molecuultje

Het is al een paar jaar zo dat Biopartner met cijfers van aantallen bedrijven goochelt en credits neemt die haar niet toekomen. Ik heb in hun jaarverslag van vorig jaar een lijst gezien van bedrijven die zogenaamd door Biopartner tot stand zijn gekomen. Bij die lijst zaten minstens 10 bedrijven die al een aantal jaren voor de oprichting van Biopartner bestonden en bij Senter al geruimte tijd genoten van onderzoekssubsidies. Hoe kan je dan claimen dat het Biopartner bedrijven zijn? Maar ja, Van Beynum staat erom bekend zeer tevreden te zijn met zichzelf.

Je vraag is een heel terechte. Kijk je naar onderzoeken die met innovatie te maken hebben, dan wordt meestal alleen gekeken naar innovaties op productniveau en gaat het vrijwel altijd om tastbare producten. Luc Soete van het Merit heeft onlangs in een interview in Intermediair over innovatie aangegeven dat het onjuist is om alleen te kijken naar innovatie in de maakindustrie en de producerende sectoren. De maakindustrie vormt een steeds kleiner deel van de Nederlandse economie en bovendien zijn er behoorlijk spannende innovaties ook in de dienstensector. Hij gaf zelf 2 leuke voorbeelden van concrete innovaties in de dienstensector. Allereerst noemde hij Endemol. Je mag Big Brother misschien niet leuk vinden, maar het is in haar sector een enorm innovatief concept dat vervolgens in veel landen gekopieerd is en ook economisch veel heeft opgeleverd. Verder noemde hij ook Achmea. Innovatief in de zorgverzekeringssector is dat de verzekeraar zich steeds intensiever gaat bekommeren om ziekteverzuim en meedenkt over manieren om ziekteverzuim tegen te gaan. Ik weet niet of dit helemaal een antwoord is op je vraag, maar Soete is een expert en wat hem betreft geldt innovatie zeker ook in de dienstensector.

Hoi TwaLevel, ik begrijp je laatste opmerking niet. Wat wil je zeggen?

Vergeet in deze context niet, Nils, dat EZ al een heel lange tijd geld stopt in het stimuleren van het innovatieklimaat. Ik zeg hiermee vooral dat de resultaten van de efforts een stuk beter zouden zijn, als beide ministeries hun krachten zouden bundelen en OC&W op dit vlak ook haar bijdrage zou leveren. Tenslotte is een hoop geld dat D66 voor de kenniseconomie had uitonderhandeld bij OC&W terecht gekomen. Ik zou het persoonlijk mooi vinden als dat nou ook eens (voor een deel) naar de kenniseconomie zou gaan. Ik zeg niet dat de overheid perfect is. Ik vind alleen dat kritiek leveren voor de kritiek zonder daarbij een constructieve oplossing te bedenken geen goede optie.

Nou, Kermie, ik ben het als vrouw helemaal met je eens en loop dus ook het gevaar op een kneus. Hoe kan je inderdaad - vandaag de dag - als ambitieuze carrierevrouw ja zeggen tegen een dergelijke functie en nog geen maand later stoppen met de pil. Hoe serieus neem je die baan dan eigenlijk. Ze maakt al 2 maanden ruzie met haar minister over wat haar en zijn terrein is en zegt daarna prompt: ik ben er even 5 maanden niet. Geen slimme zet van haar, vind ik. Maar ja, misschien kan ze tijdens het geven van borstvoeding even een cursus Engels bij het LOI doen, want dat mag ook nog een beetje bijgeschaafd worden. :P

Hoi Nils, sorry, ben even een paar dagen weg geweest, vandaar mijn trage reactie. Wat mij opvalt in het hele technostartersgebeuren is dat het werk dat aan het begin van het traject moet gebeuren (het mobiliseren van kennisinstellingen, het tracken en tracen van high-tech business, het opzetten van een netwerk van incubators, etc.) een traject is waar private partijen geen geld voor overhebben om de eenvoudige reden dat dit vroege werk geen geld oplevert. Een groot deel van de activiteiten van Dreamstart zijn geen commerciële activiteiten, maar ze zijn wel nodig om later in het proces er iets commercieel nuttigs van te maken. Geen private partij is hierin geïnteresseerd geweest. De overheid is de enige die hierin geld stopt en heeft daarvoor een stichting in het leven geroepen die deze algemene belangen moet dienen. In deze vroege fase van het technostartersgebeuren is er geen private partij die belangeloos en objectief dit werk neerzet zonder alleen maar voor eigen parochie te preken. Want dat valt nog het meest op in dit wereldje dat iedereen alleen maar kortzichtig naar eigen belangen kijkt en naar eigen voortbestaan en het belang van de starter komt altijd op de tweede plaats.

