Leidt Zorgplicht voor ZZP-ers tot AOV-plicht?

Deze column is geschreven naar aanleiding van dit topic en is ook gepubliceerd op Sprout

Prima column Norbert.

Dan krijg je dus een soort van "inkoopvoorwaarde". Als u als ZZP-er op ons terrein actief wil zijn dient u afdoende verzekerd te zijn voor AO.

Omgekeerd: zou een ZZP-er zijn opdrachtgever op voorhand ook kunnen vrijwaren van iedere aansprakelijkheid voor AO? Dat hij het dus opneemt in zijn algemene voorwaarden? Of is deze zorgplicht dusdanig dwingend van aard dat een dergelijke bepaling geen stand houdt?

Dan krijg je dus een soort van "inkoopvoorwaarde". Als u als ZZP-er op ons terrein actief wil zijn dient u afdoende verzekerd te zijn voor AO.

Dat is zeer aannemelijk ja. Vanuit optiek van de inlener begrijpelijk, maar voor de ZZP-er ongewenst: die kan steeds minder zelf kiezen hoe hij/zij met bepaalde risico's omgaat. Bovendien is er ook hier een (weliswaar heel kleine) categorie die zo'n verzekering niet of nauwelijks nodig heeft: Part time ZZP-ers bijvoorbeeld, al dan niet met eigen vermogen en/of goed verdienende partner.

En natuurlijk de categorie die eenvoudigweg niet zo'n verzekering krijgt of niet kan betalen. Los daarvan: wie bepaalt wat een toereikende dekking is? Er zijn heel veel budget-AOV's in omloop die lang niet in alle situaties uitkeren.

Omgekeerd: zou een ZZP-er zijn opdrachtgever op voorhand ook kunnen vrijwaren van iedere aansprakelijkheid voor AO? Dat hij het dus opneemt in zijn algemene voorwaarden? Of is deze zorgplicht dusdanig dwingend van aard dat een dergelijke bepaling geen stand houdt?

zorgplicht

Wat is in deze zin eigenlijk de definitie en reikwijdte van het begrip zorgplicht. Dat een opdrachtgever de "zorgplicht" heeft dat een opdrachtnemer zijn opdracht in een veilige omgeving kan uitoefenen kan ik bevatten. Maar stel dat een ZZP-er in een veilige werkomgeving alsnog zijn been breekt doordat hij over een drempel struikelt, dan kan die zorgplicht toch niet doorslaan in een "schadevergoedingsplicht voor AO"? Die zorgplicht heeft toch grenzen?

Dan zou je je bijgevolg juist minder AOV gaan verzekeren maar juist je rechtsbijstandpolis verzwaren. Dan kom je dus helemaal in een Amerikaanse claimcultuur terecht. (Verjuridisering van de maatschappij noemen ze dat toch?)

Hardopdenkend: zou het zinnig zijn om je als zzp-er in de toekomst te gaan verlonen (payroll/uzb/detachering)?

Hoever zal de rechter dit door trekken?

Mijn situatie is als volgt:

- Medewerkers werken volgens een veiligheidshandboek waar per werkzaamheden aangegeven staat welke risico's er zijn en hoe die vermeden worden.

- Medewerkers zijn uiteraard verzekerd voor ziekte.

Ik besteed werk uit aan ZZP-ers, op project basis. Een deel van het project (vrijwel nooit het gehele project) komt voor hun rekening. Aan het begin van het jaar maak ik altijd afspraken over tarieven, verwerken van de data ed. Is het voldoende als ik bij die afspraken opneem dat de ZZP-er bij werkzaamheden moet voldoen aan ons veiligheidshandboek (= zorgplicht) en ziekte / arbeidsongeschiktheid voor zijn risico is (hoort m.i. toch echt bij ondernemerschap)?

We gaan nog even door zo en het licht kan uit hier...... Maar je kan er natuurlijk op wachten dat er zaken gaan veranderen als er hele hordes werknemers de zzp-wijk nemen. Uiteindelijk zal het weer geen bal uitmaken of iemand nu als werknemer of als veredelde flexwerker (zzp) aan de slag is. Alle voordelen zullen wel worden teruggedraaid en uiteindelijk tot kostenverhogingen en nadelen leiden.

