Nederlandse ondernemers zijn sinds enige tijd in de ban van crowdfunding. Crowdfunding is een financieringsvorm die de belofte in zich draagt dat kleine of startende ondernemers op laagdrempelige wijze ideeën of projecten kunnen financieren met geld dat ze zelf niet hebben. Het basisidee is dat de financiering kan worden gerealiseerd door de geldbehoefte te betrekken uit een groot aantal bronnen, de crowd. Crowdfunding is daarmee een variant op crowdsourcing.
Kapitaal aantrekken uit een groot aantal bronnen is niet nieuw, maar eeuwenoud. De eerste openbare aandelenemissie ter wereld, die van de VOC in 1606, was waarschijnlijk de eerste vorm van crowdfunding. Alle openbare en onderhandse aandelenemissies, ook die van Facebook vorige week, zijn een vorm van crowdfunding. Het verschil is dat als wordt gesproken van “crowdfunding” , bedoeld wordt dat gebruik wordt gemaakt van internetplatforms die crowdfunding faciliteren. Daarbij gaat het vrijwel nooit om de emissie van aandelen, maar om het aantrekken van leningen.
De hype rond crowdfunding is in Nederland een jaar of anderhalf geleden begonnen, zoals te zien is in Google Trends. Op de meeste internetforums voor ondernemers begint nu de teleurstelling rondom crowdfunding door te sijpelen. Dat is een begrijpelijke ontwikkeling, omdat de verwachtingen rond crowdfunding altijd veel te hooggespannen zijn geweest. De verwachtingen en de daarop volgende teleurstelling rondom crowdfunding volgen vrij exact de contouren van de Gartner Hype Cycle van marktonderzoeksbureau Gartner Research.
Crowdfunding zit nu in de Vallei van Desillusie en daarom is nu het moment gekomen om duidelijk te maken waarom crowdfunding in 95 procent van de gevallen niet werkt. De redenen zijn dezelfde redenen die ervoor zorgen dat ook het aantrekken van kapitaal van professionele investeerders in 95 procent van de gevallen niet werkt .
Financiering aantrekken is in de basis afhankelijk van twee dingen. Een rendement, de geloofwaardigheid van dat rendement en de contractuele vorm. Geloof het of niet, maar het overgrote deel van de kapitaalzoekers, ook die gebruik maken van crowdfunding, heeft geen enkel idee welk rendement ze aan investeerders kunnen bieden. Op dat punt gaat het dus al mis. Maar als er een rendement kan worden beloofd, dan is bij crowdfunding de geloofwaardigheid vrijwel altijd het probleem. Geloofwaardigheid is afhankelijk van het vertrouwen dat de financiers moeten hebben in de ondernemer. Vertrouwen door financiers is op zijn beurt afhankelijk van vaste factoren zoals persoonlijk contact, bekendheid met de persoon, goede communicatie, een track record dat de kwaliteiten van de ondernemer bewijst en een controlemechanisme.
Bij aandelen die op de beurs genoteerd staan, is geen persoonlijk contact aanwezig tussen directie en beleggers. Het vertrouwen wordt onderhouden door een professionele communicatie via de media, het opbouwen van een track record en het controlemechanisme van de wettelijke verplichte verslaggeving voor NV’s en BV’s. Als kleine bedrijven zoeken naar professionele investeerders is het persoonlijk contact wel aanwezig en kunnen een track record en een controlemechanisme worden opgebouwd.
Crowdfunding verloopt via internetplatforms en het spreekt vanzelf dat een stuk software voor geen enkele van deze factoren kan zorgen. Het platform verzorgt geen persoonlijk contact, de ondernemers hebben geen track record en een controlemechanisme is er ook niet. Het platform biedt alleen de illusie dat contact met “investeerders”, bij deze platforms gaat het helaas meestal om gokkers en goedbedoelende amateurs, leidt tot een investering.
Het is niet moeilijk te voorspellen dat het overgrote deel van de crowdfunding-platforms binnen enkele jaren is verdwenen. De teleurstelling zal zowel van de kant van de kapitaalzoekers komen, die geen geld weten aan te trekken, als van de kant van beleggers die hun geld niet meer terugzien. De uitzonderingen zijn de platforms waar de financieringsaanvragen door de eigenaren van het platform worden gescreend op terugbetaalcapaciteit. Zo wordt de kans vergroot dat de “investeerders” hun geld terugzien en wellicht een rendement maken.
Crowdfunding werkt dus in 95 procent van de gevallen niet, maar even interessant is het om te zien wie de 5 procent zijn die wel in staat zijn kapitaal aan te trekken. Daartoe behoren uiteraard de kapitaalvragers die door het platform op terugbetaalcapaciteit worden gescreend. Deze werkwijze is geschikt voor de verbouwing van een winkelpui of voor verhuizing van een bedrijf naar een goedkoper pand. Kortom, voor bestaande bedrijven met gegarandeerde inkomsten. De werkwijze is echter niet geschikt om de start of groei van een bedrijf te financieren. Dan is de terugbetaalcapaciteit niet aanwezig, want al de omzet wordt in de groei van het bedrijf gestoken.