Ik word echt pissig van het gedrag van die zogenaamde milieu-baasjes die nertsboerderijen kapot slaan en proefvelden vernielen. Ze gebruiken steeds meer agressie om hun opvattingen door andere mensen hun strot te duwen. Ik vind het prima dat dergelijke mensen binnenkort wat harder zullen worden aangepakt. Dit bericht bewijst m.i. dat in Europa de biotechnologie nog lang geen kans krijgt en we dus weer de kennisstrijd tegen de VS al lang verloren hebben. In de VS is biotechnologie alom geaccepteerd (ook in voedinsgmiddelen). Europa heeft weer een klein groepje mensen dat de vooruitgang volledig plat legt zonder te beseffen waar het om gaat. Jammer.

Ja, ik ben erg onder de indruk van de intenties die tijdens de conferentie zijn geuit. Ook ik ben het meest onder de indruk van de belofte van de minister van OC&W. Dit is een culture shock. Als zij echt de WHO wil aanscherpen en voor het eerst uitdrukkelijk wil opnemen dat het de taak is van univeristeiten om aan kennisvalorisatie te doen, dan vind ik dat fantastisch. Het gebeurde nog veel te vaak dat bestuurders en hoogleraren in univeristieten dat vaagheid van de wet gebruikten om zich achter te schuilen. Er werd nog te vaak geroepen: ja maar het valoriseren van kennis staat niet in onze taakstelling. Nou, bij deze zullen die mensen betere smoezen moeten verzinnen. Wel jammer dat de minister er geen geld voor vrij wil maken. Dat is hetzelfde als een huwelijksaanzoek doen en dan de bruiloft niet laten doorgaan. Ze heeft toch al zo veel geld voor de kenniseconomie ingepikt van D66 (volgens mij is ze met 400 miljoen gaan lopen). Dat zou ze nou moeten stoppen in kennisvalorisatie. Niet alleen woorden, maar ook daden.

Het Innovatieplatform is m.i. een prima voorbeeld van publiek-private samenwerking. Het clubje is op 5 september voor het eerst samen geweest en nu al zie je dat er diverse initiatieven van de grond komen. Grote bedrijven committeren zich met geld, apparatuur en huisvesting. De overheid heeft er ook nog eens 185 miljoen eruo voor over. De media praat nu vrijwel iedere dag over het belang van technostarters en zelfs het ministerie van OC&W is wakker geworden. Wat volgens mij steeds in deze hele discussie wordt vergeten dat dit Innovatieplatform is opgezet om het innovatieklimaat in NL te stimuleren. Het is niet een technostartersplatform maar veel breder en dat verklaart ook waarom er niet alleen mensen in zitten die iets met starters doen. Hun missie is veel breder dan het kijken naar starters. Wat mij stoort aan de discussie hier is dat de overheid steeds wordt afgezeken, maar dat al die private partijen wel willen dat diezelfde overheid vooral veel geld stopt in al die private clubjes. Zelfs de grote bedrijven zijn pas bereid om geld te stoppen in technostarters als de overheid minimaal voor de helft meegaat. Private partijen vinden maar al te makkelijk dat publiek-private samenwerking betekent dat de publieke kant geld moet sluizen naar de private kant en dan gewoon zijn bek moet dichthouden, omdat ie er geen verstand van heeft. Dat noem ik geen samenwerking, als je het mij vraagt.

Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat kennisinstellingen terecht kennis en geen informatie-instellingen worden genoemd. Wat zij doen is veel meer dan informatie vergaren en verwerken. Ze diepen materie uit, leggen dwarsverbanden, zoeken oorzaak en gevolg en testen hun opgedane inzichten uit. Ik denk dat veel kennis prima te delen is. Zeker als het gaat om fundamenteel onderzoek dat resulteert in kennis die voor veel sectoren relevant kan zijn. Kijk je bijvoorbeeld naar alle kennis die de afgelopen 40 jaar op het gebied van de biotechnologie is ontstaan, dan zie je dat die toepasbaar is in tal van sectoren (voedselverwerking, landbouw, visteelt, medische sector,...). Het geberut heel vaak dat iemand kennis genereert die naast zijn eigen vakgrebied ook tal van interessante andere toepassingen oplevert. Waarom zou je je inzichten die voor andere sectoren dan die van jou van belang zijn, dan niet delen?

