Ron van der Kolk

Ik heb in de schoolbankjes ook de rekensommetjes gemaakt op basis van (voorspelde) winst. Als hier alleen een vermogenstransactie plaats zou vinden waarbij het bedrijf ongewijzigd door zou lopen, en er enige voorspelling van de toekomstige winst zou zijn, zou je het potentieel rendement op te investeren vermogen kunnen berekenen. Maar dat is hier niet zo. Er is zo te lezen geen personeel, dus ik maak de aanname dat de winkel gedreven wordt door vraagsteller(s). Die gaan weg, en daarmee het grootste deel van de onderneming. De inkoop, bedrijfsvoering en verkoop zijn sterk (zo niet volledig) afhankelijk van deze personen. Er is door overname geen lopend bedrijf meer; wat hou je dan nog over behalve inventaris, voorraad, een huurcontract en goodwill? Als er geen personeel is, zullen de ondernemers ook zelf de arbeid verrichten. Is de winst dan groot genoeg om naast rendement op persoonlijke arbeid nog te kunnen spreken van enig rendement op geïnvesteerd vermogen? Oftewel, levert het een potentiële koper meer op dan ergens in loondienst gaan? Een winkelinventaris en voorraad voor een kledingwinkel zijn niet zo moeilijk te verkrijgen. Het over te nemen huurcontract heeft alleen waarde als het een bijzondere locatie is waar je anders moeilijk tussenkomt. Leverancierscontracten idem. Wat is de goodwill dan waard? Hoe trouw zullen klanten blijven als de huidige boegbeelden verdwijnen? Natuurlijk kun je allerlei rekensommen loslaten op historische cijfers, maar die bieden hier geen enkele garantie voor de toekomst en ze houden geen rekening met de alternatieve voor de potentiële koper. Uiteindelijk is het toch wat de gek er voor geeft. En zo’n gek zal zich toch even achter de oren krabben: waarom zou ik voor veel geld een kledingwinkel overnemen als ik misschien net zo makkelijk cq. met minder investering zelf een nieuwe winkel kan starten?

Als jij, met de kennis van nu, een vergelijkbaar bedrijf zou starten, hoeveel moeite zou het dan kosten om zo'n huurcontract, klantenkring, personeel, verkoopmogelijkheid voor die merken etc. te krijgen? Stel dat dat nu een maand werk is, dan is de waarde een maandloon. Dat is wat iemand zich namelijk bespaart door over te nemen in plaats van zelf te beginnen. Tel daar de (tweedehands) inkoopwaarde van voorraad en inventaris bij op en dan heb je in elk geval een idee. Meestal valt zo'n rekensom niet prettig uit, want jullie hebben er vast jaren over gedaan. Reken jezelf niet rijk en kijk door de ogen van de potentiële koper. De koper moet daarnaast ook iets aan zijn aanschaf hebben: het draait om de winstpotentie op de investering. Maar alle rekensommen ten spijt is het uiteindelijk toch exact 1,0 x WDGEVG. Rekenen met de historische winst (voor of na belasting) heeft bij een kleine winkel die afhankelijk is van de personen niet zoveel zin, want die winst is door de persoonswisseling toch weinig stabiel.

Voor de vraagsteller? Oeps, daar had opdrachtGEVER moeten staan. Dank voor de oplettendheid.

Als er geen andere potentiële erfgenamen zijn, dan heb je daar geen potentieel conflict mee over de waarde van de onderneming. Mijn opmerking over dat risico vervalt daarmee. Blijven over dat de schuldeisers en de Belastingdienst de waarde kunnen bestrijden. Erven is misschien niet het leukste onderwerp, maar kan hier wel een rol spelen. Bij leven heb je de mogelijkheid (een deel van) de onderneming over te nemen en de schulden deels of geheel bij je vader te laten. Bij erven heb je mogelijk alleen de keuze tussen de erfenis aanvaarden inclusief schulden of de erfenis weigeren. Dat maakt het des te belangrijker dit nu goed te regelen. Dat is dus niet handig, want van een ondernemersinkomen moet je nog sparen voor werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, ziekte, pensioen, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en weet ik wat al niet. Kijk dus niet alleen naar wat er in het heden in beide gevallen netto binnenkomt, maar vooral wat er in de toekomst binnenkomt mocht je ziek worden, verlies maken, arbeidsongeschikt raken, met pensioen gaan.... Als ondernemer moet je niet per maand kijken, zelfs niet per jaar, maar een langetermijnperspectief hebben en reserves inbouwen om de klappen op te vangen.

