Bescherming van concept/idee vs auteursrecht op programmacode

[Elimination]

Beste leden,

 

Ik heb al eens eerder een topic gepost over mijn opstartende onderneming, maar dat ging voornamelijk over financiële zaken. De reacties op mijn topicstart gingen voornamelijk in op wie nu de eigenaar is van het intellectuele eigendom.

 

Omdat ik nu midden in de contractonderhandeling zit met de leverancier, wilde ik wat advies vragen over dit intellectuele eigendom.

 

De situatie:

- Ik heb een idee uitgewerkt voor een app voor Android en iOS. Dit is behoorlijk in detail uitgewerkt in een document waar ik de logica uitleg van bijna elke action button, scherm en achtergrondproces. Er staat echter niets technisch in.

- Leverancier heeft een platform ontwikkeld waar vanuit zij de app bouwen. Een deel van de functionaliteit die mijn app nodig heeft is dus reeds ontwikkeld voor andere klanten en vrij snel in te zetten, een deel moeten ze nog ontwikkelen voor hun platform alvorens het in de app toegepast kan worden. Dit platform gebruiken ze om dezelfde functionaliteit voor toekomstige apps van andere klanten in te kunnen zetten. Het programmeren van bepaalde functionaliteit kost hen dus initiëel heel veel tijd, maar is daarna snel te exploiteren.

 

Nu is dit voor mij een groot grijs gebied en wil ik eigenlijk mijn idee beschermen. Concreet betekent dit dat ze alle individuele functionaliteiten best in andere apps mogen inzetten, maar ik zou het toch cru vinden als zij als het ware een kopie van mijn app (exclusief de grafische elementen) kunnen verkopen aan andere partijen. Idealiter wil ik dat het niet mogelijk is om de verzameling aan functionaliteiten die ik heb laten ontwikkelen met hetzelfde doel voor een andere klant te ontwikkelen.

 

Bovenstaande willen ze niet in het contract opnemen, want ze vinden dat ze daardoor beperkt worden in de toekomst. In het concept contract staat dus dat zij het auteursrecht behouden van de programmacode en wij het intellectueel eigendom hebben van het concept/idee. Het concept/idee is wel concreet beschreven in het contract.

 

Mogen zij nu wel of niet een app ontwikkelen voor een andere klant met exact dezelfde functionaliteit en met hetzelfde doel?

 

 

 

[Ron van der Kolk]

Ik ben geen jurist, maar vond dit artikel over auteursrechtelijke bescherming van software.

 

"Het Hof maakt voor eens en voor altijd duidelijk dat alleen op de broncode van software auteursrecht kan rusten. De functionaliteit, de programmeertaal en de onderliggende ideeën en principes van een programma zijn niet beschermd. (...) Het staat programmeurs dus vrij om een vergelijkbaar of zelfs hetzelfde programma te creëren - ook als ze de functionaliteit en werking van het oorspronkelijke programma hebben afgekeken - zolang ze daarbij de broncode maar niet kopiëren."

 

Mogen zij nu wel of niet een app ontwikkelen voor een andere klant met exact dezelfde functionaliteit en met hetzelfde doel?

Op basis van bovenstaande zou ik geneigd zijn te zeggen: blijkbaar wel...

 

Er is, las ik, wel een nuance dat er de creatieve mogelijkheden om functionaliteit te realiseren wel mogelijk te beschermen zijn. Dat geldt in principe ook voor grafische vormgeving van de gebruikersinterface. Lees dit 
recentere artikel over Software in het auteursrecht
.

 

In het concept contract staat dus dat zij het auteursrecht behouden van de programmacode en wij het intellectueel eigendom hebben van het concept/idee. Het concept/idee is wel concreet beschreven in het contract.

"Concept" is een heel ruim begrip, het is de vraag of delen van je concept te beschermen zijn.

 

Mijn ene suggestie zou daarom zijn om met een softwarejurist om de tafel te gaan en je idee uit de doeken te doen. Je kunt dan zoeken naar stukjes en beetjes die mogelijk wel te beschermen zouden zijn. Eventueel kun je ook tips krijgen om je idee nog wat te verfijnen om betere bescherming mogelijk te maken.