Ik denk dat de bescherming van TV programma's inderdaad zoals Celletje 1974 al zewi vooral vai auteiursrecht verloopt en misschien bepaalde beelden en ikonen via het merkenrecht. Je deponeert een gedetaillerde beschrijving van het programma met alle bijbehorende attributen. Je kan dat goed zien bij het programma Idols (waar het oskarachtige poppetje duidelijk onderdeel uitmaakt van het beschermde concept). Hoe meer concrete aspecten van het programma je duidelijk beschrijft en middels deponereren (bijvoorbeeld bij de Belastingsdienst) beschermt, hoe minder het gevaar bestaat dat deze aspecten van je programma straffeloos kunnen worden gekopieerd. Je kan dus ook de spelregels deels beschermen door goed te beschrijven dat gewerkt wordt met een jury in verschillende rondes en dat ook het publiek een stem heeft en dat je werkt met een afvalrace. Hoeveel het programma oplevert, wordt volgens mij deels bepaald door de kijkcijfers en deels door de emotie en commotie die het programma heeft losgemaakt. Net zoeits als goodwill. Dat is ook voor een deel op cijfers en aantal klanten gebaseerd en deels op gebakken lucht.

Even onder de sproeier staan? Of af en toe de gieter over je hoofd uitgieten? Trouwens, als we allemaal de FNV richtlijnen zouden opvolgen, dan ligt de hele Europese economie op zijn gat, want het is in heel wat landen 35 tot 45 graden. Dan moeten die Grieken en Italianen in de zomer geen enkele dag meer op hun werk verschijnen?

Autorijscholen in NL zijn inderdaad te verwend en te beschermd. In Belgie kan je ook leren autorijden van prive personen (je moeder of vader of oom). Ze stellen dan wel wat eisen aan die persoon (je moet bijvoorbeeld al x-aantal jaren je rijbewijs hebben en je mag in de laatste 3 jaar geen grote overtreding hebben gemaakt). Je hangt gewoon een L op de auto en dat is het. Ik hoor nu al velen onder jullie denken: aha, daarom rijden die Belgen allemaal zo achterlijk. Maar toch heeft het systeem wel voordelen. Allereerst ben je geen vermogen kwijt aan lesgeld en ten tweede kan je zo veel tijd nemen als je wilt om te leren rijden. Je krijgt geloof ik 6 maanden de tijd na je schriftelijk examen om te oefenen. Je kan met je pa misschien wel 5 keer per week rijden als het jou uitkomt. En effe iets anders..... Ik vind het Ducati geluid echt geweldig. Een top motor. :P

Ben het toch wel eens met zrski. Ik vind het erg kort door de bocht om te zeggen dat een tekort aan bedrijvencentra het aantal starters afremt. Alsof dat plekje in een bedrijvencentrum de belangrijkste drijfveer is voor een starter om zijn bedrijf op te zetten. Natuurlijk heeft zo'n bedrijfsverzamelgebouw best toegevoegde waarde, maar het kan toch niet zo zijn dat we dus ongenuanceerd zeggen dat een gebrek hieraan leidt tot minder starters. Bovendien vind ik het weer zo makkelijk van die verengiging om te kankeren op de overheid. Je kan de overheid best wat verwijten wat betreft haar startersbeleid, maar niet dat ze niet investeren in gebouwen voor starters. Sterker nog het Ministerie van EZ heeft vaak het verwijt gekregen dat ze te veel geld stoppen in hardware (zijnde gebouwen en apparatuur) voor starters en dat ze meer geld zouden moeten vrijmaken voor de zachte diensten (zoals coaching, marktonderzoek en IPR studies). Zo kan je het ook nooit goed doen als overheid. Bovendien is de regionale overheid (vooral gemeenten) heel actief in het investeren in bedrijvencentra.