Heb je de rekenhulp werkruimte geprobeerd? Bij start van de onderneming of eerste gebruik van het pand door de onderneming kun je onder voorwaarden kiezen of de werkruimte zakelijk of privé wordt geëtiketteerd. Er worden dan wel eisen aan de werkruimte gesteld (eigen opgang, eigen sanitair). Als de werkruimte zakelijk is geëtiketteerd, dan komt de werkruimte op de balans. De verbouwing is dan een waardevermeerdering van zakelijk eigendom waarvan kosten aftrekbaar zijn. Over de waardevermeerdering moet later (bij verkoop van de werkruimte of staking van de onderneming) alsnog worden afgerekend voor de inkomstenbelasting. Als de werkruimte privé is geëtiketteerd, dan is de verbouwing een waardevermeerdering van privé-eigendom. De kosten daarvoor zijn zakelijk niet aftrekbaar. De waardestijging is aan de andere kant ook niet belast. Ik maak de aanname dat het gaat om een koopwoning. Samengevat is het nog niet zo eenvoudig. Eigenlijk is hier fiscaal advies op maat nodig. Door alle kosten die dat oplevert lijkt me de kans dat het enig voordeel op levert klein, je maakt het er vooral heel ingewikkeld mee.

Dat is dus precies waarom je NU in moet grijpen, voordat het nog verder uit de hand loopt. Als je dit laat lopen kun je waarschijnlijk zelf ook wel invullen hoe dit gaat aflopen. "Fijn dat je de factuur wilt betalen. Ik bel je zodra het bedrag op mijn rekening staat. Het lijkt me leuk om deze opdracht af te maken."

Dat kun je voor zijn door dat ook in positieve zin te benoemen. Bedanken voor de opdracht, zeggen dat je de relatie graag goed wilt houden, maar dat je desondanks zakelijk toch wat strakkere afspraken wilt. Je kunt je nog beleefd excuseren voor je onervarenheid als ondernemer waardoor je dit niet handig afgesproken hebt, maar dat hij als ervaren ondernemer toch ook wel begrijpt dat dit niet juist is, enzovoorts.

Natuurlijk kan ik adviseren geen zaken te doen met privérelaties en vooral geen voorwaarden af te spreken over dit soort doorschuifbetalingen, omdat je zo onterecht een risico op je neemt. Maar dat is achteraf, je hebt hier nu een probleem. Ik ken de personen in kwestie niet, dus het is lastig om een reactie in te calculeren. In het algemeen gezegd zou ik de bezwaren eerlijk op tafel leggen: je hebt onterecht een betalingsrisico op je genomen, je wilt graag eerst betaling van de openstaande factuur voor je verder gaat met deze opdracht. Zowel X als Y zijn ondernemers en het is niet terecht dat jij nu hun ondernemersrisico draagt. Je kunt niet iedereen te vriend houden en zachte heelmeesters...

X is opdrachtnemer en daarmee is een overeenkomst, dus het is niet meer dan logisch dat X ook de factuur krijgt. Die factuur moet je uiterlijk op de 15e dag van de maand die volgt op de maand waarin je hebt geleverd versturen. In die overeenkomst ben je vast een betalingstermijn* overeengekomen (en zo niet, dan is het automatisch 60 dagen volgens Richtlijn 2011/7/EU). Daaraan wordt blijkbaar niet voldaan. De vraag is of deze betalingstermijn is komen te vervallen door een later mondelinge afspraak dat je X pas hoeft te betalen als X geld van Y ontvangt. Ik ben geen jurist, maar wel nieuwsgierig. Ik vermoed dat de latere afspraak niet geldig is, omdat deze voorwaarde (naar ik aanneem) niet is opgenomen in het oorspronkelijke contract.