Beste Johannes,

Als jij voldoet aan je zorgplicht en je maakt hierin geen onderscheid tussen werknemers en ZZP-ers, is er niets aan de hand, maar dat betekent niet alleen duidelijke instructies maar ook - voor zover mogelijk - controle en handhaving .

Het Arrest van de Hoge raad gaat over een situatie waar een ZZP-er (reparatie)werkzaamheden uitvoerde aan een machine die - voor de geldende arbo- en veiligheidsnormen voor werknemers althans - niet veilig genoeg was. De ondernemer moet nu aantonen dat hij ook voor de ZZP-er de juiste voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen heeft getroffen en gehandhaaft/ gecontroleerd.

los daarvan: de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekeraar in kwestie zal ook een uitspraak gaan doen of de aansprakelijkheid voor niet toereikende zorgplicht voor ZZP-ers meeverzekerd of meeverzekerbaar is.

en ziekte / arbeidsongeschiktheid voor zijn risico is (hoort m.i. toch echt bij ondernemerschap)?

Roerend mee eens, maar dat is wat mij betreft het zotte of het onvolledige aan het Arrest van de HR. Eerst moet de ondernemer aantonen dat hij aan de zorgplicht heeft voldaan. Kan hij dat niet dan moet de mate van aansprakelijkheid worden vastgesteld. Ik zou dan toch hopen dat de rechtbank laat meewegen dat de ZZP-er in kwestie zich willens wetens niet verzekerd had tegen arbeidsongeschiktheid, en dat de gevolgen daarvan niet geheel voor rekening van de aansprakelijke ondernemer mogen komen.

Ik heb gisteren toevallig ook een machine gerepareerd bij een klant. Ik zou niet weten hoe ik dat in de toekomst zou moeten oplossen om het werkbaar te houden. Ik denk dat ik bij het begin van de werkzaamheden maar een pamflet aan een machine ga hangen om aan te geven dat die kaart betekent dat ik de verantwoordelijkheid voor die machine tijdelijk heb overgenomen en dat dus verder iedereen even met de tengels ervan af moet blijven. Maar dat zal niet voldoende zijn. Dat zal ook vooraf in een overeenkomst beklonken moeten zijn. Onwerkbare situatie.....

De enige die blij zijn met het arrest zijn leveranciers van veiligheidshulpmiddelen en tilhulpmiddelen. Alle, door grote werkgevers vanwege aansprakelijkheidsmijding aan ZZPers uitbesteedde zaken, zullen opnieuw binnen hun verantwoording komen. Grote vervoerders die het bezorgwerk uit hebben besteed aan "eigen rijders" zullen hun kaarten opnieuw moeten schudden.

De enige die blij zijn met het arrest zijn leveranciers van veiligheidshulpmiddelen en tilhulpmiddelen

Leveranciers van tilhulpmiddelen heh? Volgens mij was er op de laatste HL meeting eentje ;)

Maar stel nu: de redenatie dat veel ZZPers geen AOV hebben, is omdat de kosten hoog zijn. Maar wanneer het verplicht word gesteld aan een grote groep, worden de kosten hiervan toch ook gedeeld door een grotere groep mensen, en dus zal het uiteindelijke tarief dalen.

Gezien we al een verplichte ziektekostenverzekering hebben, zou ik simpelweg denken: voor zzp-ers niet meer dan ziektekostenverzekering plus. En dan de inkomstendekking erbij inbegrepen.

Maar wanneer het verplicht word gesteld aan een grote groep, worden de kosten hiervan toch ook gedeeld door een grotere groep mensen, en dus zal het uiteindelijke tarief dalen

Verplichte verzekering is onzin, en fundamenteel fout wat mij betreft

voor zzp-ers niet meer dan ziektekostenverzekering plus. En dan de inkomstendekking erbij inbegrepen.