Ben ik het helemaal mee eens zrski. Je kunt het best eerst proberen of je met je vorige werkgever tot een compromis kunt komen (bijvoorbeeld het verkorten van de voorgestelde termijn). Heb in mijn nabije omgeving meegemaakt dat het tot een rechtzaak uitliep. De rechter heeft toen bepaald dat de eisen van de voormalige werkgever onredelijk waren. Hij heeft de tijdsduur verkort tot een jaar en ook geografisch het concurrentiebeding beperkt. Je werkgever kan niet van je verlangen dat je nergens in Europa nog met een gelijkaardige business start. In de consultancy wereld kan het ook voorkomen dat je het eerste jaar genoegen neemt met een ietwat andere functie en dat je dan pas na 1 jaar met datzelfde werk begint. Maar probeer er altijd eerst met elkaar uit te komen. Dat kost aanzienlijk minder geld.

Het is een mooi voornemen van Biopartner om de kleintjes met de groten te laten samenwerken, maar over publiek-private samenwerking ben ik redelijk cynisch- zeker als we kijken naar de diverse pogingen die de Nederlandse overheid op dit vlak al ondernomen heeft en die weinig vruchten hebben afgeworpen. Het corporate venturing gedrag van onze groet Nederlandse bedrijven wordt erg overroepen, vind ik. Misschien met uitzondering van DSM is het bij geen van allen doordacht en gestructureerd. Bij de ene business unit denken ze er heel anders over dan bij de andere en zodra het economisch wat minder gaat, is het eerste dat door de RvB geschrapt wordt het corporate venturing (cv) gebeuren. Cv gebeurt meestal vanuit ene negatieve impuls. Snel de kleine starter overkopen en binnenhalen, zodat hij later geen schade kan berokkenen. Ik ben benieuwd hoe Biopartner dit probleem denkt op te lossen. Dat starters in life sciences anders zijn dan bijvoorbeeld ict starters valt niet te betwisten. Natuurlijk is hun levenscyclus anders en vooral ook de grootte van het vereiste investeringsbedrag. Maar betekent dat dat Biopartner altijd een eigen bestaan moet hebben los van andere EZ initiatieven? Laten we eerlijk wezen: de problemen van technostarters zijn meestal niet van technologische aard. Het gaat van om onbekendheid met de markt en geen benul van en ervaring met ondernemen in algemene zin. Het gaat toch vaak om de platte problemen, zoals welke rechtsvorm kies ik, waar voer ik een goede marktstudie uit etc. Of je nou slager bent of uitvinder van een veelbelovend eiwit "omzet draaien en verkopen" daar gaat het om.

Oke, ik blijf even doorgaan over het verkeer. Ik zit zo vaak op de weg dat het onderwerp me nogal bezighoudt (dat hadden jullie al wel begrepen zeker). Wat motorrijders betreft: daar heb ik een zwak voor. Het komt vaak voor dat ik in de file zit en dan heb je zo'n motorrijder die probeert tussen die stilstaande auto's te rijden. Dat vind ik altijd eng, omdat ik weet dat er zo veel debielen zijn die niet in hun spiegels kijken. Als ik er een langs zie komen dan ga ik altijd een beetje opzij om plaats te maken en dat vinden ze dan heel aardig. Vaak krijg je dan een handzwaai als bedankje. Nou, dat vind ik dan leuk. Dan merk je dat we af en toe op de weg toch nog een beetje beschaafd kunnen zijn. In de file heb ik ook vaak medelijden met vrachtwagens. Dan zit ik op die propvolle A16 die nog 2 jaar rampzalig zal blijven helaas. Komt er zo'n vrachtwagen op de invoegstrook en die heeft echt geen ruimte om erbij te komen. Dan vind ik het heerlijk om hem een plekje te geven en even met mijn grote lichten te zwaaien dat hij ertussen mag. Dat vinden ze meestal ook heel cool en dan krijg je een bedankje met hun knipperlichten. Verklaar me maar voor gek, maar dat vind ik dan aardig. Ik heb verder toch niets te doen in die file. ;D

