. Misschien moet jij dat doen Norbert

 

 

Heb ik al gedaan op Sprout. Bij deze een link naar mijn Column over het broodfonds

 

Ik zie broodfondsen overigens niet als redder voor de ZZP-er, het is een sympathieke oplossing voor kortdurende arbeidsongeschiktheid (tot 2 jaar). Samen sparen gaat sneller dan alleen. Maar het heeft 1 overeenkomst met alleen sparen, verplicht sparen volgens het Singapore model en goedkope FNV- verzekeringen met uitkering tot max 2 jaar: ze bieden geen van allen een goede oplossing voor langdurige of permanente arbeidsongeschiktheid. Het broodfonds heeft gelukkig die pretentie ook niet.. En biedt daarom ook geen valse veiligheid. Tenminse... als het broodfonds goed van opzet is en deelnemers de spelregels en beperkingen ook snappen en onderschrijven.

[Jos Janssen]

Goed verhaal Norbert. Ik ben ook niet tegen broodfondsen an sich; inderdaad, ik ben er nog geen tegengekomen die niet transparant is over de beperking. Maar wat ik wel tegenkom is ZZP-ers die hautain een AOV afwijzen want te duur en beweren dat een broodfonds voor hun voldoende is 'want ze zijn toch nooit ziek'. Daar schrik ik van. En dat is de afgelopen maanden enorm toegenomen onder invloed van alle publiciteit. In die zin gebruikte ik het woord 'redder' en dan nog tussen aanhalingstekens.

[Norbert Bakker]

Ah, dan zijn we het op dat punt roerend met elkaar eens!