Terugkeer van de oude WAZ dus. De kosten zullen anno 2012 op zo'n € 500,- per maand liggen (nog exclusief de ziektekostenpremie) met een wachttijd van 1 jaar. De definitie ZZP-er bestaat niet, dus geldt of gaat gelden voor iedere zelfstandige. Beste Romano, zit JIJ daar op te wachten?

Hallo aan allen,

De aanleiding voor deze discussie, een Hoge Raad uitspraak (LJN BV0616) heeft zo zijn voor- en nadelen.

Er was in Nederland een groep juristen en rechters dat niet vond dat zzp-ers vielen onder artikel 7: 658 lid 4 BW, het werkveiligheids- en aansprakelijkheidsartikel voor de opdrachtgever/inlener. En er was een groep die dat wel vond. Ongelijkheid in Nederland dus. Onwenselijk.

Vielen stagiaires, vrijwilligers en uitzendkrachten (ook geen eigen werknemers) er al onder, helder is nu, met de Hoge Raad uitspraak dat onder omstandigheden de opdrachtgever ook verantwoordelijk/aansprakelijk is voor de veilige werkplek van een zzp-er op basis van datzelfde BW-artikel.

Overigens kon een zzp-er de opdrachtgever al aansprakelijk stellen als het ging om een onrechtmatige daad, maar dat is een veel zwaardere juridische toets.

Om nu te zeggen dat elke zzp-er aan een AOV verzekering moet, vind ik te ver gaan.

Dat is nog immer de zelfstandige keuze van de zzp-er.

En bovendien gaat het om de omstandigheden van de zzp-werkzaamheden of de opdrachtgever op grond van artikel 7: 658 lid 4 BW de pineut kan zijn. Het moet namelijk gaan om een zzp-er die is ingezet op werk dat, heel simpel gezegd, uit de bedrijfsactiviteiten van de opdrachtgever voortvloeien. Doen eigen werknemers hetzelfde werk ook, of hadden zij dat ook kunnen doen, of kunnen zij dat ook hebben gedaan, dan is er al snel sprake van het verantwoordelijk zijn voor de veilige werkplek ook die van de ingeschakelde zzp-er.

Gaat het echter om een particulier die een zzp-er een tuinschutting neer laat zetten, dan is die particulier niet aansprakelijk op grond van artikel 7: 658 lid 4 BW. Hij laat die zzp-er namelijk niet vanuit zijn bedrijf de werkzaamheden verrichten. Laat een advocatenkantoor in de achtertuin van het kantoor eenzelfde schutting neerzetten door dezelfde zzp-er dan geldt ook niet een aansprakelijkheid voor de schades van de zzp-er, want het neerzetten van een schutting is geen uitvloeisel van het werk van een advocatenkantoor.

Gaat het om een belastingkantoor dat een glazenwasser de buitenkant van het pand laat lappen, dan is het lappen van de ramen geen uitvloeisel van de bedrijfsactiviteiten dus zal artikel 7: 658 lid 4 BW ook niet de basis van een zzp-vordering zijn.

In dit soort van gevallen is een AOV-discussie (de verplichting tot AOV) voor een zzp-er helemaal niet aan de orde.

Gaat het om een bouwbedrijf dat een zzp-bouwvakker inzet of zoals in het geval bij de Hoge Raad een machinerevisiebedrijf dat een zzp-er machinerevisiemonteur inhuurt, dan is de veilige werkplek wel een zaak voor de opdrachtgever ook richting de zzp-er. Overigens zal een Hof nog naar de precieze werkomstandigheden van de getroffen zzp-er uit de Hoge Raad-zaak moeten gaan kijken.

In deze laatste soort van situaties kan de AOV-discussie gaan spelen, maar ook al zou de zzp-er een AOV-verzekering hebben, dan nog kan de opdrachtgever een claim verwachten als het verkeerd gaat. Is het niet van de zzp-er zelf (omdat de verzekering zoals Norbert ook al aangeeft wel eens te weinig dekkend is), dan zal het wel van zijn AOV-verzekeraar zijn die "graag" haar schade op een aansprakelijke derde zal willen verhalen.