Ja, zoals bij alles in het leven kunnen vrouwen 10 dingen tegelijk in de auto. Ze geven het kind een koekje, bellen tegelijkertijd de oppas en doen ook nog even wat lipgloss op, want daar hadden ze in de badkamer geen tijd voor. Ondertussen rijden za van A naar B en gaat het nog goed ook. Bij mannen gaat dat meestal wat minder. Zodra hun mobieltje afgaat, zie je ze (in het positieve geval) bijna tegen de vangrail ingaan, omdat ze het groene knopje op hun te kleine mobieltje zoeken. In het negatieve geval nemen ze de helft van de rijbaan van hun medeweggebruiker in beslag en zijn ze nog verontwaardigd ook als je er wat van zegt. Ik rij zelf liever niet in de vakantieperiode. Het is dan wel wat rustiger op de weg, maar je kan zien dat er dan veel mensen op pad zijn die maar een keer per maand de auto buitenlaten. Die kijken dus nooit in hun spiegels (zelfs niet als ze er een sleurhut achter hebben hangen). ;D

Ik denk dat je gelijk hebt, Kermie en dat alles er van afhangt of je in de ogen van de belastingsdienst gezien wordt als een ondernemer. Je kan het best even op hun website kijken. Ze hebben een aparte pagina voor startende ondernemers. In het grof komt het er op neer dat ze kijken hoeveel uren je extra besteedt aan de klus en hoeveel geld je ermee bijverdient. Blijft dat binnen hun marges, dan wordt je niet als ondernemer gezien en betaal je gewoon inkomstenbelasting op die extra inkomsten. Gaat het klusje zodanig uit de hand lopen dat je er veel tijd aan besteedt en veel geld mee verdient, dan zullen ze jou wel als ondernmer beschouwen.

Even los van de discussie of je met bepaalde technische vindingen oude behoeften invult of nieuwe behoeftes gecreëerd hebt, denk ik dat je als onderneming een lang traject ingaat als je je focust op het creëren van een nieuwe behoefte. Dat is m.i. een langzaam proces van beïnvloeden, awareness, mond-aan-mond reclame, trend setting... en dat duurt lang. Kan je als onderneming zo lang wachten? Ik denk het niet. Je kunt dus maar beter focussen op het invullen van bestaande behoeftes en dan uiteraard het liefst met geavanceerde technologie, waardoor de behoefte veel sneller of effectiever wordt vervuld.

Ik ben het helemaal met je eens, Willem. Universiteiten zullen pas goed aan kennisbescherming doen, wanneer kennisexploitatie uitdrukkelijk als een taak van universiteiten zal worden opgenomen. Zo lang OC&W deze taak niet expliciet opneemt in de Onderwijs Wet zal er weinig veranderen. Maar er moet nog iets extra's gebeuren. Het aanpassen van de Onderwijs Wet alleen met expliciete vermelding van de plicht tot kennisexploitatie is niet voldoende. Je moet als OC&W ook in de praktijk universiteiten belonen die aan kennisexploitatie doen. Hoe zou je dat bijvoorbeeld kunnen doen: 1. Universiteiten niet langer meer alleen belonen op aantallen publicaties, maar ook op aantallen licenties die ze geven voor hun patenten 2. Universiteiten uitdrukkelijk de mogelijkheid geven om eerste geldstroom middelen aan te wenden voor kennisexploitatie. Tot nu toe doet OC&W erg vaag hierover. Universiteiten moeten weten waar ze aan toe zijn en welke vrijheden ze hebben om eerste geldstroom middelen te gebruiken hiervoor.

De EC heeft recent haar rapport uitgebracht "Science & technology indicators 2003" met o.a. gegevens over de innovatiekracht van universiteiten in Europa. Het rapport is te vinden op http://www.cordis.lu/rtd2002/indicators/home.html Er zijn een aantal interessante hoofdstukken: Hoofdstuk 6 University R&D financed by industry Hoofdstuk 9 Top R&D company performers in Europe Hoofdstuk 10 University top performers Mooi om te zien is dat onze TU Eindhoven qua impact de tweede plaats scoort in Europa!!!

