Is een doorstart maken de nieuwe trend?

[Ab Bauer]

Ik denk dat we de namen allemaal wel kennen uit de krant. Dit jaar viel een aantal bekende winkelketens om, met nog een versnelling in de laatste weken.

 

Bijna zonder uitzondering komt er dan een 'doorstart'. Het ogenschijnlijk gemak waarmee wordt gekozen voor een doorstart, die toch voor veel partijen zoals de kleine leveranciers, maar vooral het vaste personeel ook nadelen heeft valt mij steeds meer op. Ik heb geen cijfers bij de hand maar voor mijn gevoel stijgt het aantal doorstarts ten opzichte van de definitieve faillissementen. Er wordt steeds sneller voor dit instrument gekozen.

 

Ik zie hierdoor een rechtsongelijkheid ontstaan. Een doorstart is namelijk alleen mogelijk wanneer de onderneming wordt gedreven in de vorm van een besloten vennootschap of andere rechtspersoon, zoals bijvoorbeeld een NV of stichting. Een Eenmanszaak kan geen doorstart maken.

 

Nu het doorstarten een gangbare methode lijkt te worden om van onrendabele onderdelen, schulden of overtallig personeel af te komen vraag ik me af of dit een reden is om eerder voor een BV te kiezen dan een Eenmanszaak, bijvoorbeeld als je personeel hebt. Ook lijk je meer risico te kunnen nemen want je hebt altijd kans om met de doorstart van je schulden af te komen.

 

Ik ben geen vakbondsman maar voel wel mee met de woede van veel personeelsleden die door de 'overmacht' van een doorstart opeens op straat staan. Het moet toch bijzonder zuur zijn als de eigenaar van de winkelketen na enkele dagen weer vrolijk open gaat, misschien met een nieuw verfje op de gevel en flink wat schulden kwijtgescholden. "De vaste baan gaat er aan", dat hoef je ons als ZZP'ers niet te vertellen. Maar als je dacht veilig te zitten met een vaste aanstelling is die doorstart een handige manier voor je werkgever om je toch te wippen.

 

Voor mij is de dreiging van een faillissement een hele sterke stok achter de deur geweest om prudent met je bedrijf om te gaan. Als we nu een standaard 'escape route' voor een faillissement gaan maken in de vorm van de doorstart lijkt me dat toch een zorgelijke ontwikkeling.

[4711]

Ik zie hierdoor een rechtsongelijkheid ontstaan.

 

Maar dat is toch niet iets van nu?

 

Er zijn niet veel ondernemingen a la V&D, franchiseformules e.d. die als eenmanszaak of VOF gedreven worden toch.

 

Maar het lijkt inderdaad een beetje 'regel' te worden, om schoon schip te maken (maar misschien is het toeval - "komt door de crisis" roept men dan...).

 

 

[herman van der helm]

Een doorstart maken voor BV of NV is mogelijk omdat bestuurders in de meeste gevallen niet aansprakelijk gesteld kunnen worden en dus persoonlijk geen echt verlies lijden bij faillissement behalve wat gezichtsverlies. En met een beetje bord voor je kop begin je gewoon op de puinhopen opnieuw. Dit is voor eenmanszaken niet weggelegd. Die komen jarenlang in de schuldsanering.

 

Een mooie column schreef Frans Smeets hierover eerder op dit forum.

https://www.higherlevel.nl/extra/columns/view/312

 

 

[Norbert Bakker]

Op zich kan een eenmanszaak of VOF ook een doorstart maken (niet de entiteit, maar het bedrijf en de activiteiten) . ondernemer gaat dan meestal persoonlijk failliet, maar het bedrijf wordt verkocht/voortgezet. Een catastrofe voor de ondernemer zelf, maar wel baanbehoud voor het personeel en continuïteit voor de klanten

 

Rechtsongelijkheid? Kwestie van opvatting. Iedereen kan kiezen voor een rechtspersoon. Daar niet voor kiezen en het risico op persoonlijk faillissement lijkt me - persoonlijk - de enige echte rechtvaardiging voor de zelfstandigenaftrek: de IB ondernemer loopt immers echt ondernemersrisico.

 

Rechtsongelijkheid ontstaat wat mij betreft ook pas als de overheid gaat bijdragen. Meestal loopt dat uit op een fiasco, en soms een parlementaire enquête

 

Persoonlijk gun ik ieder bedrijf dat de exploitatie kloppend kan krijgen een doorstart. Soms is het daarbij juist noodzakelijk om afscheid te nemen van de oude kapitein.