De tijd zal leren hoe men als zzp-er en opdrachtgever met een AOV-verplichting richting de zzp-er zal omgaan en met de eigen bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (uitbreiden of valt de zzp-er er al onder?) zal omgaan.

Hoe dan ook kan het geen kwaad dat er aandacht is en blijft voor de veilige werkplek.

"Mooi" was het om te zien dat het nieuwsitem op TV op de bouwplaats, uitgezonden naar aanleiding van de Hoge Raad uitspraak, liet zien dat de enige die een veiligheidshelm droeg de TV-reporter was (de zzp-ers en werknemers hadden het te warm voor het dragen van een "hard hat").

Er is dus nog veel te winnen.

Greetz,

Hans van Dongen / Steunpunt Arbeidszaken / 5-4-2012

Eh..... nou ben ik nog van de ouwe ballen, maar dat voorbeeld van die helmen dat vind ik uitermate overdreven. Als je op een bouw werkt waar stenen e.d. naar beneden kunnen vallen, vind ik het dragen van een helm logisch. Maar ik zie op tv reportages van andere bouwactiviteiten waar b.v. de eerste paal de grond in gaat of een bestuurder de eerste steen legt, waar ook iedereen zonodig met een helm op moet rondlopen. Dat slaat op niks.....

Beste Romano, zit JIJ daar op te wachten?

Ik niet... Maar het lijkt mij een logica, wanneer een kostenpost door een grote groep gedeeld word, het gemiddelde naar beneden zou (moeten gaan). Maar ik zou tegen tekenen als dit kabinet ooit tot dat idiote plan zou komen ;)

En het WAZ ken ik niet, zal wel komen omdat het er ooit was...

Uiteindelijk zal het weer geen bal uitmaken of iemand nu als werknemer of als veredelde flexwerker (zzp) aan de slag is. Alle voordelen zullen wel worden teruggedraaid en uiteindelijk tot kostenverhogingen en nadelen leiden.

Daar ben ik wel een beetje bang voor inderaad... nu is dit wel een vrij extreem bedrijfsongeval, maar het risico bestaat natuurlijk dat men opdrachtgevers ook aansprakelijk gaat stellen voor RSI of iets dergelijks.

Een verplichte verzekering lijkt me al helemaal niets... overigens hebben we voor 'verplichte verzekering' een korter woord: belasting.

Los van of de opdrachtgever wel of niet aansprakelijk gesteld kan worden voor inkomstenderving van een zzp'er die in zijn opdracht werkzaamheden uitvoert en daarbij arbeidsongeschikt raakt: Een (minimale) aov voor zelfstandigen die voor hun inkomen afhankelijk zijn van hun inkomsten als zelfstandige lijkt mij zonder meer aan te raden. Heb je die niet dan ben je dus overgeleverd aan de uitkomst van een procedure of de opdrachtgever wel of niet aansprakelijk gesteld kan worden.

M.i. vergelijkbaar met een autoverzekering: heb je de schade aan je eigen auto verzekerd, los van of de tegenpartij aansprakelijk gesteld kan worden, dan weet je in ieder geval dat je schade vergoed wordt.

Schades veroorzaakt door (toedoen of nalaten van) de opdrachtgever zijn slechts een beperkt deel van de oorzaken waardoor arbeidsongeschikt kan optreden. En dan nog is dus de vraag of de opdrachtgever daadwerkelijk aansprakelijk gesteld kan worden (bewijslast).

Kortom: ik hoop niet dat dit arrest een soort van "vrijbrief" wordt voor zelfstandigen (of een extra reden) om zich maar niet te verzekeren en de pijlen, in geval van arbeidsongeschiktheid, te richten op de opdrachtgever.

Ik denk meer dat het probleem zal zijn dat opdrachtgevers gaan eisen dat hun zzp'ers verzekerd zijn. Of iemand zich wel of niet wil verzekeren zou toch een persoonlijke keuze moeten zijn, en je zit natuurlijk ook met mensen die zich helemaal niet kunnen verzekeren door hoge leeftijd of bestaande medische condities.