Dat hoeft helemaal niet. Het gaat er om wie hoe die schuld oplost. Er zijn mogelijk nieuwe afspraken te maken met de schuldeisers. Even een simpel voorbeeld op een bierviltje, stel bijvoorbeeld eens zo'n scenario: - de schuld is nog 100.000 - de waarde van de onderneming wordt vastgesteld op 50.000, in overleg met de schuldeiser - jij koopt de (delen van) de onderneming voor 50.000 van je vader, in overleg met de schuldeiser - je vader lost 50.000 van de schuld af, bij de schuldeiser - de schuldeiser accepteert in overleg dat er niet veel meer zal komen, omdat de onderneming niet meer waard is en je vader van de AOW niet veel meer kan aflossen en ook geen ander vermogen heeft, waardoor een persoonlijk faillissement niets oplevert. Je vader blijft eventueel een klein beetje aflossen van de AOW. Het is heel simpel voorgesteld, maar dan geef jij er geen 100.000 aan uit, wat zou gebeuren als je voetstoots de schuld overneemt, maar slechts 50.000. De schuld ligt primair bij je vader en moet daar gesaneerd worden, niet zozeer in de door jou over te nemen onderneming. Als de schuldeiser realistisch is en tot overleg bereid, dan valt er misschien een deel van de schuld weg te poetsen. Ik weet niet wat je nu verdiend, maar er is nogal een verschil tussen inkomen uit dienstbetrekking en inkomen uit ondernemerschap. Als je nu bijvoorbeeld 2000 euro netto verdiend, pakweg 3500 euro bruto, hoeveel winst denk je dan aan de eenmanszaak te moeten ontlenen? Dat is geen 2000 maar ook geen 3500 euro. Het is veel meer, want je moet zelf gaan sparen voor werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, ziekte, pensioen, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en weet ik wat al niet.

Hoe hoog is de schuld? Waarom kon er niet afgelost worden? Is het realistisch de schulden af te lossen en dan winst te maken? Hoe groot is de kans dat dergelijke omstandigheden zich opnieuw voordoen? Is dat een emotionele/sociale reden in plaats van een economische reden? Wil je het bedrijf koste wat het kost continueren of zie je er op termijn winst in? Weegt dat allemaal op tegen de risico's en de energie die je erin moet steken? Dat zeg je stellig, maar het is natuurlijk maar de vraag of het lukt om de omzet en de winst op dat niveau te krijgen. Kun je het je permitteren om je vanuit een situatie van schulden verder te investeren en nog meer risico te lopen? Moet je voor die investering opnieuw schulden maken of heb je dat geld liggen en verder niet nodig? Is dit overigens alleen een wensdenkexcercitie in Excel of heb je ervaring als ondernemer en een track record in het sterk vergroten van omzet en winst in eenmanszaken in deze sector? Gezien je laatste reactie ben je gewoon in loondienst. Waarom denk jij dat het mogelijk is de cijfers zo sterk te laten stijgen en wat ga je doen om het te laten lukken? Heb je daar tijd voor naast je loondienstbetrekking? Een eenmanszaak is verbonden met de ondernemer. Je kunt delen uit de eenmanszaak overnemen, maar niet automatisch alles. Schulden van de eenmanszaak zijn aan de ondernemer persoonlijk verbonden en kunnen alleen worden overgedragen met toestemming van de schuldeiser. Is het hier haalbaar (en verstandig) om de schulden over te nemen? Je vader kan niet zonder meer (delen van) de eenmanszaak om niet aan jou overdoen. De Belastingdienst kan van mening zijn dat de onderneming ondanks de schulden een dusdanige positieve waarde heeft dat daarover schenkbelasting moet worden afgedragen. De Belastingdienst heeft een brochure over de Bedrijfsopvolgingsregeling. Overigens kan een matsprijsje ook vervelend opbreken als andere potentiële erfgenamen het gevoel krijgen dat er een onderneming van waarde nog snel wordt weggegeven om buiten een erfenis te blijven. Ik zeg niet dat je het niet moet doen, maar benadruk wel dat je het ook zakelijk moet bekijken. Jezelf uit familiegevoel mogelijk persoonlijk in de schulden storten (door overname schulden en nog verder te investeren) lijkt me niet heel verstandig. Loslaten is soms beter. Maar wellicht is de onderneming een goede investering en is dit inderdaad een kans. Zonder verdere informatie over de onderneming is dat niet te zeggen. Een andere route is dat de eenmanszaak wordt veranderd in een VOF of CV, of zelfs een BV. Allemaal routes met voor- en nadelen die veel meer informatie vergen over de situatie. Laat je goed adviseren door een specialist die je inzage geeft in de hele zakelijke en privé financiën van jou en je vader. In een aantal scenario's ben je hoofdelijk aansprakelijk, maar in andere scenario's zijn er weer andere nadelen. Ondernemen is en blijft een risico. Of snel of langzaam aflossen verstandig is, is niet op voorhand te zeggen. Wat normaal is ook niet. Punt is wel dat je in een onderneming zelden vijf jaar betrouwbaar vooruit kunt kijken. Belangrijker dan een voornemen om in vijf jaar af te lossen is de vraag: wat gebeurt er als je in die vijf jaar niet volgens plan kunt aflossen omdat de winst achterblijft op de verwachting? Kortom... je vraagt naar overnamemogelijkheden, maar heb je een goed doortimmerd plan om de onderneming weer op de rails te krijgen en daarin voldoende opgenomen over de risico's en hoe je daarmee omgaat?