Bedrijven die met succes groeifinanciering aantrekken via crowdfunding zijn er vrijwel niet, maar degenen die er toch in slagen, zijn de bedrijven die er veel werk van gemaakt hebben: ze hebben een business plan, bieden een rendement aan, mobiliseren het eigen netwerk en hebben een duidelijke overeenkomst klaar liggen voor de investeerder. Het opvallende is dat met deze benadering ze ook voor professionele investeerders interessant zijn. Dat lijkt me ook een betere route, want professionele investeerders hebben een toegevoegde waarde die crowdfunding-platforms niet hebben: ze kunnen ook hun eigen expertise en netwerk aanbieden om de groei van het bedrijf te versnellen.
Wat is dan uiteindelijk de toegevoegde waarde van crowdfunding? Crowdfunding is interessant voor projecten waarbij voor de financiers het behalen van een rendement niet het belangrijkste doel is. Het gaat dan meestal om kleine bedragen waarmee bijvoorbeeld het maken van een nieuw product, zoals een stijlvol horloge, door een groep afnemers wordt voorgefinancierd. De financiers wilden dat product toch al hebben. De financiers schieten in feite als collectief het bedrag voor dat ze later toch moet betalen en maken daarmee de productie mogelijk. In ruil krijgen ze een korting. De geldzoeker kan daar nog aardige strategieën omheen bouwen, bijvoorbeeld: hoe eerder de belegger inschrijft, hoe groter de korting. De financiers moeten van hun kant bereid zijn hun geld te verliezen, want controles op het nakomen van de afspraken zijn er in het algemeen niet. Maar bij kleine bedragen is dat niet onoverkomelijk. Het gevoel om iets goeds te hebben gedaan voor de wereld, is soms voldoende compensatie.
[Noot: deze column is ook verschenen op Venture Media
Zie jij kansen voor je onderneming/bedrijf in het buitenland? Met RVO onderneem je verder.
Kijk wat onze kennis, contacten en financiële mogelijkheden voor jou kunnen betekenen.
We hebben cookies geplaatst op je toestel om deze website voor jou beter te kunnen maken. Je kunt de cookie instellingen aanpassen, anders gaan we er van uit dat het goed is om verder te gaan.
Henny van der Pluijm
Henny van der Pluijm
Nederlandse ondernemers zijn sinds enige tijd in de ban van crowdfunding. Crowdfunding is een financieringsvorm die de belofte in zich draagt dat kleine of startende ondernemers op laagdrempelige wijze ideeën of projecten kunnen financieren met geld dat ze zelf niet hebben. Het basisidee is dat de financiering kan worden gerealiseerd door de geldbehoefte te betrekken uit een groot aantal bronnen, de crowd. Crowdfunding is daarmee een variant op crowdsourcing.
Kapitaal aantrekken uit een groot aantal bronnen is niet nieuw, maar eeuwenoud. De eerste openbare aandelenemissie ter wereld, die van de VOC in 1606, was waarschijnlijk de eerste vorm van crowdfunding. Alle openbare en onderhandse aandelenemissies, ook die van Facebook vorige week, zijn een vorm van crowdfunding. Het verschil is dat als wordt gesproken van “crowdfunding” , bedoeld wordt dat gebruik wordt gemaakt van internetplatforms die crowdfunding faciliteren. Daarbij gaat het vrijwel nooit om de emissie van aandelen, maar om het aantrekken van leningen.
De hype rond crowdfunding is in Nederland een jaar of anderhalf geleden begonnen, zoals te zien is in Google Trends. Op de meeste internetforums voor ondernemers begint nu de teleurstelling rondom crowdfunding door te sijpelen. Dat is een begrijpelijke ontwikkeling, omdat de verwachtingen rond crowdfunding altijd veel te hooggespannen zijn geweest. De verwachtingen en de daarop volgende teleurstelling rondom crowdfunding volgen vrij exact de contouren van de Gartner Hype Cycle van marktonderzoeksbureau Gartner Research.
Crowdfunding zit nu in de Vallei van Desillusie en daarom is nu het moment gekomen om duidelijk te maken waarom crowdfunding in 95 procent van de gevallen niet werkt. De redenen zijn dezelfde redenen die ervoor zorgen dat ook het aantrekken van kapitaal van professionele investeerders in 95 procent van de gevallen niet werkt .