Maar goed, we moeten natuurlijk maar zien hoe ver die zorgplicht gaat... ik kan me best voorstellen dat een opdrachtgever verplicht is te voorkomen dat het plafond bovenop een kantoorwerkende zzp'er valt, terwijl dat bij het ontwikkelen van rsi niet het geval hoeft te zijn.

Wat ik me trouwns ook afvraag: Stel dat er sprake is van een zorgplicht en de zzp'er heeft een aov, wat let zijn verzekeraard dan om alsnog de schade op de opdrachtgever te verhalen? Of je ergens wel of niet voor verzekerd bent is tenslotte nooit de grondslag voor aansprakelijkheid.

Een (al dan niet verplichte) aov sluit de aansprakelijkheid van de opdrachtgever niet uit. De verzekeraar zal, indien hiertoe aanleiding bestaat, zeker proberen de schade alsnog op de opdrachtgever te verhalen. De aov is vooral in het belang van de zelfstandige.

Daarnaast kan de zelfstandige zelf natuurlijk ook voorwaarden stellen t.a.v. zijn veiligheid als hij een opdracht aanvaardt, met name wanneer bepaalde risico's voorzienbaar zijn.

Ik denk meer dat het probleem zal zijn dat opdrachtgevers gaan eisen dat hun zzp'ers verzekerd zijn. Of iemand zich wel of niet wil verzekeren zou toch een persoonlijke keuze moeten zijn, en je zit natuurlijk ook met mensen die zich helemaal niet kunnen verzekeren door hoge leeftijd of bestaande medische condities.

 

Maar goed, we moeten natuurlijk maar zien hoe ver die zorgplicht gaat... ik kan me best voorstellen dat een opdrachtgever verplicht is te voorkomen dat het plafond bovenop een kantoorwerkende zzp'er valt, terwijl dat bij het ontwikkelen van rsi niet het geval hoeft te zijn.

 

Wat ik me trouwens ook afvraag: Stel dat er sprake is van een zorgplicht en de zzp'er heeft een aov, wat let zijn verzekeraar dan om alsnog de schade op de opdrachtgever te verhalen? Of je ergens wel of niet voor verzekerd bent is tenslotte nooit de grondslag voor aansprakelijkheid.

@Ben

De laatste alinea van je bericht had ik gemist, sorry!

Ik zie het punt niet helemaal. Als ik in de supermarkt loop en het plafond komt naar beneden, dan is de supermarkt eigenaar aansprakelijk voor de gevolgen die dat voor mij heeft. Waarom zou dat anders zijn als ik als zzp'er in diezelfde supermarkt werk?

Heel anders is RSI, dat iemand al noemde. Als ik als zzp'er RSI oploop, dan komt dat door mijn manier van werken, bij de huidige opdrachtgever of bij de vorige, of bij een project dat ik thuis heb uitgevoerd. Daar kan ik een verzekering voor hebben, of ik kan het voorkomen. Ik kom bij de klant aan met mijn eigen muis, mousepad, en een tas vol dergelijke dingen. En soms zeg ik dat ik niet de stoel wil gebruiken die ze me willen geven.

Dat is het ook niet. De kwestie en de uitspraak van de HR gaan niet over dit soort redelijk recht toe recht aan wettelijke aansprakelijkheid .... maar over schade als gevolg van het (vermeend) schenden van een zorgplicht als werkgever zoals het niet goed genoeg toezicht houden op het RSI beleid.

Juist. Over RSI en vergelijkbare zaken had ik mijn mening al gegeven, daar wil ik als zzp'er zelf verantwoordelijk voor zijn, en dat kun je van zzp'ers in de IT verwachten. Ik weet niet of je dat ook van zzp'ende bouwvakkers kunt verwachten. Daar bedoel ik mee dat zzp'ers in de IT meestal wel door de wol geverfd zijn terwijl zzp'ende bouwvakkers meer door de nood tot het zzp-schap gedwongen zijn.