Voor bedrijven als V&D zou ik - als ik aandeelhouder was - sowieso de bestuurders de laan uit sturen. Nieuwe bezems vegen schoner

 

 

[Roel J]

als iets 3x in 1 week in het nieuws komt door min of meer toevallige gelijktijdige faillissementen komt het niet ineens in de mode, doorstarten is al minsten 30 jaar een zeer gangbare praktijk voor "bedrijven met een waterhoofd" (meestal te hoge vaste kosten en te weinig tijd om ze te saneren)

 

en het alternatief is vele malen slechter voor alle betrokkenen want dan betekent het opdoeken en afwikkelen van de hele toko. dus 100% van het personeel in de WW, (bij dit soort grote faillissementen) alle leveranciers minimaal een jaar of 2-3 in de wachtkamer voor de financiële afwikkeling en in 1 klap een grote klant kwijt, niet zelden leidt dit tot een domino effect bij leveranciers waar de failliet een te grote klant bleek of omdat de combinatie, wegvallen van omzet en lang wachten op je geld uit de boedel te veel vraagt van de eigen reserves.

 

Bij een doorstart behoud een belangrijk deel van het personeel zijn baan of krijgt een vergelijkbare functie in de nieuwe organisatie, de leveranciers moeten meestal wel een flink verlies slikken op reeds geleverde goederen, maar hun omzet klapt niet helemaal in omdat de nieuwe organisatie een bepaald afname niveau blijft houden en kunnen dus een zachtere landing maken als ze toch ook moeten reorganiseren door het dalen van de afzet.

 

Daarnaast hebben alle 3 de grote faillissementen zulke unieke kenmerken /achtergronden die ver uiteen lopen om zomaar te spreken van een nieuwe trend van doorstarten.

 

[Ab Bauer]

Ik zei al dat ik geen cijfers had en dus een gevoel verwoordde. En misschien verwoordde ik het nog slecht ook want er wordt door jullie vrij makkelijk over mijn bezwaren heen gestapt. (Of ik zit er gewoon naast, dat kan natuurlijk ook ::))

 

Ik zal het 'gevoel' nog een keer proberen duidelijk te maken. Misschien kan ik dat het beste doen aan de hand van het begrip"moral hazard". Moral hazard is een economisch begrip dat verwijst naar veranderingen in het gedrag van partijen indien zij niet direct risico lopen voor hun daden.

 

Hoe naar een faillissement ook is voor de betrokkenen, het maakt het spel wel voor iedereen duidelijk.

Je weet als bestuurder van een bedrijf dat je daar dus ook uit de buurt van wil blijven, zowel voor je bedrijf als je persoonlijke aansprakelijkheid.

 

Als de 'straf' duidelijk en zwaar is doe je minder snel stomme dingen is mijn mening. Een vrijkaartje voor de straf maken in de vorm van een doorstart haalt de afschrikkende werking van het faillissement onderuit. Als je dan ook nog gaat goedpraten met argumenten als "het alternatief is vele malen slechter" begeef je je daarmee op een hellend vlak naar mijn idee.

 

Het klinkt het beetje hetzelfde als het argument van de systeembanken. Plotseling bleek er dus een categorie bedrijven te zijn die blijkbaar zo belangrijk waren dat ze werkelijk alles konden uithalen want bij de dreiging van omvallen werden ze toch wel gered door de overheid. Ik heb dit zelf altijd zeer vreemd gevonden. Niet alleen omdat de banken in Nederland vooral zo groot zijn door eindeloos hypotheken uit te geven. Maar vooral omdat zo de aandeelhouders niet bestraft worden voor te hoog risico.

 

Naar mijn mening geeft dit een verkeerd signaal.

Blijkbaar kan als je groot genoeg bent alles. En dan krijg je de totaal verkeerde combinatie.

Dus omdat je zo groot bent (en de schade dus enorm is) mag je ook nog meer met vuur spelen, want er zal vast wel een 'doorstartje' geregeld kunnen worden.

 

 

[StevenK]

Verdiep je eerst eens in wat een 'doorstart' is, voor je moord, brand en rechtsongelijkheid schreeuwt.

In de regel is een doorstart een transactie waarbij uit de failliete boedel activa, namelijk de activiteiten, bezittingen en minder tastbare zaken als de handelsnaam die samen de 'onderneming' vormen, worden gekocht door een derde partij, die daarna de activiteiten voortzet.

Zo'n doorstart is net zo goed mogelijk bij een eenmanszaak of vof als bij een rechtspersoon. En juist bij een niet-rechtspersoon zie dan ook regelmatig dat de financier van de doorstart die doorstart vanuit een rechtspersoon doet en daarbij de failliete ondernemer in dienst neemt.