 

Mijn andere suggestie is om niet teveel te focussen op de bescherming van een idee. Succes heeft meer te maken met de uitvoering dan met het oorspronkelijke idee. Ook in dit geval zal het niet zo zijn dat je kunt rusten nu een een goed idee hebt gehad en het door iemand anders gebouwd gaat worden. Je bent nog lang niet klaar, de vraag is wat jij gaat doen om dit tot een succes te maken. En hoe je dat gaat doen beter dan iemand anders ooit zou kunnen.

 

Succes!

[dicko]

Als je je daadwerkelijk de inspanning wilt getroosten om je idee te beschermen zou ik de tip van Ron om met een 'softwarejurist' om tafel te gaan zitten ter harte nemen.

Mijn eerste onderbuikgevoel is dat het enige waar je wat aan hebt het auteursrecht is (als jullie zelf de code hebben geschreven of de rechten overgedragen hebben gekregen) of een octrooi. In geval van een octrooi betreft het dan niet het idee, maar de (nieuwe en inventieve) technische uitwerking van het idee (maar of dat in dit geval octrooieerbaar is ben ik ten eerste niet zeker van en kost ten tweede tijd en geld om te verkrijgen).

 

Waar ik wel vrij zeker van ben is dat je niets hebt aan de contractsbepaling dat jullie "het intellectueel eigendom hebben van het concept/idee".

 

Intellectueel eigendomsrecht is een verzamelbegrip van o.a. auteursrecht, merkenrecht, octrooirecht, kwekersrecht, etc. en is niet een 'identificerend' begrip.

 

Volgens de NL wetgeving kan eigendom slechts rusten op een concreet object (een 'zaak'), zoals een fiets of een huis. Niet op onstoffelijke dingen als een idee.

Intellectuele eigendom is daarom geen eigendom in de gebruikelijke (juridische) zin van het woord.

 

Als verzamelbegrip is het bruikbaar maar niet om een recht te concretiseren.

 

Als (gemankeerde) vergelijking: stel ik heb 3 fietsen in de schuur: een racefiets, een mountainbike en een elektrische fiets.

Wanneer ik zeg 'ik ben vandaag op de fiets' heeft iedereen een beeld bij mijn verplaatsingsgedrag (niet met de auto, niet met de trein, wel op een tweewieler).

Maar als wij een overeenkomst opstellen waarin staat 'dicko verkoopt zijn fiets aan Elimination' weet niemand welke fiets we precies bedoelen. Juridisch is niet duidelijk welk van de drie objecten wordt overgedragen.

 

Analoog is de term 'intellectuele eigendom' niet voldoende identificerend en daarom heb je m.i. niets aan een dergelijke bepaling in je contract.

[R.I.P. | Peter Bonjernoor]

Wil je alle rechten zelf houden, dan zul je alles opnieuw moeten laten programmeren en daarnaast in het contract moeten opnemen dat met oplevering ook overdracht van alle rechten plaatsvindt.

 

Dat is duur - niet alleen omdat alles opnieuw gebouwd moet worden, maar ook omdat de bouwer er naderhand zelf niks meer mee kan doen en er dus meer voor zal rekenen dan anders.

 

Ik heb de vraag ook wel eens gehad waarbij ik in theorie heel eenvoudig mijn eigen CMS in had kunnen zetten met toevoeging van een specifieke module voor die klant, maar dit niet mogelijk was doordat de rechten moesten worden overgedragen - dan zou ik de rechten van de complete broncode moeten overdragen, en dus effectief mijn eigen CMS niet meer mogen gebruiken.

 

Wat hierbij de bepalende factor was, was dat hij het complete systeem naar eigen behoefte wilde kunnen kopieren en zelfs verkopen, dus alleen de rechten op die module overdragen was geen optie zonder allerlei afspraken te maken over licenties voor het deel dat mijn eigendom was, en daar had hij geen zin in.

 

In hoeverre dit bij jou speelt weet ik natuurlijk niet, en in hoeverre de onderdelen die ze voor jou maken algemeen herbruikbaar zijn i.t.t. alleen herbruikbaar voor een kopie van jouw concept zou ook verschil kunnen maken.

 

Als de basis hun eigendom is wordt het in ieder geval erg lastig om er uit te komen, gok ik...

 

[StevenK]

Je moet je bescherming niet zoeken in een algemene bescherming via het auteursrecht, of iets wat daarop lijkt, want dat lukt niet. Je kunt wel in de relatie met je ontwikkelaar de boel dichttimmeren en je ontwikkelaar (en de door hem ingehuurden etc) verbieden wat je ze wil verbieden.