Beste Hans, Welkom op Higherlevel. ??? Heb je het nu gekocht of ga je het (mogelijk) kopen? In het eerste geval, het je het nu zakelijk of privé gekocht?

Beste Willem, Welkom op Higherlevel. Waarom zou je willen groeien? Dat is hier een belangrijke vraag, groei is niet altijd de logische stap. Het heeft nogal wat gevolgen en dat moet je maar net willen. Wil je bijvoorbeeld blijven knutselen met licht en geluid of meer manager worden? Wacht even... je wilt iemand die het vak nog moet leren en die begeleiding nodig heeft verantwoordelijk maken voor het opzetten van een afdeling? Dat klinkt niet als tijdsbesparing. Dan natuurlijk de vraag of de groei die je wilt realiseren wel mogelijk is in de markt waar jij je op wilt richten. Een stagiair nemen om je groei op te lossen lijkt me geen goed plan. Het is misschien wel te strategisch om uit te besteden, zeker aan iemand die onervaren is en na een paar maanden weer weg. Dat lijkt me al een beter idee; tenminste, als jij dat ook wilt. Jij bent de ondernemer en het is goed als je relatief eenvoudige werkzaamheden uitbesteed om je handen vrij te hebben. Je kunt dan nadenken over een strategisch plan, nieuwe markten verkennen, nieuwe afdelingen opzetten... Wil je die rol? Als je een strategisch plan hebt kun je eigenlijk gaan nadenken over klanten werven: welke klanten, voor welke producten/diensten, op welke manier, enzovoort. Er zijn genoeg bureaus die je daarin kunnen begeleiden, maar uiteindelijk moet je daar zelf de knopen doorhakken.

Bij je eerste aangifte omzetbelasting geef je aan wat je in die periode aan BTW hebt ontvangen en wat je aan BTW hebt betaald. Het verschil krijg je terug moet moet je afdragen aan de Belastingdienst. Effectief zal dat in dit geval inderdaad betekenen dat je de BTW zult ontvangen over de investeringen en voorraden, omdat er nog geen omzet was.

En wat zijn de overige inkomsten, wat zijn je aftrekposten, heb je een fiscaal partner, enzovoorts. Kortom: hoe ziet de rest van je aangifte inkomstenbelasting eruit?

Wacht even, je citeert uit een handleiding voor ondernemers. Excuseer me dat ik aannam dat de taxi zakelijk is. Is die taxi niet zakelijk aangeschaft of ingebracht voor inkomstenbelasting of btw maar volledig privé? Dan moet je hem ook privé verkopen. Je mag dan geen BTW op een eventuele factuur vermelden, ook geen 0%. Afhankelijk van de situatie zijn er keuzemogelijkheden voor de inkomstenbelasting en keuzemogelijkheden voor de BTW. Welke keuzes heb je gemaakt bij aanschaf van de auto? Misschien kun je dit overleggen met je boekhouder?