Financiering aantrekken is in de basis afhankelijk van twee dingen. Een rendement, de geloofwaardigheid van dat rendement en de contractuele vorm. Geloof het of niet, maar het overgrote deel van de kapitaalzoekers, ook die gebruik maken van crowdfunding, heeft geen enkel idee welk rendement ze aan investeerders kunnen bieden. Op dat punt gaat het dus al mis. Maar als er een rendement kan worden beloofd, dan is bij crowdfunding de geloofwaardigheid vrijwel altijd het probleem. Geloofwaardigheid is afhankelijk van het vertrouwen dat de financiers moeten hebben in de ondernemer. Vertrouwen door financiers is op zijn beurt afhankelijk van vaste factoren zoals persoonlijk contact, bekendheid met de persoon, goede communicatie, een track record dat de kwaliteiten van de ondernemer bewijst en een controlemechanisme.
Bij aandelen die op de beurs genoteerd staan, is geen persoonlijk contact aanwezig tussen directie en beleggers. Het vertrouwen wordt onderhouden door een professionele communicatie via de media, het opbouwen van een track record en het controlemechanisme van de wettelijke verplichte verslaggeving voor NV’s en BV’s. Als kleine bedrijven zoeken naar professionele investeerders is het persoonlijk contact wel aanwezig en kunnen een track record en een controlemechanisme worden opgebouwd.
Crowdfunding verloopt via internetplatforms en het spreekt vanzelf dat een stuk software voor geen enkele van deze factoren kan zorgen. Het platform verzorgt geen persoonlijk contact, de ondernemers hebben geen track record en een controlemechanisme is er ook niet. Het platform biedt alleen de illusie dat contact met “investeerders”, bij deze platforms gaat het helaas meestal om gokkers en goedbedoelende amateurs, leidt tot een investering.
Het is niet moeilijk te voorspellen dat het overgrote deel van de crowdfunding-platforms binnen enkele jaren is verdwenen. De teleurstelling zal zowel van de kant van de kapitaalzoekers komen, die geen geld weten aan te trekken, als van de kant van beleggers die hun geld niet meer terugzien. De uitzonderingen zijn de platforms waar de financieringsaanvragen door de eigenaren van het platform worden gescreend op terugbetaalcapaciteit. Zo wordt de kans vergroot dat de “investeerders” hun geld terugzien en wellicht een rendement maken.
Crowdfunding werkt dus in 95 procent van de gevallen niet, maar even interessant is het om te zien wie de 5 procent zijn die wel in staat zijn kapitaal aan te trekken. Daartoe behoren uiteraard de kapitaalvragers die door het platform op terugbetaalcapaciteit worden gescreend. Deze werkwijze is geschikt voor de verbouwing van een winkelpui of voor verhuizing van een bedrijf naar een goedkoper pand. Kortom, voor bestaande bedrijven met gegarandeerde inkomsten. De werkwijze is echter niet geschikt om de start of groei van een bedrijf te financieren. Dan is de terugbetaalcapaciteit niet aanwezig, want al de omzet wordt in de groei van het bedrijf gestoken.
Bedrijven die met succes groeifinanciering aantrekken via crowdfunding zijn er vrijwel niet, maar degenen die er toch in slagen, zijn de bedrijven die er veel werk van gemaakt hebben: ze hebben een business plan, bieden een rendement aan, mobiliseren het eigen netwerk en hebben een duidelijke overeenkomst klaar liggen voor de investeerder. Het opvallende is dat met deze benadering ze ook voor professionele investeerders interessant zijn. Dat lijkt me ook een betere route, want professionele investeerders hebben een toegevoegde waarde die crowdfunding-platforms niet hebben: ze kunnen ook hun eigen expertise en netwerk aanbieden om de groei van het bedrijf te versnellen.
Wat is dan uiteindelijk de toegevoegde waarde van crowdfunding? Crowdfunding is interessant voor projecten waarbij voor de financiers het behalen van een rendement niet het belangrijkste doel is. Het gaat dan meestal om kleine bedragen waarmee bijvoorbeeld het maken van een nieuw product, zoals een stijlvol horloge, door een groep afnemers wordt voorgefinancierd. De financiers wilden dat product toch al hebben. De financiers schieten in feite als collectief het bedrag voor dat ze later toch moet betalen en maken daarmee de productie mogelijk. In ruil krijgen ze een korting. De geldzoeker kan daar nog aardige strategieën omheen bouwen, bijvoorbeeld: hoe eerder de belegger inschrijft, hoe groter de korting. De financiers moeten van hun kant bereid zijn hun geld te verliezen, want controles op het nakomen van de afspraken zijn er in het algemeen niet. Maar bij kleine bedragen is dat niet onoverkomelijk. Het gevoel om iets goeds te hebben gedaan voor de wereld, is soms voldoende compensatie.
[Noot: deze column is ook verschenen op Venture Media
www.venturemedia.nl
Link naar reactie
https://www.higherlevel.nl/forums/topic/36918-waarom-crowdfunding-in-95-pct-van-de-gevallen-niet-werkt/Delen op andere sites
Aanbevolen berichten
20 antwoorden op deze vraag