[colombo]

In de wereld van de apps is auteursrecht niet van belang. Daarvoor is het een te snelle wereld en zijn er te veel spelers op de markt die ook hetzelfde kunnen bedenken of namaken. En namaken zijn ze in enkele landen heel goed in. Waar het om gaat is steeds de eerste te zijn met een bepaald idee/concept.

 

Wat je denk ik wel kunt eisen is dat ze tijdens en vlak na de ontwikkeling van jouw app niet een vergelijkbare app op de markt zetten. Dat zou namelijk impliceren dat ze tijdens de ontwikkeling van jouw app ook gelijktijdig hebben gewerkt aan die andere app.

[LiGuido]

Wat ik persoonlijk zal doen is zorgen dat de broncode jouw eigendom is. Bedenk je morgen over te stappen of het te laten aanpassen door een ander ben jij daar vrij in.

 

Wat ik verder zou afspreken is dat ze voor een bepaalde periode (bijvoorbeeld 1 jaar) niet hetzelfde product nog een keer mogen verkopen. Alhoewel dat voor jou misschien weer moeilijk te achterhalen is.

 

Softwareland gaat op dit moment super snel. Als jouw idee snel groeit zal je sowieso te maken krijgen met copycats. Daar kan jij/jouw software ontwikkelaar helemaal niets aan doen. Een hele goede marketingstrategie is de enige oplossing daarvoor.

 

[Elimination]

Allereerst bedankt voor alle reacties. Ik neem in ieder geval mee dat het verstandig is om even met een jurist om tafel te zitten gespecialiseerd in software

 

Ik begrijp dat het zaak is zoveel mogelijk toegevoegde waarde te genereren door de marketingmachine aan te slingeren, en dat alleen een technisch goed product beschermen nog lang geen garantie is voor succes. Uiteraard zullen er concurrende apps komen die functionaliteit zullen overnemen. Ik heb zelf ook bepaalde elementen afgeleid uit andere apps.

 

Maar, voornamelijk in het begin, is het afbreukrisico erg groot zolang de userbase erg laag is. Als er eenmaal een bepaalde klantenkring is en er kritische massa komt, dan gaat de toegevoegde waarde verschuiven.

 

Het overdragen van het auteursrecht is geen optie vanuit de leverancier, want het CMS omvat daarvoor veel te veel functionaliteit die voor onze app wordt ingezet en de investering vanuit ons zou dan ook veel te hoog zijn als dat allemaal uniek voor ons geprogrammeerd zou worden.

 

Ik denk dat het dan neer komt op iets dergelijks als een afspraak opnemen in het contract dat ze niet een vergelijkbaar product binnen X periode voor henzelf of voor een klant mogen ontwikkelen??

 

Wat denken jullie?

 

 

[Ward van der Put]

Ik neem in ieder geval mee dat het verstandig is om even met een jurist om tafel te zitten gespecialiseerd in software.

Aangezien je de app al ver hebt uitgewerkt, tot aan wireframes van alle schermen en de business logic achter alle controls, zou ik eens met andere ontwikkelaars gaan praten. Naar mijn smaak laat je je nu te veel leiden door de mogelijkheden én onmogelijkheden van één CMS van één leverancier.

 

Ik begrijp dat het zaak is zoveel mogelijk toegevoegde waarde te genereren door de marketingmachine aan te slingeren, en dat alleen een technisch goed product beschermen nog lang geen garantie is voor succes. Uiteraard zullen er concurrende apps komen die functionaliteit zullen overnemen. Ik heb zelf ook bepaalde elementen afgeleid uit andere apps. [...] Het overdragen van het auteursrecht is geen optie vanuit de leverancier, want het CMS omvat daarvoor veel te veel functionaliteit die voor onze app wordt ingezet en de investering vanuit ons zou dan ook veel te hoog zijn als dat allemaal uniek voor ons geprogrammeerd zou worden.

Er hoeft niet per se auteursrecht te worden overgedragen: je kunt ook een tijdelijk exclusief exploitatierecht overeenkomen voor bepaalde kritieke en unieke functionaliteit. Dat compromis doet recht aan de praktijk: een succesvolle app kun je als concept inderdaad onmogelijk auteursrechtelijk volledig beschermen, maar met een tijdelijk exclusief exploitatierecht kun je wel een voorsprong opbouwen ten opzichte van copycats en andere volgers.