Jij exporteert de auto niet, dat doet het export bedrijf want je verkoopt hem eerst aan dat bedrijf, in Nederland. Het bedrijf exporteert niet in jouw opdracht. Als jullie allebei BTW plichtig zijn breng jij gewoon BTW in rekening en vraagt het export bedrijf de BTW weer terug. Per saldo neutraal voor alle betrokkenen; dan is er toch niets aan de hand?

Dat hoeft natuurlijk niet aan de site of aan de opdrachtgevers te liggen. Ik wil niet insinueren dat het aan jou ligt (voor de duidelijkheid), maar jouw persoonlijke ervaring hoeft niet generaliseerbaar te zijn. Blijkbaar, want de vraag komt vooral van freelancers op dit moment. Opdrachtgevers hebben het voor het kiezen. Als de markt weer omdraait, draaien de verdienmodellen ook weer om. Uiteindelijk maakt dat niet uit, als het voor de betrokkenen maar meer oplevert dan het aan geld en moeite kost. Voor jou nu niet, blijkbaar.

Als je de kosten kunt aantonen met een huurcontract en betalingen via bankafschriften is er geen factuur nodig om dit als zakelijke kosten aan te merken. Om eventuele BTW te mogen verrekenen zou een factuur wel verplicht zijn geweest.

Jij kunt als huurder de huur niet belasten met BTW; waarom zou je dat willen? Dat zou de verhuurder moeten doen, maar jouw ouders zijn waarschijnlijk niet BTW-plichtig (nog afgezien van de vraag of de verhuur met BTW belast zou zijn).

Ik herinner me een casus van een tandarts, maar dat ging niet om 19ct/km in een privévliegtuig maar om een vliegtuig waarvan de volledige kosten zakelijk werden opgevoerd. Dat schoot de Belastingdienst en de rechter toch in het verkeerde keelgat: het Cessna-arrest.

Helaas. Werknemers kun je onbelast 19ct/km vergoeden voor vervoer ongeacht de manier van vervoer (behoudens taxi, luchtvaartuig, schip of ter beschikking gesteld vervoermiddel): dus ook lopend of carpoolend. Ondernemers kunnen alleen 19ct/km aftrekken voor vervoermiddelen die prive bezit of in privé gehuurd zijn: dus niet lopend of carpoolend, maar in theorie wel een privé vliegtuig zoals Nedzhibe aangeeft. Praktijk van dat laatste is natuurlijk dat de fiscus niet kan en zal controleren of je voor een korte zakelijke rit bent gaan lopen, een geleende fiets gebruikte of misschien rolschaatste (want is dat een vervoermiddel of niet?). Als het logisch lijkt dat je inderdaad met fiets of auto bent gegaan, zal de aftrek waarschijnlijk niet ter discussie worden gesteld. Ga je honderden of duizenden kilometers opvoeren naar buitenlandse bestemmingen, dan kan ik me voorstellen dat de inspecteur daar iets dieper naar gaat graven.

Beste 1000POOT, Welkom op Higherlevel. Je ondernemingsvermogen bestaat op papier en op de OR zit een papieren uitgestelde belastingclaim. Het geld hoeft niet daadwerkelijk op de zakelijke rekening te staan, dus je kunt er gewoon privé een auto van kopen die je niet zakelijk opvoert. Als je er maar rekening mee houdt dat er ooit wel afgerekend moet worden over de OR, dus ooit moet er wel weer genoeg geld zijn om die uitgestelde belasting te betalen. Privé afschrijven?

Volgende keer dan een sapjesborrel bij jou? Ik ben voor! :)

Per maand? Daar zullen ze blij mee zijn bij de Belastingdienst. Het is ondernemen, geen loondienst. Het is de bedoeling dat de onderneming op de lange termijn gemiddeld genomen genoeg geld oplevert om het gebruikelijk loon (danwel in elk geval de loonheffing daarover) te betalen. Als dat niet zo is, moet je jezelf eens achter de oren krabben of je die BV wel in de lucht moet willen houden.