Een andere vorm die ook vaak 'doorstart' wordt genoemd is waar een ondernemer zijn schulden saneert door een buitengerechtelijk akkoord aan te bieden, al dan niet vanuit een surseance. Ook die doorstart is voor zowel natuurlijke als rechtspersonen mogelijk.

Overigens zijn er naar mijn mening rondom faillissementen wel degelijk daadwerkelijke, juridisch niet gerechtvaardigde, rechtsongelijkheden. Mogelijk dat ik daar binnenkort een stukje over zal schrijven.

 

 

[Ab Bauer]

Verdiep je eerst eens in wat een 'doorstart' is, voor je moord, brand en rechtsongelijkheid schreeuwt.

Ik schreeuw geen moord en brand, ik geef alleen een mening naar mijn mening.

 

Het argument dat een doorstart niet mogelijk is voor Eenmanszaken had ik gevonden op deze pagina die hoog stond in Google. Ik heb nu al van meerdere van jullie gehoord dat een doorstart wél mogelijk is als Eenmanszaak. Dat vind ik heel interessant, want het was een deel van mijn argument tegen de doorstarts. Zo leer ik elke dag nieuwe dingen hier op HL. Is mijn 'moord en brand' schreeuwen toch nog ergens goed voor ;)

 

 

[Ward van der Put]

Ik zei al dat ik geen cijfers had en dus een gevoel verwoordde.

Dan zoeken we die even op. Volgens het CBS is er een dalende trend in het aantal faillissementen (ook goed zichtbaar in de bijgevoegde grafiek), maar was het op 7 december 2015 nog te vroeg om iets te zeggen over recente veranderingen van die trend:

Dalende trend

Het aantal uitgesproken faillissementen, voor zittingsdagen gecorrigeerd, piekte in mei 2013. Daarna is er sprake van een dalende trend en bereikte het aantal faillissementen in augustus 2015 het laagste niveau sinds oktober 2008. In november steeg het aantal faillissementen met 1 ten opzichte van oktober. Deze lichte stijging volgt op toenames in september en oktober. Het is echter nog te vroeg om te zeggen dat met de stijgingen in de afgelopen maanden de trend verandert.

Je zou statistisch wel eens gelijk kunnen krijgen: misschien is er inderdaad een trendbreuk.

 

We zouden eigenlijk nog het aantal doorstarts aan het grafiekje moeten toevoegen en dan uitrekenen wat de correlatiecoëfficiënt is.

[Ab Bauer]

Dank je voor de recente cijfers Ward.

Ik had bewust geen cijfers toegevoegd omdat je de faillisementen niet recht tegen het aantal 'doorstarts' kan uitzetten. Zijn er minder faillisementen omdat er meer doorstarts gemaakt worden of omdat het bijvoorbeeld beter gaat met de economie? En omgekeerd stijgt het aantal doorstarts niet sowieso als het slechter gaat met de economie?

 

Mijn vage 'gevoel' dat er hier toch een trend(je) aan het ontstaan is komt doordat het wat beter met de economie gaat en er ondanks dat juist meer doorstarts voorbij lijken te komen.

 

Overigens heeft Roel ook een punt. Als iets een paar keer achter elkaar in de krant staat ga je al snel een trend zien die er misschien helemaal niet is. Ik ben wel benieuwd naar de cijfers over heel 2015 vooral omdat er in december een aantal spraakmakende doorstarts nog bij zijn gekomen.

[Hans van den Bergh]

Jouw denkfout: je doet een kortetermijn-waarneming op macroniveau, maar reageert vanuit jouw onderbuik op microniveau. Hoe begrijpelijk ook dat zulk nieuws jou even aangrijpt, maar er zit uiteraard een wereld van verschil tussen.

[Ab Bauer]

Jouw denkfout: je doet een kortetermijn-waarneming op macroniveau, maar reageert vanuit jouw onderbuik op microniveau. Hoe begrijpelijk ook dat zulk nieuws jou even aangrijpt, maar er zit uiteraard een wereld van verschil tussen.

Ehm, het grijpt me niet echt aan Hans, maak je geen zorgen.

 

Wat mij opvalt is dat niemand hier in gaat op mijn "moral hazard" argument dat het achterdeurtje van de doorstart een verkeerd signaal geeft waardoor ondernemers minder prudent met het belang van anderen omspringen.

 

Maar ik stop nu met zeuren, ik begrijp dat jullie het niet met mij eens zijn en dat hoeft ook niet natuurlijk.

Voor mij persoonlijk maakt het niet veel uit, ik heb geen groot bedrijf.

 

 

[kuifje]

Eens of niet eens is niet eens aan de orde.