Ik denk persoonlijk dat de overheid wel wat kan doen om het ondernemerschap makkelijker of aangenamer te maken. Dit artikel gaat vooral over wet- en regelgeving en op dat terrein valt er nog een hoop te verbeteren. Grappig dat iedereen boos is over de afschaffing van de vestigingswet (een idee van Jorritsma). Dit is een tyoisch voorbeeld van een actie van de overheid zonder vooraf goed na te gaan waarom die wet er ooit was en wat het verwachte effect is bij organisaties die weten wat die wet inhoudt. Kamers van Koophandel - die dagelijks met die vestigingswet te maken hebben - hebben maanden bij EZ geroepen dat het waanzin is om die wet af te schaffen, want dat het op middellange termijn zal leiden tot meer faillissementen. Maar ja, Jorristma was niet geïnteresseerd in lange termijn effecten. Ze wilde kort en krachtig scoren. En dat doe je zo wel. Het aantal starters neemt even erg toe want je hebt geen diploma's meer nodig om een winkel op te zetten), maar ja dat een paar jaar later het aantal faillissementen ook toeneemt, zal mevrouw Jorritsma een worst wezen. Dan is ze immers al lang weer burgemeester van een godvergeten dorp in het Noorden des Lands. Dat is volgens mij 1 van de knelpunten bij het falen van de overheid in het stimuleren van ondernemerschap. 1. bij de overheid zitten vooral mensen die zelf niets weten van ondernemen en alle eigenschappen bevatten die rechtstreeks indruisen tegen ondernemerschap (durf, risico's nemen, zelfkennis, incasseren van tegenvallers....) 2. de echte beslissers bij de overheid (de minister bijvoorbeeld) zitten er kort en kunnen in 4 jaar tijd meestal maar een klein deel van hun ambities waarmaken. Kijk naar Hans Wijers. Die had mooie plannen en kon in 4 jaar tijd slechts een deel daarvan realiseren. Toen hij wegging, werden meteen ook zijn ambities op de achtergrond geschoven, want stel je voor dat een nieuwe minister zou voortbouwen op dingen van zijn voorganger. Nee, hij of zij gaat gewoon opnieuw het wiel uitvinden.

Ha Nils, heb je stuk gelezen en ben het voor een deel eens met je constateringen. De verstoorde relatie tussen starter en investeerder is wel degelijk een probleem, maar volgens mij zeker niet het enige en ook niet het belangrijkste. Maar ik kan me voorstellen dat het voor jou vanuit Nebib als cruciaal wordt ervaren. Bovendien ben ik van mening dat we vooral niet te zwaar moeten leunen op het gedachtegoed van de investeerder. Hij wil snel veel geld verdienen aan een starter en een snelle beursgang hoeft niet perse de beste werkwijze voor de starter zelf te zijn. Problemen die volgens mij veel vroeger optreden (nog voor de relatie ondernemer-investeerder ontstaat) zijn m.i.: 1. veel kennis van technologie, weinig kennis van de markt 2. slechte kennisbescherming 3. de technische vinder hoeft niet de ondernemer te zijn 4. hoe betrek je het bedrijfsleven bij een actief technostartersbeleid (dan bedoel ik de Akzo's en DSM's van de wereld) M.i. kan je de problemen rondom een goed technostartersbeleid alleen oplossen als betrokken partijen bereid zijn om breder te kijken dan hun eigen werkterrein. Zo lang de ene partij vooral de schuld legt bij de andere, kan er niet veel constructiefs bereikt worden, denk ik. Ook het verwijten van de overheid dat ze alleen maar geld uitgeeft, heeft niet veel zin, denk ik. Natuurlijk moet zij dat doordacht en verantwoord doen, maar in de praktijk merk je dat commerciele parijten geen cent willen spenderen in het helpen van starters in een vroege fase van idee-ontwikkeling. Juist bij conceptontwikkeling, marktonderzoek en IPR heb je de overheid hard nodig om te investeren wanneer al die andere partijen (inclusief VC's) geen enkel risico wensen te nemen. Ik denk dat het open en constructief bespreken van diverse concepten voor een nieuw integraal technostartersbeleid met overheid-bedrijfsleven en kennisinstellingen een goede beginstap zou zijn en ben vooral ook geinteresseerd in de input van grote bedrijven, want zij hebben wel degelijk verstand van de markt en kennisbescherming. Bovendien worden ze door slechte economische omstandigheden steeds meer gedwongen om R&D te outsourcen en denken ze steeds vaker aan het opzetten van spin offs als een manier om dat in de toekomst te doen.

Ja, botte uitspraken vragen om reacties. Bij deze mijn reactie m.b.t. subsidies. Bedrijven of ondernemers die geen subsidie aanvragen zijn lui. Het aanvragen van subsidie kan soms hard werken zijn en lui is een onterecht oordeel. Bovendien zijn ondernemers die subsidie laten liggen niet alleen lui, maar ook een beetje dom (om het op zijn Maxima's te zeggen) ;D