 

Voor mij is een doorstart het voortzetten van de activiteiten van een (failliette) onderneming door een nieuwe onderneming, waarbij de nieuwe onderneming zoveel mogelijk 'gewenste' aspecten overneemt en zoveel mogelijk 'ongewenste' aspecten achterlaat.

 

In principe doe je dit alleen bij een daadwerkelijk of onvermijdelijk faillisement, en wanneer je inschat dat de nieuwe onderneming levensvatbaar is.

 

Dan zijn er alleen winnaars: een deel van het personeel kan blijven, er wordt geen waarde (goodwill van klanten, merknaam, handelsnaam etc) vernietigd.

 

De verliezers (schuldeisers, werknemers die niet mee kunnen) zouden toch al verliezers zijn bij een faillisement.

 

Ik vind het dus maatschappelijk gezien een goede zaak.

 

(de verliezers zijn natuurlijk wel de concurrenten die hun zaakjes al jaren goed voor elkaar hebben en nu de vruchten, extra marktaandeel, daarvan zouden kunnen plukken, en dat gaat dan niet door).

 

Uit jouw post lijkt het een beetje alsof je denkt dat, als er geen doorstart zou zijn, alles bij het oude zou blijven. Maar dat is natuurlijk niet zo, dan zou de tent failliet gaan, en dan zou niemand iets hebben.

 

Je kunt als bedrijfsleider ook niet zomaar zeggen: nu ga ik eens lekker een doorstart maken, even snel een nieuwe firma oprichten, de waardevolle stukken daarin steken, de beste helft van het personeel daarin steken, en klaar, en de rest laat ik lekker failliet gaan. Dan pleeg je driedubbele fraude.

 

Dat vereist de goedkeuring van schuldeisers, vakbonden/personeel, aandeelhouders, en waarschijnlijk nog anderen ook (overheid?).

 

Een doorstart is dus geen achterdeurtje voor de ondernemer, maar een noodsprong. En trouwens, wie is de ondernemer in het hele verhaal? De aandeelhouder? Die is mooi zijn geld kwijt hoor! De algemeen directeur? Die is slechts werknemer, geen ondernemer, en als hij hard weet te maken dat hij waarde kan leveren, dat hij geen schuld heeft aan het verval van de firma, dan mag hij blijven, maar dat is dan toch ook normaal?

 

Tja, en jouw moral hazard.... Het is nu eenmaal inherent aan het bestaan van rechtspersonen zoals bv's dat die losgekoppeld zijn van natuurlijke personen. Daarom is ook openbaar hoe goed die rechtspersonen ervoor staan, wie ze mag binden, etc, zodat je als potentiele zakenpartner een bewuste beslissing kunt nemen of je dit wilt of niet.

 

En dat er dan bedrijfsleiders meer risico durven nemen,zal zeker waar zijn, en dat anderen dan de dupe kunnen worden, ook. Maar is dat ook misschien niet het doel van de wetgever? Dat mensen DURVEN ondernemen, omdat ze weten dat ze niet persoonlijk hangen als het misgaat?

 

Wat dat betreft is een eenmanszaak/VOF ook wellicht geen ideale situatie voor een ondernemer. Iemand die voor de voordelen van een eenmanszaak/VOF kiest, moet dan ook maar de nadelen accepteren.

 

 

 

 

 

[DaMedia]

Wat mij bij de cijfers van doorstarts interessant lijkt is in hoeverre grote (buitenlandse) investeringsmaatschappijen een rol spelen in het geheel. Bijvoorbeeld in hoeverre kapitaal "verdwenen" is.

[Highio]

Nou, in geval van V&D is bijvoorbeeld het vastgoed in eigendom al door de vorige eigenaar verkocht. Een vrijwillige verkoop van La Place is nooit gerealiseerd.

 

Ook een beetje eigen perspectief, maar mijn rechtsgevoel wordt ondermijnd bij betaaltermijnen van 90 dagen i.c.m. berichten in de media van overvolle magazijnen. Ik vraag me dan af met welke financiële (voor)kennis het afgelopen kwartaal opnieuw ingekocht is, hoe V&D haar BTW-verplichtingen kan voldoen en waarom leveranciers het hele fiasco lijken te moeten betalen. Zij hebben immers ook personeel, vaste lasten en hypotheek.

 

Hoe kun je als manager of ondernemer je liquiditeit bewaken bij zulke lange termijnen? Dat maakt de verleiding groot om steeds een stukje scherper aan de wind te zeilen, totdat het mis gaat dus. Verlieslatende activiteiten kun je niet eeuwig voortzetten.

 

En dan is er (voorlopig) nog een 'probleem' van 10 miljoen aan cadeaukaarten die tot zeer recent uitgegeven zijn.

 

Groet,

 

Highio